پایان نامه تاثیر تنش آبی بر برخی خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک ارقام پنبه 120 ص

اختصاصی از فایلکو پایان نامه تاثیر تنش آبی بر برخی خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک ارقام پنبه 120 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده:

بمنظور ارزیابی اثر تنش آبی بر ارقام پنبه آزمایشاتی در سه بخش مجزا در سال 1387 در موسسه تحقیقات پنبه کشور در منطقه علی آباد کتول به اجرا در آمد. ارزیابی در مطالعه آزمایشگاهی و گلخانه ای اثر تنش خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه ارقام پنبه به اجرا در آمد. در هر دو فاز آزمایشگاهی و گلخانه ای تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با دو عامل تنش خشکی و رقم با 4 تکرار انجام پذیرفت. بمنظور اعمال تنش خشکی در شرایط جوانه زنی از چهار پتانسیل اسمزی با سطوح صفر، 4/0- ، 8/0- و 6/1- مگاپاسکال (با استفاده از ماده –D مانیتول) و سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید خشکی در مطالعه گلخانه ای در نظر گرفته شد. ارقام در هر دو آزمایش یکسان و عبارت بودند از: ساحل، تابلادیلا، سای اکرا، No-200 ، بومی هاشم آباد و بومی کاشمر.در فاز گلخانه ای نیز با توجه به مرحله رشدی ارقام بعد از 35 تا 45 روز از کاشت در گلدانها و بعد از اِعمال دو بار سطوح تنش خشکی برگیاهچه ها یادداشت برداریهای مربوطه انجام پذیرفت. نتایج آزمون جوانه زنی نشان داد سای اکرا بالاترین درصد جوانه زنی کل و سرعت جوانه زنی را دارا، ولی با این وجود مقدار جوانه زنی رقم No-200 در روز چهارم از رقم سای اکرا بیشتر بود. در مطالعه گلخانه ای ایجاد تنش باعث کاهش معنی دار وزن تر برگ گردید. ارتفاع بوته ها و کلروفیل کل برگ تحت تاثیر یکسان سطوح اول و دوم تنش خشکی قرار گرفته ، اما بالاترین مقدار کلروفیل تحت شرایط تنش خشکی حاصل گردید بهترین شرایط رشدی در میانگین سطوح تنش را رقم تابلادیلا نسبت به سایر ارقام دارا بود.

در بخش مطالعه مزرعه ای، تحقیق در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با  دو فاکتور و چهار تکرار انجام گردید. فاکتور اول دارای 4 سطح از ارقام  مورد بررسی تترا پلویید (تجاری) و فاکتور دوم آبیاری بر اساس میزان تبخیر آب از تشتک تبخیر کلاس  A بود که در 3 سطح اعمال گردید. سطح اول آن، آبیاری بطور معمول کرتهای تحقیقی و بر اساس نیاز گیاه که توسط آزمایشات مختلف در منطقه انجام شده بود صورت پذیرفت(آبیاری کامل) و بمنظور اعمال تنش خشکی به گیاه، در مرحله 10% گلدهی 65 درصد آبیاری کامل (سطح دوم تنش) و 30 درصد آبیاری کامل(سطح سوم تنش) اعمال گردید تا به ترتیب تنش ملایم و شدید خشکی در کرتهای تحقیقاتی مورد نظر انجام پذیرد. نتایج نشان داد که عامل تنش خشکی اثر معنی داری بر صفات تعداد قوزه در بوته، عملکرد کل وش در هکتار، عملکرد چین اول و عملکرد چین دوم داشت اما خصوصیات وزن بیست قوزه و تعداد شاخه زایشی تحت تاثیر این عامل قرار نگرفت. با افزایش سطح تنش خشکی از عملکرد چین اول کاسته می شود. رقم دیررس ساحل بالاترین عملکرد چین دوم را بدست داد.

در مرحله سوم آزمایش آب ایستادگی در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3  تکرار صورت پذیرفت. فاکتورهای مورد تحقیق عبارت بودند از: دما (10 و 20 درجه سانتیگراد)، رقم ( ساحل، تابلادیلا، سایکرا(سپید)، No-200، بومی هاشم آباد و بومی کاشمر) و تنظیم کننده رشد گیاهی(گلایسین بتائین، مانیتول، پیکس و آب مقطر(شاهد یا کنترل)). مقایسه میانگین وزن خشک گیاهچه نشان داد که دمای 10 نسبت به20 درجه سانتیگراد باعث کاهش تجمع وزن خشک گیاهچه ارقام پنبه در شرایط آب ایستادگی گردید. کاربرد تنظیم کننده های رشد گیاهی گلایسین بتائین، مانیتول و پیکس مزیتی در شرایط آب ایستادگی جهت تجمع وزن خشک گیاهچه ای ارقام پنبه نداشتند در این مطالعه رقم در دست معرفی N-200 دارای مقاومت نسبی بهتری نسبت به ارقام تجاری منطقه (ساحل و سپید) نسبت به آب ایستادگی در دوره گیاهچه ای بود.

