بتونیر:
دستگاهی است که شن وماسه وسیمان وآب را به نسبتهای مورد نظر مخلوط کرده وبتن تولید می کند . دراستفاده از بتونیر حدوداً نصف آب مورد نیاز بتن رادرداخل دیگ بتونیز می ریزیم وبعد شن وماسه را به نسبتهای مورد نظر درون دیگ بتونیز ریخته وسیمان لازم رانیزمی ریزیم ودیگ بتونیز حرکت دورانی خودرا شروع کرده وبعد از مخلوط شدن آنها نصف دیگر آب بتن را ریخته و1تا 5/1 دقیقه بتونیز دوران حرکت دورانی می کند وبتن خلوط می شود.
بتونیز درظرفیتهای کم (125 لیتری ) برای ساختن ملات وبا ظرفیتهای 250 -500-750 لیتری جهت بتون ریزی مورد استفاده قرار می گیرد .
1- بتون ساز ثابت ( دستگاه مرکزی بتن ) این دستگاه جهت مصارف بسیار زیاد مورد استفاده ساختمانهای بزرگ بتنی زیر جاده ها ، باندهای فرودگاه ، سد سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
کارخانه های مرکزی بتن در فرمهای مختلف وبا ظرفیتهای متغییرکه انواع مدرن آن با ظرفیتهای 36 تا46 مترمکعب درساعت ودربعضی موارد تا 120 متر مکعب درساعت قدرت بتن سازی دارند.
2- ماشین بتون کش گردان (تراک میکسر) ماشین های بتون کش گردان تا ظرفیت 2/10 متر مکعب درفرمهای مختلف جهت سریع کردن حمل بتون از کارخانه ها ی بتن سازی به محلولهای بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرد. تراک میکسر از یک مخزن گردنده که بر روی کامیون نصب شده است تشکیل شده است . تراک میکسر ها دارای مخزن آبی هستند که در حالت حمل مواد از مرکز تهیه ثبت خشک می توانند درمحل ریختن بتن توسط مخزن مزبور آب لازم به مواد اصلی بتن اضافه کرده ومخلوط رابا گردش درآب خود آماده نمایند.
2- تلمبه هدایت بتن (پمپ بتن ) :
بتن را می توان با استفاده از پمپ بتن به فاصله وارتفاع منحد یلی پمپاژ کرد واز پمپ بتن جهت انتقال بتن به محل مصرف ،درساختمانهای بزرگ بتنی استفاده می شود.
پمپ بتن قادر است بتن را350 متر بطور افقی و30 متر بطور قائم هدایت کند. به استفاده از پمپ بتن از مواد روان کننده بتن استفاده می شود.
- دامپرور وسیله حمل ونقل مصالح در کارگاه های ساختمانی می باشد و کاربرد آن را می توان بمنزله کامیون اما درمقیاس کوچک دانست .
3- ویبراتورها : ویبراتور دستگاهی است که جهت یکنواخت کردن ومتراکم کردن بتن استفاده می شود. این عمل بوسیله نوسانات شدید میله یا صفحه ویبراتورکه به بتن منتقل می شود صورت می گیرد.
2- ویبره دستی : بوسیله میلگرد یا چکش لاستیکی که به بدنه قالب زده می شود صورت می گیرد زمانی ویبره کردن بتن خاتمه می یابد که حباب به سطح بتن نیایدویبراتور دو نوع است :
1- ویبراتور صفحه ای : این ویبراتور جهت صاف کردن سطح بتن وهمچنین متراکم کردن آن برای شانه پیاده روه ها ، جاده ها ونظایرآن مورد استفاده قرار می گیرد.
2- ویبراتور خرطومی : ویبراتور خرطومی بصورت موتور بنزینی وبرق موجود است که نوع برق آن سبک بوده وحمل آن راحت است وهمچنین کار کردن با آن نیز راحت است. ویبراتور خرطومی جهت متراکم کردن بتن ریخته شده در قالب پی ها وسایرقالبها استفاده می شود.
- درویبراتور خرطومی بنزینی عمل ویبره کردن بوسیله خرطومی که شیلنگ خرطوم وصل شده است وشیلنگ نیز به ویبراتوروصل شده است صورت می گیرد . نیروی حاصل از دستگاه ، حرکت جنبشی درخرطوم بوجود می آورد واین جنبش باعث متراکم شدن بتن می گردد.
- خرطوم ویبراتور درقطر های مختلفی مورد استفاده قرارمی گیرد که عبارتند از :
4/25 میلیمتری که برای ویبره کردن بلوکهای بتنی مورد استفاده قرار می گیرد .
