فایل : word
قابل ویرایش و آماده چاپ
تعداد صفحه :135
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد ( M.A )
گرایش :جغرافیای طبیعی ، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی
عنوان :
بررسی تغییرات اقلیمی در خراسان رضوی
فهرست عناوین
عنوان صفحه
چکیده .............................................................................................. 1
فصل اول : کلیات طرح
1-1- مقدمه ....................................................................................... 3
1-1-1- کلیات و تعاریف ....................................................................... 3
1-1-2- بیان ضرورت و انگیزه انتخاب موضوع .......................................... 6
1-1-3- سوالات تحقیق .......................................................................... 7
1-1-4- اهداف تحقیق ........................................................................... 8
1-1-5- مشکلات تحقیق ........................................................................ 8
فصل دوم : مطالعات نظری
2-1- پیشینه تحقیق .............................................................................. 11
2-1-1- بررسی تغییر اقلیم در سطوح جهانی و منطقه ای ............................... 12
2-1-2- بررسی تغییر اقلیم در ایران ......................................................... 14
2-2- مبانی نظری تحقیق ...................................................................... 17
2-3- تغییر اقلیم ................................................................................. 19
2-3-1- علل تغییرات اقلیم .................................................................... 21
2-3-2- تغییرات کنونی اقلیم .................................................................. 24
2-3-3- عوامل مشخص کننده تغییرات اقلیمی ............................................. 26
2-3-3-1- دما ................................................................................... 26
2-3-3-2- بارش ................................................................................ 28
2-3-3-3- تغییرات در پدیده های اقلیمی .................................................... 29
2-3-3-4- ترکیبات جو و ارتباط آن با تغییر اقلیم ......................................... 31
2-3-3-5- باد .................................................................................... 35
2-3-3-6- یخبندان .............................................................................. 36
2-3-3-7- تابش ............................................................................... 36
فصل سوم : جغرافیای منطقه
3-1- موقعیت و وسعت ........................................................................ 39
3-2- توپوگرافی ................................................................................. 40
3-2-1- ناهمواری های شمالی ................................................................ 42
3-2-2- ناهمواریهای مرکزی ................................................................. 43
3-2-3- ناهمواریهای جنوبی .................................................................. 44
3-3-ریخت شناسی .............................................................................. 44
3-4- پوشش گیاهی.............................................................................. 46
3-5- اقلیم ........................................................................................ 46
3-5-1- عوامل موثر در اقلیم استان خراسان رضوی ..................................... 48
3-5-1-1- عوامل محلی ....................................................................... 48
3-5-1-2- عوامل منطقه ای .................................................................. 50
3-6- جریانهای آب و هوایی استان خراسان رضوی ...................................... 51
3-6-1- کم فشار مدیترانه ای .................................................................. 52
3-6-2- جریانهای شمال و شمال غربی ..................................................... 53
3-6-3- جریانهای هوایی بیابانی ............................................................. 53
3-7- بارش ...................................................................................... 54
3-7-1- رابطه بارندگی با ارتفاع ، طول و عرض جغرافیایی .......................... 58
3-8- دما .......................................................................................... 58
فصل چهارم : روش کار و تجزیه و تحلیل
4-1- روش کار ................................................................................. 64
4-1-1- جمع آوری داده ها .................................................................... 64
4-1-2- آزمون همگنی ......................................................................... 65
4-1-3- آزمون بازسازی داده ها .............................................................. 66
4-1-4- آزمونهای آماری و بررسی سریهای زمانی ....................................... 67
4-1-4-1- آزمون رتبه ای من کندال ( mann - kendall ) ............................ 68
4-1-4-2- تصادفی و غیر تصادفی بودن داده ها ( آماره t ) ............................. 69
4-1-5- آزمون نوع و زمان تغییر ........................................................... 70
4-1-6- مراحل انجام آزمون من کندال ...................................................... 70
4-2- شرح و تفسیر تعیین آماره t کندال .................................................... 73
4-2-1- متوسط حداقل دما ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ................................... 73
4-2-2- متوسط حداکثر دما ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ................................. 74
4-2-3- بارش ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ................................................. 75
4-3- ترسیم نموداری u و u' از آزمون من - کندال ....................................... 81
4-3-1- خلاصه نتایج آزمون من - کندال .................................................. 111
4-3-2- نوع تغییر و زمان تغییر ............................................................ 116
4-3-2-1تغییرات سریهای زمانی حداکثروحداقل درجه حرارت و بارندگی (سالانه و فصلی) 116
4-3-2-2- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت و بارندگی ( ماهانه ) 117