نتایح این تحقیق نشان داد که :

• در شرایط تنش شدید خشکی در اوائل فصل رشد می توان بمنظور استقرار بهتر گیاهچه از رقم تابلادیلا استفاده نمود.
• رقم دیررس ساحل بالاترین عملکرد چین دوم را بدست داد.
• رقم در دست معرفی N-200 دارای مقاومت نسبی بهتری نسبت به ارقام تجاری منطقه (ساحل و سپید) نسبت به آب ایستادگی در دوره گیاهچه ای است.

کلمات کلیدی: پنبه، ارقام، تنش آبی، بذر، گیاهچه.

مقدمه:

در هنگام ورود به قرن بیستم یا بیست و یکم ، گسترش و عمق فقر در دنیای در حال توسعه، تعجب برانگیز است. در حدود 3/1 میلیارد نفر(30 درصد جمعیت جهان) با درآمد سرانه یک دلار یا کمتر جهت تأمین غذا، سرپناه و دیگر نیازها در فقر مطلق به سر می برند. بنا بر این جای تعجب نیست که گرسنگی ، سوء تغذیه و بیماریهای وابسته به آنها افزایش یافته اند.  بیش از 800 میلیون نفر جهت برخورداری از زندگی سالم و فعال به غذای کافی، دسترسی ندارند. میلیون ها نفر دیگر نیز در لبة گرسنگی به سر می برند و بیش از 180 میلیون نفر از کودکان پیش دبستانی دارای وزن متناسب با سن خود نیستند که اینها نشان دهنده عدم امنیت غذائی در حال و آینده می باشد.(برزعلی و همکاران، 1379).

در ایران محدودیت منابع آبی، استفاده کامل از زمین های قابل کشت را محدود ساخته است.  از مجموع 51 میلیون هکتار از اراضی قابل کشت ، فقط 7/18 میلیون هکتار با 60-50 درصد بهره‏وری در چرخه تولید بکار گرفته می‏شود.  از این مقدار نیز هر ساله بیش از 5/5 میلیون هکتار به صورت آیش بوده و کشت نمی‏شود(عامل هاشمی پور، 1377).  همچنین 4 میلیون هکتار از اراضی زراعی کشور شور می‏باشد(بانیانی و حکیمی،  1376).  در این راستا استفاده از گیاهان زراعی متناسب با شرایط اقلیمی کشور و ابداع روشهای به زراعی برای بهره برداری بیشتر از امکانات موجود، بویژه آب و خاک، ضروری بنظر می‏رسد.

 پنبه یا طلای سفید مهمترین و قدیمی ترین گیاه لیفی است(ناصری، 1374) و یکی از گیاهان مناسب برای کشت در مناطق خشک ونیمه خشک می باشد.  این گیاه نسبت به شوری خاک یا آب آبیاری جزو گیاهان مقاوم طبقه بندی می‏شود(کوچکی وهمکاران، 1372). در بین گیاهان صنعتی، پنبه از موقعیت ویژه‏ای برخوردار است. این گیاه نه تنها با تولید الیاف در صدرمهمترین گیاهان لیفی جای گرفته است، بلکه با داشتن دانه های غنی از روغن و پروتئین، سهم عمده ای را در تأمین روغن خوراکی و جیره غذائی دام به عهده دارد.  بدین ترتیب فرآورده های گیاه پنبه ضمن آنکه قسمت عمده ای از نیازهای اساسی مردم را برطرف می کند، مادة خام صنایع نساجی و غذائی را فراهم نموده و در هر مرحله از تولید نیز به همراه اشتغال زائی می تواند ارزش افزوده قابل ملاحظه ای را کسب نماید (خدابنده، 1372).

با توجه به نیاز روزافزون جامعه به فرآورده های گیاه پنبه، شرایط اقلیمی مناسب کشت این گیاه در کشور و اهمیت پنبه در بازار جهانی و صنایع، رفع موانع توسعه مستمر کشت این محصول استراتژیک اهمیت بسزائی دارد.      

