دانلود مقاله نیاز انسان به نیایش و پرستش چگونه است

اختصاصی از فایلکو دانلود مقاله نیاز انسان به نیایش و پرستش چگونه است دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه:
یکى از مهم ترین مسائل دین مبین اسلام توجه به بهداشت جسمانى و روانى است. از دیدگاه آموزه هاى دینى هیچ انسانى حق ندارد که با انجام کارهاى زیان آور و روى آوردن به امور ناشایست، به سلامت جسم و روان خود آسیب وارد کند و یا خود را در معرض هلاکت و نابودى قرار دهد. قرآن کریم در این زمینه مى فرماید: «...لاتلقوا بایدیکم الى التّهلکة...؛(1) با دستان خود، خویشتن را به هلاکت نیندازید...».
نظر به این که مسئله سلامتى و بیمارى هم براى فرد و هم براى جامعه از اهم موضوعات بوده، لذا همیشه بشر به دنبال کشف علل و عوامل پیدایش بیمارى و راه هاى پیش گیرى از آن بوده است.
هم چنین کشف و تبیین علل بیمارى فقط مخصوص انسان هاى عادى نبوده، بلکه اولیاى الهى هم سایر انسان ها را به رعایت و حفظ بهداشت جسم و روان سفارش نموده و به منظور شناسایى و راه هاى پیشگیرى از ابتلا به انواع بیمارى هاى جسمى و روانى راهکارهایى را پیشنهاد داده اند. یکى از این راهبردها بهره گیرى از دعا و نیایش است که در این نوشتار به بیان اهمیت و تأثیر آن در سلامت روان و آثار روان شناختى اش خواهیم پرداخت. امید است که مورد توجه و عنایت نیایشگران واقعى قرار گیرد.
اهمیت و جایگاه نیایش
یکى از مهم ترین آموزه هاى تربیتى مکتب حیات بخش اسلام دعا و نیایش است. دعا همان خواست قلبى است که با زبان درخواست مى شود و در واقع رفتارى است که طى آن فرد مستقیماً با خداوند ارتباط برقرار کرده و به راز و نیاز مى پردازد. دعا وسیله تقرّب انسان به خداست. خداوند در قرآن کریم مى فرماید: «...ادعونى استجب لکم...؛(2) مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم.» هیچ انسانى نیست که گرفتارى و مشکلات در زندگى نداشته باشد. بلاهاى روحى همه انسان ها را تهدید مى کند و ارتباط با خدا دردها را زایل مى کند و باعث آرامش زندگى مى شود.
امام صادق(ع) مى فرماید: «دعا کن، زیرا شفاى همه دردهاست.»(3) انسان در دعا با خداى خود مناجات مى کند و از مشکلاتى که زندگى اش را نگران کرده به او پناه مى برد. نیایش احساس مذهبى افراد را تقویت نموده و رابطه بین انسان با خداى خویش را مستحکم مى سازد. انسان وقتى از دارنده تمام کمالات چیزى را طلب مى کند و با او ارتباط برقرار مى نماید، احساس لذت و سرور مى کند و به عکس وقتى از غیر خدا چیزى درخواست مى کند، احساس ذلّت و خوارى مى کند. این احساس عزّت و لذّت بر سلامت روان تأثیر مى گذارد. راز و نیاز از جمله راه هاى معنوى ـ عاطفى یارى جستن از قدرت بى نهایت خداوند است، زیرا در انسان این گرایش وجود دارد که در سختى و فشار به قدرت و تکیه گاهى رو مى آورد و چه قدرت و تکیه گاهى اصیل تر و قابل اعتمادتر از قدرت لایزال الهى که پناهگاه انسان واقع شود؟!
یکى از روان شناسان مى گوید: «امروزه یکى از علوم، یعنى روان پزشکى همان چیزهایى را تعلیم مى دهد که پیامبران تعلیم مى دادند، زیرا روان پزشکان دریافته اند که دعا، نماز و داشتن یک ایمان محکم به دین، نگرانى، تشویش، هیجان و ترس را که موجب بیش تر ناراحتى هاى ماست، برطرف مى کند.»(4)
بنابراین راز و نیاز علاوه بر این که غم و اندوه را زایل مى کند، باعث اطمینان قلب و قدرت روحى مى شود، زیرا انسان در نهایت به ویژه در وقت اضطراب غالباً با حضور قلب و خلوص نیّت رو به سوى خدا مى آورد و با او درد دل مى کند، عقده هاى خویش را بیرون مى ریزد و اسرار خود را که در نهان گاهش هست، به زبان مى آورد و تنها از او راه چاره و گریز را طلب مى نماید و با آه و ناله تقاضاى کمک مى کند، به دیگر سخن وقتى نیایشگر از ژرفاى دل دست به دعا بر مى دارد، نوعى شادابى و بهجت و انبساط در درون خود احساس مى کند که حاضر نیست با هیچ بهایى آن را از دست بدهد.
دکتر آلکسیس کارل مى گوید: «دعا محکم ترین و بالاترین حلّال مشکلات است، تأثیر دعا واقعاً شگفت انگیز است قدرت دعا و نیایش نشانه آزاد شدن انرژى است، همان طور که به کمک تکنیک هاى علمى انرژى اتمى را آزاد مى کنند، با استفاده از قدرت دعا و از طریق شگردهاى علمى مى توان انرژى معنوى را آزاد ساخت. آثار این قدرت انرژى زا بر بسیارى از مردم آشکار است.»(5)
آثار روان شناختى نیایش
نیایش از نظر روان شناختى آثار متعددى در روح و روان آدمى دارد که در ادامه این نوشتار به بیان برخى از شاخصه هاى آن خواهیم پرداخت.
1ـ رهایى از تنهایى و بیگانگى:
نیایش انسان را از انزواى درونى بیرون مى آورد و به جمع پیوند مى دهد. در حقیقت هم نشین شایسته اى است که تنهایى و غربت را به انس و الفت تبدیل مى کند. شخصى که در حال دعا و نیایش است، نه تنها خود را بیگانه نمى بیند، بلکه با چشم دل مى فهمد که در آن حالات عرفانى، مجموعه جهان هستى با او همنوا هستند، زیرا قرآن کریم مى فرماید: «...و ان من شى ءٍ الّا یسبّح بحمده ولکن لاتفقهون تسبیحهم...(6)؛ هر موجودى تسبیح و حمد خدا را مى گوید ولى شما تسبیح آن ها را نمى فهمید.»

2ـ روشن دلى:
دومین اثر از آثار نیایش روشن دلى است. انسان همین که به حکم ارتباط با معبود خویش جهان را به نور حق و حقیقت روشن دید، همین روشنى فضاى روح او را روشن مى کند و در حکم چراغى مى گردد که در درونش روشن شده باشد. چنین فردى به خوبى مشکلات را مى بیند و در پرتو عنایات خداوند متعال به حل مشکلات مى پردازد و کم تر دچار اضطراب مى شود.
3ـ کاهش ناراحتى ها:
زندگى بشر آکنده از شیرینى ها و تلخى ها، آسایش و رنج، پیروزى و شکست مى باشد، لذا بشر موظّف است با طبیعت دست و پنجه نرم کند تا بتواند تلخى ها را به شیرینى و شکست ها را به پیروزى تبدیل کند.
نیایش و ارتباط با معبود در انسان نیروى مقاومت مى آفریند و تلخى ها را قابل تحمّل مى گرداند، به طورى که لذّت زندگى در دوره پیرى براى مردم خداپرست و مؤمن از دوره جوانى بیش تر مى شود و قیافه مرگ در چشم فرد با ایمان انتقال از دنیاى فانى به دنیاى باقى و از جهانى کوچک تر به جهانى بزرگ تر است. از این رو چنین فردى نگرانى ها و اضطراب خویش را از مرگ با کوشش در کارهاى نیک که در زبان دین «عمل صالح» نامیده مى شود، بر طرف مى سازد و از نزدیک شدن مرگ دچار اضطراب نمى شود.

