رشد ادراکی حرکتی
هر عمل حرکتی به نوعی یک مهارت ادراکی-حرکتی است. حرکات شما به محیط ، وضعیت و موقعیت بستگی دارد که در آن قرار دارید. بدیهی است ادراک اجرای یک مهارت مشخص چه عمدتا متکی به اطلاعات
بصری باشد چه وابسته به اطلاعات حس حرکتی برای اجرای ماهرانه بسیار مهم است.
رشد حسی و ادراکی
واژه ادراکی ـ حرکتی ، حرکاتی را تشریح می کند که نیاز به ادراک،تشخیص و تصمیم گیری داشته باشد.تغییرات سنی در زمینه سیستمهای مختلف حسی و ادراکاتی که بر پایه این حواس شکل می گیرند توجه خواهیم کرد.
می توان بعضی از پیشرفتهای کودکان در زمینه مهارتهای حرکتی را به رشد و بالیدگی ، عملکرد حواس و ادراک آنها نسبت داد.
(رشد بصری ، حرکتی و سمعی به رشد مهارت کمک می کند)
در ماه اول زندگی ، عملکرد حس بینایی مفید اما پالایش نشده است و تقریبا 5 درصد از تیزبینی دوره بزرگسالی را تشکیل می دهد.تعمیم بینایی نوزاد در خصوص جزئیات اشیا به اندازه ایست که تنها می تواند صورت
اشخاص و .اشیا را
از فاصله تقریبا 50 سانتی متری تشخیص داد
6 ماه بعد از تولد ، حس بینایی او در سه مورد ذیل به سرعت پیشرفت می کند:
1ـ برون سازی یا انطباق
2ـ حساسیت تقابلی
3ـ تیزبینی
برون سازی یا انطباق ، فرایندیست که از طریق آن عدسیهای چشمها طوری تنظیم می شوند تا بتوانند اشیا را از فاصله های دور یا نزدیک ببینند. این عمل برای اجرای مهارتهای حرکتی بسیار ضروریست. نوزادان به خوبی
نمیتوانند عمل انطباق را انجام دهند ، اما در سن 5 تا 6 ماهگی نسبت به انطباق به طور دقیق واکنش نشان می دهند. حساسیت تقابلی ، حساسیت چشمها را نسبت به توزیع روشنایی و تاریکی بطوریکه در میدان دید ما تنظیم
شده اند،تشریح می کند.
بهبود تیزبینی :
به افزایش پیوندهای عصبی در مرکز بینایی واقع در قشر خارجی مغز و همچنین به متمایز شدن سلولهای عصبی مربوط به شبکیه که مسئول دیدن جزئیات اشیا هستند مربوط می شود نه به تغییر در اندازه چشم یا اندازه
عدسیهای آن. انطباق ، حساسیت تقابلی و تیز بینی مبین این مطلب است که چگونه اطلاعات جزئی مربوط به بینایی برای طفل بوجود آمده،ظاهر می شود.
بسیاری از اطفال هستند که چشمهای آنها آستیکمات است که از تقعر(گودی) ناقص قرینه ناشی می شود. لیکن این پدیده گذرا به نظر می رسد و بین 6 تا 18 ماهگی کاهش می یابد.
(آتکینسون وبرادیک1979)
حس بینایی در دوره کودکی ازنظر تیزبینی در سنین 9 و 10سالگی پیشرفت بیشتری بدست می آورد.
آستیکماتیسم:
شایع ترین عیب انکساری است چرا که هم بصورت ساده و هم در همراهی با نزدیک بینی یا دوربینی وجود دارد و زمانی اتفاق می افتد که قرنیه یا عدسی در یک جهت نسبت به سایر جهات دارای انحنای متفاوتی باشند ،
در این وضعیت قرنیه از حالت کلی خارج شده و مشابه توپی است که از دو طرف تحت فشار قرار گرفته است و در نتیجه
بجای تمرکز نور در یک نقطه دو نقطه کانونی تشکیل می دهد.
اگر محور طولی چشم طوری باشد که عدسیها نتوانند اشعه نوری را بر قسمت متخلفی چشم (نقطه کور) متمرکز کنند، دراین صورت بینایی تار خواهد بود و نزدیک بینی در صورتی حاصل می شود که محور طولی چشم از اندازه ی طبیعی آن بلندتر باشد
نزدیک بینی: اگر محور طولی چشم طوری باشد که عدسیها نتوانند اشعه نوری را بر قسمت مختلفی چشم (نقطه کور) متمرکز کنند، دراین صورت بینایی تار خواهد بود و نزدیک بینی در صورتی حاصل می شود که محور
طولی چشم .از اندازه طبیعی آن بلندتر باشد
دوربینی: در صورتی حاصل می شود که محور طولی چشم از اندازه ی طبیعی آن کوتاه تر باشد،در این صورت اشیاء
در فاصله کم تار دیده خواهند شد.
