فایلکو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

فایلکو

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

پاسخنامه آزمون کشف المحجوب

اختصاصی از فایلکو پاسخنامه آزمون کشف المحجوب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پاسخنامه آزمون کشف المحجوب


پاسخنامه آزمون کشف المحجوب

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

 فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد صفحات:16

  • نام کتاب بیانگر محتوای کتاب است چون موضوع این کتاب بیان راه حق و شرح کلمات تحقیق و کشف حجب بشریت است ،‌نام کشف المحجوب با آن مناسب است .
  • حفظ آدابی که در قرآن آمده است «‌فإذا قرأت القرآن فاستعذ بالله من الشیطان الرجیم »‌و استعاذت و استخارت به معنی تسلیم امور خود به خداوند  است که صلاح بندگان خداوند بهتر داند و خیر و شری که به بنده رسد او مقدر کرده است . پس بنده باید امورخود را به خداوند تسلیم کند تا شر نفس و امارگی از بنده دفع کند و خیریّت و صلاح وی بدو ارزانی دارد .
  • نیت برانجام فعل سبقت دارد و در عین حال نیت بر فعل رجحان دارد چنانکه  پیامبر ( ص)  فرموده است : «‌نیة‌المومن خیر من عمله » پس نیت هر فعل علت آن فعل است و نیت هر فرد ذهنی است  و جنبة عینی ندارد .
  • حجاب رینی : حجاب ذاتی است « بل ران علی قلوبهم ما کانوا یکسبون »‌و کشف آن محال است « انّ الذین کفرو سواء علیهم أانذرتهم أم لم تنذرهم لا یومنون » و پیدایش این نوع حجاب به ارادة الهی است « ختم الله علی قلوبهم » حجاب عینی : حجاب صفتی است که کشف آن ممکن است زیرا تبدیل صفات ممکن است .
  • همانا از میان بندگان دانشمندان از خدا می ترسند . ترسی که در اعمال ظاهر شود را تعبیر به خشوع کرده اند و ترسی که در دل باشد را تعبیر به خضوع  کرده اند. عرفان مسبوق به جهل است ولی علم لزوماً اینگونه نیست .

12- فقر اعتباری : عدم بهره مندی بنده از اسباب دنیوی – فقر حقیقی : نیازمندی مطلق بشر به وجود الهی

غنای اعتبار ی:‌بهره مندی بنده از اسباب دنیوی -  غنای حقیقی : بی نیازی مطلق الهی

19- حقیقت : جنبة باطنی و اصلی امور -  رسم : جنبه ظاهری و فرعی امور – نعت : صفت یا ذکر اوصاف نیکوی کسی حق : وجود الهی  - خلق : مخلوقات الهی – تصوف در حقیقت مایة‌ آشکار شدن عظمت الهی و ستایش حق است ودر ظاهر و بین مردمان مایة ستایش اهل آن است .

 22- قصد صحبت متصوفه :دو اضافة اختصاصی – چهار گروه : حقیقت تصوف بینان ، ظاهر تصوف بینان ، حسن معاشرت  اهل تصوف بینان ، کاهلان و کسل طبعان

 28- ابراهیم ( ع) و جبرئیل . در حین به آتش افکندن ابراهیم (ع)

29- فرزدق – هشام طواف کرد و مردم اورا وقری ننهادند در حالی که به  زین العابدین (ع) بسیار احترام گزاردندمردی شامی که امام را نشناخته بود نام او را از هشام پرسید ولی هشام امام را معرفی نکرد . در آن حال فرزدق با خواندن این اشعار امام را معرفی کرد – او به حیا چشم فرو می بندد و از مهابتش چشم فرو می بندند و با او سخن نمی گویند مگر آنگاه که لبخند زند .

30-امام جعفر صادق (ع) – هر چه تو را از دیدن حق باز دارد طاغوت توست

 31- پیامبر (ص) خطاب به اصحاب صفه – هرکس از امت من برصفتی که شما بر آن خشنود هستید باقی ماند از همنشینان من در بهشت خواهد بود .

