ارائه مدل عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش به منظور افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی در شرکت فرودگاههای کشور
نگارش: محسن حسن بیگی
رشته مدیریت فناوری اطلاعات
فهرست مطالب
فصل اول : کلیات پژوهش صفحه
مقدمه ......................................................................................................... .............................................................. 4
-1 شرح موضوع پژوهش و منطق پشتوانۀ آن ......................................................................... ........................... 5 -1
-2 زمینۀ پژوهش .................................................................................... ............................... ............................. 7 -1
-3 پرسش های پژوهش ....................................................................................................................................... 7 -1
-4 اهداف پژوهش ................. .............................................................................................. ............................... 7 -1
-5 سابقه و ضرورت انجام تحقیق ...................................................................................................................... 8 -1
-6 فرضی ههای پژوهش ........................................................................................... ............................................ 8 -1
-7 کاربردهای پژوهش .................................................... .................................................................................... 9 -1
-8 مزایای حاصل از پژوهش ......................................................... ..................................................................... 9 -1
-9 روش تحقیق .................................................................................................................... .............................. 9 -1
-10 روش و ابزار گردآوری اطلاعات ............................................................................................................. 10 -1
-1 مطالعات کتابخان های ............................................................................................................................. 10 -10 -1
-2 تحقیقات میدانی ................................. .................................................................................................. 10 -10 -1
-11 جامعه آماری ............................................................................................................................................. 11 -1
-12 قلمرو زمانی و مکانی تحقیق .......................................................................................... .......................... 11 -1
-13 ساختار کلی پایان نامه ................................................................... ........................................................... 12 -1
فصل دوم : مروری بر ادبیات موضوع
مقدمه .................................................................................................................................................................... 15
-1 بخش اول: مدیریت دانش .......................................................................................................................... 16 -2
-1 دادهها، اطلاعات و دانش ............................................................ ........................................................... 17 -1 -2
-2 دانش مستتر و آشکار ............................................................................................................................. 18 -1 -2
-3 تعاریف مدیریت دانش ............ .............................................................................................................. 19 -1 -2
-4 سیستمهای مدیریت دانش ..................................................................................................................... 20 -1 -2
-5 نقش افراد در مدیریت دانش ....................................................................................... ........................... 21 -1 -2
-6 عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش .......................................................................... ......................... 23 -1 -2
-2 بخش دوم: خلاقیت سازمانی ............................................... ....................................................................... 27 -2
-1 تعاریف خلاقیت .............................................................. .......................................... ............................ 27 -2 -2
-2 خاستگاه خلاقیت ................................................................. .................................... .............................. 27 -2 -2
ز
-3 دیدگاههای فرآیند خلاقیت .................................. .................................................................................... 28 -2 -2
-4 سطوح خلاقیت ................................................................................................... .................................... 29 -2 -2
-5 دیدگاهها در مورد افراد خلاق ... ........................................................................................................... .. 29 -2 -2
-6 عوامل موثر بر خلاقیت ....................... .................................................................................................... 30 -2 -2
-1 عوامل فردی .......................................................................................... ............................................. 30 -6 -2 -2
-2 عوامل محیطی ................................................................................................ .................................... 32 -6 -2 -2
-3 عوامل گروهی ....................................................................... ........................... .................................. 32 -6 -2 -2
-4 عوامل سازمانی ................................................................................................. .................................. 33 -6 -2 -2