تولید پنبه در میان سایر محصولات کشاورزی بسیار پر هزینه می باشد(مرعشی و وافقی، 1352).  به همین جهت تداوم تولید آن مستلزم کاهش هزینه های تولید و استفاده از علوم و فنون جدید می باشد. یکی از مشکلات پیش روی زراعت این محصول وجود تنشهای محیطی بویژه تنش آبی در آغاز و اواسط دوره رشد این محصول می باشد(ادمیستون، 2009).  تنش آبی با تحت تاثیر قرار دادن فرآیندهای فیزیولوژیک بر برخی خصوصیات بوته های پنبه تاثیر می گذارد. یکی از راهکارهای مقابله با این تنش شناخت ژنوتیپ ها و خصوصیات مرفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط با مقاومت به تنش آبی می توان از اثرات مضر آن در بوته های پنبه کاست.

این تحقیق بمنظور دستیابی به اهداف ذیل طراحی و اجراء گردید:

• ارزیابی جوانه زنی ارقام مختلف پنبه در شرایط مختلف اسمزی و تعیین ارقام برتر به تنش خشکی
  ( کم آبی ) در مراحل جوانه زنی و گیاهچه ای پنبه
• بررسی تنش آب ایستادگی بر ماندگاری گیاهچه های پنبه از ابعاد فیزیولوژیک
• تاثیر دماهای مختلف و اثر تنظیم کننده های رشدی بر رشد گیاهچه های پنبه تحت شرایط آب ایستادگی
• بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام تجاری، در دست معرفی و بومی پنبه تحت تنش خشکی (کم آبی) در شرایط مزرعه ای.

• تاریخچه

تاریخ پنبه شاید به 10 تا 20 میلیون سال قبل بر می‏گردد.  قدیمیترین آثار کاربرد آن در پوشاک قریب به 5000 سال قبل در درة سند واقع در پاکستان یافت شده است.  هرودت[1] مورخ یونانی به وجود این گیاه در هند اشاره داشته است و آنرا از عجایب هندوستان به شمار آورده است(خدابنده، 1372).

عده ای از گیاه شناسان منشاء پنبه را از آفریقا و برخی از هند و چین می دانند.  در هر حال مطالعات نشان می دهد که احتمالاً این گیاه از آفریقا به هندوستان آورده شده است(مرعشی  و  وافقی،  1352; ناصری، 1374).  سابقة کشت پنبه های دنیای جدید مانند Gossypium hirsutum L. در بقایای باستانشناسی در مکزیک و قدیمیترین آن در دره تهاکان بدست آمده است که متعلق به 2300 تا 3500 سال قبل از میلاد است.  پنبه های دنیای جدید از انواع وحشی که صد هزار تا یک میلیون سال قبل وجود داشته اند، منشاء گرفته اند(کوچکی و همکاران.،  1372).  نام پنبه از کلمة عربی القطن گرفته شده است.  در زبان لاتین کارباسوس، در هندوستان کاپاس و در ایران کرباس نام دارد.  در کشور آلمان به این گیاه درخت پشم می‏گویند(خدابنده، 1372).

در دورة هخامنشیان در ایران کشت و کار انواع مختلف پنبه بومی(G. herbaceum) که جزو پنبه های آسیائی است معمول بوده و صنعت پارچه بافی در ایران رواج داشته است.  تا سال 1282 هجری قمری گونه های مختلف پنبه به نامهای بومی، رسمی، ولایتی، قره قوز، هندی، علی آبادی، خودرنگ، نرمه، شهری و شوشتری در نقاط مختلف ایران کشت می‏شد و به احتمال زیاد پنبه از طریق هندوستان به ایران آمده است.  زیرا در بین انواع قدیمی پنبه ایران، نوع هندی وجود داشته است(خدابنده، 1372).

در سال 1298 اولین کارخانه پنبه پاک کنی در ایران تأسیس شد.  در زمان امیرکبیر یک نوع پنبه دنیای جدید از نوع آپلند[2] به وسیله یک کشیش آمریکائی به ایران وارد و در ارومیه کشت گردید که نتایج خوبی به همراه داشت.  در سال 1302 شرکت سهامی پنبه ایران و روس، تعدادی از ارقام جدید پنبه را وارد و در نواحی خراسان، گرگان و مازندران که مساعد کشت پنبه تشخیص داده شده بود، کشت نمود.  از این سال به بعد کشت و کار پنبه در ایران توسعه یافت و در سراسر کشور مرسوم گردید(خدابنده، 1372).