4-3-3- تعیین میزان و سطح معنی داری تغییرات ....................................... 118
4-3-3-1- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت ( سالیانه و فصلی ) 124
4-3-3-2- تغییرات سریهای زمانی بارش ( سالیانه و فصلی ) ......................... 125
4-3-3-3- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت ( ماهانه ) ...... 125
4-3-3-4- تغییرات سریهای زمانی بارش ( ماهانه ) .................................... 127
فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات
5-1- خلاصه بحث و نتایج ................................................................... 130
5-2- پیشنهادات ................................................................................ 134
فهرست منابع و ماخذ .......................................................................... 137
چکیده انگلیسی
فهرست جداول
2-1 جدول تغییرات گازهای گلخانه ای بعد از سال 1750 ............................. 25
4-1 جدول مشخصات ایستگاهها............................................................. 64
4-2 جدول مراحل انجام آزمون من - کندال ............................................... 72
4-3 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندل ( میانگین حداقل درجه حرارت فصلی و سالیانه ایستگاهها ) 76
4-4 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( میانگین حداقل درجه حرارت ماهیانه ایستگاهها ) 77
4-5 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( میانگین حداکثر درجه حرارت فصلی و سالیانه ایستگاهها ) 78
4-6 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( میانگین حداکثر درجه حرارت ماهانه ایستگاهها ) 78
4-7 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( مجموع بارش فصلی و سالیانه ایستگاهها ) ....................................................................................... 79
4-8 جدول نتایج آزمون تصادفی بودن من - کندال ( مجموع بارش ماهانه ایستگاهها ) 80
4-9 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( سریهای سالیانه سالیانه و فصلی حداقل و حداکثر درجه حرارت و بارندگی ) ..................................................................................................... 112
4-10 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( متوسط درجه حرارت حداقل ، ماهانه ) 113
4-11 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( متوسط درجه حرارت حداکثر ، ماهانه ) 114
4-12 جدول خلاصه نتایج آزمون من - کندال ( بارش ماهانه ) ....................... 115
4-13 جدول معادلات رگرسیون خطی تغییرات دما ( متوسط حداکثر و متوسط حداقل ) و بارش ( سریهای سالانه و فصلی ) ................................................................... 120
4-14 جدول معادلات رگرسیون خطی تغییرات دما ( متوسط حداکثر و متوسط حداقل ( سریهای ماهانه ) 122
4-15 جدول معادلات رگرسیون خطی تغییرات بارش ( سریهای ماهانه ) .......... 123
فهرست شکلها
1-1 شکل نمودار نرخ افزایش تمرکز دی اکسید کربن در جو بر اساس اندازه گیری ایستگاه مانالوا 5
3-1 شکل نقشه سیاسی استان خراسان رضوی ............................................ 40
3-2 شکل نقشه توپوگرافی استان خراسان رضوی ....................................... 42
3-3 شکل نقشه تقسیمات آب و هوایی و انواع توده هوا در استان خراسان رضوی . 47
3-4 شکل نقشه نقاط هم باران در استان خراسان رضوی ................................ 57
3-5 شکل نقشه نقاط هم دما در استان خراسان رضوی .................................. 60
4-1 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه مشهد...... 82
4-2 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه تربت حیدریه 84
4-3 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سبزوار... 86
4-4 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه قوچان..... 88
4-5 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سرخس... 90
4-6 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه مشهد................. 91
4-7 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه تربت حیدریه....... 95
4-8 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سبزوار ............. 98
4-9 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه قوچان............... 102
4-10 شکل نمودارهای ماهانه ( دما ) آزمون من - کندال ایستگاه سرخس........... 103
4-11 شکل نمودارهای سالیانه و فصلی ( بارش ) آزمون من - کندال در ایستگاههای متفاوت............................................................................................ 105
4-12 شکل نمودارهای ماهانه ( بارش ) آزمون من - کندال ایستگاه مشهد........... 106
4-13 شکل نمودارهای ماهانه ( بارش ) آزمون من - کندال ایستگاه تربت حیدریه 107
4-14 شکل نمودارهای ماهانه ( بارش ) آزمون - من کندال ایستگاه سبزوار ....... 108
4-15 شکل نمودار ماهانه ( بارش ) آزمون من - کندال ایستگاه قوچان و سرخس.. 109
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی تغییرات و روند میانگین دراز مدت سالیانه ، فصلی و ماهانه دمای حداکثر ، دمای حداقل و بارش از طریق روشهای آماری سری زمانی و گرافیکی با استفاده از آزمون من کندال است. در این تحقیق 5 ایستگاه سینوپتیکی در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت. سری های همگون بوسیله rans test تصحیح و شناسایی گردید . آزمون تصادفی بودن داده ها از طریق من کندال ( mann - kendall ) صورت گرفت . سری هایی که تغییرات و روند قابل توجهی در سطح اطمینان 5% = نشان دادند ، با استفاده از آزمون u و u' من کندال ، شکل تغییر ( کاهشی یا افزایشی ) نوع تغییر ( ناگهانی یا روند ) و زمان تغییر تعیین شد سپس با استفاده از معادله رگرسیون خطی و ضریب همبستگی ، میزان تغییرات هر سری در طول دوره آماری و تحلیل ارتباط هر متغیر با زمان بدست آمد در نهایت به جهت آشکارسازی معناداری نتایج در صورت نرمال بودن داده ها از آزمونهای پارامتریک T-Test و F و در صورت نرمال نبودن آنها از آزمونهای ناپارامتریک من ویتنی و کروسکال والیس استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در سریهای سالیانه و فصلی دما در همه ایستگاهها روند گرمایشی در فصول تابستان ، پائیز و زمستان مشاهده می شود همچنین در داده های حداکثر دما شکل غالب با افزایش درجه حرارت فصل پائیز ( بجز تربت حیدریه ) می باشد در سری های ماهانه سری حداقل دما تمامی ایستگاهها دارای سیر صعودی می باشد و نیز سری حداکثر دما ( بجز تربت حیدریه ) نرخ افزایشی دما را نشان می د هد ( تغییر محل ایستگاه ) . نرخ افزایشی حداقل دما بارزتر از نرخ افزایشی حداکثر آن است و می تواند به عنوان نمایه ای از تغییر اقلیم در استان باشد.