38 ، 45- 50 میلیمتری که در محلهای مورد نظر استفاده می شود .
60 میلیمتری که جهت ویبره کردن بتن دربتونیز های با حجم زیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
عمل آوردن بتن : عمل آوردن بتن عملی است که طی آن از رطوبت بتن جلوگیری به عمل می آید و دمای بتن درحدیرطوبت بخش حفظ می شود.
مراحل عمل آوردن بتن :
1- مراقبت : مرطوب نگه داشتن سیمان موجود در بتن بمدت کافی بطوری که حداکثر میزان آب جلوگیری آن چه در لایه های سطحی وچه در حجم آن مسیر باشد . عمل مراقبت کردن از بتن با آب دادن به آن صورت می گیرد که عمل آب دادن به بتن اززمانی آغاز می شود که آب داده شده به بتن ،بتن را خراب نکند.
2- محافظت : جلوگیری کردن از اثرنا مطلوب عوامل خارجی مانند شسته شدن بوسیله بلان یا آب جاری ، اثر باد های گرم وخشک ، سردشدن سریع یا یخبندان ، لرزش، ضربه خوردن ومشابه به اینها روی بتن جوان .
( بتن تازه ریخته شده رابتن جوان گویند )
3- پروراند ن : پروراندن بتن یعنی سرعت بخشیدن به کوفتن وسخت شدن بتن به کمک حرارت .
مدت عمل آوردن بتن :
مدت عمل آوردن بتن به نوع سیمان ،شرایط محیطی ودمای بتن بستگی دارد ودرطی آن دمای هیچ قسمت ازسطح بتن نباید از 5 درجه سانتی گراد کمتر شود. مدت عمل آوردن بتن بیاندازند مقادیر جدول زیرکمترباشد .
شرایط محیطی :
1- خوب : محیط مرطوب ( رطوبت نسبی بیش از80 درصد) ومحافظت شده دربرابر خورشید وباد.
2- ضعیف : محیط خشک ( رطوبت نسبی کمتر از 50 درصد) ومحافظت نشده دربرابر خورشید وباد.
3- متوسط : شرایطی بین دو حد خوب وضعیف .
-درصورتی که دمای سطح بتن اندازه گیری یا محاسبه نشود می توان آن را معادل دمای هوای مجاور سطح بتن فرض کرد.
انبار کردن سیمان :
سیمان پرتلند نباید با رطوبت انبار گردد وباید به صورت خشک نگه داری شود. در مناطق خشک حداکثر 12 پاکت سیمان را می توان روی هم انبار کرد مشروط بر این که ارتفاع کل آنها 8/1 متر تجاوز نکند .
آشنایی با روش های قالب بندی
تعریف قالب :
قالب سا زه ای است موقتی که برای دربر گرفتن بتن قبل از سخت شدن وکسب مقاومت کافی برای خود بکار می رود تعریف قالب بندی ( کفراژ بندی ) : به کلیه عملیاتی که بعد از درست شدن بتن برای شکل دادن به آن بکار می رود قالب بندی یا کفراژبندی می گویند.
مجموعه اجزای تشکیل دهنده قالب بندی : مجموعه ای است که برای نگه داری بتن درشکل مورد نظر بکار می رود ومشتمل برروئه قالب بدنه قالب پشت بنده ها ، کلافه ها ، چپ وراستها ونظایر اینها .
داربست سازه ای موقتی است که برای نگه داری قالب بندی سکو ها ی کار وتحمل بارهای حین اجرا برپا می شود، که مشتمل است برشمع بندی پایه های قائم صفحات افقی بادبندها ، زیر سریها ونظایر اینها .
قالب بندی کارهای بتنی : یک قالب بندی خوب بایستی بطور خلاصه ای دارای مشخصات زیر باشد:
1- مصالح آن موجود ودر دسترس باشد
2- بدوم درز ومقاوم ومحکم باشد ( اگر درقالب درز داشته باشد دوغاب بتن از درز ها نشت کرده وسبب کر مو شدن سطح بتن می شود .)
3- تغییر شکل نداده وجابجایی نداشته باشد
4- در مقابل آب دیدن متورم نشده وتغییر شکل ندهد .
5- به آسانی قابل حمل ونقل بوده وپس از باز شدن قابل استفادهمجدد باشد.
6- قبل از بتن ریزی در درون قالب ، جدار داخلی قالب راروغن کاری می کنند که برای این کار از روغن های معدنی خنثی(بدون خاصیت اسیدی وبازی ) استفاده می کنند .در هر حال باید از روغنی استفاده نمود که در واکنش های سیمان دخالت نداشته باشد .