32- عقل محدث است و روا باشد  که محدث به چون خودی رسد نه آنکه به خدا رسد که قدیم است پس اثبات استدلال عقل موجب تشبیه قدیم به محدث باشد همچنین هر چه عقل اثبات کند ، معرفت نفی آن اقتضاء می کند ، پس عقل عاجز است یعنی باید در تحصیل معرفت عقل را تعطیل کرد .

 33- معرفت بر برهان قائم است در حالی که الهام اینگونه نیست – اصل شرع از الهام مجزاست در حالی که معرفت شرعی است – در هر چیزی که علم بنده به آن ضرورت باشد ، باید تا عاقلان در آن مشترک باشند ولی عاقلان در معرفت خدا مشترک نیستند .

 34- فضیلت ایمان را در آن می داند که پدیده ای ذهنی و انتزاعی است و اختیار آدمی در آن دخیل است و معتقد است اگر ایمان عینی بود آنگاه اختیار از آن بر می خاست . هجویری در جای دیگر ( ص 399) معرفت بنده به خدا را مربوط به اراده و هدایت الهی می داند .

 35- حقیقت معرفت عجز است از معرفت و بنده برای تحصیل معرفت باید به آلت و صفت خود اتکا کند و از طرفی اگر آلت و صفات را زایل کند به مقام فنا رسیده است .

 36- پیامبر ( ص) – وقتی در محضر خداوند بودند – سوگند به جانت که اگر از ستایش من سکوت کنی همة عالم را به جای تو ستایش گوی گردانم.

 37- خداوند به هیچ چیزی پیوند ندارد تا آن چیز وی را روا بود

38- توحید :‌حکم کردن بود به وحدانیت چیزی – تفرید : حکم کردن بود به جدا گشتن کسی از آفات – در تفرید اثبات غیر روا باشد ولی در توحید اثبات غیر روا نباشد .

 39- حالت تناقض بین جمع آمدن مقام و قرب – که یکی از جنس مکان و دیگری از غیر جنس آن است – در شب معراج بیان می کند که نزدیک بود به فنای پیامبر ( ص) منجر شود . پیامبر ( ص) دربارة‌شب معراج فرمود : من شب را نزد پروردگارم گذراندم در حالی که او غذایم داد و نوشابه ام نوشاند .

40- عجز : از مقولة وجوداست نه عدم بنابراین عجز از معرفت ، بی معرفتی نیست چون بی معرفتی از مقولة عدم است.

41- طهارت تن را آب مطلق باید و طهارت دل را توحید محض در نتیجه سالک ظاهراً‌ طاهر باشد و باطناً بر توحید باشد . آنکه ظاهراً طاهر باشد مورد لطف ملائکه هست و آنکه باطناً بر توحید باشد از لطف خاص الهی بهره مند است .

42- چیزی نزد خداوند دوست داشتنی تر از جوان توبه کننده نیست . در قرآن « یا ایها الذین آمنوا توبو الی الله توبه نصوحاً» و پیامبر ( ص )‌فرمود :‌« التائب  من الذنب کمن لا ذنب له »

43- توبه : انگیزه آن ترس از عقاب است ، مقام عامة مؤمنان ، رجوع از کبایر به طاعت

 انابت :  انگیزه آن طلب ثواب است ، مقام اولیاء و مقربان ، رجوع از کبایر به محبت

اوبت : انگیزه آن رعایت امر الهی است ، مقام انبیاء و مرسلان ، رجوع از خود به خداوند

44- در نظر اهل سنت روا باشد ولی در نظر گروهی از معتزله روا نباشد جز بر کسی که از همة گناهان دست بکشد .

 و این عقیده  غلط است زیرا برای معصیتی که بنده نکند عقاب نشود ، در نتیجه اگر بنده ای گناهی را ترک کند از عقوبت الهی ایمن می شود .

 45- گروهی که تایب را باقی الصفه دانند نسیان ذنب را غفلت وی شمارند و گروهی که فانی الصفه اش دانند ذکر گناه پیشین را شرک به حساب آورند . هجویری گوید : اگر تایب باقی الصفه باشد هنوز به کلی ترک خودی خود نکرده است و اگر فانی الصفه باشد دیگر ذکر صفت برای او درست نباشد .

