نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی با مقیاس 1:100000 استان کردستان
دانلود نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی با مقیاس یک بر صد هزار برگه های سقز، آلوت، ایرانخواه (چاپان)، مریوان، بانه، یاسوکند (قجور) ، قروه، سنندج، تیژتیژ، پاوه، بیجار، دیوان دره، یاینچوب، گرماب، کوهین، میانراهان، کامیاران
در سالهای ابتدای مشروطیت از دو برادر به نامهای نریمان و فریمان نام می‌برند که این دو در فصلهای مختلف سال به کارهای تقلید دست می‌زدند مثلاً در روزهای نخست بهار و عید نوروز، این دو با هیئت و لباسهای مخصوص در حین عبور از بازار و محله‌ها به خواندن شعر و وصف بهار می‌پرداختند گاهی این کار همراه با سازی محلی انجام می‌گرفت. این دو هنگام عبور از بازار و محله‌ها مژده نوروز می‌دادند و از آمدن بهار شادی می‌کردند و بازیهائی در جهت تشویق مردم به آمدن عید اجرا می‌نمودند.
گاهی نیز یکی از آنها لباس سفید به تن می‌کرده و دیگری جامه‌ای سبز رنگ، و رو در روی هم رجز خوانی می‌کردند. رنگ لباس این دو تمثیل هایی از زمستان و بهار بود. آنکه جامه سفید به تن داشته، یعنی زمستان، شرح سختی‌ها و اتفاقاتی که به همراه زمستان و سرما بر او گذشته بازگو می‌کرده و دیگری با جامه سبز رنگ از طراوات و تازگی و آنچه به ارمغان خواهد آورد داد سخن می‌داده. آنگاه پس از کشمکش تن به تن، بهار زمستان را مغلوب می‌کرد و پیروز بر جای می‌ماند.
از بازیهای دیگری که به این دو برادر اشاره شده، مراسمی بنام عمرکشان است که هر سال در دهم ربیع الاول یعنی روز فوت عمر خلیفه دوم برگزار می‌کرده‌اند این قبیل مراسم غالباً در محلات شیعه نشین کرمانشاه برگزار می‌شده و محتوای آنها اسطوره غضب بوده که بازمانده از مراسم مغ کشی (مگا فونیا) در ایران باستان است.
بازی دیگری که سالخوردگان به خاطر دارند، بازی ای است شبیه میر نوروزی ( توضیح کامل در پایان مقاله) و حاکم یک شبه و آن به این صورت بوده که در جلو (حسینیه معاون الملک) - واقع در بخش دوم کرمانشاه جنب رودخانه آبشوران - که محوطه‌ای وسیع داشت، تخت و صندلی می‌گذاشتند و یک رهگذر را که عموماً یک کرد روستایی بود بدون آمادگی قبلی برای احراز مقام حکومت انتخاب می‌نمودند سپس، لباسهای مندرس و تکه‌های استخوان به همراه خرمهره هایی به او می‌آویختند و او را به عنوان حاکم موقت بر صندلی و بارگاهی قرار می‌دادند او به جای پادشاه یا حاکم واقعی حکمهایی مسخره صادر می‌کرد، این فرمانها اگر چه غیر منطقی بودند اما برای تماشاگران خالی از تفریح نبود. نکته قابل توجه در این نوع بازیها اشاره به ظلم و جور حکام و عدالت خواهی مردم و اینکه حکومتها دارای قدرت لایزال و ابدی نیستند بود.
ویلیام ایگلتون جونیر در کتاب خود (جمهوری 1946 کردستان) چاپ 1963 آکسفورد به قدیمیترین نمایش صحنه‌ای به شیوه مدرن در کردستان ایران، اشارات جالبی دارد. این نمایشنامه اپرایی بود که در ماه مارس 1945 و قبل از حوادث جمهوری مهاباد به وسیله جوانانان هنرمند کرد در مهاباد بر صحنه آمد و از لحاظ تاثیر گذاری بی مانند بود. نمایش، دایکی نیشتمان (مام میهن) نام داشت که به زبان کردی بود و یک پیام ناسیونالیستی را تبلیغ می‌کرد. مام میهن در خطر و دستهایش در زنجیر بود.
تمام تماشاچیان این تئاتر همراه با صدای حزن‌انگیز گریه و شیونهای فرزندان مام میهن که از پشت پرده شنیده می‌شد، اشک می‌ریختند و در پایان، در حالیکه همه تماشاچیان با ابراز احساسات شدید کف می‌زدند، مام میهن به مدد فرزندانش رهایی می‌یافت. برای اولین بار در منطقه کردستان، به وسیله این اپرا، افکار شدید ناسیولیستی مردم بیدار گردید. در ماه جولای 1945 که این نمایشنامه در منطقه اشنویه که تحت تسلط نظامیان روس بود به صحنه آمد، یک افسر روسی که مسئول آن نواحی بود از اجرا به شدت انتقاد کرد و گفت که پیام آن کاملاً ضد ایرانی است و باید از این پس نقش منفی و شیطانی اپرا را یک نفر با لباس افسری المانی اجرا کند و در پایان، فرزندان مام میهن با کمک چند افسر روسی، وطن را از خطر تیره روزی برهانند و بدین ترتیب تغییرات کلی در متن وارد شد.
نقش مام وطن را مرحوم عبدالله نهری شمزینی بازی می‌کرد که صورت بسیار خوب و گیرایی داشت و در پائیز سال 1360 فوت نمود. همچنین سیروس حبیبی و سید عبید الله ایوبیان مرکزی نقش دو تن از فرزندان را بر عهده داشتند. اشعار این اپرا را مرحوم استاد عبدالرحمن شرفکندی (هه ژار) سروده بودند.
همین نویسنده در دنباله به نمایش سنتی میر نوروزی اشاره می‌کند و می‌نویسد:
در مدت زمانی که این نمایشنامه تأثر عمیق خود را می‌کرد یکی دیگر از رسوم عجیب مردم مهاباد ظاهر شد و توانست به طور چشمگیری تاثیرات ملی بر جای بگذارد.......
این مقاله به صورت ورد (docx ) می باشد و تعداد صفحات آن 71 صفحه آماده پرینت می باشد
چیزی که این مقالات را متمایز کرده است آماده پرینت بودن مقالات می باشد تا خریدار از خرید خود راضی باشد
مقالات را با ورژن office2010 به بالا بازکنید .
پیشگفتار :
استان کردستان همواره در طول تاریخ ; عنوان یک منطقه حساس را داشته و در برگیرنده آثار کهن و قدیمی بوده است.
آثار تاریخی و معماری استان کردستان به دلیل وقوع جنگ تحمیلی آسیب های زیادی دیده ولی این منطقه هنوز آثار و نشانه هایی از دوره های مختلف تاریخی همراه خود دارد.
بیشترین آثار تاریخی و جاذبه های معماری این استان را قلعه ها و پل های تاریخی ، عمارت های اعیان و اشراف و غارهای باستانی تشکیل می دهند.
