گام اول : با مراجعه به شرکت ها و ارگان های مختلف و مطالعات کتابخانه ای ، جمع آوری اطلاعات و نقشه های محدوده ی مورد بررسی توسط گروه انجام گرفت . 1) شرکت برق منطقه 8
2) شرکت برق واحد کوهسنگی
3) شرکت برق واحد خیام
4) شرکت برق فلکه ضد
5) شهرداری منطقه 8
6) شرکت گاز
7) شرکت مهندسی شایگان تراز شرق (گاز)
گام دوم : تنظیم و پرکردن پرسشنامه ، که منجر به شناخت نسبی از محدوده شد .
گام سوم : با کنار هم قرار دادن اطلاعات پرسشنامه ها و مشاهدات میدانی ، به نقاط قوت و ضعف محدوده دست یافتیم .
گام چهارم : تشکیل ماتریس SWOT
گام پنجم : نتیجه گیری و ارائه راهکار
گام ششم : با توجه به عناوین عنوان شده ، گزارش نهایی تدوین شد و آماده ارائه نهایی گردید.
این مجموعه دربرگیرنده 23 فایل از کاملاترین مطالعات و مقالات شهر اسلامی به زبان لاتین می باشد که با داشتن آن، موضوع شهر اسلامی به صورت کاملا حرفه ای مورد شناخت شما قرار خواهد گرفت.
شهر سوخته در حدود 67 کیلومتری جنوب زابل قرار گرفته و از لحاظ زمین شناسی مربوط به دورۀ پلیوسن Plioccne می باشد و تپه ای است به ارتفاع 20 متر و دو و نیم کیلومتر محدودۀ آن است. تصور می رود که یکی از مهمترین مراکز شهرنشینی آسیا در عصر مفرغ باشد، در این محل تپه های کم ارتفاع و پیوسته به هم مشاهده می شود که در بعضی از آنها آثار مربوط به هزارۀ سوم پیش از میلاد وجود دارد.
محوطۀ باستانی شهر سوخته به علت وسعت و موقعیت خاصی که دارد، از چشم پژوهشگران پنهان نمانده است. ایشان ضمن گزارش بازدیدهای خود از سیستان به این تپه یا بهتر بگوییم سلسله تپه ها اشاره کرده اند. یکی از نخستین کسانی که به آثار باستانی منطقۀ شهر سوخته اشاره کرده است، کلنل چارلز ادوارد بیت در زمان ناصرالدین شاه (بیت، 1356) است که در طی گشت و گذار خود در منطقه از خرابه ها و آثار باقی مانده هم یادی کرده که البته فاقد هر گونه ارزش علمی باستان شناسی است ، اما از نقطه نظر اطلاعاتی مهم است. همین مسئله در مورد گزارشهای سرپرستی سایکس نیز در این مورد به خصوص صادق است، اما نخستین گزارش علمی باستان شناسی در خور توجه که حتی امروزه پس از گذشت سالیان دراز از اعتبار خاصی برخوردار است، همانا نوشته های « اورل اشتین » است. این پژوهنده در بازدیدی که در سال 1916 میلادی از سیستان به عمل آورد، محوطه های بسیاری را در اطراف « رم رود » و نزدیک بستر قدیمی « رود بیابان » شناسایی کرد که بزرگترین آنها شهر سوخته بود. وی از روی نمونه سفالها وسایر اشیای پراکنده در روی سطح تپه های شهر سوخته و نیز از گودالهای آزمایشی خود یافت، تاریخ و قدمت این محوطۀ باستانی را به نیمۀ دوم هزارۀ دوم و سوم پ.م. نسبت داد. کاوشهای بعدی درستی نسبی این تاریخ گ ذاریهای اشتین را تأیید کردند.
فعالیتهای باستان شناسی در سالهای اخیر در شهر سوخته به همت گروه کاوشگران ایتالیایی وابسته به مؤسسۀ ایتالیایی مطالعات خاورمیانه و دوو (ایزمئو) در سال 1960 میلادی آغاز شد. در سال 1967 میلادی این مؤسسه با همکاری ادارۀ کل باستان شناسی و فرهنگ عامه (آن زمان) شروع به کاوش این سلسله تپه ها کرد و حاصل پژوهشهای خود را در دهها کتاب و مقاله منعکس کرد.