 46- مقامات توبه را بیان می کند . رجوع از خطا به ثواب توبة‌عام است و رجوع از صواب به اصوب توبة خاص است و رجوع از خود به حق توبة محبّان است .

47- از ما اطاعت کردی پس جزای خیرت دادیم سپس ما را ترک گفتی پس تو را مهلت دادیم اکنون اگر به سوی ما برگردی تو را می پذیریم – مصداق آن است که در توبه شرط تأبید نیست .

48- توبه  دو نوع است : توبة انابت که تائب به دلیل ترس از عقوبت خدا توبه می کند و توبة استجابت که تائب از روی حیاء از کرم خدا توبه می کند . توبة خوف از کشف جلال باشد و توبة حیا از دیدن جمال الهی .

 اهل خوف اصحاب صحو باشند وا هل احیا اصحاب سکر .


دانلود با لینک مستقیم


پاسخنامه آزمون کشف المحجوب

مقاله درمورد سبک شناسی کشف المحجوب 16 ص

اختصاصی از فایلکو مقاله درمورد سبک شناسی کشف المحجوب 16 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

 

دانشکده ادبیات

عنوان:

سبک شناسی کشف المحجوب

استاد راهنما :

دکتر محمود فتوحی

تهیه و تنظیم :

آزیتا همراه

دانشجوی زبان و ادبیات فارسی

ورودی 1385

بهار 1388

چکیده

این مقاله تلاشی است در جهت بررسی سبک کتاب کشف المعجوب نوشته ی ابوالحسن علی بن عثمان جلابی هجویری که در سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی است .

تلاش شده تا با توجه به جملات و لغات و اصطلاحات ویژگی بارزی را پیدا کرد که از آن برای یافتن سبک کتاب بهره برد. و یا در هر یک از سطوح بدین شکل کار شده است ودر نهایت به نتیجه ای رسیدم که می توان گفت سبک این کتاب کمی با نثرهای هم دوره اش متفاوت است . و البته هنوز هم فضایی برای بررسی باقی است.

کلید واژه : سبک شناسی، کشف المحجوب، جلابی هجویری

مقدمه:

کشف المحجوب از کهن ترین متون صوفیه است . که در اوایل قرن 5 توسط ابوالحسن علی بن عثمان نوشته شده است که هم دوره با تاریخ بیهقی و قابوسنامه و سفرنامه ناصر خسرو است و اما شباهتی با آن کتب ندارد چرا که نه آمیخته ای از تجارب شخصی، و آداب و عادات اجتماعی و باورهای همگانی و نه گزارشی صمیمانه از مشاهدان سیر و سفر حتی به تمامی شرح تجربیات روحانی و یافته های خاطر مولف نیز نیست .

هجویری در روزهای پادشاهی سلطان محمود غزنوی زاده شد ( م :‌421)

علوم متداول عصر، خاصه قرآن، حدیث ، تفسیر ، فقه و کلام را درزادگاه خود آموخت آن چه که که درباره ی شخصیت ومقام او می توان گفت اینکه او طبعی نازک و روحیه ای حساس داشت تنها اثری که از دیرزمان به هجویری نسبت داده اند و امروزه در دست است کشف المحجوب است و از طریق همین کشف المحجوب از دیگر آثار وی می توان آگاهی یافت، هجویری در ضمن سخن و مناسبت های گوناگون از کتب و رسایل خود نام برده است نظیر:

ذهن و قلم هجویری تحت تآثیر زبان عربی بود بخصوص که اصطلاحات تصرف نیز تقریباً همه کلماتی قرآن اند و کمتر واژه ای فارسی مثل دوستی، درویشی، نیستی و ... ظرفیت معنایی را داشت که به خوبی بتواند به جای محبت ، فقر و فنا و ... به کار رود

دیوان اشعار ، منهاج الدین ، کتاب فنا وبقا و البیان لاهل العیان و چند کتاب دیگر

موضوع کشف المحجوب تصرف اسلامی است و شامل مطالب زیر است :

1. مقدمه ای در سبب تالیف کتاب و بیان موضوع آن :

در این مقدمه علاوه بر طرح سوالات ابوسعید هجویری – همشهری مولف که وی را متعهد کرده تا با این کتاب بدان ها پاسخ دهد – مولف مجال یافته از روزگار و نااهلان شکایت کند.