در سری های بارش روندهای افزایشی در فصل تابستان و اوایل پائیز مشاهده می شود که بیانگر افزایش بارش های تابستانه و تغییر الگوی بارش است. اگرچه روندهای افزایشی در بارش از سطح معنادار قابل قبولی برخوردار نیست اما نشانگر تغییر رژیم بارش به سمت بارش های مونسونی می باشد.
واژگان کلیدی : تغییر اقلیم ، من کندال ، جهش ، روند ، سطح معناداری ، خراسان رضوی
فصل اول
کلیات طرح
1-1- مقدمه
1-1-1- کلیات و تعاریف
اقلیم از واژه یونانی کلیما گرفته شده و به طور کلی عبارت از : شرایط غالب هوا در دراز مدت است در واقع اقلیم یک مکان، از مجموعه عناصر و عوامل تشکیل شده است که نسبت تغییرات عناصر به عوامل اقلیمی بیشتر می باشد که برآیند آنها شرایط خاصی را از لحاظ آب و هوا ایجاد می کند که معرف مکان خاص خود می باشد .( علیجانی ، 1383 ، 5 )
اقلیم مهمترین عامل دگرگونی و تکامل موجودات زنده و خاک می باشد بنابراین تغییر اقلیم به معنای تغییر نوع و فراوانی موجودات است البته موجودات زنده قادر به سازگاری با محیط می باشند اما با افزایش سرعت تغییرات، از این توانایی کاسته شده و اثرات زیانبار تغییر اقلیم که افزایش ناپایداری ناشی از حذف برخی گونه ها و نیز نامساعد شدن شرایط برای گونه های باقیمانده می باشد، بیشتر آشکار می شود. به طور مسلم زیان وارده به گیاهان بیش از سایر موجودات می باشد، گیاهان حلقه اول زنجیره مواد غذایی بوده و لذا نوسان آنها سبب تشدید اثرات در سایر حلقه ها و نهایتاً انسان خواهد شد و تصور چنین اثرات زیانباری سبب شده است تا مقوله تغییر اقلیم مجدداً مطرح، پیگیری و راه حلهایی جهت مقابله با آن ارائه شود ( ذوالفقاری ، 1374 ، 52 )
بررسی جزئیات اقلیم های گذشته نشان می هد که اقلیم در رده های زمانی اعم از دوره های چند دهه ای تا چند میلیون سالی تغییر نموده است. پس این مسأله که اقلیم آینده متفاوت با اقلیم حال باشد، متحمل به نظر می رسد تا اینکه مشابه اقلیم امروزی باشد. بررسی های تمرکز یافته روی فعالیت های انسانی و تاثیر آن بر روی محیط ثابت می کند، تغییرپذیری اقلیم جهانی بیشتر شده است. ( عزیزی ، 1383 ، 12 )
تا کنون نظریات مختلفی جهت توجیه روند این تغییرات ارائه شده است که از آن جمله می توان به تئوری چگالی انرژی خورشید، تئوری گلخانه ای و گرد و غبار آتشفشانی اشاره کرد. معتبرترین نظریه، تئوری گلخانه ای است. مهمترین این گازها دی اکسید کربن ( 61% ) متان ( 15% ) و CFC ( هالوکربن ها ) (11% ) می باشد که در مجموع 87% از تغییرات را سبب می شود. این گازها اگرچه از منابع طبیعی نیز تولید می شوند اما افزایش ناگهانی آنها به واسطه تشدید فعالیتهای بشر می باشد. ( کوچکی ، 1376 ، 29 ) شواهد بسیار قوی وجود دارد که گرمایش جهانی در پنجاه سال اخیر به دلیل فعالیتهای انسانی است.
پایان نامه بررسی تغییرات اقلیمی در خراسان رضوی