1-2- اهمیت پنبه

پنبه به علت موارد مصرف گوناگون، از نظر اقتصادی و تجاری اهمیت بسزائی دارد.  بالا رفتن تقاضا برای انواع فرآورده های این گیاه باعث می‏شود که روز به روز بر اهمیت و سطح زیر کشت پنبه افزوده گردد. 

دانلود پروژه ارقام مهم گلایل های اصلاح شده

اختصاصی از فایلکو دانلود پروژه ارقام مهم گلایل های اصلاح شده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

ارقام مهمی گلایلهای اصلاح شده

1- رقم سانسوسی:

به این رقم گلکاران گاهی سانسوتی نیز می گویند و یکی از محبوب ترین ازقامیاست که کشت و تولید آن در کلیه گ لکاریها معمول ا ست. رنگ گلها قرمز اناری می باشد و گلهای آن درشت و بطرز زیبائی پشت سر هم از پایین به بالا قرار گرفته اند. گلها بمرور باز می شوند و گل بریده آن بسیار بادوام است.

2- رقم آلفرد نوبل:

کنار گلها در این رقم صورتی و گلوی گل سفید رنگ است. گلها درشت و کمی جدا از هم بر روی ساقه قرار می گیرند. پیاز آن کاملاً مقاوم و مدت دوام گل بریده آن در آب بسیار خوبست.

3- اسکار:

یکی از بهترین رنگ های گلایل را تشکیل می دهد. رنگ گلبرگهای آن قرمز تند مخملی است که رگبرگی زرد رنگ در وسط برگهای آن ک شیده شده است. ارتفاع خوشه گل بلند و گلها درشتند.

4- اریکسون

رنگ گلهای این رقم کرمی و دارای یک یا دو خط قرمز در گلوی گلبرگ پائینی است. گلها چین دار، درشت و ساقه گل دهنده بلند است (5/1 متر) رقمی متوسط رس و گلها همزمان با هم (حدود 8 عدد) باز می شوند و یکی از بهترین ارقام نمایشی است. طول مدت گلدهی بطور متوسط 15 روز است.

5- رقم آریس:

رقمی است زود رس با ارتفاع متوسط (حدود 90 سانتی متر) که اندازه گلهای آن نیز متوسط است. تعداد گل زیاد و طول گلدهی حدود 10 روز است. رنگ گلها زرد کهربائی است که گلوی آن قرمز پر رنگ است.

6- رقم لوون هورست:

این فایل در قالب word در 10 صفحه قابل ویرایش میباشد

بررسی تأثیر تنش خشکی روی بعضی ارقام یونجه در کرمان

اختصاصی از فایلکو بررسی تأثیر تنش خشکی روی بعضی ارقام یونجه در کرمان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله با عنوان بررسی تأثیر تنش خشکی روی بعضی ارقام یونجه در کرمان در فرمت ورد در 5 صفحه و شامل مطالب زیر می باشد:

چکیده
مقدمه
مواد و روشها
نتایج و بحث
جدول مقایسه میانگین اثرات اصلی تیمارها بر صفات مورد مطالعه
منابع

دانلود گزارش کارآموزی بررسی ارقام مختلف پنبه

اختصاصی از فایلکو دانلود گزارش کارآموزی بررسی ارقام مختلف پنبه دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

گزارش کارآموزی بررسی ارقام مختلف پنبه

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب* 

فرمت فایل:Word(قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:88

محل کارآموزی مزرعة آموزشی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری

فهرست مطالب :