2. باب اثبات العلم (ص 21-11)

3. باب الفقر (ص 34-21)

4. باب التصوف (ص 49-34).

5. باب مرقعه داشتن (لبس المرقعات ) ص 65-49.

6. باب اختلافهم فی الفقر و الصفوه (ص 68-65)

7. باب بیان ملامه ( ص 78-68)

8. باب ذکر ائمتهم من اصحابه التابعین (ص 85-87)

9. باب فی ذکر ائمتهم من اهل البیت (ص 97-85)

10. باب ذکر اهل الصفه ( ص 107-97)

11. باب فی ذکر ائمتهم من اتباع التابعین الی یومنا ( ص 202-107)

12. باب فی ذکر ائمتهم من المتاخرین (ص 214-202)

13. باب فی ذکر رجال الصوفیه من المتاخرین علی الاختصار اهل البلدان (ص 218-214)

14. باب فی فرق فرقهم و مذاهبهم و آیاتهم و مقاماتهم و حکایاتهم (ص 219-218)

15. مکتبهای صوفیه ، عقاید و اقوال و نظریات آن ها ( 245-219)

سپس در حقیقت نفس و معرفت آن و دیگر مقولات عرفانی و فلسفی به اشباع تمام سخن می راند (546-245).

نثر این کتاب زلال و از برترین نمونه های نثر قرن 4 و 5 است و به همان شیوه ای است که در زبان اهل ادب به نثر مرسل ساده شهرت دارد.

روش انجام تحقیق:

حدود چند باب از این کتاب را مورد بررسی قرار دادم و تلاش کردم تا موارد گویایی را که نشان از سبک این کتاب داشته باشد را بیابم و خلال سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی


دانلود با لینک مستقیم


مقاله درمورد سبک شناسی کشف المحجوب 16 ص

مقاله سبک شناسی کشف المحجوب

اختصاصی از فایلکو مقاله سبک شناسی کشف المحجوب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله سبک شناسی کشف المحجوب


مقاله سبک شناسی کشف المحجوب

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعدادصفحات:23

چکیده

این مقاله تلاشی است در جهت بررسی سبک کتاب کشف المعجوب نوشته ی ابوالحسن علی بن عثمان جلابی هجویری که در سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی است .

تلاش شده تا با توجه به جملات و لغات و اصطلاحات ویژگی بارزی را پیدا کرد که از آن برای یافتن سبک کتاب بهره برد. و یا در هر یک از سطوح بدین شکل کار شده است ودر نهایت به نتیجه ای رسیدم که می توان گفت سبک این کتاب کمی با نثرهای هم دوره اش متفاوت است . و البته هنوز هم فضایی برای بررسی باقی است.

 کلید واژه : سبک شناسی، کشف المحجوب، جلابی هجویری


دانلود با لینک مستقیم


مقاله سبک شناسی کشف المحجوب

دانلود تحقیق درمورد سبک شناسی کشف المحجوب 16 ص

اختصاصی از فایلکو دانلود تحقیق درمورد سبک شناسی کشف المحجوب 16 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

 

دانشکده ادبیات

عنوان:

سبک شناسی کشف المحجوب

استاد راهنما :

دکتر محمود فتوحی

تهیه و تنظیم :

آزیتا همراه

دانشجوی زبان و ادبیات فارسی

ورودی 1385

بهار 1388

چکیده

این مقاله تلاشی است در جهت بررسی سبک کتاب کشف المعجوب نوشته ی ابوالحسن علی بن عثمان جلابی هجویری که در سه سطح نحوی، واژگانی و بلاغی است .