4ـ امید و نشاط:
هر انسانى که بخواهد با روانى شاداب و روحیه اى بالا با مشکلات زندگى مواجه شود و با امید و اطمینان، زندگى خویش را ادامه دهد، باید به نیایش پناه برد.
راز و نیاز با خداوند به انسان امید و توان مى دهد! فرد احساس مى کند که به پناهگاه مطمئن متّکى است و بدین سان احساس نشاط و توانمندى مى کند و اگر این ارتباط با آن منبع عظمت و رحمت قطع باشد، احساس دلتنگى و نگرانى در او ایجاد مى شود و به بیمارى هاى روانى گرفتار مى شود.
به این حقیقت بسیارى از روان شناسان و روان کاوان اشاره کرده اند و ایمان به خدا را اساس و پایه پیش گیرى و معالجه بیمارى هاى روانى مى دانند.(7)
5 ـ پرورش تمرکز ذهن:
اضطراب فکرى و تنش هاى روانى از بیمارى هاى مهلکى است که بشریّت قرن حاضر را تهدید مى کند. روان کاوان و دانشمندان مى کوشند تا راه هاى کاهش بار فکرى انسان ها را پیش بینى کنند و به فکر و روان او استراحت دهند و او را از دگرگونى هاى روحى نجات دهند. مهار این پراکندگى هاى فکرى و تنش هاى درونى شرط نخست دست یابى به نبوغ، درایت و فهم مسائل است. به همین دلیل سعى مى شود مکان هایى که براى مطالعه و تحقیق در نظر گرفته مى شود از آرام ترین، مطبوع ترین و دل انگیزترین مکان ها باشد تا امکان تمرکز ذهن و رفع نگرانى را فراهم آورد.
نیایش و پرستش اگر با شرایط باطنى و ظاهرى انجام شود نه تنها ذهن را در مدار تمرکز مى نهد، بلکه درون را نورانیّت و صفا مى بخشد و اگر انسان حضور قلب و توجّه در نیایش را به خوبى درک کرده باشد، توان آن را پیدا مى کند که در یک لحظه تمام قواى ذهنى را متوجه یک چیز بکند و آن پروردگارش مى باشد.
6ـ برخوردارى از لذّات معنوى:
یکى دیگر از آثار دعا و نیایش برخوردارى از یک سلسله لذّت هاست که «لذّات معنوى» نامیده مى شود. انسان دو گونه لذّت دارد: یک نوع لذّت هایى که به یکى از حواسّ انسان تعلّق دارد و در اثر برقرارى ارتباط میان یک عضو با جهان خارج حاصل مى شود، مانند لذّتى که چشم از دیدن و گوش از راه شنیدن و دهان از راه چشیدن مى برد. نوع دیگر لذّت هایى است که با عمق روح و جان آدمى مربوط است و به هیچ عضو خاصّى مربوط نیست، مانند لذّتى که انسان از راه احساس و خدمت یا از احترام مى برد که نه به عضو خاصّى تعلّق دارد و نه تحت تأثیر مستقیم یک عامل مادى خارجى است.
لذّات معنوى از لذّات مادى هم قوى تر هستند و هم پایدارتر و لذّت و نیایش و دعا براى کسانى که قدر آن را مى دانند از این گونه لذّات است.
7ـ بر طرف کننده تکبّر:
انسان ذاتاً خواهان کمال و سعادت دنیوى و اخروى است و سعادت و کمال وى در گرو پرستش خدا و اطاعت از اوست، زیرا ممکن الوجود زمانى به کمال مى رسد که به واجب الوجود بپیوندد و نیایش، این اکسیر عظیم، عبارت است از: تلاش و جلوه هاى معنوى اشرف مخلوقات در پیشگاه خالق اکبر.
در پرستش و نیایش گفتارها و کردارها براى تواضع و خشوع در مقابل حضرت حق تعالى است و با یاد او آرام و استوار است. امام سجّاد(ع) مى فرماید: «خدایا! دل هاى ما را به یاد خود و زبان هایمان را به سپاس خود و اندام هایمان را به طاعت خود مشغول گردان.»(8)
8 ـ بازیابى خود
هنگامى که انسان به مادّیات و لذّت هاى حاصل از آن مشغول باشد و همواره در جهت ثروت اندوزى و جاه طلبى و بى بند و بارى گام بردارد، به تدریج خدا را که مبدأ آفرینش موجودات است، فراموش کرده که این امر منجر به فراموشى خود واقعى مى شود. قرآن کریم در این زمینه مى فرماید: «ولاتکونوا کالّذین نسوا اللّه فانساهم انفسهم؛(9) و مانند کسانى نباشید که خدا را فراموش کردند و خداوند نفوس آنان را از یادشان برد.»
بنابراین انسان با نیایش و یاد خدا، خودِ واقعى خویش را که از عالم ربوبى است، باز مى یابد و هرچه توجه او به خدا بیش تر مى شود، به همان نسبت با خود آشنا مى گردد و به خویشتن جانى تازه و آرامشى ویژه مى بخشد.
9ـ خروج از غفلت:
آخرین پیامد و اثر نیایش که در این نوشتار بدان اشاره مى شود، «خروج از غفلت»است.
طبیعت زندگى دنیا غفلت زاست، گاهى انسان را چنان به خود مشغول مى سازد که همه چیز را فراموش مى کند حتّى خویشتن را. دعا و نیایش فرصت خوبى براى بازنگرى در اعمال و باز یافتن خویش و نجات از چنگال اهریمن عفلت را فراهم مى سازد. نیایش انسان را متوجه معاد و روز جزا مى کند و باعث خروج انسان از غفلت و بى توجهى مى شود. سوره حمد را «سورة الدعاء» نامیده اند، زیرا وقتى انسان در هر روز در نماز چندین بار مى گوید: «اهدنا الصّراط المستقیم»(10)به یاد راه مستقیم که راه اولیاء و هدایت یافتگان است مى افتد و سعى مى کند با اعمال و کردار خویش از مسیر صراط مستقیم نلغزد تا به مقام قرب الهى برسد و سعادت آخرت نصیب وى شود.
وَ اِذا سَأَلَکَ عِبادی عَنّی فَاِنّی قَریبٌ اُجیبُ دَعَوهَ الدّاعِ اِذا دَعانِ فَلیَسْتجیبوا لی و لیُؤمِنُوا بی لَعَلَّهُم یَرْشُدُونَ» و چون بندگانم درباره من از تو بپرسند [و در جستجوی خدا و به یاد او باشند، بگو:[ من بسیار نزدیکم، و دعای دعا کننده را، آنگاه که مرا بخواند پاسخ خواهم داد؛ پس بر آنان است که دعوت مرا گردن نهند و به من ایمان آورند؛ باشد که راه یابند [و به اوج نیکبختی و کمال پر کِشَند].
شأن نزول
در شأن نزول این آیه شریفه، دو روایت رسیده است که اندکی باهم تفاوت دارند، اما در اصل به یک حقیقت باز می‏گردند:
۱ ـ مردی از خداجویان و خداپرستان به پیشگاه پیامبر صلی‏الله‏علیه ‏و‏آله‏ وسلم شرفیاب شد و پرسید: ای پیامبر خدا! آیا خدا به ما نزدیک است و من می‏توانم آهسته و آرام با او به نیایش بپردازم ، یا دور است و ناگزیر باید با صدای بلند و رسا او را بخوانم؟پیامبر گرامی صلی‏الله‏علیه ‏و‏آله ‏وسلم لب به سخن نگشوده بود که این آیه شریفه بر قلبِ مُصَفّای او فرود آمد و پاسخ آن انسان خداجو و همه خداجویان عصرها و نسل‏ها را داد.
۲ ـ گروهی از خداجویان به حضور پیامبر صلی‏الله‏علیه ‏و‏آله‏ وسلم شرفیاب شدند و پرسیدند: ای پیامبر خدا! شما که پیام‏آور خداوند و آموزگار ما هستی، به ما بگو که به هنگام نیایش و راز و نیاز، پروردگار خویش را چگونه بخوانیم؟ آهسته و نیایشگرانه یا با صدای رسا؟ و آنگاه بود که در پاسخ آنان، این آیه شریفه فرود آمد
نیایش با خدا
در این آیه شریفه، یکی از بهترین و نزدیک‏ترین راه‏های ارتباط انسان با خدا یعنی نیایش و دعا و مناجات، به تصویر کشیده می‏شود و به شرایط و رازهای برآورده شدن خواسته‏ها و دریافت پاسخ دعاها اشاره می‏رود و نشان داده می‏شود که همه عبادت‏ها و برنامه‏ها، قالب و ظاهری دارند، اما روح همه آن‏ها، تقرّب به خداست.روی سخن این آیه شریفه به پیامبر نیایش و مهر است.با تعمّق در این آیه، این حقیقت دریافت می‏شود که از پیامبر گرامی صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم درباره صفات خدا پرسیده‏اند؛ چرا که پاسخ رسیده است: «من به آنان نزدیک هستم.» و بدین وسیله روشن می‏سازد که خدا جسم نیست و مکان ندارد، زیرا اگر مکان داشت، به نیایشگران نزدیک نبود. عده‏ای معتقدند تفسیر آیه مبارکه این است که من در پاسخ به دعا و اجابت خواسته‏های آنان، در صورتی که مصلحت آنان باشد، به سرعت و بسیار فوری عمل می‏کنم. پاره‏ای نیز با نفی این دیدگاه می‏گویند: منظور این است که: من ندا و نیایش کسی را که مرا بخواند، بسان کسی که نزدیک باشد، می‏شنوم و دعای دعا کننده و نیایشگر را، هنگامی که مرا بخواند و راز دل و خواسته خود را به من بگوید، اجابت می‏کنم.
فراخوانِ الهی
«فَلیَسْتَجیبُوا لی» در تفسیر این جمله از آیه شریفه، دیدگاه‏های مفسّران متفاوت است:
۱ ـ برخی برآنند که منظور این است که: در آن‏چه آنان را بدان فرا خوانده‏ام، باید فراخوانِ مرا پاسخ مثبت دهند.
۲ ـ بعضی می‏گویند: مقصود این است که باید گوش به فرمان حق باشند؛ دستورات او را با همه وجود به کار بندند و از آن‏چه او نهی فرموده و هشدار داده است، دوری جویند.
۳ ـ دسته‏ای دیگر در تفسیر این جمله از آیه شریفه گفته‏اند که: باید با فرمانبرداری خالصانه و همه جانبه از من، دعوتِ زندگی‏سازِ مرا پاسخ دهند.
۴ ـ و پاره‏ای نیز این جمله از آیه شریفه را بدین گونه معنا کرده‏اند که: بندگانم باید مرا بخوانند.
از پیامبر گرامی اسلام صلی‏الله‏علیه ‏و‏آله ‏وسلم نقل کرده‏اند که فرمود: ناتوان ‏ترین مردم کسی است که از دعا و نیایش با خدا ناتوان باشد و خود را از این نعمتِ گران محروم سازد.
برآورده شدن خواسته‏ها
«وَ لیؤمنوا بی لَعَلَّهُمُ یرشُدُون؛ و باید به من ایمان آورند، باشد که راه یابند»
در تفسیر این جمله، از ششمین امام نور علیه‏السلام نقل کرده‏اند که فرمود: منظور این است که مردم باایمان باید یقین بیاورند که تنها من توانایی آن را دارم که خواسته‏هایشان را برآورم و نیایش‏هایشان را بشنَوَم.
با توجه به آن‏چه در تفسیر این آیه شریفه آمد، این پرسش به ذهن متبادر می‏شود که ما در زندگی روزمرّه شاهدیم که بسیاری از مردم، خدای را می‏خوانند و دعا می‏کنند، اما خواسته‏های آنان برآورده نمی‏شود. این موضوع چگونه با آیه شریفه سازگار است؟