غار معروف کرفتو در محدوده استان کردستان قرار گرفته و از مهم ترین و باستانی ترین غارهای ایران به شمار می آید. در روی کتیبه های این غار متونی نقش بسته که از این غار به عنوان معبد هراکلوس (هرکول) نام برده شده است. ساختمان این غار را به دوران اشکانی و حدود قرن سوم پیش از میلاد نسبت می دهند.
سد باستانی شو در بانه که در نزدیکی روستای "شو" واقع شده ، از آثار دوره ساسانی و تپه قلعه زیویه در سقز نمایان گر عظمت معماری در سه هزارسال پیش در این منطقه است.
سنگ نبشته معروف اورامانات که در سینه کوه زینانه و در طاق نمایی به ارتفاع 170 و پهنای 150 سانتی متر قرار گرفته ; به صورت هلالی حجاری و کنده کاری شده و از دیگر آثار قابل توجه این منطقه به شمار می رود.
پل های قدیمی چون پل چم گردلان ، پل قجور ، پل صلوات آباد و پل قشلاق در استان کردستان از دیگر بناهای تاریخی این منطقه به شمار می روند. روستای اورامانات تحت مرکز دهستان اورامانات که در جنوب باختری شهرستان مریوان قرار دارد ، از دیگر مکان های دیدنی کردستان به شمار می رود.
خانه های روستا از سنگ و اغلب به صورت خشکه چینی و پلکانی ساخته شده است.
روستای درکی نیز در فاصله 42 کیلومتری جنوب خاوری مریوان و در یک منطقه پای کوهی استقرار یافته است. کوه ها، دره ها ، پوشش گیاهی و حیات وحش متنوع از جاذبه ها و عناصر طبیعی این روستا به شمار می آیند که این منطقه را به مکانی دیدنی تبدیل کرده است.
بازار بیجار در بافت قدیمی شهر بیجار واقع شده و از آثار دوره قاجاریه می باشد . همچنین بازار سنندج و آصف نیز دو بازار معروف که به سبک معماری دوره صفویه ساخته شده ، از دیگر دیدنی های معماری استان کردستان به شمار می روند. قلعه قمچقای در 12 کیلومتری روستای قمچقای از توابع بیجار واقع شده است. این قلعه بی مانند از دژهای باستانی و بسیار کهن کردستان به شمار می رود و در شمار شاهکارهای باارزش تاریخی که از گذشته های دور به یادگار مانده است . مسجد دار الاحسان یا مسجد جامع سنندج نیز از بناهای تاریخی و معماری استان کردستان است . قرآن نفیس نگل که به خط کوفی و روی پوست نوشته شده از جایگاه خاص معنوی و ارزش های تاریخی برخوردار است. بر اساس روایات موجود این قرآن که در روستای نگل در نزدیکی سنندج نگهداری می شود ، یکی از چهار قرآنی است که در قرون اولیه اسلامی نوشته شده و به چهار اقلیم جهان فرستاده شده است.
عمارت های قدیمی و اعیانی که در دوره های مختلف تاریخی توسط افراد مختلف ساخته شده ; بخش دیگری از جاذبه های معماری و تاریخی استان کردستان را تشکیل می دهند . خانه سالار سنندجی که امروزه به موزه سنندج تبدیل شده ، بسیار زیبا و دیدنی طراحی شده و امروزه به یکی از جاذبه های مهم گردشگری این استان تبدیل شده است . شیوه و سبک معماری و ساخت این عمارت نشان از معماری عصر قاجاریه دارد .
خانه آصف وزیری که از دیگر بناهای دیدنی سنندج است نیز در مرکز شهر واقع شده و دارای سبک معماری زیبا و منحصر به فرد و در نوع خود بسیار هنرمندانه و زیبا ساخته شده است.
مقدمه :
استان کردستان همواره در طول تاریخ؛ عنوان یک منطقه ی حساس را داشته و در برگیرنده ی آثار کهن و قدیمی بوده است. آثار تاریخی و معماری استان کردستان به دلیل وقوع جنگ تحمیلی آسیب های زیادی دیده اند ولی این منطقه هنوز آثار و نشانه هایی از دوره های مختلف تاریخی همراه خود دارد.
بیش ترین آثار تاریخی و جاذبه های معماری این استان را قلعه ها و پل های تاریخی، عمارت های اعیان و اشراف و غارهای باستانی تشکیل می دهند. غار معروف کرفتو در محدوده استان کردستان قرار گرفته و از مهم ترین و باستانی ترین غارهای ایران به شمار می آید. در روی کتیبه های این غار متونی نقش بسته که از این غار به عنوان معبد هراکلوس (هرکول) نام برده شده است. ساختمان این غار را به دوران اشکانی و حدود قرن سوم پیش از میلاد نسبت می دهند.
سد باستانی شو در بانه که در نزدیکی روستای «شو» واقع شده است از آثار دوره ی ساسانی است و تپه قلعه ی زیویه در سقز نمایان گر عظمت معماری در سه هزارسال پیش در این منطقه است. سنگ نبشته معروف اورامانات که در سینه کوه زینانه و در طاق نمایی به ارتفاع 170 و پهنای 150 سانتی متر قرار گرفته؛ به صورت هلالی حجاری و کنده کاری شده است و از دیگر آثار قابل توجه این منطقه به شمار می رود.
پل های قدیمی چون: پل چم گردلان، پل قجور، پل صلوات آباد و پل قشلاق در استان کردستان ازدیگر بناهای تاریخی این منطقه به شمار می روند.
روستای اورامانات تخت مرکز دهستان اورامانات که در جنوب باختری شهرستان مریوان قرار دارد از دیگر مکان های دیدنی استان کردستان به شمار می رود. همه ی خانه های روستا از سنگ و اغلب به صورت خشکه چینی و پلکانی ساخته شده است. روستای درکی نیز در فاصله 42 کیلومتری جنوب خاوری مریوان و در یک منطقه ی پای کوهی استقرار یافته است. کوه ها، دره ها، پوشش گیاهی و حیات وحش متنوع از جاذبه ها و عناصر طبیعی این روستا به شمار می آیند که این منطقه را به مکانی دیدنی تبدیل کرده است.
بازار بیجار که در بافت قدیمی شهر بیجار واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است و بازار سنندج و آصف نیز دو بازار معروف است که به سبک معماری دوره صفویه ساخته شده و از دیگر دیدنی های معماری استان کردستان به شمار می روند.
قلعه قمچقای در 12 کیلومتری روستای قمچقای از توابع بیجار واقع شده است. این قلعه ی بی مانند از دژهای باستانی و بسیار کهن کردستان به شمار می رود و در شمار شاهکارهای باارزش تاریخی است که از گذشته های دور به یادگار مانده است.
مسجد دار الاحسان یا مسجد جامع سنندج نیز از بناهای تاریخی و معماری استان کردستان است که ارزش های گردشگری نیز دارد. قرآن نفیس نگل که به خط کوفی و روی پوست نوشته شده از جایگاه خاص معنوی و ارزش های تاریخی برخوردار است. بر اساس روایات موجود این قرآن که در روستای نگل در نزدیکی سنندج نگه داری می شود، یکی از چهارقرآنی است که در قرون اولیه اسلامی نوشته شده و به چهار اقلیم جهان فرستاده شده است.