تلاش شده تا با توجه به جملات و لغات و اصطلاحات ویژگی بارزی را پیدا کرد که از آن برای یافتن سبک کتاب بهره برد. و یا در هر یک از سطوح بدین شکل کار شده است ودر نهایت به نتیجه ای رسیدم که می توان گفت سبک این کتاب کمی با نثرهای هم دوره اش متفاوت است . و البته هنوز هم فضایی برای بررسی باقی است.

کلید واژه : سبک شناسی، کشف المحجوب، جلابی هجویری

مقدمه:

کشف المحجوب از کهن ترین متون صوفیه است . که در اوایل قرن 5 توسط ابوالحسن علی بن عثمان نوشته شده است که هم دوره با تاریخ بیهقی و قابوسنامه و سفرنامه ناصر خسرو است و اما شباهتی با آن کتب ندارد چرا که نه آمیخته ای از تجارب شخصی، و آداب و عادات اجتماعی و باورهای همگانی و نه گزارشی صمیمانه از مشاهدان سیر و سفر حتی به تمامی شرح تجربیات روحانی و یافته های خاطر مولف نیز نیست .

هجویری در روزهای پادشاهی سلطان محمود غزنوی زاده شد ( م :‌421)

علوم متداول عصر، خاصه قرآن، حدیث ، تفسیر ، فقه و کلام را درزادگاه خود آموخت آن چه که که درباره ی شخصیت ومقام او می توان گفت اینکه او طبعی نازک و روحیه ای حساس داشت تنها اثری که از دیرزمان به هجویری نسبت داده اند و امروزه در دست است کشف المحجوب است و از طریق همین کشف المحجوب از دیگر آثار وی می توان آگاهی یافت، هجویری در ضمن سخن و مناسبت های گوناگون از کتب و رسایل خود نام برده است نظیر:

ذهن و قلم هجویری تحت تآثیر زبان عربی بود بخصوص که اصطلاحات تصرف نیز تقریباً همه کلماتی قرآن اند و کمتر واژه ای فارسی مثل دوستی، درویشی، نیستی و ... ظرفیت معنایی را داشت که به خوبی بتواند به جای محبت ، فقر و فنا و ... به کار رود

دیوان اشعار ، منهاج الدین ، کتاب فنا وبقا و البیان لاهل العیان و چند کتاب دیگر

موضوع کشف المحجوب تصرف اسلامی است و شامل مطالب زیر است :

1. مقدمه ای در سبب تالیف کتاب و بیان موضوع آن :

در این مقدمه علاوه بر طرح سوالات ابوسعید هجویری – همشهری مولف که وی را متعهد کرده تا با این کتاب بدان ها پاسخ دهد – مولف مجال یافته از روزگار و نااهلان شکایت کند.

2. باب اثبات العلم (ص 21-11)

3. باب الفقر (ص 34-21)

4. باب التصوف (ص 49-34).

5. باب مرقعه داشتن (لبس المرقعات ) ص 65-49.

6. باب اختلافهم فی الفقر و الصفوه (ص 68-65)

7. باب بیان ملامه ( ص 78-68)

8. باب ذکر ائمتهم من اصحابه التابعین (ص 85-87)

9. باب فی ذکر ائمتهم من اهل البیت (ص 97-85)

10. باب ذکر اهل الصفه ( ص 107-97)

11. باب فی ذکر ائمتهم من اتباع التابعین الی یومنا ( ص 202-107)

12. باب فی ذکر ائمتهم من المتاخرین (ص 214-202)

13. باب فی ذکر رجال الصوفیه من المتاخرین علی الاختصار اهل البلدان (ص 218-214)

14. باب فی فرق فرقهم و مذاهبهم و آیاتهم و مقاماتهم و حکایاتهم (ص 219-218)

15. مکتبهای صوفیه ، عقاید و اقوال و نظریات آن ها ( 245-219)

سپس در حقیقت نفس و معرفت آن و دیگر مقولات عرفانی و فلسفی به اشباع تمام سخن می راند (546-245).

نثر این کتاب زلال و از برترین نمونه های نثر قرن 4 و 5 است و به همان شیوه ای است که در زبان اهل ادب به نثر مرسل ساده شهرت دارد.