واقعیت این است که دعای خالصانه و از دلْ برخاسته هیچ انسانی، چنان چه خواسته‏اش با حکمت پروردگار هماهنگ و در راستای حق و عدالت باشد و برای نیایشگر و دیگران، تباهی ایجاد نکند، بی‏پاسخ نمی‏ماند. خداوند چنین دعایی را می‏شنَوَد و خواسته مطرح شده در آن را بر اساس حکمت خویش، گاه بی‏درنگ و گاه دیرتر، بر می‏آورد. اما نباید فراموش کرد که دعای شایسته و بایسته شرایطی دارد که از جمله آن‏ها این است که نباید تنها از زبان برخیزد، بلکه باید از ژرفای جان سرچشمه گیرد و زبان، ترجمانِ دل باشد.
دعای بندگان و حکمت الهی
وقتی می‏دانیم که آفریدگار هستی، بر اساس حکمت خویش کارها را تدبیر می‏کند و خواسته‏ها را بر می‏آوَرَد و آن‏چه باید، انجام می‏دهد، پس دعای ما و اجابت او چه مفهومی دارد؟
در پاسخ این پرسش، دقت در دو نکته‏ای که خواهد آمد، ضروری است: ۱ ـ دعا و نیایش، عالی‏ترین جلوه پرستش و نشان دهنده روح فرمانبرداری از آفریدگار هستی است و نیایشگر حقیقی، پرستنده واقعی خدا و کارش عبادت است. در نتیجه، دعا و نیایش، مفهومی بلند و سازنده دارد، خواه خواسته انسان برآورده شود یا نشود.
۲ ـ بسیار اتفاق می‏افتد که پرستش و نیایش ، شرایط و مصلحتی پدید می‏آوَرَد که از طریق آن، خواسته انسان با حکمت پروردگار هماهنگ می‏شود و آنگاه خداوند، آن را برآورده می‏سازد. در این مورد از پیامبر گرامی صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم نقل کرده‏اند که فرمود: هر انسان توحیدگرایی، خدای را بخواند، چنان چه در دعای خویش، قطع رَحم یا گناهی نخواهد، آفریدگار هستی، یکی از این سه نعمت را به او ارزانی می‏دارد: دعای او بی‏درنگ اجابت می‏شود؛ در سرای آخرت به خواسته‏اش می‏رسد، در پرتو آن دعا و نیایش، رویداد تلخ و گرفتاری سختی که قرار بود برایش اتفاق بیفتد، برطرف می‏شود. و نیز از آن حضرت روایت کرده‏اند که فرمود: بسیار می‏شود که بنده‏ای از بندگان خدا دعا می‏کند و خواسته‏ای از بارگاه خدا می‏خواهد، اما به آن دلیل که آفریدگارش او را دوست دارد، به فرشته امین پیام می‏دهد که در برآوردن خواسته بنده‏ام شتاب مکن، چرا که من دوست دارم هماره، صدای نیایش او را بشنوم. و نیز چه بسیار اتفاق می‏افتد که بنده‏ای دعا می‏کند و از آن جا که خداوند بر او خشم گرفته است، به فرشته امین دستور می‏دهد که خواسته‏اش را برآوَرَد، چرا که نمی‏خواهم صدای او را بشنوم.
هم‏چنین از امیرمؤمنان علیه‏السلام نقل کرده‏اند که فرمود: گاه برای آن‏که پاداش دعا کننده، پرشکوه‏تر شود و او بهتر و کامل‏تر، به آرزوی خویش برسد، برآمدنِ خواسته‏اش به تاخیر می‏افتد.
عدم اجابت دعا
از ابراهیم ادهم پرسیدند: چرا هنگامی که دعا می‏کنیم ، خواسته‏هایمان برآورده نمی‏شود؟او پاسخ داد، بدان دلیل که: شما مردم، خدای را شناخته‏اید، با وجود این، فرمانش را در زندگی به کار نمی‏گیرید؛به پیامبر ارادت دارید، اما او را الگو و سرمشق زندگی خود قرار نمی‏دهید؛قرآن را دریافت داشته‏اید ، ولی مقرّراتش را اجرا نمی‏کنید؛نعمت‏های رنگارنگ خدا را می‏خورید، لکن سپاسِ ارزانی دارنده آن‏ها را به جا نمی‏آورید؛به بهشت اعتقاد دارید، با این حال برای به دست آوردنش نمی‏کوشید؛از آتش دوزخ آگاهید، مع الوصف برای نجات از آن تلاش نمی‏کنید؛شیطان را شناخته‏اید، اما با او کارزار نمی‏کنید، بلکه مطیع او هستید.
بررسی نیاز انسان به پرستش و نیایش
از شورانگیزترین و پر شکوه‏ترین راه‏های ارتباط انسان با آفریدگارش، دعا و نیایش و راز و نیاز با آن بی‏نیاز است.نیایش نه‏تنها از ظریف‏ترین جلوه‏های پرستش و عبادت است، بلکه روح و جان و محتوای غنی و پر بار آن، دلیل نمایان توحید و یکتاپرستی و از نشانه‏های عشق به خدا و رابطه بسیار نزدیک و دوستانه با اوست. نیایش، بهترین و برترین کارِ شایسته، دلنشین‏ترین سخن و پسندیده‏ترین حال و هوا، کلید بخشایش خدا به بندگان شایسته، عامل هر نیکی و خیر و برکت، نردبان ترقی و تکامل، سلاح ایمان آوردگان و راه و رسم پیامبران، و پیوند قلب و جان با سرچشمه هستی است.
به همین جهت است که وقتی بندگان خدا از پیامبر او می‏پرسند که چگونه او را بخوانند، با او راز و نیاز کنند و خواسته‏ها و نیازهای خویش را به بارگاه او بَرَند، در پاسخ پرسش آنان، این آیه شریفه فرود می‏آید که: «و هنگامی که بندگانم از تو درباره من بپرسند، بگو: من به آنان بسیار نزدیک هستم و دعای هر نیایشگری را که مرا بخواند، می‏شنوم و به آن پاسخ خواهم داد...»
تفکر تماشای حقیقت است ؛ اما نیایش، شرکت در حقیقت است (شهید مطهری)
اندیشه شهید مرتضی مطهری باب نیاز انسان به پرستش :
یکی از خلق‏های ثابت همگانی تغییرناپذیر و نسخ‏ناپذیر که زمان، هیچ‏وقت نمی‏تواند در آن تاثیر داشته باشد موضوع عبادت و پرستش است . یکی از حاجت‏های بشر پرستش است . پرستش یعنی چه؟ پرستش آن حالتی را می‏گویند که در آن، انسان یک توجهی می‏کند از ناحیه باطنی خودش به آن حقیقتی که او را آفریده است و خودش را در قبضه قدرت او می‏بیند، خودش را به او نیازمند و محتاج می‏بیند; در واقع سیری است که انسان از خلق به سوی خالق می‏کند . این امر اساسا قطع نظر از هر فایده و اثری که داشته‏باشد خودش یکی از نیازهای روحی بشر است . انجام ندادن آن، در روح بشر ایجاد عدم تعادل می‏کند . مثال ساده‏ای عرض می‏کنم: اگر ما کجاوه‏ای داشته باشیم و حیوان‏هایی، خورجین‏هایی که روی این حیوان‏ها می‏گذارند باید تعادلشان برقرار باشد . نمی‏شود یک طرف پرباشد و طرف دیگر خالی . انسان در وجود خودش خانه خالی زیاد دارد . در دل انسان جای خیلی از چیزها هست . هر احتیاجی که برآورده نشود، روح انسان را مضطرب و نامتعادل می‏کند . اگر انسان بخواهد در تمام عمر به عبادت بپردازد و حاجت‏های دیگر خود را برنیاورد، همان حاجت‏ها او را ناراحت می‏کند . عکس مطلب هم این است که اگر انسان همیشه دنبال مادیات برود و وقتی برای معنویات نگذارد، باز همیشه روح و روان او ناراحت است .
«نهرو» مردی است که از سنین جوانی لامذهب شده‏است . در اواخر عمر یک تغییر حالی در او پیدا شده بود . خودش می‏گوید من، هم در روح خودم و هم در جهان یک خلای را، یک جای خالی را احساس می‏کنم که هیچ چیز نمی‏تواند آن را پر بکند مگر یک معنویتی . و این اضطرابی که در جهان پیدا شده است، علتش این است که نیروهای معنوی جهان تضعیف شده است . این بی‏تعادلی در جهان از همین است . می‏گوید الآن در کشور اتحاد جماهیر شوروی این ناراحتی به سختی وجود دارد . تا وقتی که این مردم گرسنه بودند و گرسنگی به ایشان اجازه نمی‏داد که درباره چیز دیگری فکر بکنند، یکسره در فکر تحصیل معاش و در فکر مبارزه بودند . حال که زندگی عادی پیدا کردند یک ناراحتی روحی در میان آنان پیدا شده است . در موقعی که از کار بی‏کار می‏شوند تازه اول مصیبت آنهاست که این ساعت فراغت و بی‏کاری را با چه چیز پر بکنند؟ بعد می‏گوید: من گمان نمی‏کنم اینها بتوانند آن ساعات را جز با یک امور معنوی با چیز دیگری پر بکنند . و این همان خلای است که من دارم .
پس معلوم می‏شود که واقعا انسان یک احتیاجی به عبادت و پرستش دارد . امروز که در دنیا بیماری‏های روانی زیاد شده است، در اثر این است که مردم از عبادت و پرستش رو برگردانده‏اند . ما این را حساب نکرده بودیم ولی بدانید هست، حقیقتا هست . نماز قطع نظر از هر چیزی، طبیب سر خانه است; یعنی اگر ورزش برای سلامتی مفید است، اگر آب تصفیه شده برای هر خانه‏ای لازم است، اگر هوای پاک برای هر کس لازم است، اگر غذای سالم برای انسان لازم است، نماز هم برای سلامتی انسان لازم است . شما نمی‏دانید اگر انسان در شبانه روز ساعتی از وقت‏خودش را اختصاص به راز و نیاز با پروردگار بدهد، چقدر روحش را پاک می‏کند! عنصرهای روحی موذی به وسیله یک نماز از روح انسان بیرون می‏رود . در یک جلسه که راجع به عبادت صحبت می‏کردم گفتم نگویید اسلام دین اجتماعی است، اسلام دین اخلاق است . چطور؟ اسلام دین همه اینهاست . اسلام بالاترین حرف را درباره تعلیمات اجتماعی گفته است، می‏فرماید: «لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب والمیزان لیقوم الناس بالقسط; (1) تمام پیغمبران را فرستادیم برای اینکه در میان مردم عدالت اجتماعی پیدا بشود» . اسلام برای اخلاق خوب بالاترین حرف ها را زده است، می‏فرماید: «هو الذی بعث فی‏الامیین رسولا منهم یتلوا علیهم آیاته و یزکیهم و یعلمهم الکتاب والحکمة‏» . (2) ولی آیا اسلام که ارزش تعلیمات اجتماعی را این قدر بالا برده، از ارزش عبادت چیزی کاسته است؟ ابدا، ارزش عبادت را هم یک ذره نکاسته ست‏بلکه مقام عبادت را در مافوق همه اینها حفظ کرده است .
از نظر اسلام سرلوحه تعلیمات، عبادت است . اگر عبادت درست‏باشد آن دوتای دیگر درست می‏شود و اگر عبادت نباشد آن دوتا واقعیت پیدا نمی‏کند . باور نکنید که یک کسی در دنیا پیدا بشود که در مسائل اخلاقی و اجتماعی مسلمان خوبی باشد ولی در مسائل عبادی مسلمان خوبی نباشد . ما برای آدم نمازنخوان چیزی از مسلمانی قائل نیستیم . امیرالمؤمنین فرمود بعد از ایمان به خدا چیزی در حد نماز نیست . پیغمبر اکرم فرمود نماز مثل چشمه آب گرمی است که در خانه انسان باشد و انسان روزی پنج‏بار در آن آب گرم شست و شو بکند .
«تعاهدوا امرالصلوة و حافظوا علیها; (3) (کلام امر است) یعنی رسیدگی به کار نماز بکنید، محافظت‏بر نماز بکنید» . خداوند به پیغمبر می‏فرماید: «وامر اهلک بالصلوة واصطبر علیها; (4) به خاندانت دستور بده که نماز بخوانند، خودت هم بر نماز صبر کن یعنی نماز زیاد بخوان و آن را تحمل کن‏» . «ان ربک یعلم انک تقوم ادنی من ثلثی اللیل و نصفه و ثلثه و طائفة من الذین معک; (5) خدا می‏داند که تو و افرادی که با تو هستند شب‏ها به پا می‏خیزید، عبادت می‏کنید، خدا را پرستش می‏کنید» .