عمارت های قدیمی و اعیانی که در دوره های مختلف تاریخی توسط افراد مختلف ساخته شده اند؛ بخش دیگری از جاذبه های معماری و تاریخی استان کردستان را تشکیل می دهند. خانه سالار سنندجی که امروزه به موزه سنندج تبدیل شده است بسیار زیبا و دیدنی طراحی شده و امروزه به یکی از جاذبه های مهم گردشگری این استان تبدیل شده است. شیوه و سبک معماری و ساخت این عمارت نشان از معماری عصر قاجاریه دارد
خانه آصف وزیری که از دیگر بناهای دیدنی سنندج است نیز در مرکز شهر واقع شده و دارای سبک معماری زیبا و منحصر به فردی است و در نوع خود بسیار هنرمندانه و زیبا ساخته شده است.
هویت پنهان در معماری ناشناخته غرب ایران
در نواحی کردستان، کرمانشاه و آذربایجان‌غربی مناطقی با بافتی ساده اما حیرت‌انگیز وجود دارد که می‌توان مؤلفه‌های واقعی معماری منطقه را در آنها شناسائی کرد. مؤلفه‌هائی که هویت پنهان این معماری را در خود حفظ کرده و اینک زمان باز شناخت آنها فرا رسیده است.
دراین مقاله معماری منطقه غرب کشور به‌ویژه روستاهای کوهستانی این منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش اول مقاله ساختار معماری منطقه معرفی شده و در بخش دوم بخش‌هائی مشخص از این مناطق به لحاظ بافت معماری و شهرسازی و جزء فضاهای تشکیل دهنده، تحلیل شده است. در بخش پایانی نیز تشابهات بنیادین این معماری با برخی از سبک‌های بین‌المللی مورد مقایسه قرار گرفته است.پرافتخار این سرزمین آغاز شده و همچنان متداوم است. در نواحی کردستان، کرمانشاه و آذربایجان‌غربی مناطقی با بافتی ساده اما حیرت‌انگیز وجود دارد که می‌توان مؤلفه‌های واقعی معماری منطقه را در آنها شناسائی کرد. مؤلفه‌هائی که هویت پنهان این معماری را در خود حفظ کرده و اینک زمان باز شناخت آنها فرا رسیده است. البته در این مقاله به لحاظ محدودیت، امکان بررسی همه‌جانبه این معماری میسر نیست، لذا سعی میشود، این نوشتار آغازی باشد بر مسیر تحقیق و پژوهش در این زمینه.
شنائی با سوابق معماری منطقه
محدوده مورد نظر این پژوهش ناحیه غرب ایران در کنار سلسله جبال زاگرس در گستره‌ای از استان‌های آذربایجان‌غربی، کردستان و کرمانشاه میباشد. ارارتوها نژادی از اقوام اولیه ایرانی بوده‌اند که در حدود ۱۵۰۰ الی ۱۰۰۰ پیش از میلاد در این منطقه ساکن شده و نخستین نشانه‌های معماری به‌دست آمده، متعلق به آنان میباشد.ساختار ابتدائی معماری ارارتوها متکی به تیر و ستون در فضاهائی که به احتمال فراوان، کاربری مذهبی (معبد) داشته‌اند؛ پایه و مبنای معماری این ناحیه تا قرن‌های متمادی بوده است.
۱) ویژگی‌های معماری کوهستانی
۱.۱) تعریف واژه کمبود واژه در تعریف این معماری به چشم می‌خورد، شاید معماری کوهستانی، پلکانی یا طبقاتی تا این مقطع، کامل‌ترین واژه‌هائی باشد که بتوان به ساختار معماری این منطقه اطلاق کرد. برای شناخت دقیق‌تر به‌صورت موردی و نمونه‌ای، معماری منطقه اورامان در استان کردستان مورد بررسی قرار می‌گیرد.از نمونه‌های شاخص این مجموعه می‌توان به روستاهای، پالنگان و اورمان تخت در دهستان اورامان استان کردستان اشاره کرد.این روستاها به لحاظ بافت، وسعت، استقرار در بدنه کوه و ساختار معماری از مهمترین نمونه‌های این معماری محسوب می‌شوند.
۱.۲) اهم ویژگی‌ها
۱.۲.۱) جهت‌یابی روستا، نحوه استقرار
اکثر روستاها در طرفین دره‌ای کم عرض با شیب عمومی بالای ۵۰% واقع شده‌اند. جهت عمده ساختمان‌ها رو به ساختمان‌ها رو به سمت جنوب و جنوب‌شرقی بوده تا بیشترین بهره ممکن از تابش آفتاب میسر باشد. در بسیاری از موارد در یک سمت دره خانه‌های مسکونی و در سمت دیگر، زمین‌های محدودی که به باغ‌داری اختصاص یافته، مستقر می‌باشند.
۱.۲.۲) مسیرهای حرکتی:
بافت روستا کاملاً از شیب عمومی تبعیت کرده و عمدهٔ مسیرهای حرکتی براساس جهت و به‌صورت لایه‌های موازی و شبکه‌های عمومی در هم تنیده شده درون روستا به‌وجود آمده است.کوچه‌ها در کمرکش کوه قرار گرفته و معمولاً یک معبر اصلی با بیشترین عرض به‌عنوان محور عمده حرکتی، طرفین روستا را به یکدیگر متصل می‌کند. کوچه‌های دیگری نیز به موازات آن در بافت روستا مسیرهای فرعی را تشکیل داده و همگی تابع شیب غالب هستند. به تناسب کشیدگی عرضی روستا، و درجه شیب، تعدادی معبر عمودی، ارتباطات در بالا و پائین روستا را برقرار کرده‌اند. نکته حائز اهمیت در این مورد، بخش‌هائی از معابر هستند که از زیر فضاهای مسکونی عبور می‌کنند و به نوعی ساباط در معماری مناطق کویری و روستای ابیانه را تداعی می‌کنند.
۱.۲.۳) تعریف مرکز:
یکی از مهمترین ویژگیظهای معماری مناطق گرم و خشک، داشتن ساختار مرکزگرایانه است. ایجاد مرکزی با وسعت نسبتاً زیاد و به‌صورت میدان یا میدانگاه، در این نواحی مشهود و مشخص است. عناصر پیرامون این مراکز، مسجد، بازار و برخی از عملکردهای خدماتی و رفاهی به نسبت بزرگی ناحیه بوده و در ابعاد خردتر این مرکزگرائی در معماری منازل و جزء فضاها تعریف شده است.در روستاهای مورد اشاره در این نوشتار، به‌دلیل صعب‌العبور بودن ناحیه، نداشتن زمین و منطقه وسیع تخت، کشیدگی روستا، مرتفع بودن و بافت عمومی، مرکز به‌صورت خطی سازماندهی شده و در برخی از روستاهای بزرگ‌تر دارای بیش از یک مرکز هستند.عرض این مرکز که معمولاً در امتداد معبر اصلی قرار دارد؛ اندکی بیشتر بوده و با حداقل خدمات، محل تجمعات مردم ساکن در روستا نیز میباشد. دسترسی سخت و مشکل از نواحی مختلف به روستا به یک مرکز خاص باعث پراکندگی خدمات در امتداد معبر اصلی شده و بدین ترتیب چندین مرکز با حداقل خدمات مورد نیاز ساکنان، به‌وجود می‌آید.