-7 خلاقیت سازمانی در سازمانها ............................................................................................................... 34 -2 -2
-8 عوامل کلیدی موفقیت خلاقیت سازمانی ............................................................. ................................... 36 -2 -2
-3 بخش سوم: یادگیری سازمانی ..................................................................................................................... 38 -2
-1 تعریف یادگیری و عناصر آن .................................................................................................................. 39 -3 -2
-2 تعاریف یادگیری سازمانی ...................................................................................................................... 40 -3 -2
-3 انواع یادگیری سازمانی ............................ ............................................................................................... 40 -3 -2
-4 ویژگیهای یادگیری سازمانی ................................................................................................................. 41 -3 -2
-5 یادگیری سازمانی و سازمان یادگیرنده .................................................................................................... 42 -3 -2
-6 تهدیدهای فناوری اطلاعات در یادگیری سازمانی .................................................................................. 43 -3 -2
-7 موانع به کارگیری یادگیری سازمانی ................................................ ........................................................ 45 -3 -2
-8 عوامل کلیدی موفقیت یادگیری سازمانی ................................................................................................ 46 -3 -2
-4 جمعبندی .................................... ........................................................ ....................................................... 48 -2
فصل سوم : روش شناسی تحقیق
مقدمه ...... ........................................................................................... ..................................................................... 50
-1 روش جمع آوری دادهها .................................................................................................. .............................. 50 -3
-2 طراحی پرسشنامه .................................................................................................... ..................................... 51 -3
-3 روایی و پایایی ......... ..................................................................................................................................... 52 -3
-4 متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق ................................................................................................................. 53 -3
-1 متغیرهای مستقل تحقیق ........................................................................................................................... 53 -4 -3
-2 متغیرهای وابسته تحقیق ....................................... .................................................................................... 55 -4 -3
-5 فرضیهها و مدل پیشنهادی تحقیق ................................................................................................................ 55 -3
-6 معیارها و شاخصهای تحقیق ...................................................................................................................... 58 -3
-7 روش های آماری .......................................................................................................................................... 63 -3
ح
63 ................................................................. SPSS -1 آزمون دوجمله ای و آزمون فریدمن با نرم افزار 17 -7 -3
64 ....................................................................................... SPSS تک نمونه ای با نرم افزار 17 t -2 آزمون -7 -3
64 .............................................................................. SPSS -3 آزمون رگرسیون خطی ساده با نرم افزار 17 -7 -3
64 ........................................................ ................. SPSS -4 آزمون رگرسیون خطی چندگانه با نرم افزار 17 -7 -3
65 ....................................................... SPSS با نرم افزار 17 Tukey HSD -5 تحلیل واریانس با آزمون -7 -3
65 ................................................ .................. LISREL -6 تحلیل مدل معادلات ساختاری با نرم افزار 8.5 -7 -3
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه ................................................................................................. ................................................................... 67
-1 آمار توصیفی نمونه آماری .......................................................................................................................... 67 -4
-2 آمار استنباطی نمونه آماری .................................................................. ....................................................... 69 -4
-1 تبیین و تفسیر متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق ................................................................................... 69 -2 -4
-2 مقایسه بخش های مختلف جامعه آماری به کمک تحلیل واریانس ....................................................... 70 -2 -4
-3 آزمون فرضیه های تحقیق به کمک تحلیل رگرسیون خطی ساده .................. ........................................ 73 -2 -4
-1 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی اول ............................ ........................................................... 73 -3 -2 -4
-2 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی دوم ...................................................................................... 74 -3 -2 -4
-3 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی سوم ........... .......................................................................... 75 -3 -2 -4
-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی چهارم .................................................................................. 75 -3 -2 -4