«و من اللیل فتهجد به نافلة لک عسی ان یبعثک ربک مقاما محمودا; (6) ای پیغمبر! قسمتی از شب را تهجد بکن - بر او واجب بود - شاید که خدا به این حال تو را به مقام محمود برساند .»
امکان ندارد انسانی انسان کامل بشود بدون عبادت و پرستش . پیغمبر، پیغمبر است و همان عبادت‏ها و همان پرستش‏ها و همان استغفارها . امام صادق (ع) می‏فرماید: پیغمبر در هیچ مجلسی نمی‏نشست مگر این‏که 25 بار استغفار می‏کرد، می‏گفت: «استغفر الله ربی و اتوب الیه‏» . علی‏بن‏ابی‏طالب امیرالمؤمنین است‏با این‏که وجود جامعی است، هم زمامدار عادلی است و هم عابد نیمه شبی . همان عبادت‏ها به علی آن نیروهای دیگر نظیر روشن ضمیری را داده بود . نباید ارزش عبادت را فراموش کرد .
«عدی‏بن حاتم‏» نزد معاویه آمد در حالی که سال ها از شهادت مولا گذشته بود . معاویه می‏دانست که «عدی‏» یکی از یاران قدیمی مولا است . خواست کاری بکند که این دوست قدیمی بلکه یک کلمه علیه حضرت سخن بگوید . گفت: عدی! «این الطرفات‏» ؟ پسرانت چه شدند؟ (عدی سه پسر داشت که در سنین جوانی در رکاب حضرت در جنگ صفین کشته شده بودند . می‏خواست عدی را ناراحت‏بکند بلکه او از مولا اظهار نارضایتی بکند). عدی گفت در رکاب مولایشان علی با تو که در زیر پرچم کفر بودی جنگیدند و کشته شدند . گفت: عدی! علی درباره تو انصاف نداد . گفت چطور؟ گفت پسران خودش را نگهداشت و پسران تو را به کشتن داد . عدی گفت معاویه! من درباره علی انصاف ندادم، نمی‏بایست علی امروز در زیر خروارها خاک باشد و من زنده باشم . ای کاش من مرده بودم و علی زنده می‏ماند . معاویه دید تیرش کارگر نیست . سبک این مرد این بود که وقتی می‏دید کارش با خشونت پیش نمی‏رود، لین می‏شد . گفت عدی! الآن دیگر کار از این حرف‏ها گذشته است . دلم می‏خواهد چون تو زیاد با علی بودی یک قدری کارهایش را برایم توصیف بکنی که چه می‏کرد . گفت: معاویه! مرا معذور بدار . گفت: نه حتما باید بگویی . عدی گفت: حالا که می‏خواهی بگویم، آن چه را که می‏دانم می‏گویم . نه این که مطابق میل تو سخن بگویم بلکه حقیقت را می‏گویم . گفت‏بگو .
این مرد شروع کرد به صحبت کردن درباره علی . گفت‏یکی از خصوصیات او این بود: «یتفجر العلم من جوانبه والحکمة من نواحیه‏» ; مردی بود که علم و حکمت از اطرافش می‏جوشید . معاویه! علی آدمی بود که در مقابل ضعیف، ضعیف بود و در مقابل ستمکاران، نیرومند . با این‏که در میان ما می‏نشست و هیچ تکبری نداشت و بدون امتیاز می‏نشست اما خدا یک هیبتی از او در دل مردم قرار داده بود که بدون اجازه نمی‏توانستیم حرف بزنیم و . . . بعد گفت: معاویه! من می‏خواهم منظره‏ای را که به چشم خودم دیدم برایت‏بگویم . در یکی از شب‏ها علی را در محراب عبادت دیدم . دیدم مستغرق خدای خودش است و محاسنش را به دست مبارک گرفته می‏گوید: آه آه از این دنیا و آتش‏های آن . می‏گفت «یا دنیا! غری غیری‏» . آن چنان عدی علی را وصف کرد که دل سنگ معاویه تحت تاثیر قرار گرفت‏به طوری که با آستینش اشک‏های صورتش را پاک می‏کرد . آن وقت گفت: دنیا عقیم است که مانند علی بزاید .
و مناقب شهد العدو بفضلها والفضل ماشهدت به‏الاعداء
علی مردی است که دشمنانش درباره فضل و فضیلت او گواهی می‏دادند .
فلسفه نیایش (نماز) ا توجه به نیاز فطری انسان
این آیات‌، نقش نماز در زندگی اجتماعی و فردی انسان را متذکر می‌شود. ابتدا به اختصار به توضیح آیات در زمینه یاد شده می‌پردازیم‌; سپس‌، به نتیجه‌ای که از کنار هم قرار دادن آیات به دست می‌آید اشاره می‌کنیم‌.
آیه 14 سورة طه‌: "إِنَّنِی‌َّ أَنَا اللَّه‌ُ لاَ َّ إِلَـَه‌َ إِلآ َّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِم‌ِ الصَّلَوَة‌َ لِذِکْرِی‌َّ ; من اللّه هستم‌، معبودی جز من نیست‌; مرا پرستش کن و نماز را برای یاد من به پا دار."
در این آیه‌، به یکی از فلسفه‌ها و نقش‌های مهم نماز اشاره شده است‌. انسان در زندگی این جهان با توجه به عوامل غافل کننده نیاز به تذکر و یادآوری دارد. نماز این وظیفه مهم را به خوبی انجام می‌دهد و در فاصله‌های مختلف زمانی‌، ما را به یاد خدا انداخته و از غفلت بیرون می‌آورد.
آیه 28 سورة رعد: "الَّذِین‌َ ءَامَنُواْ وَ تَطْمَغ‌ن‌ُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللَّه‌ِ أَلاَ بِذِکْرِ اللَّه‌ِ تَطْمَغن‌ُّ الْقُلُوب‌; آن‌ها کسانی هستند که ایمان آورده‌اند و دل‌هایشان به یاد خدا مطمئن است‌، آگاه باشید با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد!"
یکی از بزرگ‌ترین بلاهای زندگی انسان‌، نگرانی و اضطراب در زندگی اجتماعی و فردی است‌. عوامل این نگرانی‌ها، آینده تاریک و مبهم‌، گذشته تاریک‌، احساس پوچی زندگی‌، سوءظن‌ها و توهمات‌، دنیاپرستی و ترس از مرگ می‌تواند باشد.
همة این عوامل در برابر ایمان به خدا ذوب و بی رنگ شده و انسان با ایمان به خدا و یاد او آرامش خاصی پیدا می‌کند.
آیه 45 سورة عنکبوت‌; "...أَقِم‌ِ الصَّلَوَة‌َ إِن‌َّ الصَّلَوَة‌َ تَنْهَی‌َ عَن‌ِ الْفَحْشَآءِ وَ الْمُنکَر"
انسان در طول شبانه‌روز، خواه‌ناخواه با انواع گناهان و منکرات مواجه می‌شود. در این صورت به عامل بازدارنده‌ای نیاز دارد تا در گرداب گناهان فرو نرود. مهم‌ترین عامل‌، اعتقاد به خداوند و روز قیامت است‌. اقامه نماز در طول شبانه روز این عامل را در ما تقویت کرده و همیشه ما را به یاد مبدأ و معاد می‌اندازد و این یادآوری ما را از ارتکاب گناه باز می‌دارد.
افزون بر آن‌، خود نماز شرایطی از جمله طهارت‌، غصب نکردن و... دارد مراعات همة این امور در آلوده نشدن به گناهان اثر مهمی دارد.
نتیجه‌
از قرار دادن این سه آیه در کنار هم به خوبی می‌فهمیم که نماز، انسان را به یاد خدا می‌اندازد و یاد خدا دو اثر مهم دارد: یکی آرامش و اطمینان نفس و دیگری دوری از گناهان‌.وقتی نمازگزار به این مراحل رسید، خداوند مهربان اورا مورد خطاب قرار داده و به بهشت جاویدان فرا می‌خواند; "یَـََّأَیَّتُهَا النَّفْس‌ُ الْمُطْمَغ‌نَّة‌ُ # ارْجِعِی‌َّ إِلَی‌َ رَبِّکِ رَاضِیَة‌ً مَّرْضِیَّة‌ً # فَادْخُلِی فِی عِبَـَدِی # وَ ادْخُلِی جَنَّتِی ;(فجر،27ـ30) ای نفس مطمئنه به سوی پروردگارت باز گرد، در حالی که هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است در زمرة بندگانم درآی و در بهشتم گام بگذار.(ر.ک‌: تفسیر نمونه‌، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 10، ص 210; ج 13، ص 174; ج 16، ص 283، دارالکتب الاسلامیة / پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی)
نقش نیایش در تربیت‏
در باب عبادت و نیایش اگر انسان علاقه‏مند به تربیت خودش و فرزندانش به تربیت اسلامى است و یا مى‏خواهد افرادى را تربیت کند، واقعاً باید به مسئله نیایش، دعا و عبادت اهمیت بدهد. و اصلًا مسئله عبادت قطع نظر از اینکه پرورش یک حس اصیل است، تأثیر زیادى در سایر نواحى انسان دارد. این است که بزرگان همیشه توصیه مى‏کنند: هرمقدار کار زیاد دارى، در شبانه روز یک ساعت را براى خودت بگذار. ممکن است شما بگویید من هیچ ساعتم براى خودم نیست، تمام اوقاتم براى خدمت به مردم است. نه، اگر تمام ساعات انسان هم وقف خدمت به خلق خدا باشد، در عین حال انسان بى‏نیاز از اینکه یک ساعت را براى خودش بگذارد نیست. این یک ساعت با اینکه براى خود است، ضرورت دارد و لازم است، و آن ساعتهایى که براى غیر خود است (با اینکه مفید و لازم است) جاى آن را پر نمى‏کند. حالا یک ساعت که مى‏گویند حداقل است. یک ساعت یا بیشتر در شبانه روز را انسان واقعاً براى خودش بگذارد؛ یعنى در آن لحظات برگردد به خودش، خودش را هرچه هست از خارج بِبُرد، به درون خودش و به خداى خودش باز گردد و در آن حال فقط و فقط او باشد و خداى خودش و راز و نیاز کردن و مناجات با خداى خودش و استغفار کردن. خود استغفار یعنى محاسبة النفس کردن، حساب کشیدن از خود. حساب کند در ظرف این 24 ساعت من چه کردم؟ فوراً براى او روشن مى‏شود که فلان کارم خوب بود، خدا را شکر مى‏کند؛ فلان کار را خوب بود نمى‏کردم، تصمیم مى‏گیرد دیگر نکند و استغفار مى‏کند. و قرآن به مسئله استغفار چقدر توجه دارد! جمله‏اى درباره اصحاب پیغمبر نقل کرده‏اند که: رُهْبانُ اللَّیْلِ وَ اسْدُ النَّهارِ یعنى راهبان شب و شیران روز. قرآن مى‏گوید: الصّابِرینَ وَ الصّادِقینَ وَ الْقانِتینَ وَ الْمُنْفِقینَ وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْاسْحارِ: ببینید قرآن چگونه همه جوانب را بیان مى‏کند! نه مثل یک درویش افراطى، فقط و فقط صحبت از استغفار و نیایش مى‏کند. الصّابِرینَ. قرآن هرجا که مى‏گوید «صابرین» در مورد پیکارها مى‏گوید. در واقع صابرین یعنى خود داران در پیکارها.وَ الصّادِقینَ راستان و راستگویان که از راستى یک ذره منحرف نمى‏شوند. وَ الْقانِتینَ آنها که در پیشگاه پروردگار در کمال خضوع قنوت مى‏کنند، خاضعند و خضوع قلب دارند «2». وَ الْمُنْفِقینَ آنان که از آنچه دارند به دیگران مى‏بخشند. وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْاسْحارِ آنها که سحرگاهان به استغفار خدا مى‏پردازند. این هم همیشه باید در کنارش باشد.

