دانلود پاورپوینت تاثیر خرید یا عدم خرید لوله توسط پیمانکاران شرکتهای آب و فاضلاب روستایی 16 اسلاید

اختصاصی از فایلکو دانلود پاورپوینت تاثیر خرید یا عدم خرید لوله توسط پیمانکاران شرکتهای آب و فاضلاب روستایی 16 اسلاید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل:  ppt _ pptx ( پاورپوینت )

( قابلیت ویرایش )

---

 قسمتی از اسلاید : 

تعداد اسلاید : 16 صفحه

به نام خدا موضوع مقاله : تاثیر خرید یا عدم خرید لوله توسط پیمانکاران شرکتهای آب و فاضلاب روستایی.
مقدمه: شرکتهای آب و فاضلاب روستایی همواره با حجم بسیاربالایی از پروژه ها با مبالغ اجرایی پایین درگیر بوده اند ، در این راستا فهرست بهاء قدیم خط انتقال و توزیع (که در آن تهیه مصالح بعهده کارفرما بوده است) تفاوت فاحشی با فهرست بهاء آب روستایی جدید دارد.
لذا نظر مدیران محترم صنعت آب و فاضلاب به ویژه مدیران محترم عامل روستایی استانهای کشور را به موارد زیر معطوف می دارم.
پس از گذشت حدود دو سال از اجرای فهرست بهاء آب روستایی مواردی در برخی پروژه ها علی الخصوص خطوط انتقال مشاهده گردیده که قابل بحث بوده که یکی از این موارد تفاوت فاحش قیمت پایه اجرای خطوط انتقال با فهرست قدیم و جدید بوده است.
برای مثال براورد اجرای دو پروژه خطوط انتقال آب در شرکت آبفار قزوین جهت استحضار ، ایفاد می گردد.
قیمت برآورد شده اجرای پروژه با خرید لوله توسط پیمانکار قیمت برآورد شده اجرای پروژه با خرید لوله توسط شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قزوین قیمت برآورد شده اجرای پروژه با خرید لوله توسط شرکت آب و فاضلاب روستایی استان قزوین قیمت برآورد شده اجرای پروژه با خرید لوله توسط پیمانکار صورتجلسه مورخه 16/11/85 در محل دیوان محاسبات استان که به دستور استاندار قزوین با مدیران دستگاههای اجرایی جهت بررسی عملیات خرید لوله واتصالات به صورت پیمانی توسط شرکت آب و فاضلاب روستایی برگزار گردید.
برآورد ارائه شده نشانگر تفاوت فاحش قیمت تمام شده پروژه بر اساس فهرست بهاء قدیم و جدید می باشد (حدود 5/1 برابر) که تامین اعتبار پروژه های روستایی با اعتبارات محدود استانی یکی از مهم ترین مشکلات در تصویب اعتبارات در کمیته های برنامه ریزی استان و شهرستانها می باشد. نظر حضار محترم را به محاسن و معایب فهرست بهای جدید معطوف می دارم.
محاسن: با خرید لوله توسط پیمانکار حجم کار شرکتهای آب و فاضلاب روستایی در خصوص اقلام و محاسبه جزئیات اتصالات کاهش عمده ای پیدا می کند. هزینه انبارداری کاهش می یابد و کنترل اقلام نیاز به تشریفات اداری جهت ورود و خروج ندارد. کار دستگاه نظارت در خصوص کنترل مقدار لوله مصرف شده و لوله تحویل داده شده آسان می گردد.
محاسن: 4.
با توجه به ملحوظ داشتن 30% هزینه بالاسری سود پیمانکاران به نحو مطلوب در این فهرست بها منظور گردیده است. 5.
با عنایت به اینکه تهیه کلیه اقلام به عهده پیمانکار می باشد ، در پروژه ها اقلام برگشتی وجود نداشته و باعث کاهش حجم انبار داری شرکتها می گردد. 6.
با تاکید بر پیمانی شدن پروژه ها در صورت استفاده از فهرست بهاء آب روستایی ، موافقتنامه مبادله شده تماماً به صورت پیمانی مبادله خواهد گردید. با توجه به اینکه کارخانجات متعددی لوله پلی اتیلن تولید می کنند که گاهاً قیمتها و کیفیتهای مختلفی را دارا می باشند ،کنترل کیفیت محصول خریداری شده توسط پیمانکار مشکل می باشد.
(بخصوص اتصالات) در اجرای مجتمع های آبرسانی ، لوله گذاری با قطرهای بالای 315 میلیمتر پیش بینی نگردیده است. عدم وجود اعتبارات کافی از منابع استانی باعث نیمه تمام اجرا شدن پروژه ها گردیده و نمی توان پروژه ها را در یک مرحله اجرا نمود لیکن در فهرست بهای قدیمی خرید