این گروه همچنان در مرکز خود در ایتالیا به تحقیقات در این زمین ادامه می دهد.
اگر تمدنهای درۀ سند را مدیون روخانۀ سند، میان رودان را میدون دجله و فرات، و بالاخره مصر را به گفتۀ هرودوت هدیۀ روخانۀ نیل بدانیم، باید اتذعانکنیم که تمدنهای دشت سیستان نیز مدیون رودخانۀ هیرمند است. این نقطه نظر شاید مقایسۀ سیستان با منطقۀ میان رودانک ار درستی نباشد ( هیرمند تنها رودخانۀ قابل اعتنا در بخشهای شرقی ایران است، در حالی که در بخشهای غربی فلات ایران رودهای بزرگی چون کارون و دجله و فرات جاری هستند) ولی به یاد بیاوریم که به لطف همین یک رودخانه، دراین حوزه هفتاد محوطۀ باستانی شناخته شده وجود دارد. قابل تذکر است که تا کنون حتی یک بررسی باستان شناسی کامل در منطقه صورت نگرفته است.
پیش از آغاز کاوشهای شهر سوخته ، بسیاری از باستان شناسان معتقد بودند که مهمترین مراکز فرهنگی و تمدنی در میان رودان و جنوب غربی ایران واقع شده بودند، ولی امروزه با کشفیات شهر سوخته و سایر محوطه های باستانی مهمی چون تل ابلیس و تپه یحیی و شهداد تغییراتی کلی در نظریات ایشان حاصل شده است.
اهمیت و وسعت کشفیات شهر سوخته در طی چند سال اخیر این محوطه را از صورت یک محوطۀ باستانی عادی دوران مفرغ بیرون آورده ، به صورت مهمترین مرکز استقرار و در حقیقت مرکز اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی، و فرهنگی تمام منطقه در طی هزاره های سوم و دوم پ.م. درآورده است و حاصل بررسی های باستان شناسی انجام شده در اطراف شهر سوخته بازیابی و شناسایی حدود چهل محوطۀ باستانی است که سفالهای آن با سفالینه های شهر سوخته قابل مقایسه اند.
فایل بصورت ورد (قابل ویرایش) و در 87 صفحه می باشد.
پیشگفتار
مطالب این مجموعه با عنوان بررسی تزئینات ونقوش مسجد جامع یزد جمع گرد آوری شده و سعی برآن بوده تا جایی که متون تاریخی باقیمانده و منابع و سوابق تاریخی مسجد جامع یزد اجازه داده است به ذکر توضیحاتی راجع به مصالح و کتیبه ها و تاریخ بنای آن و تغییرات ایجاد شده بر آن در طول سالیان، بپردازیم.
اگر چه نقوش شکل گرفته بر آن به طور عموم در تمام بناهای اسلامی ایران به چشم می خورد ولی خالی از لطف نبود که به بررسی تزئینات این مجموعه بپردازیم زیرا مجموعه بنای مسجد جامع یزد در شهری است که دارای بافت سنتی دست نخورده ای نسبت به بناهای شهرهای دیگر است، با این حال بناهای باستانی و اسلامی ایران همگی دارای لطف خاص خودشان هستند که معماران تلاشگر و هنرمند با اطلاعات و دانش معماری بالابه تأ سیس بناها همت گمارده اند.
حال چه به صورت تحقیق دانشگاهی یا هنر عنوان دیگری قطعاً علاقه و توجه شخصی و میل به دانستن در مورد عظیم تاریخی داشته باشم و به این مسیر رنگارنگ قدم گذاشته و هنر گوشه دیگری از این سرزمین را ورق بزنیم، وارد فضای زیبا و ملکوتی شویم از داخل مقرنها عبور کنیم و ایوانها را پشت سر گذارده و راه پر پیچ و خم نقوش اسلیمی و ختایی را گرفته از داخل بوته ها گذشته م مناره ها را دور بزنیم تا شاید تفحه ای از روح و ذوق هنری معمار و نقشبند این بنا از روح خسته ما گذر کند و جانی تازه به ما ببخشد.
