مشخصات این فایل
عنوان: فناوری اطلاعات و جهانی شدن
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 15
این مقاله درمورد فناوری اطلاعات و جهانی شدن می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله فناوری اطلاعات و جهانی شدن می خوانید :
بعد فرهنگی
«ارتباطات خود منتقل کنندة فرهنگ و پایه ای برای توسعة جامعه و ملت است. وسایل ارتباط جمعی از یک طرف می توانند فرهنگ بومی یک جامعه و ارتباط آن را با گذشته حفظ کنند و از طرفی دیگر، می توانند موجب سرخوردگی مردم گردند، و باعث از بین رفتن یا حداقل تضعیف فرهنگ بومی جامعه شوند و در نتیجه تصویری را ارائه دهند که مهاجم و غریبه باشد. این حالت تهاجم فرهنگی نامیده می شود و اغلب نشان دهندة سبک زندگی وارزشهای ناسازگار است.» «دربارة فرهنگ در نظام جهانی دیدگاههای متنوعی وجود دارد. برخی فرایند جهانی شدن را بویژه در ابعاد جامعه شناختی آن نوعی تهاجم فرهنگی می دانند. در حالیکه برخی از صاحبنظران علوم ارتباطات یکی شدن فرهنگ ملتها را که حاصل ارتباطات شبکه ای و ماهواره ای می باشد یکی از جنبه های مثبت پدیده جهانی شدن تلقی می کنند» «مک لوهان نظریه پرداز دهکده جهانی ارتباطات می گوید: رسانه یک ابزار نیست خود پیام است،تلویزیون و ابزار پیام رسانی نیست خود پیام است. بنابراین یکی از مهمترین عواملی که امروزه جهانی شدن را می سازد رسانه های ارتباطی قدرتمند است. نمونه اینها اینترنت است. اینترنت پرچم جهانی شدن فرهنگ است. اینترنت یک شبکه اطلاع رسانی جهانی است که به شما قدرت می دهد تا در هر کجا که باشید بتوانید از طریق اینترنت وارد کتابخانه کنگره آمریکا شده و از آن استفاده کنید. همچنین می توانید از طریق سایت های اینترنت از جدیدترین کشفیات مطلع شده و از آن بهره ببرید و از این جهت بسیار عالی است. اما مشکل این جاست که معمولا تمدن های شرقی وقتی با یک تکنولوژی مدرن مواجه می شوند. ذوق زده شده و آسیب شناسی نمی کنند آن وقت لطمه هایی که بر بدنه فرهنگ این تمدن ها می نشیند بسیار سنگین تر از لطمه هایی است که بر صاحبان صنایع وارد می شود». به نظر می رسد که نگاه جهانیان به پدیده ICT برطیفی از شیفتگی تا انزجار قرار می گیرد که در یک سوی آن ، جهت گیری کاملا مثبت ، همراه با شیفتگی و انتظار دستیابی به دموکراسی جهانی و مدینه فاضله دیده می شود که تجسم همپوشی فرهنگی بخشی از نگاههای کاملاً مثبت به آن است و در آن سوی طیف جهت گیری منفی قرار دارد که با اصطلاح فشار اطلاعات و منفعل شدن مخاطب و شکل گیری بزرگراههای مصرف شروع و به حوزه تلاش به منظور نجات جامعه بومی وارد و با توصیف وضعیت به صورت امپریالیسم فرهنگی و تهاجم فرهنگی از سرانجام بی ملیتی و آمریکایی شدن سخن می گوید. شاید بتوان مقدمه ورود کشورهای در حال توسعه از جمله ایران به عصر ICT را آغاز دهه 1990 دانست که شبکه ماهواره ای STAR با پوشش گسترده آسیا شروع به کار کرد. تحقیقات نشان می دهد که برخی از حکومت ها در آسیا بدون شناخت دقیق وضعیت و آینده نگری، هر کدام در جایی از آن طیف شیفتگی تا انزجار قرار گرفتند به گونه ای که عکس العمل آن ها در شش دسته جای گرفت. دسته اول کشورهایی بودند که نه تنها استفاده از تلویزیون ماهواره ای را مجاز دانستند بلکه تسهیلاتی نیز برای دریافت برنامه ها بوسیله مردم فراهم کردند مانند سنگاپور و کویت،گروه دوم کشورهایی که مانعی ایجاد نکردند، اما با تعیین مالیات برای نصب آنتن،به طور غیرمستقیم با عمومی شدن آن مقابله کردند مانند پاکستان گروه سوم کشورهایی که مجاز دانستند ولی اقدامات رقابتی را نیز آغاز کردند مانند هند، اندونزی، کره جنوبی و سریلانکا. گروه چهارم کشورهایی که با پشتوانه امکانات قوی خود پیش از ممنوعیت در رقابت موفق شدند. مانند ژاپن و گروه پنجم کشورهایی که همراه با ممنوعیت قانونی، اقدامات رقابتی را نیز دنبال کردند مانند عربستان سعودی. بحرین ،قطر،امارات متحده و مالزی. گروه ششم کشورهایی که سر درگم ،تصمیم قانونی نگرفته و هیچگونه اقدام رقابتی را نیز آغاز نکردند مانند ایران و برخی از کشورهای تازه استقلال یافته آسیای میانه.