  متن بالا فقط قسمتی از محتوی متن پاورپوینت میباشد،شما بعد از پرداخت آنلاین ، فایل را فورا دانلود نمایید 

---

  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  ................... توجه فرمایید !

• در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
• به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
• پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
• در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
• در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  
• هدف فروشگاه جهت کمک به سیستم آموزشی برای دانشجویان و دانش آموزان میباشد .
  

---

 « پرداخت آنلاین »

مقاله تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان

اختصاصی از فایلکو مقاله تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 37

مقالة:

تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان

فهرست:

عقلانیت و رفتار در شرایط عدم اطمینان

تصمیم گیری و انواع آن

مهندسی اقتصاد و تصمیم گیری

بررسی الگوی سه نوع تصمیم گیری امام (ره) با استفاده از مدل تصمیم گیری حکیمانه

منبع:

www.iranravan.com

عقلانیت و رفتار در شرایط عدم اطمینان

از برخی کامنت های دوستان این طور برداشت می کنم که نتایجی که در بحث های اقتصاد و فاینانس رفتاری مطرح می شود را با پیش فرض "غیرعقلانی" بودن تحلیل می کنند. این برداشت به نظر من درست نیست. مساله این نیست که اگر آدم ها مثلا وزن بیشتری به احتمال های حدی بدهند یا شکل تابع مطلوبیتشان در اطراف نقطه خاصی تغییر کند (نظریه چشم انداز) و یا در برابر گزینه مبهم طوری رفتار کنند که معیارهای معمول احتمال را نقض کند (ابهام گریزی) و الخ دارند "غیرعقلانی" رفتار می کنند.

کل پروژه این است که سعی کنیم که مدلی برای ترجیحات آدم ها تحت شرایط عدم اطمینان استخراج کنیم که "عقلانی" باشد. ترجیحات عقلانی هم در این فضا دو خصوصیت دارد: اولا کامل (Complete) است به این معنی که قادر است که هر دو گزینه ای را رده بندی کند و ثانیا خاصیت تراگذاری (Transitivity) دارد یعنی اگر الف به ب و ب به پ ترجیح داده شد الف به پ ترجیح داده شود.

کار دانشمندان تئوری تصمیم این است که به انواع و اقسام رفتارهای آدم ها در شرایط عدم اطمینان نگاه کنند و مدلی برای مطلوبیت تحت این شرایط بسازند که بتواند رفتار را چارچوب بندی کند. مدل ساده و رایج فعلی مدل مطلوبیت انتظاری فون نویمان مورگن اشترن است که ثابت می کند که می توان تابع مطلوبیتی روی تک حالت ها داشت که بتواند رفتار روی گزینه های ریسکی را عقلانی کند. انواع آزمایش های بعدی نشان داده که رفتار تجربی همیشه منطبق با این مدل کار نمی کند (مثلا نقش احتمال ها بر خلاف ادعای این مدل خطی نیست) و لذا باید به دنبال مدل های بهتری بود. در واقع این آزمایش ها موارد ابطالی برای نظریه مطلوبیت انتظاری هستند و نه برای نظریه عقلانیت.

تصمیم گیری

هر فردی بدون استثنا در هر لحظه از زندگی مشغول تصمیم گیری است . من و شما برای هر عملی که انجام می دهیم در خودآگاه یا ناخودآگاه خود ابتدا تصمیم گیری می کنیم .

