فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:14
چکیده:
مفهوم شورا
التشاور و المشاورة و المشورة استخراج الرأی بمراجعة البعض الی بعض من قولهم شرت العسل اذا اخذته من موضعه و استخرجته منه.
مشاوره عبارت است از بدست آوردن رأی دیگران که بر گرفته شده از این گفتار عرب است که وقتی عسل را از مکان و محل آن استخراج کنند می گویند شرت العسل.1
اما اصطلاحا «شورا عبارت است از اجتماع عده ای از مردم آگاه و مطلع از موضوع و کاملا مورد و ثوق، برای بدست آوردن حقیقت در باره موضوعی که برای مشورت مطرح شده است.2» به عبارت دیگر شورا به معنای مصلحت نمودن و استفاده از آرای راهگشای دیگران برای رسیدن به مقصود مشترک و یا خاص است، بنا بر این می توان گفت شورا گاهی در اموری است که به سرنوشت یک قوم و طایفه و یک کشور مرتبط است و یا در اموری است که مربوط به یک فرد خاص در مسایل جزئی از قبیل مسایل خانوادگی، اشتغال، تحصیل و....، می باشد.
ولی اصطلاحا امروزه به نهادی اطلاق می شود که افراد آن از سوی ملت به عنوان نمایده ووکیل، و یا مراجع ذی صلاح دیگر انتخاب می شود تا در مورد تنظیم قوانین مدنی و نظارت بر اجرای قانون اساسی کشور، و یا مسایل دیگری که شورا برای آن تشکیل گردیده است از قبیل شورای شهر و قریه و... ، تصمیم گیری نمایند. اما «ماهیت شورا عبارت است از اجتماع یک عده اشخاص به عنوان اعضای شورا برای بیان عقائید و نظریات خود در باره موضوعی که بدیهی نبوده و امری است کاملا نظری»3
از نظر اسلام شورا هم به معنای اول و هم به معنای دوم تأیید وتأکید شده است یعنی باید انسان هم در زندگی شخصی خود با افراد آگاه، کاردان و امین مشاوره نماید و هم در سرنوشت اجتماعی شان شورای را تشکیل بدهند که اعضاء آن دارای صلاحیت های لازم باشند، ولی آنچه که از دید اسلام مهم است این است که افرادی که به عنوان اعضاء شورا انتخاب می شود باید دید چه کسانی هستند و چه تصمیماتی می گیرند، و هم چنین در مورد مسایل خصوصی باید دید که فردی طرف مشاوره چه کسی است و آیا دارای شرایط مخصوص به خود است یا نه؟.
موضوع مشورت
در اینکه موضوع مشورت چه است، و آیا شورا، در تمام زمینه ها می تواند تصمیم بگیرد حتی در احکام ومسایل اولیه، و یا اینکه تصمیمات آن منحصر است در موضوعات، میان علماو اندیشمندان مسلمان بحث و گفتگوهای بسیاری است، اما آنچه که از منابع اصلی دین یعنی قرآن و روایات بدست میاید و مشهور علمای اسلام به آن نظر داده اند این است که شوراها فقط در جعل قوانین موضوعی حق رأی و وضع قانون دارند اما در احکام کلی اسلام هیچ گونه حق دخل و تصرف برای آن نیست، به عبارت دیگر فقط در موضوعات و موارد اجراء و تشخیص موضوع حکم می توان با افراد آگاه، خرد مند و دانشمند مشورت نمود، اما وضع اصلی احکام و قوانین از آن خداوند است که توسط پیامبر اسلام و جانشینان برحق آن حضرت برای مکلفین ابلاغ می شود، بلی « تشخیص و تحقیق در ماهیات موضوعات و ارتباطی که موضوعات با انسانها پیدا می کند به طور کلی در اختیار خود مردم آگاه و موثق است، لذا مشورت در تحقیق و تشخیص موضوعات و ارتباط آنها با شئون انسان قانون اصیلی است که بهترین راه برای بدست آوردن واقعیات در امورنظری بوده و زمنه صدور احکام مستند به عناوین ثانوی را فراهم می کند، اما در احکام اولیه که چون مستند به وحی الهی و بازگو کننده مصالح و مفاسد فطرت و طبیعت مادی و روحی انسانها است اسلام پیشرو محض است و هیچ فردی و جمعی حق تغییر دادن آن ها را ندارد. 4»
تحقیق مفهوم شوری در اسلام