۱.۲.۴) تیپولوژی عمومی مسکن:
اگر مرحوم دکتر پیرنیا، مواردی را تحت‌عنوان اصول معماری ایرانی تبیین می‌نماید، باید به این نکته اشاره کرد؛ واژه صحیح‌تر ”ویژگی‌های معماری ایرانی در ناحیه گرم و خشک“ است. به‌عنوان مثال، ساختار مسکونی روستاهای مورد بحث، از اصل درون‌گرائی پیروی نمی‌کند. معماری برون‌گرا نیز در این محدوده تعریف نشده است. شاید واژه ”معماری طبقانی“ مناسب‌تر باشد. عملکردگرائی براساس نیاز از مهمترین ویژگی‌های این مجموعه محسوب میشود. به‌دلیل اینکه، بستر کافی جهت احداث خانه وجود ندارد و همچنین محدودیت در توسعه روستاها، اکثر منازل در طبقات احداث شده و به طرز ماهرانه‌ای تعادل این مجموعه‌ها حفظ شده است.ارتباط قابل توجه هر خانه با خانه‌های پیرامون، بالاخص بخش بالائی و پائینی، در نهایت به استحکام روابط اجتماعی در این روستاها انجامیده است.
جدال انسان با طبیعت را به عینت می‌توان در این مناطق مشاهده کرد. بدنه سخت و سترگ کوه تراشیده شده و در بستر کوچکی که به‌وجود آمده و با همان سنگ‌ها، خانه‌ای زیبا، استوار و رفیع ساخته شده است. سنگ‌های به‌دست آمده از همان بستر، استادانه و هنرمندانه در دل دیوارها جای گرفته و سطوحی کاملاً صاف و عمودی را تشکیل داده‌اند. رنگ دیوارها همان رنگ کوهستان بوده و فقط فرم متفاوت آن است که در دیدگاه ناظرین، جلوه می‌کند. تمامی خانه‌ها آن‌چنان به تبعیت از شیب زمین، بر سینه صخره‌ها خزیده و به یکدیگر پیوسته‌اند که گوئی پیکره واحدی را تشکیل داده‌اند.پلان هر خانه در متنهای سادگی و دقت طراحی شده و در بیشتر آنها بدنه کوه آخرین جدارها اتاق‌ها را در بر گرفته است.یکی از بزرگ‌ترین معایب طراحی این خانه‌ها، دسترسی سخت و دشوار طبقات است. اکثر ارتباطات معمولاً از طریق فضای باز یا نیمه باز انجام میشود. به‌دلیل موقعیت خاص زمین و شیب فراوان و کمبود بستر مناسب، بیشتر فضای درون خانه‌ها به عملکردهای اصلی اختصاص یافته و پله‌های چوبی یا سنگی یا بیرون آمده تیرهای ساختمان، ارتباط عمومی را برقرار می‌کند.در بسیاری از خانه‌ها بالکن و تراس نیز به چشم می‌خورد. فضای نیمه‌باز به‌صورت عقب‌رفتگی در بخش مرکزی نما و یا به‌صورت پیش‌آمدگی لبه‌های ساختمان، طراحی و اجراء شده است. جسارت و مهارت معماران سنتی در اجراء این پیش‌آمدگی‌ها و با حداقل مصالح بومی قابل تحسین است.استفاده از رنگ آبی، که در فرهنگ و باورهای مردمان این مناطق جایگاه خاصی دارد به ساختمان‌ها جلوه زیبائی بخشیده و کاملاً در بافت خاکستر کوهستان ترکیب هنرمندانه‌ای را تداعی می‌کند.
۱.۳) مصالح:
دیوارهای این خانه‌ها خشکه چین است، یعنی این دیوارها بدون استفاده از ملاط و با استقرار سنگ‌ها بر روی یکدیگر ساخته می‌شوند. سنگ مورد نیاز برای ساخت خانه‌ها از کوه‌ها همان منطقه تأمین میشود
۱.۴) مراحل ساخت:
جهت احداث بنا، ابتدا مکان مورد نظر، مشخص شده و سپس بستر لازم به اندازه حدودی نیم‌متر کنده میشود. آنگاه با استفاده از سنگ پی خانه را پر نموده و در مرحله بعدی دیوارهای مختلف را تا دو متر بالا می‌آورند. پس از آن در فواصل مختلف دیوار، تخته‌هائی از جنس چوب درختان توت، گردو یا چنار قرار داده شده و دیوار چینی ادامه پیدا می‌کند. این تخته‌ها مانع از ایجاد فشار بسیار شدید بر بدنه‌های سنگی دیوار میشود. ضمن اینکه چنانچه ترکی به‌دلیل نیروهای رانشی و یا نشست موضعی در بدنه دیوار ایجاد شود: این ترک سرتاسرری نبوده و در محل استقرار لایه‌های چوب متوقف میشود. پس از اتمام ساخت دیوار، تیرهای چوبی بر عرض دیوارها قرار داده شده و روی این تیرها تخته کوبی میشود. پیش از شفته‌ریزی روی تخته را با گونی یا قطعات ریزدانه سنگ پوشش داده و در مرحله بعدی شفته‌ریزی بر روی تخته‌ها انجام میشود. پس از این مرحله با استفاده از سنگ‌های مدور (بام غلتان)، سطح بام را مسطح نموده و در آخرین مرحله روی بام کاملاً با کاهگل پوشیده شده و مجدداً مسطح میشود. سقف برخی از فضاها نظیر مطبخ یا محل پخت نان دارای سوراخ مدوری است که به نوعی یادآور گنبدهای معماری کویری ایرانی میباشد.دیوارها از داخل با گل، کاهگل و گل سفید، اندود میشود. چنانچه فضاهای درونی اتاق‌ها دارای دهانه‌های بزرگی باشد، از ستون‌های چوبی جهت ایستائی و پایداری سقف استفاده میشود. با توجه به بافت شیبدار منطقه، در عمده خانه‌ها بدنه کوه به‌عنوان یکی از جداره‌های مسکن عمل نموده و از داخل نیز منظره زیبائی را پدید آورده است.امروزه نیز با استفاده از مصالح جدید ساختمانی، معماران این مناطق، با ترکیب استادانه‌ای، تیرها و ستون‌های فلزی را در ساخته‌های خود همراه با مصالح سنتی به‌کار می‌برند.