دانلود با لینک مستقیم


دانلود تحقیق درمورد سبک شناسی کشف المحجوب 16 ص

دانلود مقاله کامل درباره سماع در کشف المحجوب 15 ص

اختصاصی از فایلکو دانلود مقاله کامل درباره سماع در کشف المحجوب 15 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

 

آیین سماع در کشف المحجوب

محمد رضا قلی زاده

دانشجوی کارشناسی ارشد نیمه حضوری

چکیده

آنچه پیش روی شماست بحثی است کوتاه در باب سماع در کشف المحجوب.ما در این بر نوشته، ابتدا مقدمه ای در تاریخچه ی سماع یادآور شده و بعد وارد بحث اصلی؛ یعنی بررسی این آیین از دیدگاه علی بن عثمان هجویری می شویم ونظرات او را در این خصوص تبیین می نماییم.

باید متذکر شوم که هدف ما در این مقاله، اثبات یا ردّ این آیین نیست، بلکه فقط نظر و دیدگاه مؤلّف کشف المحجوب را مورد کند و کاو قرار داده و جویا می شویم.

کلید واژه ها : کشف المحجوب، سماع ، احکام، آداب، مراتب

Sama in kashfolmahjub

The article which you are reading is a short discussion about sama in kashfolmahjub . we have mentioned a introductory about history of sama in it‚then we will investigat the main discussion that is Investigation f this custom through Ali ebn osman ‘s view. And will clarity his idea in this area. It should be reminded that provening or rejecting of this custom is not our goal. But only the idea and viewof the author of kashfolmahjub will be investigated.

Key words: kashfolmahjub‚ sama‚ordrs‚manners‚degrees.

مقدمه

اگربخواهیم زمان پیدایش سماع را به دقّت بررسی کنیم نباید آن را با زمان تولّد موسیقی یکی بدانیم ،زیرا انسان در آغاز که خود را شناخته، موسیقی را نخستین انعکاس التهاب و هیجان درونی خود دیده است که در خارج از وجود تحقّق یافته و موجب حالات وجد و شادی گردیده ؛ پس باید این مسأله را از زمانی در نظر بگیریم که این حالت نشاط و وجد فردی را جمعی کرده اند و آن را با سننی آمیخته اند. این آیین قطعاً از زمانهای دور قبل از اسلام نیز در پرستشگاه ها مرسوم بوده تا به کمک آن در شنوندگان تأثیرگذاشته و رقّّت قلبی ایجاد کند ،همان گونه که امروزه به عنوان مثال درکلیسا ها می بینیم که شرکت کنندگان با موسیقی و آهنگ خاصّی دعای های خویش را زمزمه می کنند( ودر بسیاری از آیین های دیگر)

قدر مسلّم این است که در صدر اسلام سماع بدان صورت که در مجالس صوفیه برگزار می شده وجود نداشته است.

«این مراسم نزد صوفیان آن زمان شکل گرفت که در سال(245) هجری ذوالنّون مصری از زندان متوکّل رهایی یافته بود و صوفیان ارادتمندش در جامع بغداد دور او گرد آمده، همان موسیقی درباری و اشرافی قبل از اسلام را که با موسیقی حکمای الهی تفاوت بسیار داشت ودر اصطلاح فقهی " مطربی" خوانده می شد به کار گرفته بودند؛ قوّال شعری خواند و ذوالنّون هم ابراز شادمانی نمود. به نظر می آید این گونه شادی ها که با موسیقی رایج غیر اسلامی به سرور و شادمانی مطربی توأم می شد... نزد صوفیان به حلقه ی سماع و دست افشانی و پایکوبی آنان شکل می پذیرفت.»(حیدرخانی،1374،26 ).

این مراسم در ابتدا به صورت مراسم شعرخوانی بوده و کسانی که در آن شرکت می کردند تحت تأثیر قرار گرفته به شادمانی و پایکوبی می پرداختند، کم کم در این مراسم برای اینکه تأثیر بیشتری داشته باشد از دفّ و نی هم استفاده می شد.