نقش عبادت و نیایش در بازیابى خود
در باب عبادت سخن آنقدر زیاد است که اگر بخواهیم بسط دهیم دهها مقاله باید به آنها اختصاص دهیم. تنها به یک مطلب اشاره مى‏کنیم و آن ارزش عبادت از نظر بازیافتن خود است. به همان نسبت که وابستگى و غرق شدن در مادیات انسان را از خود جدا مى‏کند و با خود بیگانه مى‏سازد، عبادت انسان را به خویشتن باز مى‏گرداند. عبادت به هوش آورنده انسان و بیدارکننده انسان است. عبادت، انسان غرق شده و محو شده در اشیاء را مانند نجات غریق از اعماق دریاى غفلتها بیرون مى‏کند. در عبادت و در پرتو یاد خداوند است که انسان خود را آنچنان که هست مى‏بیند، به نقصها و کسریهاى خود آگاه مى‏گردد، از بالا به هستى و حیات و زمان و مکان مى‏نگرد؛ و در عبادت است که انسان به حقارت و پستى آمال و آرزوهاى محدود مادى پى مى‏برد و مى‏خواهد خود را به قلب هستى برساند.
من همیشه به این سخن دانشمند معروف عصر خودمان، اینشتین، به اعجاب مى‏نگرم. آنچه بیشتر مایه اعجاب است این است که این دانشمند، متخصص در فیزیک و ریاضى است نه در مسائل روانى و انسانى و مذهبى و فلسفى. او پس از تقسیم مذهب به سه نوع، نوع سوم را که مذهب حقیقى است «مذهب وجود» یا «مذهب هستى» مى‏نامد و احساسى که انسان در مذهب حقیقى دارد اینچنین شرح مى‏دهد: «در این مذهب فرد، کوچکى آمال و هدفهاى بشر و عظمت و جلالى که در ماوراى پدیده‏ها در طبیعت و افکار تظاهر مى‏نماید حس مى‏کند. او وجود خود را یک نوع زندان مى‏پندارد، چنانکه مى‏خواهد از قفس تن پرواز کند و تمام هستى را یکباره به عنوان یک حقیقت واحد دریابد.»
ویلیام جیمز در باره نیایش مى‏گوید: «انگیزه نیایش نتیجه ضرورى این امر است که در عین اینکه درونى‏ترین قسمت از خودهاى اختیارى و عملى هرکس خودى از نوع اجتماعى است، با وجود این، مصاحب کامل خویش را تنها در جهان اندیشه مى‏تواند پیدا کند. اغلب مردم، خواه به صورت پیوسته خواه تصادفى، در دل خود به آن رجوع مى‏کنند. حقیرترین فرد در روى زمین با این توجه عالى خود را واقعى و باارزش مى‏کند.»اقبال لاهورى نیز سخنى عالى در مورد ارزش پرستش و نیایش از نظر بازیافتن خود دارد که دریغ است نقل نشود؛ مى‏گوید: «نیایش به وسیله اشراق نفسانى، عملى حیاتى و متعارفى است که به وسیله آن جزیره کوچک شخصیت ما وضع خود را در کل بزرگترى از حیات اکتشاف مى‏کند.»
فاقم وجهک للدین حنیفاً فطرة الله التى فطر الناس علیها (1)
پس تو اى رسول( با همه پیروانت) حق گرایانه به سوی آیین پاک اسلام روی آور ، با همان فطرتی که خدا مردم را برآن سرشته است.
گرایش فطری به پرستش و معنویت
یکى از ابعاد مهم روح آدمى ، پرستش است. انسان موجودى است خداخواه و خداجوى که ریشه در فطرت او دارد. همه موجودات جهان پرستنده و پرستشگرند.از نگاه قرآن نه تنها انسان، بلکه همه موجودات ثناگوى خدایند و در طریق محبت الهى در حرکتند. "و بعثهم فى سبیل محبته" آن گیاه که رشد مى کند، جز عشق او هیچ در سر ندارد، آن سنگ هم که با قوه جاذبه حرکت مى کند در واقع غیر از این که حق و ذات حق را جست وجو مى کند و محبت خدا در ذات اوست، چیز دیگرى نیست. قرآن مى فرماید:
و ان من شیئ الا یسبح بحمده و لکن لاتفقهون تسبیحهم (2)
دانشمندان بزرگ جهان نیز به این بعد مهم روح انسانی توجه کرده و نیاز بشریت را به خداجویی وخداپرستی و دعا و نیایش تبیین کرده اند:
دکتر الکسیس کارل (3) در باره نیاز مبرم به خدا در زندگی می گوید:
انسان همچنان که به آب و اکسیژن نیازمند است به خدا نیز محتاج است. (4)
و لامارتین (5) وجود خدا را در درون انسان به داوری تشبیه کرده است که عادلانه بر گفتار و گرایش و رفتار انسان نظارت دارد و فرا تر از وجدان به قضاوت می نشیند:
دلی که از خدا تهی باشد، همچون محکمه ای است که از قاضی تهی باشد. (6)
دیل کارنگی نیز تنها راه اعتماد به نفس واقعی را ایمان به خدا معرفی می کند :
در مصائب بزرگ و هنگام دردهای جانگداز، بارها به تجربه رسیده است که انسان می تواند با ایمان به خدا ، اعتماد به نفس پیدا کند و به زندگی امیدوار شود. (7)
ودر جای دیگر، نقش نیایش و دعا را در زندگی بیان می کند و آن را پیوستن به نیروی پایان ناپذیری می داند که موجب همبستگی و یکپارچگی آفرینش است :
وقتی که دعا می خوانیم, خود را به نیروی پایان ناپذیری که تمام کائنات را به هم پیوسته است، متصّل و مربوط می کنیم. (8)
و الکسیس کارل بر پیوستگی نیایش تاکید می کند:
نیایش ، بر روی صفات و خصائل انسانی اثر می گذارد. بنابراین نیایش را باید پیوسته انجام داد. (9)
عوامل خداجویی و پرستش
خداجویی و عشق به پرستش عوامل گوناگونی دارد که مهمترین آن وراثت و تربیت خانوادگی و محیط و نهادهای اجتماعی مانند مراکز تربیتی و علمی و آموزشی است.
وراثت
متخصصان و صاحبنظران علوم رفتارى بر این باورند که توارث و محیط، ویژگی های جسمانى و روانى انسان را شکل مى دهند. حتى در پیدایش و رشد رفتارهاى اعتقادى موثرند.
بسیارى از ویژگى هاى بدنى و روانى مانند قهر، ساختار استخوانى، رنگ مو و چشم، هوش و استعداد از طریق ارث کسب مى شوند.
اگر فرزند در محیطى پرورش یابد که هیچ گونه فسق و فجورى در آن نباشد، فاسد نمى شود.
اسلام به وراثت توجه خاص دارد. پیامبر اکرم(ص) می فرماید :
کل مولد یولد على الفطره؛ هر کودکی بر فطرت پاک خدایى آفریده مى شود.
خانواده
نخست لازم است تعریفی از خانواده ارایه دهیم.و سپس به نقش و جایگاه آن بپردازیم:
خانواده در تعریف دانشمندان
دانشمندان علوم اسلامی، جامعه شناسی، جمعیت شناسی، روان شناسی و آموزش و پرورش، در زمینه جایگاه خانواده در اجتماع و شیوه‌های بررسی نقش‌های این نهاد اجتماعی، تعریف ویژه‌ای از خانواده به دست می دهند.
البته دانشمندان هر گروه نیز درباره تعریف خانواده، نظر یگانه ای ندارند. برای نمونه، گروهی از جامعه شناسان آن را یک نهاد اجتماعی می‌نامند و عده‌ای دیگر، مینیاتوری از سازمان اجتماعی می‌شمارند. برخی از آن به عنوان پناه‌گاهی برای اعضا نام می‌برند و بعضی، آن را یک گروه اجتماعی می‌دانند(10)
به هر حال هر تعریفی ازخانواده ارایه دهیم و خود را در بحث های نظری محصور کنیم، نمی توانیم جایگاه و نقش بنیادین خانواده را نادیده بگیریم.
خانواده نخستین آموزشگاه تربیتی و اخلاقی
و أمر اهلک بالصّلاة و اصطبر علیها (11)
و خاندانت را به برپایی نماز فراخوان و در این امر پایداری و شکیبایی پیشه کن.
کودکی که به دنیا می آید ، نخستین کسى که با او ارتباط پیوسته دارد ، مادر و سپس پدر و سایر اعضاى خانواده اند. گونه باورها و ملاک و معیارهاى اخلاقى و دینى از پدر و مادر به کودک منتقل مى شود.
خانواده، به عنوان اصلى ترین سازمان در نهادى و درونى شدن رفتارها براى کودک و نوجوان کمک مى نماید و اولین تجربیات زندگى را در اختیارش قرار مى دهد.
کودک دیدگاه های دینى و اعتقادى خانواده اش را مى پذیرد. ایمان دوره کودکى با همه پاکى و صفایش این کاستی را دارد که از آگاهى توأم با تجزیه و تحلیل سرچشمه نگرفته است. بلکه بیشتر جنبه انفعال و تاثیرپذیرى از محیط دارد و در حقیقت نوعى بازتاب است. با این وجود تکوین و پیدایش اعتقادات و دوام آن بستگى به نوع بینش و جهان بینى است که در خانواده وجود دارد.
سنگ بناى اولیه ایجاد رغبت و انگیزه در گرایش کودک به باورها و برخوردار شدن به ملاک اخلاقى از نامگذارى آغاز می شود و در طول فرایند رشد با تقلید، تقویت و تشویق ادامه یافته و از مرحله نوجوانى به بعد براساس خرد و اندیشه در ژرفای وجودانسان پرورش مى یابد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 44   صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