اصطلاحاً به روغن ماده رها ساز نیز می گویند چون باعث جداشدن قالب از بتون می شود.
دلایل روغن کاری کردن جدار داخلی قالب :
1- در موقع باز کردن قالب ، بتوان براحتی آن را از بتون جدا کرد .
2- اگر قالب چوبی بتشدد روغن کاری باعث می شود که چوب آب بتون را نم کرد ودرنتیجه دفعات استفاده از قالب چوبی افزایش یابد وبه عبارتی طول عمر قالب زیاد شود. (چون اگر چوب آب بتون را جذب کند زود فاسد می شود)
البته در مورد قالب فلزی ( فولادی ) نیز روغن از تماس شیره بتون با بدنه قالب فلزی به طور مستقیم جلو گیری می کند در نتیجه از پوسیدگی زود مدت قالب فولادی جلوگیری می کند.
فشار های وارد برقالب ها:
1- بارهای قائم برقالب بندی :
بارهای قائم شامل وزن بتون وآرماتور وهمچنین وزن خود قالب واجزای آن به اضافه سربارد بار زنله ناشی از افراد ووسایل وحمل ونقل بتون می باشد .
بارهای قائم در قالب بندی های افقی نظیر کف تیر ها ،بتونی وغیره محاسبه می شود.
2- بارها ی جانبی وارد بر قالب بندی :
بارها جانبی بار ناشی از بتون تازه ریخته شده درقالب برروی قالب بروی قالب دیوار ها ،ستونها ، پی ها ، در قسمتهای کناری تیر ها که به صورت عمود سطح قالب فشار جانبی وارد می کند،می باشد که می خواهد قالب را باز کند.
شمع (پایه):
شمع پایه چوب گردی است که به آن تیرچوبی هم می گویند وبرای داربست ونگه داری قالب های سقف از آن استفاده می شود. شمع ها به صورت فلزی تیز موجود می باشند .
شمع های چوبی به دو صورت با مقطع گرد (دایره ای ) وچهار تراش می باشند.
- قطرمتوسط شمعهای چوبی بامقطع دایره ای نباید از 10 سانتی متر کمتر باشد .
-شمعها تا ارتفاع 4متری بایستی به صورت یکپارچه باشد ولی از ارتفاع چهار متربه بالا می توان وصله دارنیز باشد ولی تعداد شمعهای وصله دار نباید از یک سوم کل شمعها بیشتر باشد.
- فاصله قراردادن شمعها باید طوری باشد که در موقع بتن ریزی قالبها ی تغییر شکل نداده قدرت تحمل بارهای وارد برقالب را داشته باشد وفاصله شمعها از یکدیگر نباید از حدود سانتی متر تجاوز کند.
- بهتر است در زیر شمعها ومخصوصاً در جاهایی که شمع روی زمین طبیعی قرار داده می شود، برای جلوگیری از داخل شدن شمع به زمین تخته چوبی به عرض 20 سانتی متر وضخامت 3الی 4 سانتی متر قرارداده شود ویا خاک زیرشمعها کوبیده شود تا شمعها کوبیده شود تا شمع نشست نداشته باشد. در قسمتهای فلزی معمولاً یک صفحه به ابعاد 15×15 سانتی متر
درزیر شمع قرارمی دهند.
- شمع یا پایه برای نگه داری قالب هایی که به صورت افقی قرارداده می شوند ( مانند قالب سقفها وقالب کف تیر ها) به کار برده می شود.
پایه های اطمینان:
بعد از برداشتن قالبهای افقی ( قالب سقفها وقالب سطوح زیرین تیرهای بتنی ) باید پایه هایی به عنوان پایه های اطمینان درزیر آنها باقی گذاشت تا از بروز تغییر شکلها یی که بمرورزمان پیش می آید جلوگیری شود.
پیش بینی پا یه های اطمینان برای تیر های با دهانه بزرگتراز5متر، تیر های کنسول به طول بیشتر از5/2 متر ، دالهای با دهانه بزرگتر از3متر ودالهای کنسول به طول بیشتر یک ونیم متر اجباری است ، تعداد پا یه های اطمینان باید طوری باشد که فاصله آنها بهر حال از 3متر تجاوزنکند.