فرآیند تصمیم گیری زمانی معنی پیدا می کند که چندین راه برای انتخاب وجودداشته باشد . بدیهی است در زمانی هم که اجبار وجود دارد ما باز هم در حال تصمیم گیری می کنیم . به عبارت ساده تر هیچ حرکتی ( با اختیار یا به اجبار )

تحقیق درباره تعارض و عدم توافق 296 ص

اختصاصی از فایلکو تحقیق درباره تعارض و عدم توافق 296 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 289

مقدمه

دانشگاه به عنوان یک عامل اجرایی در آموزش و تربیت فرد وهدایت وی به سمت شهروندی موثر و مفید به حال جامعه ، دارای نقش موثر بوده و بدون تردید تامین کننده ی نیروی انسانی مورد نیاز جامعه درآ‌ینده خواهد بود . به همین دلیل امروزه در جوامع مختلف , دانشگاه ها از نظر کمی و کیفی رشد و گسترش یافته و تقاضا برای راهیابی روز به روز زیادتر می شود و تعداد کثیری دانشجو برای تحصیل و برخورداری از مزایای آن به این مراکز روی می آورند .

دانشگاه بعنوان یک نهاد تعلیم و تربیت از همه نهادهای اجتماعی پیچیده تر است . دانشگاه همانند سایر سازمان های رسـمی بایستی با وظایف ساخت ، اداره و جهت دادن به ترکیب پیچیده ای از منابع انسانی درگیر گردد . بر خلاف اغلب سازمانهای رسمی تولید دانشگاه انسان است و این امر موجب پیدایش مسائل ویژه در مدیریت دانشگاه می گردد .

از جمله مسائلی که دانشـگاه به عـنوان یک سـازمان با آن روبرو اسـت مساله تعارض و عدم موافقت هاست. فعالیت های سازمانی مستلزم تعامل بین افراد وگروه های سازمان می باشد . در سازمان ها افراد مختلفی در رده های گوناگون مشغول انجام فعالیت ها و وظایف خود می باشند . لازمه انجام این فعالیت ها ارتباط دو جانبه یا چند جانبه افراد با همدیگر بوده که می توانند زمینه ساز ایجاد تعارض باشند

بنابراین یکی از عمده ترین و در عین حال غیر قابل اجتناب ترین مسائل در سازمان ها تعارض بین افراد و گروه های موجود در آنها می باشد .دانشگاه نیز از این امر مستثنا نیست . « اصولا خمیر مایه مدیریت نظام های آموزشی با تعارض عجین است » (لی فام وهووئه2، 1974، ترجمه نائلی، 1370 ).

باید به خاطر داشت، این وجود تعارض نیست که باعث اختلال و از هم پاشیدگی روابط در سازمان می شود؛ بلکه مدیریت غیر اثر بخش تعارض ها است که سبب نتایج نامطلوب می شود . تعارض در حد معقول یک جنبه طبیعی و مطلوب در هر رابطه ای است و اگر مدیریت تعارض به شکل سازنده صورت گیرد بسیار ارزشمند خواهد بود ( کتزلز 3 و همکاران ، ترجمه کریمی ، 1378 ).

بنابراین سازمان های ورزشی بخصوص دانشکده های تربیت بدنی برای اینکه بتوانند برنامه های اصولی تربیت بدنی را در جهت تأمین سلامت جسمانی و روانی دانشجویان ارائه دهند و زمینه های مساعدی را برای رشد و پرورش استعدادهای ورزشی دانشجویان ایجاد نمایند و از حداکثر توان جسمانی و روانی و فکری کارکنان خود بهره گیرند، باید اختلافات ، کشمکش ها و تعارضات را به گونه ای موثر و سودمند اداره کنند . از کسانی که نقش مهمی در شـناسایی ، هدایت و حل تعارضـات در سـازمان ها دارند ، مدیران آن سـازمان ها می باشند . توانایی برخورد مدیران با تعارض و اداره آن در موفقیت و اثر بخشی کارکنان و سازمان های آنها اثر بسزایی دارد .

