قبل از آغاز بحث باید سه روش فرمول نویسی راتوضیح داد.شاید آشناترین روش استفاده از درصد وزنی هریک از اکسیدهادر فرمول باشد، این روش برای تبدیل فرمول به وزن مواد اولیه مورد نیاز ضروری است.
برای فهم رفتار یک لعاب وخواص آن دا نستن تعداد مولهای اکسیدهای تشکیل دهنده لعاب اطلاعات بیشتری را ارائه می دهد،چنین فرمولی را فرمول مولی یا مولکولی می نامند.
روش آخر استفاده از فرمول زگر است.اگرچه این فرمول بافرمول مولی رابطه دارد و می‌توان آن را به سهولت از فرمول مولی استنتاج کرد، اما ظا هر آن متفاوت است و‌نیازبه توضیح دارد این روش نمایش اغلب درفرمولاسیون ترکیب لعاب به کار می رود زیرا دارای مزایایی درفهم ارتباط یک لعاب با لعاب دیگر است درفرمول زگر، اکسیدهای حاضر در سه گروه قرار می‌گیرند. اکسیدهای بازی، یعنی اکسیدهای تک ودو ظرفیتی درگروه اول ، اکسیدهای خنثی یا سه ظرفیتی درگروه دوم واکسیدهای اسیدی یا اکسیدهای چهار وپنج ظرفیتی درگروه سوم قرار می‌گیرند.
اکسیدهای قلیایی اکسیدهای تک ودوظرفیتی هستند که طبق نظریه‌ای زاخاریا‌‌سن در ساختارشیشه نقش دگرگون سازی را بازی می کنند.اکسیدهای خنثی اکسیدهای سه ظرفیتی مانند آلومینا و اکسید بور هستند دربرخی از لعابهای دمای بالا سیلیس تنها اکسید اسیدی است.لعابهای دیگر می‌توانند دارای اکسیدهای دیگر چهار و پنج ظرفیتی باشند.
برروی لعابهایی که درمخروط 5 یا بالاتر پخته می‌شوند، فرمول زگر روش مناسبی برای بیان ترکیب لعاب است . دراین روش اکسیدهای گدازآور در ستون دگرگون سازها قرار می‌گیرند و مجموع آن ها برابر واحد است.
2-2-نقش اکسیدها:
بیشترعناصرجدول تناوبی در لعاب ها مورد استفاده قرار گرفته اند، دراین میان اکسیدهای متداول ترعبار‌تنداز: li2o ، Na2o، K20 /Mgo ، Cao ، Pbo، Zno، Sro، Bao /B2o3، Al2o3، Zro2،Sio2 /
گاهی اکسیدهای دیگر نیزاستفاده می شوند وگاهی نیز فلور جایگزین اکسیژن می‌شود.
در یک فرمول هر اکسید نقش دارد. سیلیس مهمترین اکسید است. سیلیس به تنهایی تشکیل شیشه می دهد مشروط به این که در دمای بالا قرار گیرد.
درتمام دماها به عنوان یک گداز آور قابل استفاده است.Na2o
فعال ترین گداز آور قلیایی است .درموارد دیگر شبیه سود است. Li2o
است و اغلب جایگزین یکدیگر می‌شوند.Na2o بسیار شبیه بهK2o
این دو تفاوت هایی نیز باهم دارند.پتاس براقیت لعاب رابیشتر افزایش می دهد. اکسیدهای در دمای بالا گداز آورهای فعالی هستند. اما ممکن (Cao،Bao ،Mgo، Sro) قلیایی خاکی
مانع از ذوب شوند. حتی 1100C است در زیر دمای
به سهولت در د‌سترس وارزان است. نقش اصلی آنCao. هستند Cao بیشترلعاب ها حاوی
گدازآوری است عملکرد آن ناشی ازگرانروی پایین آن در لعاب مذاب است.پس اگر چه ممکن
است درلعاب های دما بالاگداز آور اصلی باشد، امادر لعاب های دما پایین باید با گداز آورهای
مورد استفاده قرار گیرد تاایجاد ذوب نکند.pbo ، Zno یا Na2 دیگر مانند
است وهنگامیCao تا حدی قابل ذوب‌ترازSro است.Cao عملکرد قلیایی هایی دیگر مشابه
به عنوان یک گدازآور دربالای1000 Znoقرارگیرد. که یک گداز آور فعال مورد نیاز باشد می تواند مفید است. به علاوه هنگامی که مقدار آن کم است به عنوان کاتالیزوری بر روی ذوب اکسیدهای دیگر عمل می‌کند.
اکسید سرب یک گداز آور فعال تا دمایC 1150 است.در دماهای بالاترفررایت آن زیاد است،به مقدار زیادی سمی است. اکسید بور در تمام دماها موثر است و به تنهایی شبکه ساز است در ضمن اکسیدبور ضریب ا‌نبساط حرارتی لعاب را کاهش می‌دهد.
کار پذیری لعاب رابهبود می‌بخشد.تنها لعاب هایی فاقد آلومینا هستند که بخواهیم Al2o3
در حین سرد کردن در آنها بلورهایی ایجاد کنیم.آلومینا گرانروی لعاب را افزایش می دهد،
بنابراین از ثره کردن لعاب بر روی سطوح عمودی جلوگیری می کند.سختی،دوام واستحکام کشش را بهبود می بخشد.مقدار زیاد آن باعث ماتی می شود.
عمدتا به عنوان اپک کننده مورد استفاده قرار می گیرد لیکن مقادیرکم آن Zro2 (کمتراز%0.5)مقاومت دربرابر قلیایی ها را افزایش می دهد.
دانلودتحقیق لعاب ها
