بسم الله الرحمن الرحیم –فرمت فایل :word (با قابلیت ویرایش )- تعداد صفحه :24 صفحه -
مقدمه:
جستجوی حد متناسب جمعیت برای هر جامعه‌ای با توجه به شرایط اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی حاکم بر آن، پژوهشگران و متخصصان مسایل جمعیتی را یاری می‌کند تا به سوی شناخت واقعیت‌های جامعه خود گام بردارند. امّا این حرکت به دنبال خود سیاست‌ها و خط‌مشی‌های معینی را می‌طلبد تا به یافته‌ها و نظرات اصولی و علمی، جامعه عمل بپوشاند، زیرا شناخت مسئله و مشکل اجتماعی یا جمعیتی هر چند که بسیار مهم تلقی میشود. اما مهمتر از آن نحوة عمل مردم و نهادهای تنظیم کننده رفتار اجتماعی است که در مورد اخیر، به ویژه دولتها نقش حساس‌تری برعهده دارند.
تعریف سیاستهای جمعیتی:
سیاست جمعیتی مجموعه‌ای از اصول و تدابیر و تصمیمات مدون می‌باشد که در ارتباط با حل مسائل جمعیت توسط دولت برای هماهنگ و ایجاد تعادل بین عوامل جمعیتی از یک سو و عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی از سوی دیگر در جهت رسیدن به اهداف خاص رفاه عمومی جامعه اتخاذ می‌گردد.
مسائل جمعیتی ان دسته اموری هستند که از حالت تعادل و هماهنگی با سایر امور در مجموعه خود خارج شده و به صورت ناهمساز و پیچیده درآمده، به وطریکه جمعیت که یک واقیعیت طبیعی است، به صورت یک معضل و مشکل بروز پیدا می‌کند بنابراین، مسائل جمعیتی امور ناهمساز وپیچیده‌ای هستند که به کمک تدابیر وسیاست های جمعیتی در مجموعه کلی باید هماهنگ و همساز گردند تا به صورت مشکلات اقتصادی واجتماعی بروز پیدا نکند. برای جلوگیری از یک چنین مشکلاتی نیاز به برنامه‌ریزی وس یاست‌گذاری جمعیتی است.
از یک دیدگاه سیاستهای جمعیتی را به دو دسته تقسیم می‌کنند : سیاستهای جمعیت خرد و سیاستهای جمعیت کلان.
سیاستهای جمعیتی خرد
منظور از سیاستهای جمعیتی خرد «مجموعة اصول و تدابیر و تصمیمات مدون جمعیتی است که از سوی دولت در کشوری اتخاذ میشود و حدود فعالیتهای او را در رابطه با مسایل جمعیتی و یا اموری که نتایج جمعیتی دارند تعیین می‌کند.» (تقوی، 1377،45). سیاستهای خرد یا همان سیاست‌هایی که توسط دولتها اتخاذ میشود نیز بر دو گونه است:
1: سیاستهای مستقیم: سیاست های مستقیم مجموعة اصول و تدابیری که توسط دولتها اتخاذ می‌گردند و بطور بی‌واسطه ومستقیم درباره حدود و فعالیتهای جمعیتی افراد یک جامعه است مانند سیاستهای کنترل موالید در یک کشور.
2: سیاستهای غیرمستقیم : سیاستهای غیرمستقیم مجموعة اصول و تدابیری‌اند که توسط دولتها اتخاذ می‌گردند هرچند که بطور مستقیم دربارة فعالیتهای جمعیتی نیست اما نتایج جمعیتی دارند بعنوان مثال سیاستهای دولت برای بالا بردن سطح رفاه مردم، یا بالا بردن سطح سواد و آموزش زنان و... هر چند سیاستهای برشمرده ظاهراً دربارة مسائل جمعیتی نیست اما این سیاست‌ها باعث کاهش موالید در یک جامعه میشود.
نمونه‌ای از سیاستهای خرد که دولتها می‌توانند اتخاذ نمایند:
- دولتها می‌توانند از طریق شبکه ارتباطات جمعی و فرآیندآموزشی، چه رسمی (نظام مدرسه) و یا غیررسمی (آموزش بزرگسالان) مردم را به داشتن خانواده‌های کوچکتر تشویق کنند.
- دولتها می‌توانند به منظور ترویج الگوهای رفتاری جمعیتی مطلوب و نیز به منظور تامین خدمات بهداشتی و جلوگیری از باروری برنامه‌های تنظیم خانواده را به مرحله اجرا درآوردند. در حال حاضر چنین برنامه‌هایی، چه به طور رسمی با حمایت دولت و چه به طور غیررسمی توسط خود مردم، در 60 کشور جهان سوم، که تقریباً 87 درصد جمعیت کشورهای کمتر توسعه یافته را در برمی‌گیرد اجرا میشود. امروزه فقط تعدادی معدودی از کشورهای بزرگ مانند برزیل، برمه، اتیوپی و پرو فاقد برنامه‌های تنظیم خانواده هستند.
تحقیق در موردجمعیت خانواده و حد متناسب آن