یکی از مهمترین عواملی که تعیین کننده توانایی مدیر در حل موثر تعارض است، برخورداری او از هوش عاطفی است. برخلاف آنچه که درگذشته تصـور می شد و هوش شناختی را تنها عامل موفقیت افراد می دانستند امروزه هوش عاطفی را از عوامل تعیین کننده موفقـیت افراد در کار و زندگی می دانند (گلمن ، 1995 ) .آنچه که امروزه هوش عاطفی نامیده می شود، در اصل منبع اصلی انرژی ، قدرت ، آرزو و اشتیاق انسان است و درونی ترین ارزش ها و اهداف فرد را در زندگی فعال می سازد. با توسعه عاطفی فرد می آموزد که احساسات خود و دیگران را تایید کند و برای آنها ارزش قائل شود و بطور مناسب به آنها پاسخ گوید و در می یابد که عواطف در هر لحظه از روز اطلاعات حیاتی و سودمندی در اختیار او می گذارند . این واکنش قلبی است که نبوغ خلاق و شهود را شعله ور می سازد . فرد را با خود صادق می گرداند ، روابط اطمینان بخش برقرار می کند ، تصمیمات مهم را روشن می کند ، قطب نمای درونی برای زندگی و کار فراهم می آورد و شخص را به پیشآمدهای غیرمترقبه و راه حل های موفقیت آمیز رهنمون می سازد ( کوپر ، 1980 ، به نقل از عزیزی ،1377 ) .

تحقیقات نشان می دهند که حل تعارض در سازمان ها نیاز به ایجاد یک محیط مسالمت آمیز ، کاهش تبعیض وبرقراری عــدالت ، یادگیری مشارکتی ، پیــشگیری از خــشونت و تفــکر انتقـادی دارد ( کاترین ، 1995 ) . مدیرانی می توانند چنین محیط هایی را خلق کنند که از هوش عاطفی بالایی برخوردار باشند .

مدیر با داشتن شعور عاطفی بالا می تواند نسبت به تعارض آگاهی بیشتری کسب نماید و بدین وسیله سریع تر و صحیح تر تعارض را شناسایی کند و با همدلی و اطمینان به هدایت سودمند آن بپردازد و از این طریق محیطی فراهم آورد که کارکنان از سلامت روانی بیشتری در آن برخوردار شوند . چرا که افراد با داشتن یک رابطه سالم ، احساس پذیرش ، درک حمایت ، ارزش ، اعتماد و اهمیت می کنند و این تامین کننده سلامت روانی و افزایش کارایی و سودمندی افراد است . در چنین فضایی است که مدیریت تعارض به شکل سازنده آن امکان پذیر می شود .

همچنین از دیگر عوامل مؤثر در حل تعارضات در سازمان علاوه بر جلوگیری از دخالت ذهنیت در ارتباطات سازمانی و پذیرش نظرات دیگران و .... برخورداری مدیر از مهارت های ارتباطی می باشد (سلطانی، 1380).

یک مدیر چنانچه بتواند گوینده خوب و فرستنده خوب ، شنونده خوب و گیرنده خوب باشد ، مشارکت افراد درون و بیرون سازمان را از طریق جلب اعتماد فراگیر تامین خواهد کرد و این امر موفقیت او را در دستیابی به اهداف سازمان تضمین خواهد کرد .

دستیابی اهداف آموزش و پرورش در دانشگاه ها منوط به استفاده بهینه از منابع انسانی ، مالی و تجهیزاتی است . اما پویایی نظام آموزشی به عوامل مختلفی از جمله وجود روابط سالم و به دور از هرگونه تیرگی و همکاری و همدلی بین کارکنان دارد تا افراد بتوانند در محیطی پویا و سالم در جهت تحقق اهداف شخصی و سازمانی گام بردارند .

بنابراین مدیران باید این حقیقت را بپذیرند که تعارض جزء انکار ناپذیر زندگی سازمانی است و مدیریت سازمان چاره ای جز پذیرش آن ندارد .آنها می بایست از تعارض برای افزایـش اثـر بـخشی سـازمان بهره جویند .برای مدیـریت تعارض در سـازمان ها تکنـیک

تحقیق درباره عدم سستی (مدیریت)1

اختصاصی از فایلکو تحقیق درباره عدم سستی (مدیریت)1 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 14

چگونه می توانیم از سستی و از عدم توانایی اجتناب کنیم:

در درس اول و دوم ابتدا به روشهای تحقیق و نتایج بدست آمده از هر پاسخ پرداختیم که به عملیاتی که به VM می باید انجام می داد تغییر یافت با این وجود هدف اصلی ما کمک به مراجعه کنندگان کمک کنیم تا بطور مؤثری از VM بهره ببرنند. مرحله بعد لوسیون تلاش ما را نشان می دهد که به مراجعه کنندگان می باشد تا خوب بهره ببرند. چیزی که در ساختار کارکردها بدست آمده را نشان می دهیم که آن چگونگی ارتباط آنها با کارگاه دوم را نشان می دهد و به ما این امکان را می دهد که به کارکرد خوشه‌ها در جداسازی درست طولانی کارکردها که در قسمت قبل مشخص شد توجه کنیم که این عمل با یک نمودار FAST بدست می آید یعنی اینکه با مشتریان همکاری می کنند با برنامه ای برای پیشرفت خدمات VM را که آنها فراهم کردند را در نظر بگیرند.