۲) فضاهای معماری مسکونی
در اکثر نمونه‌های این منطقه، خانه‌ها در دو طبقه احداث شده‌اند. براساس معیشت، غالب فضاهای خانه‌ها با یکدیگر متفاوت است. به‌عنوان مثال خانه‌های افراد باغ‌دار، کشاورز، دامدار و کسانی‌که بر روی زمین‌های دیگران کار می‌کنند کمابیش با هم متفاوت است.در بسیاری از موارد طبقه همکف به محل نگهداری احشام و انبار اختصاص دارد. فضای اصلی مسکونی در طبقه یا طبقات بالاتر واقع بوده و از بخش‌های مختلفی تشکیل میشود. نکته حائز اهمیت تعریف دقیق عملکرد هر فضا با گویش‌های محلی است که نشان‌دهنده توجه ساکنان این مناطق به نوع کاربری فضا و طراحی آن متناسب با کاربری مورد نیاز است. برخی از این واژه‌ها و عملکرد نظیر آن عبارتند از:نیشتمان اتاق بزرگ خانه و در مقیاس امروزی، نشیمن منزل به شمار می‌آید. در وسط اتاق جای کرسی مخصوص اوقات سرد سال ساخته شده و بالای آن در سقف سوراخی موسوم به کوناوانچه جهت تهویه و نورگیری تعبیه شده است. در گوشه برخی از این اتاق‌ها به کمک قطعات کوچک سنگ مکانی برای پخت غذا به نام ئارگا ایجاد میشود. اتاق بزرگ دیگر در این خانه‌ها مخصوص مهمان است که در اصطلاح محلی دیواخان یا یانومیمانی نامیده شده و دارای وسایل کامل پذیرائی میباشد. معمولاً به طبقات زیرین خانه، ژیرو یا ژیرخان و طبقات بالاتر سه‌رو یا سه‌رخان، اطلاق میشود.ایوان خانه‌ها که یکی از ویژگی‌های معماری این مناطق به شمار می‌آید، هیوان نام داشته و جلوه خاصی به نمای اکثر منازل در دامنه کوه داده است. هیزم‌دان مکان نگهداری هیزم جهت مصرف عمده سوخت در گذشته بوده و در طبقه زیرین قرار داشته است.محل نگهداری دام و احشام که در بخش زیرین خانه است، گه‌ور نام داشته و به تناسب نوع حیوانات، دارای فضاهای مجزائی با دیوارهای سنگی یا حصارهای چوبی میباشد. برای تأمین نور و تهویه این فضاها پنجره‌های کوچکی تعبیه شده که بدان ویله می‌گویند. محل نگهداری ماکیان کولانه در گوشه‌ای از گه‌ور قرار دارد. کایان یا کاگان مکان نگهداری و انبار کاه است که در کنار گه‌ور ساخته میشود.عمده خانه‌های این مناطق دارای راهرو نیستند. به راهروی کوچک ورودی منزل ناودرگا می‌گویند. فضاهای خدماتی نظیر سرویس بهداشتی (و گاه حمام) در حداقل اندازه ممکن، سایر بخش‌های معماری مسکونی این مناطق را تشکیل می‌دهد.
۳) نگاهی به معماری ارگانیک ـ راهکاری جهت تبیین معماری منطقه
به‌دلیل ساختار عملکردگرایانه و همگامی با طبیعت در معماری مناطق اورامان، در این بخش یکی از مشهورترین سبک‌های معماری بین‌المللی در دوره مدرنیسم (معماری ارگانیک) به‌عنوان الگوی نمونه‌ای برای تبیین اصول معماری در این منطقه مورد بررسی قرار می‌گیرد.لفظ معماری ارگانیک بیشتر به آثار معماران برجسته‌ای نظیر فرانک لوید رایت اطلاق میشود. زیگفرید گیدئون مؤلف کتاب مشهور فضا، زمان و معماری معتقد بود که رایت توانائی بیان و توصیف معماری ارگانیک را نداشت اما با آثار خود هم‌چون خانه آبشار معماری طبیعت‌گرایانه را عرضه کرد.برای بسیاری از نظریه‌پردازان معماری مدرن که به دنبال تعبیری معمارانه از زیبائی بودند، طبیعت فلسفه مهم تلقی می‌شد. معماری می‌بایست ترکیبی را به‌وجود می‌آورد که به موازات طبیعت باشد و چرخه حیات، رشد و توسعه را به‌صورت انتزاعی نشان دهد.در آثار معمارانی نظیر لوئی سالیوان و فرانک لوید رایت، معماری ارگانیک به بارزترین شکل ممکن و در تک بناها به نمایش درآمده است. این نظریه یا سبک معماری امیدی را به‌وجود می‌آورد که در صورت تحقیق و پژوهش کامل در خصوص معماری منطقه غرب کشور به تعریف یک معماری مؤلف و تبیین اصول منطبق با آن، در این منطقه دست یافت. در زمان اوج معماری ارگانیک نظریه‌پردازان مشهور در خصوص ارتباط معماری و طبیعت موارد متعددی را بیان کردند. فردریش ویلهم شیلینگ (یکی از بنیانگذاران فلسفه رمانتیک)، معتقد بود که طبیعت جزئی از خود انسان است و بین انسان و طبیعت جدائی نیست.در این‌جا به هیچ عنوان هدف از نام بردن معماری ارگانیک اطلاق این سبک به معماری غرب ایران نیست؛ چرا که اصولاً بستر این نوع معماری با یکدیگر تفاوت داشته و معماری ارگانیک در ساختار مشخص و کاملاً تعریف شده‌ای قرار دارد. فقط این نکته حائز اهمیت است که با توجه به ساختار طبیعت گرایانه معماری مورد نظر، می‌توان اصولی را در لابلای معماری مناطقی نظیر اورامان یافت و آنها را بسط و گسترش داد.
۴) برخی از ویژگی‌های معماری اورامان ـ تطبیق با اصول ارگانیک
۴.۱) حداقل دخالت در محیط طبیعی
ساخت و ساز در معماری منطقه اورامان با کم‌ترین لطمه به طبیعت شکل گرفته و تمامی ساختمان‌ها منطبق با شیب و توپوگرافی ساخته شده‌اند.
۴.۲) تلفیق ساختمان با محیط طبیعی به‌گونه‌ای که مکمل یکدیگر باشند:
نگاهی به سایت پلان اکثر مناطق کوهستانی و حتی شهرهای بزرگ در این ناحیه نظیر سنندج (مرکز استان کردستان)، به وضوح تلفیق ساختمان با محاط پیرامون را نشان می‌دهد.
۴.۳) تلفیق فضای داخل و خارج
بالکن‌ها و تراس‌هائی که با مهارت فراوان ساخته شده‌اند؛ به نوعی فضای داخل و خارج را به یکدیگر مرتبط ساخته‌اند. از سوی دیگر بخش‌های پشتی خانه‌ها کاملاً درون کوه قرار گرفته و در بسیاری از فضاها، آخرین جداره، همان بستر طبیعی صخره و کوه است.
۴.۴) استفاده از مصالح طبیعی
همان اصلی که مرحوم پیرنیا تحت عنوان خودبسندگی از آن یاد کرده است، در معماری این مناطق قابل مشاهده میباشد. استفاده از سنگ و چوب که برگرفته از بستر طبیعی منطقه هستند این اصل را نیز در این‌جا تأیید می‌کند.