پروپوزال بررسی مونوگرافی و نیاز رویشگاهی پسته وحشی در روستای بوربان سنندج

اختصاصی از فایلکو پروپوزال بررسی مونوگرافی و نیاز رویشگاهی پسته وحشی در روستای بوربان سنندج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود پروپوزال  بررسی مونوگرافی و نیاز رویشگاهی پسته وحشی در روستای بوربان سنندج بافرمت ورد وقابل ویرایش تعدادصفحات 15

 4-5 مقدمه

، تعریف مسأله و سابقه تحقیق :  مقدمه: پسته وحشی یکی از گونه های بومی و مقاوم به شرایط سخت اکولوژیکی است که دامنه گسترش آن در سطح کشور بسیار وسیع بوده، تقریبا در تمامی استانهای خارج از شمال به صورت طبیعی دیده می شود. بنه یا پسته وحشی (pistacia atlantica) درختی است به ارتفاع 7-2 متر ، دارای برگهای تک شانه ای معمولا با 7-2 برگچه به اشکال تخم مرغی ، مستطیلی کشیده و نیزه ای به طول 9-3  و عرض حدود 5-5/1 سانتی متر است. بنه درختی دو پایه است و گلهای آن کوچک و در خوشه های ساده یا مرکب مجتمع می باشند . گل نر شامل کاسه 5 لبه 5 پرچم با میله های کوتاه و بساکهای بزرگ و گل ماده شامل کاسه 4-3 لبه، تخم دان یک خانه ای و خامه ی کوتاه سه تائی است. میوه بنه شفت، کوچک با ابعاد 8-5 ×5-3 میلی متر به صورت  واژ تخم مرغی و یا قرصی شکل و نوک دار است و پریکارپ آن معطر و دانه ی آن روغنی می باشد (ثابتی ، 1355؛ خاتم ساز، 1367؛ قهرمان، 1363 ؛ Davis، 1975؛ Nasir، 1983؛  Rechinger، 1969 و Townsed، 1980).  بنه در سواحل مدیترانه، ترکیه، ایران، کشورهای عضو شوروی سابق، افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه و شمال آفریقا پراکنش دارد (فتاحی، 1374 ؛ Rechinger، 1969 و Townsed، 1980).  در ایران بنه یا پسته وحشی در سراسر زاگرس ( از شمال غربی تا جنوب شرقی )، شرق کشور،  ارتفاعات جنوبی ( خلیج عمانی )، ارتفاعات مناطق مرکزی و دامنه های جنوبی البرز دیده می شود (فتاحی ، 1374 و ولیپور ، 1374).  گونه بنه اگر چه بواسطه رویش و رشد در مناطق خشک و نیمه خشک کشور فاقد چوب الواری است لیکن بواسطه تولید صمغ و سایر استفاده هائی که از بذر و میوه آن در تغذیه، مصارف دارویی و... به عمل می آید جزو گونه های با ارزش درختی کشور و بویژه منطقه زاگرس است. این گونه از آنجا که در مناطق کوهستانی و روی شیبهای تند رشد می کند، در حفاظت خاک بسیار با اهمیت می باشد. بنه یکی از بهترین پایه ها برای پیوند پسته خوراکی (P. vera ) می باشد. در سوریه و آمریکا P. vera cv.Kerman عمدتا روی P. atlantica پیوند زده می شود (Ibrahim و Nahlawi ، 1982؛ Ibrahim و همکاران، 1984 وRuelas Garcia ، 1990). بنه یکی از گونه های بسیار مقاوم در برابرشرایط نامساعد محیطی بوده و از لحاظ اکولوژیکی بسیار نرمش پذیر می باشد چنانچه در اقلیم های متنوع ( خشک  نیمه خشک و نیمه مرطوب ) در خاک های متنوع ( سبک متوسط و سنگین ) با اسیدیته 8-7 و میزانهای متفاوت هدایت الکتریکی خاک ومقادیر متفاوت عناصر غذائی خاک و حاصلخیزی خاک  و در ارتفاع های 3000-600 متر از سطح دریا و دمای 25-  الی  45+  درجه ی سانتیگراد و در شیب های متفاوت رشد می نماید (فتاحی، 1374 ؛ Picchioni و همکاران، 1990 و Walkerو همکاران ، 1987). عمده ترین محصول بنه شیره بنه یا سقز است. سقز محتوی ماده "تربانتین" می باشد که یکی از روغن های با ارزش مورد استفاده در صنایع آدامس سازی، نساجی، دارو سازی، دفع آفات نباتی، عطر سازی و غیره است همچنین در طب سنتی  شیره خام بنه جهت رفع ناراحتی های معدی ، ریوی و رفع سرفه استفاده می گردد (عبدالله پور و سیدین نواده، 1375). در کردستان این‌گونه بواسطه تولید صمغ تربانتین و نقشی که در بهبود درآمد بهره‌برداران مناطق جنگلی دارد کمتر از گونه‌های دیگر درختی مورد تعرض و تخریب قرار گرفته است، این مسئله نویدی است که با توجه به درختان چند منظوره بومی و توسعه آنها در ترکیب جنگلهای منطقه و یا بهبود و اصطلاح شیوه‌های بهره‌برداری از آنها می‌توان پوشش جنگلی ار از خطر نابودی نجات داد. بهره‌برداری از درخت بنه در کردستان بطور معطوف به شیره و یا صمغ آن می‌باشد و میوه آن در مراحل اولیه بمنظور معطر نمودن لبنیات و در مراحل رسیده هم در برخی مناطق مصرف محلی دارد اما بطور غالب مورد توجه بهره‌برداران قرار نمی‌گیرد.  تعریف مسأله:    جنگلهای پسته وحشی حقیقتاً موهبت عظیم الهی بوده که نقش بسیار مهمی در حیات اقتصادی و اجتماعی ساکنان آن دارد و بهره وری کامل و تمام معنا از آن بطور یکه به استمرار آن لطمه ای وارد نشود جزء در سایه برنامه ریزی صحیح و اصولی در تمامی زمینه ها، امکان پذیر نیست. این گونه در کردستان با فرمهای مختلف تک درختهای پراکنده(بقایا)، گروهی و همراه با گونه های دیگر(بلوط، افرا، بادام) عرصه های وسیعی را به خود اختصاص میدهد . لذا شناسایی و شناخت خاستگاه اکولوژیکی و موفولوژیکی این گونه میتواند ما را در حفظ و توسعه این گونه یاری نماید. لذا منطقه ای با تیپ خالص پسته وحشی   Pistacia atlantica sub kurdica در 9 کیلومتری سنندج و در روستای بوربان انتخاب گردید که جهت مطالعه مورد نظر مناسب می باشد. این تحقیق با هدف رسیدن به سوال¬های زیر است: 1- چه عواملی سبب حضور یا عدم حضور این گونه در این منطقه (بوربان) شده است؟ 2- مهمترین عوامل بازدارنده تکثیر و رشد این گونه چیست؟ سابقه تحقیق: تحقیات انجام گرفته در خارج Zohary (1952) در تقسیم بندی گونه های جنس پسته، اعلام داشت که جنس Pistacia به چهار گروه Lenticella،  lentiscus، terebinthus و butmela تقسیم می شود.  او گونه atlantica را متعلق به گروه butmela اعلام کرد.  Golen- Goldhirsو Kostiukovsky (1997) میوه های حاصل از تلاقیهای بین گونه ای مختلف را  از نظر وزن دانه، اندازه دانه، درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی، مورد بررسی قرار داده و اعلام داشتند که بیشترین درصد جوانه زنی میوه ها مربوط به تلاقی هایی بود که درخت khinjuk  به عنوان والد مادری انتخاب شده بود، در حالی که کمترین مقدار درصد جوانه زنی مرتبط با میوه های حاصل از والد مادری terebinthus بوده است. Vargas  و همکاران (1997) طی مطالعه نهالها در نهالستان به بررسی رفتار پایه های مختلف از گونه های متفاوت جنس پسته پرداخته  و گونه های P. palaestina ، P. terebinthus ، P. atlantica ، P. integerrima  و P.vera را مورد آزمایش قرار دادند. برخی از منابع بذری نهالهای مورد مطالعه، هیبریدهای بین گونه ای با منشا مختلف بوده اند (P. palaestina از یونان و آمریکا و P. atlantica وP. integerrima از آمریکا). در پایان اولین فصل  رویشی، تفاوت معنی داری بین قطر و ارتفاع نمونه های مورد بررسی دیده شده است. با توجه به قطر نهال، که عامل اساسی در جوانه گیری است، گونه های integerrima (آمریکا)، atlantica (سوریه) و در مقادیر کم، palaestina (یونان) وضعیت مطلوبتری نشان داده اند.  Kafkas و Kaska (1997) گزارش نمودند که برای رفع مشکل حساسیت به بیماریهای ریشه پسته، از گونه P. khinjuk به عنوان پایه استفاده شده است. در ضمن برای بررسی اثر گرده افشانی با گرده P.atlantica روی P.vera، صفات مختلف مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که گرده افشانی با P.atlantica تغییراتی در صفات رویشی درختان ایجاد می کند ولی اینگونه تلاقی ها، تاثیر چندانی بر خصوصیات پسته ندارد.   در مورد روغن P. atlantica، Golen- Goldhirsو Kostiukovsky (1997) بیان داشتند که قابلیت استفاده شدن بجای روغن زیتون را دارد. آنها هم چنین اعلام داشتند که از برگ P. terebinthus می توان برای معطر ساختن نوشیدنی ها  استفاده نمود. ضمنا آنها ذکر کردند که از گونه های جنس پسته برای زیبا سازی منظر، جنگلکاری و حفاظت خاک و نیز بیابان زدایی می توان استفاده کرد. آنها در گزارش خود اضافه کردند که مقاومت گونه های مختلف جنس پسته  به شرایط شوری، خشکی، سرما و نیز بیماریهایی نظیر Verticillum و Aspergillus ، متفاوت است. Chao و همکاران (1997) در زمینه اصلاح و ژنتیک پسته در کالیفرنیا چنین عنوان نمودند که از 176 تلاقی کنترل شده،  5470 نهال تولید و نتاج بدست آمده در سه ناحیه مورد آزمون قرار گرفتند. نهالها در طی سالهای 1996-1994 به گل رفته و به ترتیب 53962 و 2943 ژنوتیپ بارورشدند. آنها درباره گل دهی ، تعداد روز تا گلدهی، جنسیت، ارتفاع درخت و واکنش درختان نسبت به بیماریها بررسی هایی انجام دادند. درتحقیق مورد اشاره، مقاومت به Phytophthora در نهالها و نیز پایه های حاصل از گونه های مختلف ، مطالعاتی صورت گرفت و نتایج حاکی از انتقال ژن مقاومت از یک نسل به نسل بعد بوده است. همبستگی صفات مختلف با هم و با والدین نیز مورد بررسی قرار گرفته است.  تحقیات انجام گرفته در ایران       جنس Pistacia دارای یازده گونه است. در ایران، از این جنس  سه گونه درختی Pistacia vera، P. atlantica و P. khinjuk به طور دست کاشت یا خودرو وجود دارد. Behboodi  (2004) در خصوص پراکنش گونه های Pistacia درایران اظهار داشت که زیر گونه cabulica از گونهatlantica  در استانهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان و زیر گونه   muticaدر اغلب استانهای کشور بجز استانهای خراسان شمالی، گلستان، مازندران، گیلان، اردبیل، آذربایجان شرقی، خوزستان، ایلام و برخی استانهای نواحی مرکزی یافت می شوند. زیر گونه kurdica به طور عمده در استانهای واقع در سلسله جبال زاگرس و همچنین برخی استانها، نظیر تهران دیده می شود. بنه در کردستان در مناطق جنگلی بانه، مریوان و سروآباد ( غرب استان ) همراه با سایر گونه ها در ترکیب جنگلی وجود داشته و تراکم آن بسته به منطقه و شرایط اکولوژیکی و غیره از بسیار کم تا زیاد می باشد. در سایر مناطق( غیر جنگلی ) بنه به صورت تک درخت عمدتا در قبرستانها و اماکن مذهبی و یا بشکل توده ای بصورت خالص و عمدتا مسن در شهرستان های سقز ، سنندج و کامیاران پراکنش دارد. در کردستان دو گونه  P. khinjuk   و  P. atlantica وجود دارد(فتاحی ، 1374). در خصوص زیر گونه های P. atlantica  در استان برخی از محققین (خاتم ساز ، 1367) بنه های استان را جزو زیر گونه P. atl.subsp.kurdica  و برخی دیگر (فتاحی 1374 و یوسفی، 1377 ) علاوه بر kurdica زیر گونه P.atl.subsp.mutica  را نیز گزارش نموده اند. دهقان شورکی (1380) اعلام نمود که در بنه علائم ناسازگاری از قبیل انحراف لوله های گرده از بافت هادی لوله گرده، متورم شدن لوله گرده، پیچ خوردگی بسش از حد و کلافه شدن آنها در بافت خامه به ویژه در بافتهای پائین تر مجاور تخمدان ، ترکیدن انتهای لوله گرده و خروج محتویات بعضی از آنها قبل از رسیدن به کیسه جنینی، ایجاد زخمهای عمیق  در بافت بند ناف پس از ورود لوله گرده به آن و مرگ تعدادی از کیسه های جنینی بیشتر در گلهای پیر مشاهده شده است. ایشان گزارش دادند که این عوارض با ریزش میوه های کوچک و افزایش درصد میوه های پوک و ناقص همراه بود. ایشان همچنین نتیجه گرفتند که بهترین گرده افشانهای بنه (پایه های نر ) درختانی هستند که با داشتن گرده زیاد و بارور در روز اول یا دوم بلوغ گل ماده گرده افشانی کنند. همچنین از نظر ژنتیکی بین پایه های نر و ماده موجود بنه سازگاری کافی وجود ندارد و احتمالا سال آوری و نیز میزان پوکی میوه بنه مانند پسته اهلی تابع عامل ژنتیکی باشد ولی شرایط محیطی به ویژه مواد غذائی و آب در تلقیح گلها نقش تعیین کننده ای دارند.     فتاحی ( b,c1374) بررسی هائی را برروی درختان بنه در استانهای کردستان و کرمانشاه انجام داده است. ایشان در چند نمونه مورد بررسی درصد بذور سالم را 75 – 50 درصد وزن هزار دانه را 202 گرم و تعداد بذر در هر کیلو گرم بذر در بذور تیره رنگ 5100 و در بذور روشن رنگ 8390 عدد و میانگین طول بذر را در بذور سالم 8 و در بذور پوک 1/8 میلی متر گزارش نموده است.  یوسفی(1379) در بررسی مقایسه ای خصوصیات اکولوژیکی و ژنتیکی جمعیتهای بنه (pistacia atlantica) در کردستان اعلام نموده است که بین مناطق مورد بررسی از لحاظ کلیه صفات مربوط به خوشه و میوه باستثنای طول خوشه اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1%  وجود داشته است. میانگین وزن 100 میوه 48/12 گرم با ضریب تغییر 29/10 درصد و میانگین وزن 100 دانه معادل 52/3 گرم با ضریب تغییر (cv) 45/15 درصد بود. از لحاظ وزن 100 دانه درختان مناطق علی آباد (سقز) با میانگین 44/4 گرم و دزلی (مریوان) با میانگین 25/4 گرم جزو برترین ها بودند. وزن دانه می تواند شاخص خوبی برای قدرت رویش بذر اشد چنانچه بیشترین زادآوری طبیعی هم در در دزلی مریوان مشاهده گردید. همچنین میانگین ابعاد میوه در مناطق غیر جنگلی کوچکتر از مناطق جنگلی بود. بذور درختان واقع در مناطق عبدالمومن (سقز)، دزلی(مریوان) و خوری آباد(بانه) به ترتیب با درصد پوکی 83/57، 33/66 و 83/66 جزو سالم ترین بذور در بین مناطق مورد بررسی بودند. با توجه به همبستگی مثبت و معنی دار درصد پوکی بادمای هوا  (571/0r= ) می توان اعلام نمود که دمای بالای هوا بر عدم موفقیت تلقیح و پوک شدن بذر تأثیر دارد. گرده افشانی بنه بوسیله باد صورت می‌گیرد. با توجه به این که گل‌ها بدون گلبرگ هستند و جذابیتی برای حشرات مخصوصاً زنبور عسل نداشته، ممکن است زنبور عسل برای جمع آوری گرده،گلهای نر را لمس کند ولی در گرده افشانی نقشی ندارد.عدم جریان هوا (باد) و آب و هوای بارانی، شرایط نامساعدی را برای پراکندگی دانه‌های گرده ایجاد می‌نمایند. همچنین بادهای شدید و طوفانی باعث خشک‌شدن سطح کلاله و بارندگی باعث شستشوی سطح کلاله و از بین رفتن چسبندگی آن می‌شود. دوره پذیرش کلاله مادگی بسیار محدود است و در صورت وجود شرایط محیطی مناسب و تامین گرده مناسب و کافی، دانه گره جوانه زده، لوله گرده رشد کرده وارد تخمدان می‌شود و پس از ترکیب با سلول تخم، جنین را به وجود می‌آورد. درصورتی‌که گرده افشانی انجام نگیرد ریزش گـــل اتفاق می‌افتد و میوه‌ها پوک می‌شوند. ریزش گل‌های گرده افشانی نشده معمولا ظرف مدت 4-3 هفته پس از مرحله تمام گل انجام می‌شود.   4-6 ضرورت و اهداف تحقیق :  جهت برنامه‌ریزی دقیق و قابل اجرا برای حفظ، احیاءوتوسعه جنگلهای پسته وحشی در استان  در راستای تقویت پوشش گیاهی حوزه‌های آبخیز مناطق خشک و نیمه خشک و بیابانی و همچنین بهره‌برداری معقول و مداوم، نیاز به تعیین خاستگاه اکولوژیکی گونه بنه و  وضعیت مناطق دارای پراکنش و بررسی عوامل مؤثر بر آن می‌باشد.  اهداف تحقیق:  به طور کلی تحقیق حاضر اهداف زیر را دنبال خواهد کرد : 1- شناسایی خاستگاه اکولوژیکی گونه بنه یا پسته وحشی 2- کمک به حفظ و توسعه پسته وحشی با شناخت مورفولوژیکی و سرشت اکولوژیکی این گونه  3- بررسی وضعیت تجدیدحیات طبیعی گونه پسته وحشی     فرضیات تحقیق : 1-    جنگلهای پسته وحشی از وضعیت کمی و کیفی خوبی برخوردار نیستند. 2-    گونه پسته وحشی در این جنگل تجدید حیات بالایی ندارد. 3-    پراکنش پسته وحشی در جهات و شیبهای مختلف متفاوت است. 4-    جنگلهای پسته وحشی از وضعیت کمی و کیفی خوبی برخوردار نیستند. 5-    گونه پسته وحشی در این جنگل تجدید حیات بالایی ندارد. 6-    پراکنش پسته وحشی در جهات و شیبهای مختلف متفاوت است.  4-7 روش تحقیق :      با جمع آوری اطلاعات و منابع موجود شامل گزارشها، کتب و مقالات علمی، نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی،  ارزیابی منابع، قابلیت اراضی، شیب، جهت، اقلیم، نقشه های همباران و همدما و … قدم اول برداشته خواهد شد سپس با کسب اطلاعات محلی، و جنگل گردشی های متعدد مناطق پراکنش بر روی نقشه های توپوگرافی مشخص می گردد. کلیه  نقشه های1:50000 استان که محل پراکنش بنه بر روی آن ثبت شده  تفکیک  و با تبدیل  مقیاس به 1:250000 وانطباق  آن با نقشه های قابلیت اراضی، هم ارتفاع، همباران، جهت جغرافیایی اقدام به استخراج آمار توصیفی می شود. جهت کسب اطلاعات دقیق از وضعیت  میزان انبوهی،‌ گیاهان همراه، ‌مشخصات کمی و کیفی درختان، درختچه ها، زاد آوری و تعیین دامنه ارتفاعی وغیره.آماربرداری  به صورت سیستماتیک تصادفی باانتخاب ابعادشبکه 150×200متریا20×20مترانجام می گیرد و کلیه اطلاعات مورد نیاز درج گردیده و کلیه اطلاعات لازم در حین آماربرداری در آن ثبت می گردد. خصوصیات مورفولوژیکی درختان شامل قطر برابر سینه ، قطر متوسط تاج پوشش ،ارتفاع درخت ، تعداد شاخه اندازه گیری ویادداشت می گردد که پس از آن اقدام به تجزیه و تحلیل داده ها می گردد .  برای تجزیه و تحلیل داده ها از انالیز واریانس یک طرفه جهت مقایسه کلی میانگین ها و از ازمون دانکن برای مقایسه میانگین گروه ها استفاده خواهد شد. ترسیم نمودارها با با نرم افزار Excel  و کلیه ازمونهای اماری با استفاده از نرم افزار Spss انجام خواهد شد.