در نگاهی کوتاه به بخش مثبت طیف می توان به عنوان نمونه به نظرات کلیفورد گیرتز اشاره کرد که بسیار خوشبختانه ،سرانجام این عصر را همپوشی فرهنگی می داند. او در تعریف می گوید،فرهنگ در جوهره خود اطلاعاتی است که گروهی در آن شریک اند خصلت اطلاعات به عکس اشیاء آن است که دهنده آنچه را که داده می تواند برای خود نیز حفظ کند. به این ترتیب فرهنگ ها با یکدیگر همپوشی یافته با هم تعامل پیدا می کنند و وابستگی متقابل می سازند آنچه اتفاق می افتد همان است که در فرهنگ مشترک میان یک زوج روی می دهد زیرا آن ها می آموزند که چه انتظاری از یکدیگر داشته باشند. برخی از کشورها خوش بینی خود را در عمل اینگونه نشان داده که علیرغم اختلافات دیرینه با جامعه ای دیگر فضای حاصل از ICT را وسیله ای برای نزدیکی بیشتر با خصم دیرینه تلقی کرده اند. نمونه اقدامات کره جنوبی در مقابل ژاپن از مصادیق بارز چنین مواردی است. هر چه به درجات بالاتر جهت گیری منفی ICT نزدیک می شویم، جوامعی را می بینیم که در سابقه دستیابی به شرایط مذکور عقب تر هستند. به عنوان مثال آن دسته از کارشناسان ارتباطات که از اصطلاح امپریالیسم فرهنگی استفاده می کنند کسانی هستند که به مقایسه ICT میان کشورهای اروپایی مرکزی با آمریکا،اروپای شرقی سابق با اروپای مرکزی و حتی کره با ژاپن می پردازند.
منفی ترین جهت گیری به ICT با اصطلاح تهاجم فرهنگی مطرح می شود . اصطلاحی که می توان آنرا از سیاستمداران و مصلحان اجتماعی ایران، مصری و حتی فرانسوی نیز شنید و اکثراً از سوی جوامعی به کار می رود که در گذشته سلطه خارجی ، آسیب های جدی بر ثروت های مادی و معنوی آنها وارد کرده است و از نظر نظام ارزشی نیز تفاوت های عمیق با غرب دارند. یکی از محققان مصری در توصیف تهاجم فرهنگی از اصطلاح ابداعی دیگری به نام تهاجم روشنفکری استفاده کرده که به نظر می رسد مشابه همان اصطلاح قدیمی است که یکی از جامعه شناسان ایران به نام جلال آل احمد آنرا به صورت غرب زدگی مطرح کرد. در یک جمع بندی از مباحث می توان گفت که در مورد آینده ICT سة سؤال فرضیه گونه پیش روی ماست: 1- آیا آینده این تحولات به تعامل - به مفهوم تبادل فرهنگی منتهی خواهد شد؟ و یا 2 - پروسه و فرایندی همچون هر نابرابری ناشی از جبر و اختیار دیگری در جریان است که در طول تاریخ، ملت ها با مشابه آن مواجه بوده و به دلیل دسترسی های متفاوت به سخت افزار و نرم افزار، از دستاوردهای نابرابر برخوردار شده اند و یا اینکه 3- سرانجام روابط از قبل طراحی شدة یک سویه ای خواهد بود که به صورت یک پروژه نه پروسه، جنگ نابرابری را به وجود آورده که کلید واژه آن تهاجم فرهنگی است؟
در مورد فرضیه اول لازولی می نویسد: همان توهمی که در آغاز اختراع تلویزیون ایجاد شد و همه معتقد بودند که این نوآوری شگفت انگیز، دستیابی آزادانه همگان را به فرهنگ و هنر فراهم می سازد اکنون بر اینترنت حاکم شده و بشر بار دیگر دچار ساده لوحی شده است.