آثار معماری استان
عمارت آصف دیوان
این بنا در ضلع شمالی خیابان امام خمینی در شهر سنندج واقع شده است.
سردر ورودی بنا با نمای آجری، به شکل نیم هشتی و متأثر از سبک باروک است. تالار تشریفات بنا دارای ایوان ستون دار با اُرُسی (نوعی در قدیمی که دارای چهارچوب مخصوص بوده و با بالا و پایین رفتن باز و بسته می شده است)پر کار است و از بخش های بسیار زیبای بنا محسوب می شود. در بخش غربی نیز اُرُسی های زیبایی تعبیه شده است. در این عمارت تزیینات معماری مانند گچ بری، آینه کاری و کار چوب با مهارت به کار رفته است.
این ساختمان دارای چهار حیاط است که به ترتیب عبارت اند از: بیرونی، اندرونی، حیاط مطبخ و اصطبل. یکی از این حیاط ها تخریب شده است. این عمارت دارای یک رشته قنات است که آب حوض بزرگِ آب نمای مقابل تالار و دو حیاط دیگر از آن تأمین می شود.
در ضلع جنوب غربی عمارت، حمام خصوصی با سبک و اسلوب معماری حمام های ایرانی ساخته شده است که دارای نقش های آهک بری و ستون های سنگی بسیار زیبا است.
براساس نقل قول های مختلف ، احداث بنای اصلی عمارت آصف که به تالار تشریفات معروف است، احتمالاً مربوط به دوران صفویه است که در دوره های بعدی ، به ویژه در دوران قاجار و پهلوی به تدریج بخش هایی به آن افزوده شده است. عمارت آصف در نوع خود از نظر معماری منحصر به فرد است.
عمارت و باغ آیت الله مردوخ
روستای " نوره" در 18 کیلومتری جنوب غربی شهر سنندج واقع شده و بیش از سه هزار نفر جمعیت دارد." نوره" روستایی با معماری بومی منطقه کردستان است که در معماری آن از مصالح محلی، به ویژه سنگ های منطقه استفاده شده است.
بنای آیت الله مردوخ در دامنه یکی از تپه ماهورهای غرب کوه " آبیدر" و به فاصله 700 متری روستای نوره قرار دارد. این اثر قابل توجه، در جنوب روستا واقع ، و از موقعیت خاصی برخوردار است. نوع معماری آن قلعه ای و دارای چشم اندازی زیباست و اشراف کامل به محیط پیرامون و روستا دارد. این بنا در زمینی به مساحت 600 متر مربع ( اعیان 500 متر مربع و عرصه 550 متر مربع ) از مصالح محلی و در دو طبقه ساخته شده و در طرفین گوشه های شمالی و جنوبی دارای برج دیده بانی است. حیاط آن در ضلع غربی قرار دارد. طراحی و اجرای این بنا و باغ به وسیله " آیت الله مردوخ " انجام شده و توسط استادکاران بومی به ویژه استاد " عنایت الله " و استاد " علی محمد بنا" در سال 1322 شمسی ساخته شده است.
عمارت احمد زاده
این عمارت در ضلع شمالی بلوار نمکی شهر سنندج واقع شده و زمان ساخت آن به دوران حکومت پهلوی اول برمی گردد.
بنا دارای یک حیاط چهار گوش کوچک است و ساختمان آن در چهار طبقه با نمای جنوبی و تزیینات آجر تراش بسیار زیبا و پرکار در قسمت نمای اصلی، ساخته شده است.
عمارت احمد زاده نسبت به سایر بناهای مسکونی استان، از شیوه اجرایی و تزیینات منحصر به فرد برخوردار ، و نوع معماری آن برون گرا است. از این رو با وجود یک حیاط در ضلع جنوبی، می توان گفت سبک معماری کردستانی که ویژگی بارز آن ایوان های ستون دار است در این عمارت به بهترین وجهی رعایت شده است.
عمارت امجدالاشراف
عمارت " امجدالاشراف " در خیابان صلاح الدین ایوبی شهر سنندج قراردارد. این بنا به سفارش " میر ابوطالب" که از تجار اصفهان بود، با چیره دستی و مهارت معماران و استادکاران اصفهانی در سال 1217 هـ.ق ساخته شد.
این عمارت در اصل شامل تالار تشریفات که در ایام محرم محل عزا داری سالار شهیدان بود و نیز بناهای مسکونی مجاور بود که بعدها دچار تغییرات و دگرگونی هایی به ویژه در قسمت جنوبی شد.
فضاها و اطاق های سه دری و پنج دری در دو طبقه، گچ بری های پر کار با نقوش اسلیمی و در جوار آن نقاشی هایی متآثر از نقاشی غربی، قاب بندی های سقف حسینیه با نقاشی های زیبای منحصر به فرد در شهر سنندج، پنجره ها با شیشه های رنگی و سایر عناصر تزیینی به کار رفته در بخش های مختلف این عمارت، از جمله خصوصیات شاخص و منحصر به فرد این بنا است و آن را در زمره یکی از مهم ترین بناهای استان از نظر معماری، به ویژه تزیینات معماری قرار داده است. در نمای بنا، تزیینات آجرکاری خفته و راسته به خوبی کار شده است. این ساختمان دارای حیاط با حوض مستطیل شکل و سنگ فرش تخته پوش سنندجی است.
عمارت سرهنگ آزموده اردلان
این عمارت در بافت قدیمی محله قطارچیان سنندج، در کوچه خسروی نزدیک عمارت وکیل الملک واقع است. این بنای قدیمی که مالک اولیه آن فردی از خانواده " اردلان" بود، اکنون در تملک میراث فرهنگی کردستان قرار دارد.
این عمارت دارای بخش های مختلفی است؛ سردر ورودی به فرم نیم هشتی و سکوهای قرینه سنگی با قوس های متداخل نیم دایره آجری و گره چینی است. حیاط چهار ضلعی مرکزی ساختمان با آب نما و باغچه، یاد آور معماری درون گرای ایرانی است. فضاهای دیگر شامل سه دری ها، دودری و پنج دری، تالار، اُرُسی زیبا و بدیع در هر یک از مدخل های ورودی فضاها، بسیار حساب شده و زیبا است. تمام فضا در پیرامون حیاط مرکزی و در دو طبقه ساخته شده است. تزیینات آن ترکیبی از اُرُسی، گچ بری رنگی، حجاری روی سنگ، آجر کاری به صورت خفته و راسته و استفاده از نرده های فلزی است. تاریخ ساخت دقیق منزل مشخص نیست، اما با توجه به نوع و ویژگی معماری بنا، به نظر می رسد که در دوره قاجار ساخته شده باشد.
مجموعه عمارت شیخ محمد باقرغیاثی
این ساختمان کنار عمارت وکیل الملک ، در ضلع شمالی خیابان کشاورز و در محله قطارچیان سنندج واقع است. این منزل که از خانه های بزرگ شهر سنندج محسوب می شود، دارای بخش های مختلف است که طی چند دوره ساخته شده است.