آموزش کسب درآمد از اینترنت بدون نیاز به سرمایه

اختصاصی از فایلکو آموزش کسب درآمد از اینترنت بدون نیاز به سرمایه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

وَإِن یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُ‌وا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِ‌هِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ‌ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ‌ لِّلْعَالَمِینَ

هر کس که این آیه را هر روز صبح (ترجیحا بعد از نماز صبح) قرائت کند،از جایی که حتی فکرش را نمیکند به او رزق و روزی خواهد رسید:

***پکیج کسب درآمد مهندس طلوعی هم به مجموعه اضافه شده****

خواندن این مطلب فقط 10دقیقه زمان خواهد برد اما این 10 دقیقه سرنوشت شما را تغییر خواهد داد.

دیگر نیازی به کار در بیرون از منزل نیست و فقط با صرف 1 تا 2 ساعت در روز درآمدی باورنکردنی خواهید داشت.نویسنده این مطلب به شما تضمین خواهد داد که بعد از گذشت دو الی سه هفته به درآمدی بالای 500 هزار تومان در روز خواهید رسید.

امام علی (ع) می فرماید :

« بخشش خداوند به هر کس، به اندازه نیت اوست . »

شما حتما تا به حال خیلی در مورد روش های کسب درآمد در اینترنت جستجو کرده اید. حتما به خیلی از سایت ها مراجه کرده اید و مقالات مختلفی را خوانده اید - چه انگلیسی یا فارسی.اما هیچ کدام از این ها نتوانسته اند راه مطمئن و سریعی پیش پایتان بگذارند تا بتوانید به درآمد دلخواه خود دست یابید. حتی ممکن است این همه اطلاعات پراکنده شما را بیشتر سردرگم کرده باشد تا اینکه به شما کمک کند. حتما سوالات مهمی در ذهن شماست و به دنبال پاسخ خود سرگردان هستید.

بعد از این همه جستجو شاید از خود تان پرسیده باشید

"آیا واقعا راه آسان تر و سریع تری وجود ندارد؟ چه طور خیلی افراد از طریق اینترنت درآمد عالی کسب می کنند ولی من هنوز موفق نشده ام؟!"

من کاملا شرایط شما را درک می کنم برای این که خودم هم 5 سال پیش دقیقا در جایگاه شما قرار داشتم. بی نهایت مشتاق بودم که راه کسب درآمد از اینترنت را کشف کنم و در این کار موفق شوم.خیلی جستجو و تحقیق کردم. به هر سایتی که فکرش را بکنید هم سر زدم و چند هزار دلار صرف خرید کتاب های خارجی از اساتید خارجی در این زمینه کردم. تمام پس انداز چند ساله ام را برای کسب آموزش سرمایه گذاری کردم و راستش حتی کمی هم از دوستان و خانواده قرض گرفتم.ماه ها طول کشید تا جواب تک تک سوالاتم را پیدا کردم و موفق به کسب درآمد عالی شدم. حالا 5 سال است که مشغول این کار هستم و درآمد فوق العاده ای هم کسب می کنم،طوری که تونستم لقب جوان ترین بیزینس من ایران رو به خودم اختصاص بدم و حتی در دبی و مالزی خونه بخرم.

و اما خبر خوب برای شما دوست عزیز؟

شما راه 5 ساله را فقط در 5 روز به آسانی طی می کنید!

حالا شما می توانید به راحتی از نتیجه ی 5 سال تلاش من استفاده کنید و خیلی آسان شروع به کسب درآمد کنید.کسی قبلا این جاده را برای شما هموار کرده است. حالا فقط تصمیم با شما است که در آن گام بردارید و به موفقیت دست یابید.

بله، شما دیگر نیاز نیست کتاب های خارجی گران قیمت را بگیرید تا پاسخ سوالات خود را پیدا کنید. دیگر لازم نیست ماه ها وقت صرف کنید تا شروع به کسب درآمد کنید. شما به راحتی در این کتاب پاسخ سوالات خود را کشف می کنید و می توانید از همین امروز از اینترنت کسب درآمد کنید.

آیا می دانید؟ یک راز مهم در مورد سایت های کسب درآمد از اینترنت که ممکن است ندانید.

می دانید چرا سایت های مختلفی که دیده اید نتوانسته اند به شما کمک کنند کسب درآمد کنید؟
حقیقت این است که اکثر این سایت های آموزشی برای کسب درآمد در اینترنت توسط کسانی ایجاد شده اند که خودشان هم دقیقا رمز و رموز درآمد اینترنتی را نمی دانند. بله، خیلی از آنها هنوز خودشان هم درآمد چندانی کسب نکرده اند و تجربه ی موفقی در این حرفه ندارند. پس چه طور می توانند به شما چیزی را که خودشان هم نمی دانند آموزش دهند؟!

به همین دلیل راز موفقیت در کسب درآمد اینترنتی این است که کسی را پیدا کنید که خود قبلا سال هاست در این کار موفق است و میلیون ها تومان در ماه درآمد کسب می کند، و بعد رمز و رموز کار را از این شخص کشف کنید.

آن وقت متعجب خواهید شد که چه قدر کسب درآمد اینترنتی آسان و سریع است. فقط کافی است بدانید چه مسیری را طی کنید. همین و بس.

و این دقیقا همان دلیلی است که من امروز اینجا با شما هستم تا با کمک تجربه ی موفق پنج ساله خود به شما کمک کنم هر چه سریع تر در اینترنت به درآمد دلخواه خود برسید.

تفاوت روش هایی که شما در این سایت با آن آشنا می شوید با سایر سایت ها این است که همه ی این نکات طبق تجربه ی واقعی در بیش از 5 سال به دست آمده و بر خلاف سایت ها ی دیگر تئوری نیست. پس با کمک آنها شما می توانید خیلی سریع تر و مطمئن تر در کسب و کار اینترنتی خود موفق شوید و ماه ها در وقت ارزشمند خود صرفه جویی کنید.

یادتان باشد که 10 هزارتومان حتی از قیمت یک پیتزا هم کمتر است که شما به راحتی می توانید بخرید. آیا خرید یک پیتزا برای آینده شما مهم تر است یا سرمایه گذاری برای تضمین موفقیت شغلی شما و کسب درآمد عالی برای یک عمر؟

انتخاب با خود شماست دوست عزیز.