در مورد فرضیه دوم، در طول تاریخ، ملت ها با مشابه آن مواجه بوده و به دلیل دسترسی های متفاوت به سخت افزار و نرم افزار از دستاوردهای نابرابر برخوردار شده اند. بشر این دوران را مکرر تجربه کرده است. روزگاری بود که کشتی های بازرگانی و نظامی پرتقال و اسپانیا، دریاهای جهان را در اختیار داشتند و در همان مقاطع فرهنگ هایی همچون اینکاها با یک نابرابری سهمگین سخت افزاری و نرم افزاری مواجه بودند. در مورد رسانه ها نیز این نابرابری سابقه ای دیرینه دارد. مثلاً هنگامی که اروپا از محصول اختراع گوتنبرگ سود می برد، بسیاری از کشورهای آفریقایی و آسیایی حتی از این پدیده بی اطلاع بودند. ایرانیان 204 سال پس از اروپایی ها به چاپ دست یافتند. اما باید دانست وقتی طرفدار فرضیه دوم باشیم و بخواهیم تحولات ICT را نه به صورت یک پروژه عظیم شمال علیه جنوب بلکه به صورت یک پروسه تاریخی نگاه کنیم، ماهیت آن تغییر نمی کند.
ICT این امکان را فراهم کرده که برخی از جوامع توسعه یافته به مراتب بیش از گذشته فرصت عرضة ارزش های خود را در جوامع دیگر بدست ورند. در حالیکه این داوری نیز از سوی برخی وجود دارد که مجموعه ارزش های تشکیل دهنده مدل لیبرالی غرب، کسب سود و منفعت به هر شکل ، اما تحت لوای آزادی است و از آنجا که سکس و خشونت سبب فروش بهتر تبلیغات می شوند و مخاطبان را به رسانه ها معتاد می سازد، محتوای رسانه ها بیشتر میل بر حول این موضوعات خواهند داشت.
علت عدم پذیرش فرضیه سوم، سوای شواهد اثباتی فرضیه دوم، تفاوت های اساسی پدیده حاضر با شرایط تهاجم نظامی است. هنگامی که به واژه تهاجم فرهنگی که بیشتر در متون و منابع غیر علوم ارتباطات دیده می شود. می اندیشیم ناچار و حتی ناخودآگاه آنرا در قالب تهاجم نظامی نگاه کرده و ساخت و کارکردی مشابه و مصنوعی مشترک با تهاجم نظامی را برای آن جست و جو خواهیم کرد. در این میان به نظر می رسد که میان تهاجم فرهنگی با تهاجم نظامی دو مشابهت ظاهری وجود داشته باشد.
1- مشابهت در شلیک گلوله به دورترین فاصله و ارسال پیام نیز به دورترین فاصله.
می دانیم که جنگ جهانی اول را آغاز دوران جنگ های نوین می دانند که اساس آن بر رزم دور به جای رزم نزدیک نهاده شده بود و در حوزه ارتباطات نیز انسان توانسته به توانایی بی نظیر دستیابی به فواصل بسیار دور برای ارسال هم زمان صورت، متن و تصویر متحرک دست یابد در واقع در عصر حاضر هر دو توانسته اند بر فاصله غلبه کنند.
....
بخشی از فهرست مطالب مقاله فناوری اطلاعات و جهانی شدن
جهانی شدن
فناوری اطلاعات و ارتباطات
بعد اجتماعی
تأثیرات اجتماعی فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند جهانی شدن
بعد فرهنگی
1- مشابهت در شلیک گلوله به دورترین فاصله و ارسال پیام نیز به دورترین فاصله.
2- دستیابی مشترک در شیوه های عبور از موانع
منابع و مآخذ
دانلود مقاله فناوری اطلاعات و جهانی شدن