مرا چون نی در آوردی به ناله چو چنگم خوش بساز و با نوا کن

اگر چه می زنی سیلیم چون دف که‹‹آواز خوشی داری صدا کن››

چو دف تسلیم کردم روی خود را بزن سیلی و رویم را قفا کن

همی زاید ز دفّ و کف یک آواز اگر یک نیست از همشان جدا کن

(شفیعی کدکنی،1362،383)

طعم خوش بیخودی وشیدایی صوفیان را متوجّه سماع نمود تا حدّی که بیش از هر مراسم دیگری به این مراسم پرداختند. هجویری نیز در کتاب خود در باب الرّقص این مطلب را تأیید می کند که ابتدا این مراسم، به صورت رقص و پایکوبی بوده است و گروهی ظاهرآن را برداشت کرده و « من دیدم از عوامّ گروهی می پنداشتند که مذهب تصّوف جز این نیست؛ آن بر دست گرفتند .»

(هجویری،1383،605)

و این ظاهر بینی ازرقص و پایکوبی از نظر او هیچ جایگاهی ندارد .‹‹بدان که اندر شریعت و طریقت رقص را هیچ اصلی نیست.›› (هجویری،1383،605)

امّا او رقص را با اضطراب های درونی که حاصل خفّتی است که بردل پدیدار شده وهمچنین حاصل قوّت وقت باشد فرق می گذارد وآن اضطراب را گداختن جان معرّفی می کند نه رقص و پای بازی. « امّا چون خفّتی در دل پدیدار آید خفقانی بر سّر سلطان شود؛ وقت قّْوت گیرد ، حال اضطراب خود پیدا کند ، ترتیب ورسوم بر خیزد . آن اضطراب که پدیدارآید، نه رقص باشد و نه پایکوبی ونه طبع پروردن که جان گداختن بود . و سخت دور افتد آن کس ازطریق صواب که آن را رقص خواند...» (هجویری،1383،606)

اینکه از چه زمانی به این گونه مجالس اسم "سماع" نهادند تاریخ دقیقی نمی توان معیّن نمود؛ امّا چیزی که قطعی است، این است که توجّه و دلبستگی بیش ازحّد صوفیان به این مجالس باعث شد تا شرایطی را برای سماع در نظربگیرند تا هم از فتنه ی عوام در امان باشند و هم شوق وذوق صوفیان را تا حدّی کنترل کنند . از همین تاریخ مکانی به نام " سماع خانه " بنا شد وسماع ازجمله رسوم صوفیان قرار گرفت که با آداب وسنن خاصّی برگزارمی شد . و همان گونه که تصّوف در جا معه پذیرفته شده بود؛ سماع نیز به عنوان مراسم مذهبی صو فیان پذیرفته شد و صوفیه برای این که سماع را یک رسم مذهبی نشان دهند به استناداتی متوسّل می شدند وادّعا می کردند که در حضور رسول اکرم (ص) نیز مجلس سماع بر گزارمی شده است و روایاتی از عایشه نقل می کردند تا با این کار حرمت سماع را مطرح کنند.)1( البته آنها تنها به این روایات اکتفا نمی کردند بلکه جایی که در مباحث علمی باید از این رسم و آیین خویش دفاع می کردند وجوه مختلفی را برای سماع بیان می کردند تا مجادله کنندگان را قانع نمایند.

« گروهی می گفته سماع از آنجا ست که حق سبحانه گفت؛ الست بربّکم ؟ اوّل خطابی که از حق شنیدند وخوشترین سماعی آن است که ازخدا شنوی و به این صورت بلی جواب دادند و اکنون که سماع می شنوند شادی ایشان از لذّّت آن سماع اوّل است. و گروهی گفته اند که اصل سماع از لذّت خطاب تکوین است... وگروهی گفته اند سماع نصیب روح است نه نفس از بهرآنکه هر چیزی را به چیزی تعّلق است مگر روح را که عاوی است و به چیزی تعلّق ندارد و


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله کامل درباره سماع در کشف المحجوب 15 ص