چشمهای لوچ :
بعضی از کودکان دچار عدم تعادل در عضلات چشمها هستند، به طوری که هر دو چشم نمی توانند به طور هماهنگ حرکت کنند.این وضعیت را دوبینی یا به طور عامیانه چشمهای لوچ میخوانند. هرگاه یک یا هر دو چشم
به طرف داخل بچرخد به آن دوبینی همگرا یا داخلی گفته می شود و در صورتی که به طرف خارج بچرخد به آن دوبینی واگرا یا خارجی گفته می شود.
ادراک بصری:
جنبه های ارداک بصری برای مهارتهای حرکتی عبارتند از: پایداری اندازه، شکل و زمینه ،تمامیت اشیاء در مقابل اجزای آنها ، عمق ، جهت یابی فضایی ، حرکت.
ادراک پایداری اندازه به فاصله بین دو شی ءرا به طور ثابت تصور می کنیم خواه آنها در فاصله نزدیک باشند خواه دور.
جنبه دیگر ادراک بصری:
ادراک پایداری اندازه،آن است که بتوان اندازه اشیاء مختلفی را که در فواصل گوناگون قرارگرفته اند به دقت تخمین زد. کودکان تمایل دارند به همان نسبت که از اشیاء دور می شوند فاصله بین دو شی ء را بیشترتخمین
بزنیند. این قضاوتهای ادراکی به تدریج با افرایش سن بهبود می یابد ودر حدود سن 11
سالگی به طور نسبی کامل شده،بالیده می شود.
ادراک شکل وزمینه است.این جنبه از بینایی به مشاهده کننده اجازه می دهد تا محل یک شی ءرا بر یک زمینه که موجب حواس پرتی می شود{زمینه}پیدا و حواسش را برآن متمرکزکند.
ادراک تمامیت اشیاء در مقابل اجزای آنها توانایی تمایزو تشخیص اجزای یک شیء یا تصویر از تمامیت آن است.
ادراک عمق:
ادراک عمیق به طور خاص برای اجرای مهارتهای حرکتی مهم است.این ادراک،انسان را قادر می سازد تا مسافت بین اشیاء وبدن خود را به خوبی درک کند،تخمین زند و سه بعدی بودن اشیاء را تشخیص دهد
(نا همخوانی شبکیه ای) گویند.
جهت یابی فضایی: جهت یابی فضایی عبارتیست از شناخت وآشنایی با شیء وچگونگی قرار گرفتن آن در فضا مگنزی و بیگلو خاطرنشان کردند که اطفال با انتخاب کوتاهترین مسیر در اطراف مانع کارایی بیشتری از
خود نشان می دهند.
ادراک حرکت: ادراک حرکت در محیط نیز برای اجرای مهارتهای حرکتی مهم است. به توانایی اطلاق
می شود که با چشم بتوان یک شیء متحرک را در فضا یافت وآن را تعقیب کرد.
علائم ونشانه های معین درکودکان یاافراد مسن که مبین مشکل در بینایی است :
1- عدم هماهنگی دست وچشم در کارهای دستی
2- لوچی
3- کم یا زیادی حرکت دستها برای دسترسی به اشیاء
4- حرکت غیرمعمول سر به منظور همسو کردن نگاه خیره شده با شیء مورد نظر
مدیران فعالیتهای ورزشی،بدون در نظر گرفتن گروههای سنی، از ایجاد فضاهایی که نور کافی ندارد احتراز کنند. این مطلب به وی‍‍‍ژه در مورد افراد مسن بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد.آنها باید به کسانی که دچار
نارسایی های بینایی هستند توصیه کنند تا از عدسیهای اصلاح کننده استفاده کنند ، هرچند ترجیح می دهند به هنگام ورزش از عینک استفاده نکنند.
رشد حس حرکتی
سیستم حس حرکتی اطلاعاتی را در موارد ذیل در اختیار فرد می گذارد:
1ـ وضعیت نسبی قسمتهای مختلف بدن با یکدیگر
2ـ وضعیت بدن در فضا
3ـ آگاهی فرد از حرکات بدن خود
4ـ ماهیت اشیائی که بدن با آنها تماس حاصل می کند
اطلاعات مربوط به حس حرکت مانند سیستم بینایی که به گیرنده های بینایی متکی است بدست نمی آید ، بلکه دریافت این اطلاعات متکی به گیرنده های حسی متفاوتی است که در تمامی بدن قرار دارند.
شامل 22 اسلاید POWERPOINT
دانلود پاورپوینت رشد ادراکی - حرکتی