دیدن و مشاهده کردن این گونه هنر های تاریخی که از سالیان باقی مانده شاید تلنگری باشد برای تمامی از تلاش افتادگان راه هنر و بروز خلاقیت و پشتکار.
مقدمه
هنر جو هره ای است که از ذرات هر ایرانی به فضل الهی به ودیعه نماده شده است. به همین علت جلوه های هنر در تمام مظاهر و مقوله های زندگی ایرانی مانند: معماری، نقاشی ، خط وکتابت ، پارچه بافی، قالی وگلیم بافی، فلزکاری، سفالگری و ...... در طول تاریخ بروز و ظهور داشته و دنیایی از زیباییها، ذوق، خلاقیت و ابتکار را پدید آورده است.
یکی از مظاهر انعکاس هنر ایرانی در معماری این سرزمین است هنرمند معمار ایرانی، از ابتدای کار و ازهنگام بکارگیری آجر که ازمصالح اولیه احداث بنا به شمار می رفته زیبا ترین نقشها و طرحها را هنگام احداث دیوارها و پوششی گنبد ها وگوشواره ها، مقرنس ها و طاقنما ها خلق کرده است و در روند تکاملی آن با گره چینی، گل اندازی، گره سازی وآجر کاری خفته و رفته، شاهکار های بی نظیری را به وجود آورده است.
هنگام استفاده از گچ با خلق گچبریهایی با نقوش هندسی، گیاهی، دنیایی از خلاقیت را که در دنیا بی نظیر می باشد آفریده و در استفاده از چوب برای پنجره ها و درها با بهره گیری از فتونی نظیر منبت، مشبک، معرق، کنده کاری، خاتم سازی ونقاشی روی چوب، اعجاز باور نکردنی را پدید آورده است.
برای تزیین بنا از کاشیهایی یک رنگ، هفت رنگ، معرق، طلایی و .... شیشه و آیینه در شکلها و رنگها و ابعاد گوناگون، مدد جسته و دنیایی از زیبایی و خلاقیت و هنر را عرضه کرده و همه اینها به همراه حجاریهای زیبا، بنا هایی را در جای جای ایران بر پا و استوار کرده است.
بدون تردید تحقق این همه زیبابیها و خلاقیت جز به مدد عشق به معبود امکان پذیر نبود، چراکه بیشترین جلوه آنها را در مسجد، محراب و زیارتگاه می توان دید.
بناهای مذهبی، همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف درطول تاریخ بوده است، و به لحاظ همین اهمیت، پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزیین نقوش به کار رفته در احداث چنین اماکنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی، نه از باب منافع اقتصادیو اغراض مادی، بلکه بر مبنای کشش و علاقه ای قلبی بر اساس گرایش فطری مردم به مکاتب الهی بروز کرده است. چه بسا مردمی که با مشکلات و تنگناهای اقتصادی قرین بوده، اما در سرمایه گذاری برای مظاهر معنوی، از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی، از هیچگونه ایثاری فروگذار نکرده اند.
بناهای رفیع و با شکوهی که در طول تاریخ برای معابد، مساجد وکلیساها،سر برافراشته اند، با یک پشتوانه قلبی و عشق حقیقی همراه بوده است.