ما در پایان مرحله اول این تحقیق (برای مثال درسهای اول و دوم) در موقعیت کارکرد در لیست می باشیم که نیاز به توجه بیشتری دارد تا رضایت خاطر مشتریان VM را ارتقا دهیم. بعد از ملاحضات بسیار زیاد فکر می کنیم که وقتی چنین نکته هایی در پایان تحقیق دیده می شوند، در واقع نمی توانند نه به مشتریها و نه به تامین کننده ها کمک کنند تا به دیگر پیشرفتهای مهم و چشمگیر توجه داشته باشند.

به خاطر نبود نظم و مقرارت موجود در بازار VM مردم نمی توانند یک «تصویر بزرگ» را توسعه دهند. بنابراین می خواهیم که به این مرزها توسط توسعه عملکرد طرح اینقشه دست پیدا کنیم. فکر می کنیم که لیست نابسامانی از خرید عملکردها که اجرا می شود، نگران کننده به نظر می رسد. سپس تصمیم گرفتیم که مشتریان ومتخصصان را توسط گروه بندی کارکردهایی که به هم مرتبط هستند کمک کنیم، توضیح دهند که چگونه یک کارکرد به اجرای کارکردی دیگر نیاز دارد. تصمیم گرفتم که به نمونه ای از مشتریان در کارگاه دوم اشاره کنیم و سعی کنیم که چنین چهار چوبی که موجب ایجاد رابطه بین کارکردهایی که نیاز به اجرا دارند می شوند را در نظر بگیریم (برای مثال ساخت یک نمونه FAST):کارگاه دوم مکان یا بخش جالب و خوشایندی نمی باشد. چونکه بعضی از مشتریان VM که متخصصان با تجربه ای نیز نیز می باشند تمایلی ندارد که روشی متفاوت در نمودار FAST ایجاد شود. نمونه FAST تعیین شده به زودی به عنوان یک نقطه آغازین مشخص می شود. همچنین مشتریان و متخصصان برای استفاده از آن «به عنوان وجود داشتن » فرا خوانده می شوند و ان را «به عنوان ضرورت» تنظیم می کنند. یا حتی آن را کنار می گذارد و نمونه ای بهتر را به وجود می آورند که منجر به پیشرفت می شود. مهمترین اهداف ، نتایج تحقیق می باشند که تلاش می کنیم تا مشتریان VM و تامین کنندگان را قادر بسازیم تا به اهداف دست پیدا کنند. بنابراین ما امیدواریم که نمودار FAST به جای اینکه خودش هدف باشد ، وسیله ای برای رسیدن به هدف باشد.

«کارگاه دوم»

28 مشتری شرکت می کردند که بعضی از آنها از کارگاه اول و همچنین تعدادی تازه وارد نیز بودند. همانند موقعیت اول مشتری ها در پاسخ به تبلیغ رخدادها از طریق مذاکرات اینترنتی و دیگر راهبردها منحصر به فرد می باشند.

روش تجزیه به مشتریان بعد از آغاز روز توضیح داده شد. جلسه دو ساعتی بعدازظهر با توضیحی در مورد منطق نمودار FAST و فرصتی برای ملاحظه مثالهایی از نمودارهای FASTکه در پروژه قبلی ترسیم شد آغاز گردید شرکت کننده ها کارکردهای بخش 2 را با توضیحات کوتاه چسبید شده بر روی آن دریافت می کند تا آن کار کنند. محققان ساختار نمودار FAST را با پرسش سوالهایی پیش می برند تامشتریان VM تشخیص بدهند که کدام کارکدر بخش 2 از یک ارتباط منطقی برخوردار می باشد.

در بعضی از مثالها خلع هایی در منطق آن وجود دارد، بنابراین کارکردهای جدید نوشته می شوند تا آنها را به هم مرتبط سازند.