-5 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی پنجم .................................................................................... 76 -3 -2 -4
-6 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی ششم ................................................................................... 77 -3 -2 -4
-7 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی هفتم .................................................................................... 77 -3 -2 -4
-8 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی هشتم .................................................................................. 78 -3 -2 -4
-9 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی نهم ...................................................................................... 78 -3 -2 -4
-10 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی دهم .................................................................................. 79 -3 -2 -4
-11 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی یازدهم .............................................................................. 80 -3 -2 -4
-12 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی دوازدهم ........................... ................................................ 80 -3 -2 -4
-13 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی سیزدهم ............................................................................ 81 -3 -2 -4
-14 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی چهاردهم .......................................................................... 82 -3 -2 -4
-4 بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق به کمک رگرسیون خطی چندگانه ...................... 82 -2 -4
-1 بررسی تاثیر متغیرهای مستقل بر خلاقیت سازمانی ......................................................................... 82 -4 -2 -4
-2 بررسی تاثیر متغیرهای مستقل بر یادگیری سازمانی .............................................. .......................... 84 -4 -2 -4
-3 بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته به کمک مدل معادلات ساختاری ......... ............................ 85 –4
ط
-1 تشریح مدل معادلات ساختاری ........................................................................................................... 85 -3 -4
-2 ارائه مدل نهایی به کمک مدل معادلات ساختاری ............................................................................... 86 -3 -4
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه .................................................................................................................... ............................................. 93
-1 نتایج و دستاوردهای حاصل از تحقیق .................... ................................................................................ 93 -5
-2 مدل نهایی تحقیق ............................................................................. ...................................................... 104 -5
-3 محدودیت های تحقیق ............................................................................ ............................................... 107 -5
-4 پیشنهادات و راهکارهای بهبود برای شرکت فرودگاههای کشور ........................................................... 107 -5
-5 پیشنهادات برای تحقیقات آتی .............................................................................. ................................. 110 -5
فهرست منابع و ماخ . ذ.. ................................................................................................................ 111
پیوستها
پیوست الف : لیست اسامی خبرگان و متخصصین ........................................................................................... 120
پیوست ب : سوالات پرسشنامه جهت توزیع در بین خبرگان .......................................................................... 122
پیوست ج : سوالات پرسشنامه جهت توزیع در نمونه آماری (شرکت فرودگاههای کشور) ............................ 138
تک نمونه ای ............................................................................................. 142 t پیوست د : جداول نتایج آزمون
پیوست ه : جداول نتایج آزمون تحلیل واریانس .............................................................................................. 148
پیوست و : جداول نتایج آزمون رگرسیون خطی .............................. ............................................................. 153
پیوست ز : جداول نتایج آزمون رگرسیون چندگانه ......................................................................................... 161
تحلیل مدل معادلات ساختاری) ............................ 167 ) LISREL پیوست ح : محتوی فایل خروجی نرم افزار
ی
فهرست جدول ها
1: مقایسه عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش، خلاقیت و یادگیری سازمانی ............................. 48 - جدول 2
1: مقیاس لیکرت پرسشنامه .................................... ........................................................................ 51 - جدول 3
2 : مقدار آلفای کرونباخ ......................................................... ............................ ............................ 59 - جدول 3
3: شاخص های متغیرهای مستقل تحقیق .............................................................. ......................... 60 - جدول 3
4: شاخص های متغیر خلاقیت سازمانی ......................................................................................... 61 - جدول 3
5: شاخص های متغیر یادگیری سازمانی ........................................................................................ 62 - جدول 3
تک نمونه ای برای متغیرهای مستقل و وابسته .................................................. 70 t 1 : نتایج آزمون - جدول 4
2 : نتایج آزمون تحلیل واریانس جهت مقایسه بخش های مختلف جامعه آماری .......................... 71 - جدول 4
3 : نتایج آزمون رگرسیون بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت سازمانی .................. ........................... 74 - جدول 4
4 : نتایج آزمون رگرسیون بین اشتراک و تسهیم دانش و خلاقیت سازمانی ................................... 74 - جدول 4