سردر ورودی، مهم ترین بخش ساختمان، از نظر نوع معماری دارای ویژگی های منحصر به فرد است. بخش دیگر که ساختمانی سه طبقه است، در اوایل دوره پهلوی، در داخل حیاط اصلی و در کنار قنات ساخته شده است.
برای رسیدن به داخل ساختمان باید سلسله مراتب خاصی را طی کرد؛ ابتدا باید از سردر، هشتی، حیاط بیرونی و سپس از حیاط اصلی و محلی که شیخ در آن ساکن بود، عبور کرد. فضاهای مختلف این مجموعه شامل پنج دری ها، سه دری ها، انبار، زیرزمین، هشتی، تراس، راهروها، هفت دری و مسجد است.
تزیینات معماری این ساختمان شامل اُرُسی سازی که در نوع خود دارای طرح های اسلیمی قابل توجهی است، قاب بندی، گچ بری، حجاری روی سنگ و همچنین تزیینات آجر کاری است.
امروزه بخش هایی از ساختمان ، تخریب شده ولی قنات آن به خوبی باقی مانده است. این بنا متعلق به " شیخ محمد باقرغیاثی" از عارفان برجسته سنندج بود و هنوز وراث آن مرحوم در آن زندگی می کنند. معمار بنا ، استاد" ابراهیم مختار پوریان" بود.
عمارت آصف
براساس نقل قول‌های مختلف احداث بنای اصلی عمارت آصف که شامل تالار تشریفات است به دوران صفویه باز میگردد؛ که در دوره‌های بعدی بویژه در دوران قاجاریه و پهلوی بتدریج بخشهایی به آن افزوده شده است.
سر در ورودی این بنا با نمای آجری که به شکل نیم هشتی است براساس سبک باروک ایرانی ساخته شده است.
تالار تشریفات آن ایوان ستوندار بااروسی پرکار آن از بخشهایی بسیار زیبای بنا محسوب میشود عمارت دارای یک رشته قنات است که اکنون آب آبنمای مقابل تالار ازآن تامین میشود.
این محل شامل تزئینات معماری همانند گچبری ، آینه کاری و کار چوب است درضلع جنوب‌غربی عمارت حمام مخصوص با سبک واسلوب معماری حمام‌های ایرانی ساخته شده است که دارای نقش‌های آهکبری است.
مرمت این بنا از سال 1377 با عملیات حفاظتی شروع شد و در سالهای بعدی تا سال 1381 همچنان ادامه پپدا کرده است و قسمت‌هایی که درآن آسیب دیده بود مرمت شد و همچنین تزیینات آن نیز مرمت و بازسازی شد آهکبری‌های حمام خصوصی آن نیزکه از بین رفته بود دوباره احیاء شده است.
همچنین سیستم آبرسانی این عمارت که از آب‌جاری و قنات میباشد رهاسازی و احیاء شده است. درقسمت جنوبی و درابتدای ورودبه عمارت ومسیردالان منتهی به حیاط مرکزی دری به سمت راست باز میشود که درگذشته حیاط مستخدمین بوده و باتوجه به اینکه بخش‌های مختلف این قسمت به کلی تخریب شده و هیچ آثار و شواهدی از گذشته به جای نمانده بود ، بامسقف کردن بخش عمده‌ای از این فضا به وسیله گنبدهای آجری و احیاء کردن حوض اصلی و ساخت رواق در اطراف آن، بخشی از این قسمت به نگارخانه و بخش دیگر آن تبدیل به چایخانه سنتی میشود با توجه به اتمام عملیات مرمتی دراین بنا وباتوجه به نفاست وارزش تاریخی بنا تاسیس موزه مردم شناسی غرب کشور ( خانه کرد) دراین بنا مورد توجه قرار گرفته است واین موزه همزمان با روز جهانی موزه وبزرگداشت میراث فرهنگی افتتاح میشود.
دراین موزه مجموعه ای از شیوه های کار وزندگی مناطق کردنشین به معرض نمایش گذاشته میشود.
عمارت و باغ آیت الله مردوخ
روستای «نوره » در 18 کیلومتری جنوب غربی شهر سنندج واقع شده و بیش از 3 هزار نفر جمعیت دارد؛ «نوره» روستایی با معماری بومی منطقه کردستان است که در معماری آن از مصالح محلی، به ویژه سنگ های منطقه استفاده شده است.
بنای آیت الله مردوخ در دامنه یکی ازتپه های غرب کوه «آبیدر » و به فاصله 700 متری روستای نوره قرار دارد . این اثر قابل توجه ، در جنوب روستا واقع و از موقعیت خاصی برخوردار است.
نوع معماری آن قلعه ای و دارای چشم اندازی زیباست و اشراف کامل به محیط پیرامون و روستا دارد. این بنا در زمینی به مساحت 600 متر مربع (اعیان 500 متر مربع و عرضه 550 مترمربع ) از مصالح محلی و در دو طبقه ساخته شده و در طرفین گوشه های شمالی و جنوبی دارای برج دیده بانی است؛ حیاط آن در ضلع غربی قرار دارد.
طراحی و اجرای این بنا و باغ به وسیله «آیت الله مردوخ» انجام شده و توسط استادکاران بومی به ویژه استاد «عنایت الله» واستاد «علی محمد بنا» در سال 1322 شمسی ساخته شده است.
خانه آیت‌الله شیخ محمد مردوخ کردستانی
بنای آیت الله مردوخ در محله قطارچیان و ضلع شرقی خیابان مردوخ شهر سنندج واقع شده و اکنون در تملک خانواده دیگری است.
این ساختمان در دو طبقه و زیرزمین، به شیوه معماری اصفهانی در دوره قاجاریه ساخته شده است. این منزل دارای دالان ورودی طولانی ، اتاق سرایدار ، حیاط چهارگوش و راه پله ورودی از 2 سمت تالار شاه نشین بود.
در ساختمان از آب جاری و روش دفع سنتی فاضلاب استفاده می‌شد.
در حیاط آن که دارای آب نما و فضای سبز است، حریم خصوصی و عمومی کاملاً رعایت شده است.
بر اثرکم توجهی مالکین فعلی در ساختمان تغییراتی حاصل شده است.
عمارت امجد الاشراف
عمارت «امجدالاشراف » در خیابان صلاح الدین ایوبی شهر سنندج قرار دارد . این بنا به سفارش «میر ابوطالب » که از تجار اصفهان بود، بان چیره دستی و مهارت معماران و استاد کاران اصفهانی در سال 1217 ه.ق ساخته شد.
این عمارت در اصل شامل تالار تشریفات که در ایام محرم محل عزاداری سالار شهیدان بود و نیز بناهای مسکونی مجاور بود که بعدها دچار تغییرات و دگرگونی هایی به ویژه در قسمت جنوبی شد.
فضاها واطاق های سه دری و پنج دری در دو طبقه ، گچ بری های پرکار با نقوش اسلیمی و در جوار آن نقاشی هایی متاثر از نقاشی غربی ، قاب بندی های سقف حسینیه با نقاشی های زیبای منحصر به فرد در شهر سنندج ، پنجره ها با شیشه های رنگی و سایر عناصر تزیینی به کار رفته در بخش های مختلف این عمارت ، از جمله خصوصیات شاخص و منحصر به فرد این بنا است و آن را در زمره یکی از مهم ترین بناهای استان از نظر معماری ، به ویژه تزیینات معماری قرار داده است.