این روش ها آن قدر ساده هستند که آرزو می کنید ای کاش زودتر آنها را کشف می کردید تا خیلی زودتر درآمد پیدا کنید.

این کتاب به صورت الکترونیکی است و شما پس از پرداخت آنلاین خیلی آسان و سریع آن را دانلود می کنید. کتاب الکترونیکی بسیار راحت تر از کتاب کاغذی است و می توانید آن را همین لحظه خرید کرده ،دانلود و مطالعه فرمایید.

اثبات درآمدها و پرداختی های کسب درآمد

اسناد آخرین پرداختی ها به کاربران سایت

پس از پرداخت آنلاین لینک دانلود کتاب در اختیار شما قرار گرفته و یک نسخه نیز به ایمیل شما ارسال خواهد شد.

قیمت بسته به همراه تخفیف ویژه:9000 تومان

|مشاهده لینک دانلود ، بلافاصله پس از پرداخت آنلاین|

سوال اول :  آیا من واقعا از خرید این پکیج سود خواهم کرد؟ آیا واقعا با استفاده از آن درآمد کسب خواهم کرد؟ و آیا این پکیج مانند باقی بکیج های کسب درآمد,بیهوده نیست؟

جواب : همان طور که قبلا توضیح داده شد , مطالب و شیوه هایی که در این پکیج برای کسب درآمد و ایجاد یک کسب و کار موفق اینترنتی شرح داده است بر مبنای اصولی و واقعی بنا شده است نه بر مبنای فعالیتهای بی اساس مانند PTS , PTR و یا زیر مجموعه گیری…  . در این پکیج موثرترین و اصولی ترین روشهای کسب درآمد و کسب کار اینترنتی بیان شده و آموزش داده شده است.بنابراین با قاطعیت اعلام میداریم که این پکیج به تمامی نیازهای شما در زمینه کسب درآمد از اینترنت و ایجاد یک درآمد مطمئن و ثابت از آن پاسخ خواهد داد.

_______________________________________________________

سوال دوم : مقدار درآمدی که از این پکیج بدست می آید چقدر است؟ ماهیانه چقدر؟

جواب : درآمد این پکیچ از همان روزهای اول برای شما حاصل خواهد شد و میزان درآمد تقریبا ۳۰۰ الی ۵۰۰ هزار تومان در ماه است که پس از چند ماه کار به این شیوه , درآمد شما به بیش از ماهیانه ۵۰۰ هزار تومان نیز افزایش خواهد یافت آنهم فقط با روزانه ۱ الی ۲ ساعت کار . البته اگر با این روش خوب کار کنید حتی می توانید درآمد خود را تا ماهیانه یک میلیون تومان نیز افزایش دهید.

_______________________________________________________

سوال سوم : آیا من مجبورم برای کسب درآمد , برای همیشه با این پکیج کار کنم؟ اگر یک روز کار نکنم , در آن روز درآمدی نخواهم داشت؟

جواب : خیر… شما پس از چند ماه استفاده از این پکیج , دیگر نیازی به استفاده از دستورالعملهای موجود در این پکیج نخواهید داشت چون باز هم درآمد خود را به دست خواهید آورد . زیرا شما در این کار جا افتاده اید و درآمد ثابتی از اینترنت به دست خواهید آورد. بنابراین لازم نیست که شما تا ابد از این پکیج استفاده کنید بلکه حتی اگر چندین روز یا حتی چند ماه هم به اینترنت سر نزنید باز هم درآمدی از شما کسر نخواهد شد . این یعنی تجارت الکترونیک!!!

______________________________________________________ 

سوال چهارم : آیا این پکیج آموزش فارسی می باشد؟ یا خیر؟ چون من به زبان انگلیسی وارد نیستم.

جواب : بله..این پکیج دارای آموزش فارسی و گام به گام می باشد. شما از همان روز اول به صورت گام به گام دستورالعملهای موجود در آن را برای کسب درآمد اجرا خواهید کرد.

______________________________________________________

سوال پنجم : آیا امکان کار با این پکیج در منزل هم وجود دارد؟ یا اینکه باید امکانات خاصی داشته باشم؟

جواب : برای استفاده از شیوه های کسب درآمدی که در این پکیج آموزش داده شده است شما به هیچ عنوان به امکانات خاص یا سرمایه اولیه نیاز ندارید بلکه فقط به یک کامپیوتر نیاز دارید و یک خط اینترنت که حداقل بتوانید روزانه ۱ الی ۲ ساعت به وسیله آن به اینترنت متصل شوید.{لازم نیست که حتما از اینترنت پر سرعت استفاده کنید}

_____________________________________________________

سوال ششم : من اطلاعات زیادی در مورد اینترنت و تجارت الکترونیک ندارم آیا می توانم به کسب درآمد بپردازم؟

جواب : تمامی افراد می توانند از این پکیج استفاده کنند هم افراد تازه کار و مبتدی و هم افراد حرفه ای این پکیج تمامی رموز و ریزه کاری های اینترنت را به شما آموزش می دهد فکر و استعداد شماست که تعیین کننده است نه تجربه یا سن شما.

______________________________________________________

سوال هفتم : من قبلا چند دفعه پکیج کسب درآمد از اینترنت خریداری کرده ام. می ترسم که این محصول نیز مانند آنها بی فایده باشد.

جواب : این ترس یک چیز منطقی است زیرا متاسفانه همه ماها نخستین بار که به مقوله کسب درآمد از اینترنت روی آوردیم با تبلیغاتی در اینترنت مواجه شدیم که به ما وعده کسب درآمدهای زیاد داده بودند اما پس از خرید محصولشان متوجه شدیم از آن برنامه نمی توان درآمدی کسب کرد. به همین دلیل اکنون با دقت بیشتری مقلوله کسب درآمد از اینترنت را بررسی میکنیم.اما امروز با تهیه این پکیج برای نخستین بار طعم کسب درآمد واقعی از اینترنت را خواهید چشید و قادر خواهید بود به صورت اصولی و قانونی از اینترنت کسب درآمد کنید بدون اینکه نیاز به جذب زیر مجموعه داشته باشید.

______________________________________________________

سوال هشتم : درآمدی که من از این پکیج به دست می آورم چگونه به دست من خواهد رسید؟ آیا درآمد من به تومان است یا دلار؟

جواب : درآمد شما بدون هیچ گونه واسطه , مستقیما به حساب بانکی شما در ایران واریز خواهد شد,شما هیچ نیازی به داشتن حسابهای الکترونیک مانند:ایگولد,پی پال و یا آلرت پای نخواهید داشت زیرا درآمد شما به تومان به شما پرداخت خواهد شد نه به دلار.

_____________________________________________________________________

سوال نهم :(مهمترین سوال)آیا واقعا به این پکیج می توان اطمینان کرد؟ آیا واقعا روی آن حساب کنم؟ آیا واقعا درآمدی در کار هست؟
جواب : به دلیل پرسشهای مکرری که در این مورد هر روزه برای ما ایمیل می شود بهتر دیدیم که در این مورد توضیح کاملی بدهیم.

خوشبختانه این پکیج به گونه ای است که درآمد آن کاملا واقعی و قطعی و مسلم است . در واقع این پکیج که شما قصد خرید آنرا دارید یک شغل است . شغل یعنی کاری که امروز شروع خواهید کرد و تا پایان عمر می توان از آن درآمد کسب کرد . بنابراین مطمئن باشید که از این پکیج ، درآمدهای بسیاری خوبی به دست خواهید آورد که حتی برای دیگران غیر قابل باور خواهد بود . شما با استفاده از این پکیج قادر خواهید بود مخارج زندگی خود را تامین نموده و حتی پس انداز خوبی برای خود ایجاد نمایید .
میزان این درآمد نامحدود است . یعنی هر چقدر بیشتر تلاش کنید و زمان بگذارید ، درآمد بیشتری نیز به دست خواهید آورد بنابراین پیش بینی می کنیم که پس از اینکه اولین درآمد خود را به دست آوردید ، وقت بیشتری را برای این کار خواهید گذاشت.

یکبار دیگر خاطر نشان می کنیم که با این پکیج شما هرگز نیازی به کار کردن با سایتهای کسب درآمد خارجی و یا پی تی سی و یا زیرمجموعه گیری  نخواهید داشت . ما اصلا در این پکیج از شما نخواهیم خواست که با چنین سایتهایی کار کنید . ضمنا شما به هیچ عنوان با خارجیها نیز کار نخواهید کرد . درآمد شما از اینترنت و از همین ایران خودمان به دست می آید و مستقیما به حساب بانکی شما در ایران واریز خواهد شد . شما هیچ نیازی به انجام کارهای غیر عرف و یا غیر شرعی نخواهید داشت و درآمد شما کاملا قانونی خواهد بود . هیچ نیازی به وی پی ان یا آنتی فیلتر نخواهید داشت.بنابراین جای هیچگونه نگرانی نیست .

توصیه می کنیم این افکار بیهوده را به کناری گذاشته و یکبار برای همیشه تصمیم خود را بگیرید و با کمی تلاش ، درآمد خوبی برای خود به ارمغان آورید. به دلیل پرسشهای مکرری که در مورد میزان درآمد این پکیج از ما پرسیده می شود در اینجا باز به این موضوع اشاره می کنیم که حداقل درآمدی که از این برنامه می توان به دست آورد ماهیانه بین  ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان و حداکثر درآمد آن نیز بستگی به میزان فعالیت شما دارد. البته همچنان که قبلا نیز عرض گردید درآمد این شیوه نامحدود است و بسیار افرادی  هستند که در همین لحظه ای که شما در حال مطالعه این صفحه هستید ، ماهیانه بیش از یک میلیون تومان درآمد از این پکیج به دست می آورند

به همراه هدیه ویژه: 

قالب توجه دوستان این که قیمت این بانک ایمیل به تنهایی در سایت های دیگر بالای 10 هزار تومان می باشد!!!!

از این بانک ایمیل در آینده استفاده های زیادی خواهید کرد!

نکته آخر در مورد این محصول این که فقط ***کتاب کسب درآمد از اینترنت در 7 روز(نوشته خانم مونا افشار)** که یکی از فایل های این محصول می باشد را در برخی سایت ها به قیمت بالای 30 هزار تومان می فروشند!

هدف ما جلب رضایت شماست! و ان شا... که کسب و کارهای اینترنتی در این مملکت هرچه بیشتر رونق بگیرد...

فایل فلش فارسی و کال اکتیو(فعالسازی تماس) A7-30H-HC بدون نیاز به باکس

اختصاصی از فایلکو فایل فلش فارسی و کال اکتیو(فعالسازی تماس) A7-30H-HC بدون نیاز به باکس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فایل فلش فارسی و کال اکتیو(فعالسازی تماس) A7-30H-HC

بدون نیاز به باکس

قابل رایت با فلشر

کاملا تست شده و بدون کوچکترین مشکل

اورجینال و کاملا رسمی

آموزش فارسی سازی اندروید بدون نیاز به روت تست شده و رسمی

اختصاصی از فایلکو آموزش فارسی سازی اندروید بدون نیاز به روت تست شده و رسمی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

1-ابتدا فایل زیر رو دانلود کرده و سپس در داخل درایور C اکسترکت میکنیم.
2-وارد قسمت تنظیمات گوشی شده سپس در قسمت Developer Options تیک USB Debugging گوشیو فعال کرده سپس گوشیو وصل کنید.
3-داخل پوشه مورد نظر More Locale.bat اجرا کرده اینتر زده سپس صبر میکنیم تا پیغام enjoy مشاهده بشه.
4-سپس More Locale نصب کرده و زبان فارسی را انتخاب کنید.
5- از زبان فارسی گوشی خود لدت ببرید.