در تاریخ اسلام، مسجد در رأس توجه مردم، به ویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است. در دوره هایی که اثری ازپیشرفتهای علمی و صنعتی در هیچ کجای عالم دیده نمی شود، بر جسته ترین آثار معماری جهان، از میان مساجد بزرگ در جای مانده است، اگر چه به علل گوناگون، بویژه هجوم ارتشهای متجاوز بیگانه به کشورهای اسلامی بسیاری از ابنیه مهم و مساجد تاریخی دچار تخریب و ویرانی شده و آثار مهم مکتوب و میراث فرهنگی مسلمین که دستخوش غارت و آتش سوزی در کتابخانه های مهم جهان اسلام شده است، ما را ا زگنجینه های مهمی محروم کرده است، با این حال آنچه بر جای ما
نده، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری به کار رفته در بنای مساجد بزرگ تاریخی، بویژه آن که در معماری و کاشیکاری بناها، مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شکل و فرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند، و فضایی به وجود آورده است که انسان شیفته معنویت را بسوی خود می خواند.
شهر ها در همه زمانها و در تمامی نقشها و اشکالی که در طی زمان پذیرفته اند ، وجوه مشترکی کلی را به نمایش گذاشتهاند. بدین ترتیب در بیانی کلی می توان گفت که شهر موجودی است زنده و پویا و متحول ، در بستر زمان و در پهنه مکان و متأثر از عوامل و شرایط اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، تاریخی ، سیاسی و .... در این میان پیدایش و شکل گیری شهر یاسوج، اتفاقی و تصادفی نبوده است . بلکه متأثر از فرآیندهای طبیعی،ا قتصادی ، اجتماعی و سیاسی بوده که در چند دهه اخیر مراحل گوناگونی را طی کرده است . سئوال اصلی این پژوهش این است که عوامل اصلی شکل گیری این شهر چه بوده است ؟ هدف این پژوهش پاسخ گویی به این سئوال اساسی میباشد . واژگان کلیدی : یاسوج ، توسعه شهری ، عوامل طبیعی ، اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی . مقدمه : انسانها برای کار و زندگی در پهنة محدود و کم و بیش متراکم گرد هم می آیندکمکم شهرها را پدید میآورند.بنابراین میتوان گفت شهر عالیترین مکان تجمع زیستی انسان از ابتدا تا کنون بوده است. به عبارت دیگر شهر به عنوان محل سکونت و معیشت انسانی بیان کنندة فعل و انفعالات سیاسی – اقتصادی – اجتماعی- فرهنگی بوده است که امروزه اهمیت زیادی پیدا کرده است. شهرها روند متفاوتی را در طول تاریخ طی کرداند. مرحله رو آوردن انسان به زندگی شهری ازمهمترین مقاطع تاریخی بشریت است(شاهی سوندی ،1384، صص (3-2)) عبدالرحمن بن خلدون (808-733هـ .ق )در مورد تحول زندگی اجتماعی بشر از بادیهنشینی تا سکونت در شهرها و روستاها می گوید انسان به علت سرشت مدنی ناگزیر به گردهم آمدن با همنوعان خود و ایجاد تشکیلات اجتماعی که در آن هر عضو برای رفع نیازهای خود محتاج به همکاری با دیگران است شهرهای بزرگ نتیجه روند طولانی شهرنشینی در مقیاس کوچک بوده و شهر نشینی در مقیاس کوچک را نیز باید ناشی از بهبود در وضعیت زیر بنای روستا دانست . بررسی تاریخی شیوةگسترش هر شهر دلایل گوناگونی دارد این دلایل در شناسایی الگوی شکل گیری و ساختار فضایی و کالبدی شهر در گذر زمان و بستر مکان حائز اهمیت است . کاربرد مهم این شناسایی ، به تشخیص درست نحوه توسعه کمک می کند . شهرها با تحولات اقتصادی ، اجتماعی ، و سیاسی و نوآوری و فن شناختی متحول و دگرگون می شوند . شهرها حاوی مسائل اقتصادی و اجتماعی خاص خود دارند ، که طی مراحل تاریخی و توسعه فضایی شکل گیری مقیاسهای مختلف سرزمین نمود پیدا کردهاند و از این جهت چشم انداز مسأله ، شکل گیری هسته اصلی شهر ، موقعیت و نحوه استقرار اجزاء شهر در یک فضای گسترده با توجه به نقش منطقه ای و ملی شهر خود را نشان می دهد (مجید زاده ، 1367)