فصل اول...................................... 1

زراعت پنبه................................... 1

تاریخچه و کلیات.............................. 2

اهمیت اقتصادی پنبه........................... 4

خصوصیات گیاهی................................ 5

ترکیبات پنبه ................................ 7

تناوب زراعی ................................. 11

مواد غذایی مورد نیاز پنبه.................... 11

طریقة مصرف کود در زراعت پنبه................. 12

زمان کاشت پنبه............................... 14

روشهای مختلف کاشت پنبه....................... 15

آبیاری....................................... 17

کنترل علفهای هرز ............................ 20

آفات و بیماریها.............................. 20

برداشت....................................... 23

میزان عملکرد پنبه............................ 24

فصل دوم...................................... 27

گونه ها و ارقام.............................. 27

فصل سوم...................................... 31

معرفی ارقام مختلف پنبه....................... 31

معرفی رقم ورامین............................. 32

معرفی رقم ساحل .............................. 35

معرفی رقم اولتان............................. 38

معرفی رقم دلتاپاین 16........................ 41

معرفی دکتر عمومی ............................ 44   

معرفی رقم مهر................................ 47

معرفی رقم بختگان............................. 50

معرفی رقم بلغار 433.......................... 52

معرفی رقم آریا............................... 52

معرفی رقم آکالا............................... 53

معرفی رقم استون ویل 2 بی..................... 53

معرفی رقم امپایر............................. 53   

معرفی رقم پی مستر ........................... 54

معرفی فیلستانی............................... 54

معرفی رقم کوکر 100........................... 54

معرفی رقم کوکر 100 ویلت...................... 55

معرفی رقم گیزا............................... 55

معرفی رقم لاکت................................ 56   

معرقی لایتینگ اکسپرس.......................... 56

معرفی رقم 108 اف............................. 56

فهرست منابع ................................. 57

چکیده :

تاریخچه و کلیات

پنبه (cotton) دارای چند گونة زراعی می باشد که به نظر می رسد منشاء اولیه آنها آفریقای استوایی باشد. ظاهراً پنبه از این منطقه و در زمانی که تمام قاره ها به هم وصل بوده‌اند، به سایر مناطق جهان شامل جنوب غربی و جنوب شرقی آسیا، استرالیا و آمریکا راه یافته است. پس از جدا شدن قاره ها از یکدیگر (در حدود 100 میلیون سال پیش و در دورة مزوزوئیک)، گروه های ژنتیکی مستقل در آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، جنوب غربی آسیا، شمال شرقی آفریقا و هند تکامل یافتند. ظاهراً دو گونة دیپلوئید (26=n2) گوسیپیوم آربوریوم (Gossypium arboreum) و گوسیپیوم هر باسیوم (G.herbaceum) در اتیوپی و مناطق عرب نشین از G.herbaceum race africanum بوجود آمده اند. سابقه تولید و مصرف الیاف این گونه ها در مناطق فوق به حدود 5000 سال پیش می رسد. بعضی عقیده دارند که این دو گونه دیپلوئید در هند و آسیای شرقی اهلی شده و از هند به مصر، چین و جنوب اقیانوس آرام رفته است. سابقه مصرف پنبه در هند و پاکستان به حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح می رسد.

دو گونة زراعی پنبه دنیای جدید شامل گوسیپیوم هیرسوتوم (G.hirsutum)، که بنام پنبه آپلند (upland cotton) شناخته می شود، در آمریکای مرکزی و مکزیک و گوسیپیوم باربادنز (G.Barbadense) که بنام پنبه پی ما (Pima cotton) شناخته می شود در آمریکای جنوبی و از تلاقی نژادی از G.herbaceum با (G.raimondii) یا (G.thuberi) و یا هر دوی آنها حاصل شده اند. در نتیجه دو گونة زراعی پنبه دنیای جدید آلوتتراپلوئید (52= n2) می باشند. تلافی های بین دو گونه ای و انتخاب انسانی سبب اختلاط گونه ها شده و ارقام پرتولیدی بوجود آمده است.

سابقة کشت و کار پنبة آپلند در مکزیک و کشت پنبه پی ما در آمریکای جنوبی به حدود 3500 سال پیش از میلاد مسیح می رسد. در حال حاضر قسمت اعظم (حدود 90 درصد) سطح زیر کشت پنبه در جهان به پنبه آپلند تعلق دارد. بذر ارقام این گونه توسط انگلیسی ها و در جریان جنگ داخلی آمریکا، در مستعمرات انگلیس توزیع شد و کشت آن ترویج گردید تا الیاف پر کیفیت مورد نیاز صنایع بافندگی انگلیس تأمین گردد. تولید پنبة به عنوان یک گیاه لیفی پس از اختراع دستگاه جین (جدا کننده الیاف از وش) توسط وتیتی در سال 1793 گسترش زیادی یافت. بر اساس اطلاعات موجود، در سال 1998 میلادی حدود 45 میلیون تن الیاف در سراسر جهان مصرف شده است که حدود 20 میلیون تن آن از پنبه استخراج شده است. چین، آمریکا، هند، پاکستان و ازبکستان مهمترین تولید کنندگان پنبه در جهان به شمار می روند.