5 : نتایج آزمون رگرسیون بین اختصاص پاداش برای کارکنان و خلاقیت سازمانی........................ 75 - جدول 4
6 : نتایج آزمون رگرسیون بین استراتژی ها و سیاست های دانش محور و خلاقیت سازمانی ....... 76 - جدول 4
7 : نتایج آزمون رگرسیون بین حمایت مدیریت ارشد و خلاقیت سازمانی ................................... 76 - جدول 4
8 : نتایج آزمون رگرسیون بین مدیریت منابع انسانی و خلاقیت سازمانی ..................................... 77 - جدول 4
9 : نتایج آزمون رگرسیون بین استفاده از فناوری اطلاعات و خلاقیت سازمانی ........................... 78 - جدول 4
10 : نتایج آزمون رگرسیون بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی .......................................... 78 - جدول 4
11 : نتایج آزمون رگرسیون بین اشتراک و تسهیم دانش و یادگیری سازمانی ............................... 79 - جدول 4
12 : نتایج آزمون رگرسیون بین اختصاص پاداش برای کارکنان و یادگیری سازمانی ................... 79 - جدول 4
13 : نتایج آزمون رگرسیون بین استراتژی ها و سیاست های دانش محور و یادگیری سازمانی ... 80 - جدول 4
14 : نتایج آزمون رگرسیون بین حمایت مدیریت ارشد و یادگیری سازمانی ................................ 81 - جدول 4
15 : نتایج آزمون رگرسیون بین مدیریت منابع انسانی و یادگیری سازمانی ......... ......................... 81 - جدول 4
16 : نتایج آزمون رگرسیون بین استفاده از فناوری اطلاعات و یادگیری سازمانی ........................ 82 - جدول 4
17 : نتایج آزمون رگرسیون چندگانه بین متغیرهای مستقل و خلاقیت سازمانی .......................... 83 - جدول 4
18 : نتایج آزمون رگرسیون چندگانه بین متغیرهای مستقل و یادگیری سازمانی .......................... 84 - جدول 4
19 : کدهای برنامه نویسی لازم جهت تحلیل مدل معادلات ساختاری ........................................ 86 - جدول 4
بین متغیرهای مستقل و وابسته ................................................................ 90 T-Value 20 : مقادیر - جدول 4
21 : خلاصه نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری ....................................................................... 91 - جدول 4
1 : مقایسه نتایج تحقیق با نتایج سایرتحقیقات .... ........................................................................ 100 - جدول 5
ک
فهرست نمودارها
1 : توزیع مدرک تحصیلی خبرگان ...................................................................... ......................... 58 - نمودار 3
2 : توزیع رتبه دانشگاهی خبرگان ................................................................................................ 59 - نمودار 3
1 : توزیع تفکیک پاسخ دهندگان نمونه آماری ............................................................................. 68 - نمودار 4
2 : توزیع مدرک تحصیلی پاسخ دهندگان نمونه آماری ............................................ .................... 68 - نمودار 4
3 : توزیع سابقه کار پاسخ دهندگان نمونه آماری .......................................................................... 69 - نمودار 4
فهرست شکل ها
2 : ساختار کلی پایان نامه ......................................................... .......................... ............................ 13 - شکل 1
1: ارتباط بین دادهها، اطلاعات و دانش .......................................................................................... 17 - شکل 2
2: چرخه سیستم مدیریت دانش ..................................................................................................... 20 - شکل 2
3: عوامل محدودساز یادگیری سازمانی ........................................................................................... 46 - شکل 2
1: مدل پیشنهادی تحقیق ............ ..................................................................................................... 57 - شکل 3
1 : مدل اولیه ......................................................................................... ......................................... 87 - شکل 4
2 : مدل اصلاح شده ..................................................... .................................................................. 88 - شکل 4
3 : مدل نهایی ................................................................................................................................. 89 - شکل 4
1 : مدل نهایی تحقیق ............................................................................................... ...................... 10
چکیده
تاکنون عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش توسط محققین در سازمانها و در شرایط متفاوتی مورد بررسی قرار گرفته، اما در این پایاننامه سعی شده است از بین عوامل متعدد موفقیت مدیریت دانش، عواملی تعیین گردد که باعث افزایش تواماً خلاقیت سازمانی و یادگیری سازمانی شوند. با توجه به موضوع تحقیق، بررسی تاثیر تمامی عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش بر روی خلاقیت و یادگیری سازمانی کاری بس دشوار و زمانبر میباشد که با مطالعه و بررسی تحقیقات مختلف، از بین تعداد زیادی از عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش، هفت عامل که با عوامل کلیدی موفقیت خلاقیت و یادگیری سازمانی مشترک میباشند را به عنوان متغیرهای مستقل تحقیق انتخاب کرده و تاثیر آنها را بر افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی به عنوان متغیرهای وابسته تحقیق بررسی شده است.
پس از تعیین و تایید شاخصهای مرتبط با متغیرهای مستقل و وابسته توسط خبرگان، پرسشنامھ تھیھ شده در نمونه آماری توزیع گردید. با انجام تحلیل آماری بر روی دادههای جمعآوری شده، مشخص گردید هنگامی که رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته بصورت تک تک و بدون تعامل و ارتباط عوامل با یکدیگر مورد بررسی قرار میگیرد، تمامی هفت عامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش تاثیر مثبتی بر خلاقیت سازمانی و یادگیری سازمانی دارند؛ اما هنگامی که تعامل و ارتباط عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش با یکدیگر، و تاثیر تواماً متغیرهای مستقل بر متغیرهای وابسته مورد بررسی قرار می گیرد، تنها دو عامل استراتژیها و سیاستهای دانشمحور و مدیریت منابع انسانی باعث افزایش تواماً خلاقیت سازمانی و یادگیری سازمانی می شوند.
واژه های کلیدی : مدیریت دانش، خلاقیت سازمانی، یادگیری سازمانی، عوامل کلیدی موفقیت
پایان نامه رشته مدیریت - ارائه مدل کلیدی موفقیت مدیریت دانش به منظور افزایش خلاقیت و یادگیری سازمانی در شرکت فرودگاههای کشور