جلوگیری از خم شدن قالب :
جهت جلوگیری از خم شدن قالب دراثر فشار بتن درقالب قائم ( مانند قالب دیوار های برشی – قالب ستونها – قالب پی ها ) از پشت بند بصورت افقی یا قائم که با سیم مفتول به قالب وصل می شود استفاده می کنند . ودرقالب های افقی (مانند سقفهای بتنی ،قالب تیرهای بتنی ) برای جلوگیری ازخم شدن قالب ازشمع یا پایه استفاده می شود .
جلوگیری از نشت قالب دراثروزن بتن ریخته شده :برای جلوگیری از نشت قالب تیرها وسقفها باید بتن ریزی درفواصل کم انجام شود اگر فاصله زیاد باشد دروسط قالب معمولا یک خیر 2الی 3 سانتی متری بطرف بالا به تیرمی دهند وزیر آن شمع می کوبند ، وبعد از بتن ریزی ، بتن خود به خود2الی 3 سانتی متر نشت پیدا می کند وبجای اولیه خود باز می گردد.
جهت به وجود آوردن خیز به سمت بالا ازگوه درزیر شمع استفاده می گردد.
مصالح قالب :
انواع مختلف قالبها از نظرجنس قالب عبارتند از:
1- قالب های چوبی
2- قالبهای فلزی ( فولادی وآلومینیومی )
3- قالبهایی که از مصالح بنایی مانند آجر وبلوک سیمانی ساخته می شوند .
4- قالبهایی که ازپلاستیک ومواد مصنوعی ساخته می شوند.
مانند فیبر گلاس وورقهای چند لایه ای وغیره .
1- قالب چوبی :
درایران معمولا از تخته هایی که به نام چوب نرادروسی معروف می باشد برای قالب بندی استفاده می شود. تخته هایی که جهت قالب بندی به کار می روند 2سانتی متر می باشد برای بستن تخته های قالب چوبی بهم دیگر ودرست کردن قالب به شکل واندازه مورد نظر از چوبهایی که دراصطلاح قالب بندی به آنها پشت بند نیز می گویند نباید از8سانتی متر کمتر باشد . چهار تراشها را به فواصل نیم متری از هم قرار می دهند وآنها را بوسیله مفتول به چوبها وصل می کنند .چهار تراش ها را بصورت افقی یا عمودی ویا بصورت افقی وعمودی بکار می برند در حالتی که طول وعرض قالب بندی زیاد باشد مانند قالب دیوار های برشی یا دالهای بتن آرمه در سقفها از چهار تراش های افقی به هم بسته می شوند تادرقالب خمیدگی ( شکم دادن ) بوجود نیاید .
- دربراورد هزینه ساختمان معمولا یک سوم قیمت تخته را برای هر بار قالب بندی منظور می کند ولی عملا از یک تخته بیش از 5الی 6بار نیز می توان استفاده کرد .
2- قالب فلزی :
قالب های فلزی به دو دسته صورت فولادی وآلومینیومی می باشد :
الف ) قالب فلزی ، فولادی :
صفحه قالب های پیش ساخته فلزی با عرض 50 سانتی متر وطولهای 5/0 – 1-5/1-2-5/2- متر می باشد . این صفحات دارای دو حسن می باشند :
1- چون فلزی است ودارای مقاومت زیاد ، از آن می توان بدفعات متوالی استفاده نموده است .
2- چون سطح قالب صیقلی است درموقع بتن ریزی دانه های بتن درسطح فلز اثری ندارند وباز کردن این قالب براحتی صورت می گیرد وهمچنین سطح روغنی قالب فلزی بتن رافوراً به طبقات پایین قالب سرازیر می کند وهمچنین بتن بهتردراین قالبها ویبره می شود که در نتیجه سطح بتن کرمو نخواهد شد.
ب- قالبهای فلزی آلومینیومی :
جدید ترین صفحه قالبهای فلزی ، صفحات پیش ساخته آلومینیومی است . خدمات این صفحات تقریباً 4 میلیمتر بوده وبصورت مربعهای 60×60 ومستطیلهای 30×60 سانتی مترساخته می شوند .
فرق این صفحه باقالبها با صفحه قالبهای فولادی سبکتربودن وهمچنین عدم پوسیدگی آنها درمقابل رطوبت می باشد ودیگری این که این قالب ها دارای سطح صاف ویا آجرنما می باشند که سطح آجرنمای آن درقسمتهایی بکار می رود که دارای نما می باشند.
دردوحالت درساختمان از قالبهای فلزی استفاده می کنیم :
1- اگربخواهیم از بتن اکسپوزه استفاده نماییم به عبارت دیگر بعد ازقالب برداری دیگر روی بتن را با مصالح دیگری مانند گچ یا سنگ بپوشانیم (اندود نکنیم) .