الیاف پنبه، بعنوان یک فیبر سلولزی طبیعی، دارای خصوصیاتی انحصاری می باشد و هیچ فیبر مصنوعی دیگری تمامی این خصوصیات را به طور یکجا ندارد. نرمی و لطافت، توان جذب و انتقال رطوبت و عرق بدن، قابلیت انعطاف، دوام، استحکام، مقاومت در مقابل فساد شیمیایی، قابلیت شستشو با آب معمولی و نیز خشک شوئی، رنگ گیری و چاپ پذیری، قابلیت تا کردن و سهولت خیاطی از مهمترین خصوصیات پارچه های حاصل از الیاف پنبه می باشند. قابلیت جذب و انتقال رطوبت، الیاف پنبه را برای صنعت لباس سازی بسیار مطلوب ساخته است. پشم عرق بدن را جذب می کند، اما هدایت نمی نماید، الیاف مصنوعی عرق بدن راحتی جذب هم نمی کنند. اما پارچه های پنبه ای عرق بدن را جذب می کنند و به سمت دیگر خود انتقال می دهند تا تبخیر شود. به این طریق، بدن خنک شده و پارچه خشک می گردد که باعث آرامش جسم و جان می شود.

تا اواخر قرن نوزدهم، تولید الیاف بعنوان تنها هدف تولید پنبه محسوب می گردید و دانه را محصول زاید به حساب می آوردند که به طور عمده به مصرف تغذیه نشخوار کنندگان می رسید. تا اینکه پیدایش روشهای اقتصادی روغن گیری به مصرف پنبه دانه بعنوان یک دانة روغنی نیز اهمیت بخشید. با این حال، هنوز هم استحصال الیاف مهمترین هدف تولید پنبه است. زیرا دانه های روغنی زیادی وجود دارند که اهمیت و کیفیت روغن آنها بهتر از روغن پنبه دانه است.

تولید پنبه در ایران قدمت زیادی دارد. براساس گزارش فائو در سال 2000، سطح زیر کشت پنبه در ایران حدود 240000 هکتار با عملکرد حدود 08/2 تن در هکتار وش بوده است. از این مقدار حدود 30000 هکتار آن به پنبة دیم تعلق دارد. عملکرد پنبة دیم در ایران بین 900 تا 1600 کیلوگرم در هکتار وش طی سالهای مختلف گزارش شده است. استانهای گلستان، مازندران و خراسان مهمترین تولید کنندگان پنبة دیم در ایران به شمار می روند. عملکرد وش در واحد سطح در استانهای فوق از پتانسیل عملکرد محصول (بیش از 5 تن در هکتار وش) بسیار کمتر است. عملکرد های بیش از 3 تن در هکتار وش تحت شرایط کشت آبی و بیش از 2 تن وش تحت شرایط دیم مطلوب می باشد.

اهمیت اقتصادی پنبه:

پنبه به علت آنکه در دنیای امروز موارد مصرف گوناگون دارد، از نظر اقتصادی و تجارتی دارای اهمیت فوق العاده است و به علت احتیاج به انواع وسایل و لوازمی که از فراورده های این گیاه تهیه می شود. روز به روز بر اهمیت و سطح زیر کشت آن افزوده می گردد. و هر گاه در کاشت و عملیات داشت و برداشت این گیاه دقت کافی مبذول شود محصول قابل توجهی تولید خواهد نمود و چون مردم جهان به آن احتیاج مبرم دارند و به عنوان لباس، مبلمان و غیره از آن استفاده می کنند. به آن طلای سفید هم می گویند. هر چه تمدن پیشرفت کند به همان نسبت احتیاج مردم دنیا به فرآورده های مختلف این گیاه زیادتر می شود. گرچه الیاف مصنوعی تا اندازه ای در صنایع نساجی جای پنبه را گرفته اند لکن هنوز پنبه ارزش و مقام خود را حفظ کرده است و مهم ترین و پر مصرف ترین الیاف صنعتی است، زیرا الیاف پنبه محکمتر از سایر الیاف است و بخصوص در مقابل رطوبت بیشتر از سایر الیاف مقاومت دارد. به تجربه ثابت شده است طول و عرض پارچه های غیر پنبه ای در اثر شستشو کم و بیش تغییر می کند، در صورتیکه پارچه های پنبه ای بدون تغییر باقی می مانند. از طرفی قدرت و خاصیت رنگ پذیری الیاف پنبه بیش از الیاف مصنوعی است، همچین خاصیت جذب گرمای آنها بیشتر از سایر پارچه ها است و کمتر چروک می خورند. به طور کلی الیاف پنبه به عنوان محصول اصلی و درجه اول و دانه پنبه به عنوان محصول فرعی درجه دوم، نقش مهمی در صنعت و تجارت دارند. در ایران الیاف پنبه از نظر صادرات در درجه دوم و بعد از نفت قرار دارد.