(این موارد در نمودار FAST نشان داده شده کلمه جدید در کنار نمودار نوشته شده است)

بعضی از شرکت کننده‌هانسبت به اینکه چگونه روشهای نمودار FAST در کارگاه عمل می کنند ، نکته سنج و دقیق هستند و بعضی از آنها خواندن توضیحات کوتاه چسبیده شده بر روی آن را بسیار مشکل می دانند. بحث و مجادله زیادی در مورد اختلاف مختصر خریدار FAST و نمودار برجسته آن وجود دارد که راههای مختلفی توسط تامین کننده‌های با تجربه VM بدون هیچ موافقت همگانی شناخته شده اند.

همچنین تامین کنندهای با تجربه VM بدون هیچ موافقت همگانی تمایل به امتحان دو روش نداشتند . به نظر می رسد که مردم با یک روش بسیار خبره و ورزیده می‌شوند و سپس بدون بررسی سودمندی این روش در موقعیتهای ویژه نسبت به آن حالت دفاعی می گیرند.

با این وجود بسیاری از شرکت کننده ها روش نمودار FAST را قابل قبول می‌دانند و آن روش به آنها کمک می کند که به این بیاندیشند که آنها چه چیزی از VM می خواهند تا تدارک ببیند. همچنین از مشتریان VM نمونه‌ای تهیه می‌کنیم که در این نمودار FAST به عنوان موضوعی می باشد که تضاد بین در خواست از VM برای اینکه قابل

تحقیق درباره عدم النفع

اختصاصی از فایلکو تحقیق درباره عدم النفع دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 25

بسم الله الرحمن الرحیم

چکیده:

عدم النفع را در لغت می توان به معنای سود نبردن و افزودن نشدن بر دارایی، تعریف کرد اما فقها و حقوقدانان عدم النفع23 را به معنای منع از نفع دانسته و آن را یک اقدام و عملی می شمارند که سبب سود نبردن یا افزودن نشدن بردارایی است و پیامدهای حقوقی خاص خویش را دارد. یافتن تعریف و نشان دادن مفهوم عدم النفع به این معنای اخیر در آثار کلاسیک حقوقی کار چندان دشواری به نظر نمی رسد. اما پیگیری این معنا و مفهوم در منابع فقه اسلامی تحمل بیشتری را می طلبد. در مقاله حاضر با تعیین مفهوم عدم النفع و بررسی دیدگاه فقها و حقوقدانان در این زمینه به نحوی جبران این خسارت در عرصة فقه و حقوق پرداخته شده است.

واژگان کلیدی:

مال، مالیت، تفویت منفعت، فوت منفعت، ضرر، ضمان، مسئولیت

طرح مساله

در تبین معنا و مفهوم کلمه «عدم النفع» اولین نکته، رفع ابهام دربیان معنی و مفهوم این واژه است. در بررسی دیدگاه فقها و حقوقدانان در این مساله، با این سوال روبرو می شویم که این دو گروه در مواجهه با این رویداد چه حکمی دارند و این حکم بر اساس کدام مبانی صادر شده است. حقوق دانان با رویکردی عملگرا و اتکای به عرف بر این باور هستند که ممانعت از تحصیل سود دیگران، مصداق ایراد خسارت به غیر و موجب مسئولیت فاعل خسارت است. آنان با بیان شرایطی برای خسارت قابل جبران دقیقاً معلوم کرده اند که دامنه و قلمرو خسارت قابل مطالبه کدام است؛ در مقابل این دیدگاه، فقها بادیدی نظری و ذهنگرا با این مسئله روبرو شده اند با این حال به نظر می رسد بر خلاف آنچه شهرت یافته، فقها نیز در کلیت موضوع با حقوق دانان هم رای بوده و جلوگیری از سود بردن دیگران را موجب ضمان می دانند شاهد بر این مدعی ادله متعددی است که از آراء و اقوال ایشان استنباط می گردد، ولی در دو مورد است که فقیهان از حکم ضمان «عدم النفع» خودداری ورزیده اند، یکی جلوگیری از کارکردن انسان حرو دیگری ممانعت از فروش کالا و کاهش بهای آن در زمان ممانعت، نوشتار حاضر نشان می دهد. تمام اقوالی که در مخالفت فقها با حکم به ضمان در «عدم النفع» نقل می شود منحصر به یکی از این دو مورد است که برفرض قبول مخالفت فقها با حکم ضمان در این مورد، اصل حکم همچنان پا بر جا خواهد ماند و حال آنکه تأمل در سخنان فقها بویژه متأخرین از ایشان گویای آن است که اصولاً مبانی مذکور قابل مناقشه هستند. لذا در نهایت می توان به به تقریب دیدگاه فقهی و حقوقی در این زمینه امیدوار بود و با این مبنا در جهت اصلاح قوانین مربوط همت گماشت.