2- قالب فلزی هنگامی مقرون بصرفه است که بخواهیم چندین ساختمان را بصورت هم شکل که اصطلاحا هم تیپ می گویند دریک زمان بتن ریزی که دراین حالت استفاده از قالب فلزی مقرون به صرفه خواهد بود.
قالبهای آجری:
در ساختمانهای کوچک می توان برای قالب بندی شالوده های منفرد ( پی های نقطه ای ) بجای تخته ( بعلت گرانی تخته ) از تیغه آجری 10 سانتی متری استفاده نمود . برای آنکه در موقع بتن ریزی بوسیله وزن بتن بدنه قالب آجری متلاشی نشود باید قبلا پشت آن را بوسیله خاک ریزی وتراکم خاک ویا هر دو وسیله دیگر مانند شمع کوبی وغیره محکم نمود وبرای آن که آب بتن بوسیله آجر مکیده نشود باید یک ورقه نایلون بین بتن وجدار داخلی آجری قرار داد. قالب بندی آجری موجب تسریع کار می گردد.
قالبهای پلاستیکی :
از صفحات پلاستیکی (فایبرگلاس ) نیز درقالب بندی استفاده می شود و بیشتر از این قالبها درسطوح منحنی شکل ودرجاهایی که باید قلب خمیدگی داشته باشد استفاده می کنیم . این قالبها بسیار مقاوم بوده وبه دفعات می توان از آنها استفاده نمود.
قالب برداری :
پایه ها وقالبها باربر نباید قبل از آن که اعضا وقطعات بتنی مقاومت کافی برای تحمل وزن خود وبارهای وارده را کسب کنند برچیده شوند وعملیات قالب برداری وبرچیدن پایه ها بایستی گام به گام وبدون اعمال نیرو وضربه وطوری باشدکه اعضا وقطعات بتنی تحت اثر بارهای ناگهانی قرار نگیرند تا بتن صدمه نبیند وایمنی وقابلیت بهره برداری قطعات مخدوش نشوند.نحوه بر چیدن پایه های زیرتیره ها وکنسولها :
برچیدن پایه های (شمع های) زیر تیرها بایداز وسط تیرشروع شود وبه طرف تکیه گاه ادامه یابدوپایه های زیرکنسولها بزرگ بایدبتدریج از لبه آزادبه طرف تکیه گاه برچیده شوند وهرلحظه که علائمی از تغییرشکل یا ترک خوردگی درکنسولها مشاهده نشودبر چیدن پایه ها را بایدمتوقف کرد.
زمان قالب برداری :
اگر زمان قالب برداری درطرح تعیین وتصریح باشد باید زمانهای داده شده درجدول زیر رابعنوان حداقل زمان لازم برای برچیدن قالب ها وپایه ها ملاک قرارداد.
زمانهای داده شده در جدول در صورتی معتبرند که شرایط زیر برقرار باشد :
1- بتن باسیمان پرتلند معمولی بتان ، سولفات ساخته شده باشد
2- اگر درضمن سخت شدن بتن دمای محیط به کمترازصفر درجه سانتی گراد برسد زمانهای داده شده را باید به تناسب وحداقل به اندازه مدت یخبندان افزایش داد
3- درصورت استفاده ازسیمان با مقاومت زود رسم می توان زمان های داده شده در جدول را کاهش داد.
4- (قالب های قائم شامل قالب ستونها ، دیوار های بتنی ، پی ها
وغیره می باشد .)
آرماتور بندی :
جاگذاری وبستن آرماتورها:
آرماتورها بایستی قبل از بتن ریزی مطابق نقشه های اجرایی در جای خود قرار گریند وطوری بسته شوند ودر جای خود نگهداشته شوند که از جابه جایی آنها خارج از محدوده مجاز جلوگیری شود . برای بهم بستن بتن آرماتورها بوسیله عناصر غیر سازنده ای بایداز مفتولها یا اتصال دهنده ها وگیره های فولادی استفاده کرد . بایستی توجه داشت که انتهای برجسته مفتولها وگیره ها درقشر بتن محافظ (پوشش)واقع نشود .(جهت جلوگیری از خوردگی وپوسیدگی )
- موقعییت آماتورباید هم قبل ازبتن ریزی وهم درصمن آن کنترل شود تا پوششهای بتنی روی میلگردها درمحدوده مجاز تعیین شده بویپه در مورد طره ها (کنسولها ) بدقت تامین شوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 42 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کار اموزی مراحل اجرای کار ساختمان