خصوصیات گیاهی:

پنبه گیاهی است ذاتاً چند ساله که به صورت گیاهی یکساله مورد زراعت قرار می گیرد. پنبه از تیرة پنیرک (Malvaceae) و جنس گوسیپیوم تعلق دارد. به نظر می رسد که منشاء تمام گونه ها از آفریقای استوای باشد. بیشتر ارقام زراعی از گونة G.hirsutum می باشد.

پنبه دارای یک ریشه اصلی است که در شرایط مختلف محیط، عمق نفوذ و طول آن در خاک متفاوت می باشد. طول ریشه در انواع مختلف و شرایط متفاوت جوی معمولاً بین 40 تا 60 سانتی متر و گاهی اوقات 20/1 و تا حداکثر 3 متر می رسد. پوست ریشه خیلی قوی تر و قطور تر از پوست ساقه است و ریشه تقریباً بطور عمودی در خاک فرورفته، خیلی سریع توسعه یافته و ریشه های فرعی ایجاد می کند. در خاکهای خشک و شنی ریشه به طور کاملاً عمودی در خاک دارد شده و طول آن زیاد می شود ولی در مناطق مرطوب و خاکهای سنگین، ریشه تقریباً در سطح خاک قرار می گیرد.

ساقة اصلی در امتداد ریشة اصلی قرار دارد. در بیشتر انواع فقط یک ساقة اصلی وجود داشته و در اطراف ساقة‌اصلی تعدادی شاخة فرعی بوجود می آید. رنگ ساقه قهوه ای مایل به زرد است که هر چه سن نبات زیادتر می شود رنگ ساقه سبز مایل به قرمز شده و چوب ساقه محکمتر و قویتر می شود. طول ساقه در انواع مختلف و شرایط محیط کشت متفاوت است و بین 60 تا 130 سانتی متر تغییر می نماید.

از ساقه اصلی پنبه دو نوع شاخة فرعی خارج می شوند که عبارتند از:

• شاخه های رشد کننده که حامل برگ بوده و معمولاً به تعداد 3 تا 4 شاخه از روی ساقه اصلی بوجود می آیند. شاخه های رشد کننده یا تولید کننده برگ Vegetativ Branch نام دارند.
• شاخه های مولد میوه (Branches fructiferes) که خیلی ناز کند و معمولاً به صورت افقی قرار می گیرند و در انتهای این شاخه ها گل بوجود می آید که پس از تلقیح و رشد کافی تبدیل به میوه می گردند. در روی هر شاخه مولد میوه یک گل و گاهی اوقات دو گل بوجود می آید.

روی ساقه و برگهای پنبه از کرکهای ظریف و نسبتاً سفید رنگی پوشیده شده است. برگهای پنبه از روی شاخه ها به طور منظم ظاهر شده و در روی هر شاخه معمولاً تعداد 8 برگ که به طور متناوب قرار گرفته اند وجود دارد و توسط دمبرگی به شاخه متصل شده اند. رنگ برگ در اکثر نژادهای پنبه سبز و در بعضی دیگر سبز مایل به قرمز است. شکل برگ در نژادهای مختلف متفاوت است، همچنین سطح و اندازة برگها نیز تغییر می نماید و در روی یک نبات نیز شکل و اندازة برگها نیست. برگهای پنبه دارای چندین بریدگی است که تعداد آنها بین 3 تا 5 و گاهی 7 عدد می رسد. به طور کلی اکثر واریته ها؛ برگهایی با به پنج بریدگی دارند. هر برگ دارای 2 تا 5 رگبرگ اصلی و تعدادی رگبرگ فرعی است. برگها دارای تعداد زیادی روزنه بوده که تعداد آنها در قسمت زیرین برگ زیادتر است.

حدود 8 تا 11 هفته پس از کشت بذر، گل ها ظاهر می شوند. دوران گلدهی نبات 45 تا 60 روز ادامه می یابد. کاسه گل مرکب از 5 کاسبرگ نامنظم به هم چسبیده و جام گل از 5 گلبرگ به رنگهای سفید، کرم مایل به سفید، زرد و صورتی تشکیل شده که گلها پس از تلقیح در خاتمه روز تغییر رنگ داده و روز بعد قرمز رنگ می شوند. مادگی دارای 3 تا 5 برچه و پرچم ها حدود 10 عدد می باشند که گرده آنها (پلن) زرد رنگ است و به شکل لوله ای مادگی را احاطه نموده اند و پس از رشد و نمو کافی به میوه تبدیل می گردند. گلبرگها در روز سوم پژمرده شده و می افتند.