مقالة حاضر در دو محور فقهی و حقوقی، در صدد بحث از ماهیت عدم النفع و دیدگاههای فقها و حقوقدانان پیرامون این مساله و قائل به خسارت بودن عدم النفع می باشد. در این نوشتار سعی شده تا ادلة قائلین به مسئولیت ناشی از عدم النفع مورد بررسی قرار گیرد و در مقابل ادلة قائلین به عدم مسئولیت ناشی از عدم النفع نیز بیان شود.

1- تبین مفهوم عدم النفع

مفهوم خسارت، از مفاهیم مهم و تعیین کننده در بحث عدم النفع به شمار می آید زیرا یکی از ارکان ضمان (مسئولیت) تحقق ضرر و خسارت است. اگر چه در آثار فقهای متقدم تعریف مستقلی از خسارت ارائه نشده است ولی عنوان ضرر در موارد و مصادیق خسارت به کارگرفته شده است.

اختلاف نظر بین اهل لغت،‌به علت استعمالات مختلف کلمه ی ضرر به میان نظرات فقها پیرامون واژه ی مذکور نیز سرایت کرده، و موجب اختلاف آرای فقهی در این زمینه شده است.

ملا احمد نراقی در تحقیق معنای ضرر چنین گفته اند: «ضرر خلاف نفع است و مراد از آن در اموال تلف چیزی است از مال شخصی دیگر یا از مال شخصی خود، بی آنکه منفعتی یا عوضی برای آن منظور باشد. خواه آن مال تلف شده عین باشد یا منفعت، به عبارت دیگر ضرر عبارت است از اخراج چیزی از عیان یا منافع از دست کسی بی عوض، پس هر چیزی که اتلاف آن برای جلب نفع یا در برابر عوض باشد ضرر نیست............ حاصل آن که هر عمل دنیوی یا اخروی داشته که با آن تغییر مساوی باشد در این صورت نه نفعی بوده و نه ضرری،‌ و اگر آن عوض به حسب متعارف زیادتر باشد به این زیادی نفع می گویند، و اگر عوض کمتر باشد یا اصلاً‌ عوضی در بین نباشد آن تغییر را ضرر می خوانند. (نراقی، ص 17)

مرحوم موسی خوانساری در تقریرات درس فقیه و اصولی، مبرز، میرزای نائینی می نوسید «ضرر عبارت است از فوت آنچه که انسان آن را داراست، اعم از اینکه نفس باشد یا عرض یا مال یا جوارح، بنابراین چنانچه مال کسی یا عضوی از اعضای او به جهت اتلاف یا تلف ناقص شود یا شخص بمیرد یا به عرض او لطمه وارد آید، در این صورت می گویند ضرر به او وارد آمده است، بلکه با عنایت به عرف «عدم النفع» هم در موردی که مقتضی آن تمام و کامل شده باشد ضرر به حساب می آید» (الخوانساری، ص 198، جلد 1)

حقوقدانان نیز با چنین رویکردی ضرر (خسارت) را تعریف کرده اند به عنوان مثال سنهوری (سنهوری، ص 340، جلد 5) در تعریف ضرر معتقد است، «هر جا که نقصی در اموال ایجاد شود یا منفعت مسلمی فوت گردد یا به سلامت و حقیقت و وعواطف شخصی لطمه ای وارد آید می گویند ضرر ببار آمده است»

بر اساس این تعریف خسارت شامل نقص در اموال و فوت منفعت مسلم و لطمه به سلامت و حیثیت و عواطف شخصی است بعضی دیگر در تعریف ضرر تابع عرف هستند و چنین نظری دارند.

1- زیانی که کسی به مال دیگری برساند 2- تاوان یعنی مالی که فاعل زیان مالی به غیر بابت جبران به او بدهد دکتر امامی در تعریف ضرر می نویسد: «ضرر ممکن