میوة پنبه که به قوزه یا کپسول پنبه معروف می باشد، در حقیقت تخمدان گیاه است که پس از تلقیح به سرعت رشد کرده و بزرگ می شود. قوزه ها پس از رشد کامل در انواع مختلف بین 2 تا 5 و گاهی اوقات 6 سانتی متر طول داشته و به رنگهای سبز تا قرمز تغییر می نمایند. شکل و اندازه میوه در واریته های مختلف تغییر می کند.

انتهای بعضی از قوزه ها کروی و در برخی نوکدار می باشد. همچنین روی سطح میوه در بعضی از نژادها تعدادی برجستگی وجود دارد. میوه یا قوزه ها معمولاً تخم مرغی شکل هستند و در بعضی از نژادها پس از آن که میوه رسید خود بخود باز شده و محتویات داخل میوه (الیاف) از آن تقریباً خارج می شود.

در داخل میوه یا قوزه پنبه، الیاف و دانه های پنبه وجود دارند که دانه ها اصطلاحاً تخم پنبه نامیده می شوند. مجموع الیاف و دانه های داخل هر قوزه را؛ وش می گویند. قوزه ها چند خانه ای (3 تا5) هستند و در داخل هر خانه تعداد 3 تا 6 و حتی 9 عدد دانه وجود دارد که تعداد کل دانه در هر قوزه بین 9 تا 18 و حداکثر تا 45 عدد می باشد. دانه های پنبه دارای 7 تا 12 میلیمتر طول و 4 تا 6 میلیمتر عرض بوده و تخم مرغی یا گلابی شکل هستند. وزن هزار دانه آن در واریته های مختلف بین 70 تا 170 گرم تغییر می نماید.

پوست دانة پنبه کلفت و خشبی است که معمولاً 25 تا 33 درصد وزن دانه پنبه را تشکیل می دهد و این بذر اگر در شرایط مساعد نگهداری شود تا 7 سال می تواند قوه نامیه خود را حفظ نماید. سطح خارجی دانه اغلب واریته ها از کرکهای ریزی پوشیده شده که آنها را لینتر یا FUZZ می نامند، بعضی از واریته ها بدون لینتر و سطح دانه صاف می باشد که آن را اصطلاحاً دانه لخت می گویند و رنگ پوست دانه ها سیاه است. لینتر ها عموماً به رنگ سفید و گاهی به رنگهای خاکستری، سبز و یا قهوه ای و بین 5/0 تا 2 میلیمتر طول دارند.

رنگ الیاف پنبه های اصلاح شده معمولاً سفید است و در بعضی واریته ها به رنگهای مختلف دیده می شود، مانند LambertaSakel که قهوه ای و یا واریته هندی “coqanadas” که قرمز حنایی است. طول الیاف از 15 تا 45 میلیمتر تغییر نموده و قطر آنها بین 20 تا 30 میکرون می باشد.

روی ساقه و دمبرگ و میوه (بجز ریشه) اکثر واریته های پنبه (به استثنای پنبه گلاندلس) نقاط سیاهرنگ و یا غده هائی وجود دارد که اصطلاحاً گلاند نام دارند.

ترکیبات پنبه:

دانه پنبه که در داخل قوزه قرار دارد، پس از آنکه از الیاف جدا شد حدود 25 تا 33 درصد وزن پنبه را تشکیل می دهد و هر دانه از مواد زیر ترکیب یافته است.

لینتر حدود            1/6 درصد

پوست                  1/27 درصد

روغن خام         6/15 درصد

مواد تفاله ای و آرد       2/45 درصد

سایر مواد             6 درصد

روغن خام موجود در دانه پنبه قهوه ای رنگ و شبیه روغن زیتون بوده و شامل: 45 تا 50 درصد اسید اولئیک، 25 تا 30 درصد لینولئیک، 20 تا 25 درصد اسیدهای سفت مانند اسید پالمتیک و اسید استاریک (به مقدار کم) می باشد که در کارخانجات مارگارین سازی به مقدار زیاد به کار می رود و در صابون سازی نیز برای تهیة صابون استفاده می شود. روغن موجود در دانه پنبه در 2 درجه سانتی گراد سفت می شود. تفاله و آرد آن دارای مقدار زیادی ماده از ته است که در قنادی می توان از آرد آن استفاده نمود و از تفاله آن برای تغذیه گاوهای شیری به عنوان بهترین ماده غذایی استفاده می نمایند.

و...

NikoFile