در نمای بنا ، تزیینات آجرکاری خفته و راسته به خوبی کارشده است؛ این ساختمان دارای حیاط با حوض مستطیل شکل و سنگ فرش تخته پوش سنندجی است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 30 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
چکیده :
سیستم حسابداری نقش عمده و بزرگ در ادارة امور مؤسسات و راهنمایی مدیران آنها و بسیاری دیگر از مردمی که با مسائل اقتصادی یک اجتماع در تماس هستند بعهده دارد ، یک سیستم حسابداری فارغ از اندازه و نوع آن مانند هر سیستم دیگر از مجموعه ای از عوامل که نظام ارتباطی مشخص دارند تشکیل می شود . مهمترین عامل و یا در واقع عامل مسلط در هر سیستم حسابداری نیروی انسانی شاغل در آن است که یک سیستم را موفق یا نا موفق می کند . این نیروی انسانی شاغل در سیستمهای حسابداری دستگاهها ی مختلف و یا به عبارت دیگر حسابداران در معنای عام علاوه بر درستکاری ، امانت و پشتکار باید از تخصص مهارت وتجربه لازم برای پرداختن به کار حسابداری بر حسب سطح شغل ، وظایف و مسئولیت ها ونوع عملیات مؤسسه برخوردار باشند .
مهمترین عملکرد یا وظیفه یک سیستم حسابداری عملکرد اطلاعاتی است و هر سیستم حسابداری باید اطلاعات موجود درباره معاملات عملیات مالی ورویدادهای دارائی اثر مالی بر یک مؤسسه را گرد آوری نماید، ثبت کند ودر گروه های همگن طبقه بندی کند وبالاخره گزارشهای را فراهم کند که تصمیم گیرندگان مختلف درباره یک مؤسسه یا سازمان بتوانند بر مبنای آن آگاهانه تصمیم بگیرند .
اگر اطلاعاتی که در جریان فعالیت ها ی یک سازمان فراهم می آید به شکل مطلوب ارائه شود برای تصمیم گیری های مختلف فایده چندانی ندارد . بنابراین تصمیماتی که توسط اداره کنندگان یک سازمان و یا توسط اشخاص ذیحق و ذینفع درباره یک مؤسسه گرفته می شود بسیار متنوع و متعدد است .
مدیران در سازمان در پی آن هستند که با حداقل امکانات، حداکثر استفاده و مطلوبیت را از آن سازمان خود نمایند. یکی از ابعاد بسیار مهم یک سازمان در حال حاضر شیوه بکارگیری از دارائیهای موسسه است و همچنین میدانیم که قسمت عمده‌ای از دارائیهای موسسات در موجودیهای انبار آن نهفته و انباشته شده است و مدیریتهای مالی، تدارکات و انبار در پی آن هستند تا بهترین ترکیبی که متضمن حداکثر سود یا حداقل هزینه برای موسسه باشد را معین بنمایند.
سازمانها به علت عدم دسترسی به اطلاعات درست و به موقع از میزان و نوع موجودیهای انبار قادر به تهیه و تدارک مایحتاج با صرفه کامل نیستند و آنگاه دچار مشکلاتی در این زمینه خواهند شد. و در جستجوی متخصصان انبارداری نیز غالباً به افراد بدون آمادگی و معلومات برخورد مینمایند و چون تکامل در این زمینه بدون کاربرد روشهای نوین و فنون پیشرفته علمی نخواهد بود لزوم این افراد مطلع و حرفهای هر چه بیشتر از پیش مشهود میشود.
مقدمه
یکی از اهداف اولیه فعالیتهای سازمانی، نیل به اهداف با حداکثر کارایی می باشد. سازمانها جهت نیل به اهداف خود از منابع مختلفی بهره میگیرند. مواد مصرفی، ملزومات، ماشین آلات و ... ورودیهای سیتمهای سازمانی بازرگانی و صنعتی را تشکیل می دهند. این ورودیها پس از تهیه و تدارک توسط واحدهای خرید و تدارکات ( باکاراترین روش، در بهترین زمان موردنیاز و با بهتریان کیفیت نسبی در ارتباط با قیمت) ضروریست تا به بهترین نحو ممکن است نیز در سازمان حفظ و نگهداری شوند.
• واحدهای تجاری خصوصی
• واحدهای تجاری دولتی
• واحدهای تجاری تعاونی
• واحدهای مختلط.
امروزه یا پیشرفت علوم و تکنولوژی امکان تولید انبوه کالا فراهم شده است و این کار برنامه ریزی دقیق جهت استفاده به موقع و حداکثر از امکانات را می طلبد. انبارها را از دو جهت مورد بررسی قرار داد یکی از لحاظ فیزیکی نظیر محل انبار نوع قفسه بندی ها , محل کالا ها در انبار , نور ایمنی و وسایل حفاظت کالا ها و وسایل حمل و نقل.....دیگری سیستم اطلاعاتی انبار که به طرح و گردش فرمها به نحوی که اطلاعات به بخش های مختلف کارخانه یا موسسه به موقع و به مقدار لازم برسد و به کنترل های لازم در رابطه با کالا بحث می نماید.
فصل اول
مروری بر تاریخچه , فعالیت ما چگونگی تامین سرمایه شرکت ملی گاز ایران
( استان کردستان )
تاریخچه
شرکت گاز استان کردستان یکی از شرکتهای عملیاتی وخدماتی زیر مجموعه وزارت نفت می باشد که از سال 1377به عنوان یک شرکت مستقل (سهامی خاص) به منظور ارائه خدمات گازرسانی متناسب با نیازها وانتظارات مشترکین گاز طبیعی فعالیت خود را آغاز نموده است . گازرسانی دراستان کردستان ازسال 1370شروع شد ودرسال 1372 بهره برداری از گاز درشهرهای قروه وسنندج آغازگردید. درراستای سیاستهای کلان برنامه سوم توسعه اقتصادی واجتماعی وهمچنین اجرای سیاستهای جدید دولت مبنی برانجام تحولات اداری ،تمرکززدایی،تفویض اختیاربیشتربه استانها وهمچنین مدیریت امورگازرسانی وبهره برداری برپایه بنگاههای اقتصادی، شرکت گاز استان کردستان در تاریخ 30 آذر ماه سال 1377 طبق‌بند ب ماده 6 قانون اساسنامه شرکت ملی گاز بعنوان شرکت فرعی شرکت ملی گاز بصورت شرکت (سهامی‌خاص) تاسیس و به شماره 146509 در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسیده است.فعالیت شرکت گاز استان کردستان بصورت مستقل از اول فروردین 1379 عملاً آغاز گردیده و در حال حاضر شهرهای سنندج، قروه، دهگلان، بیجار، دیواندره، سقز، بانه، کامیاران، مریوان و سروآباد بعنوان مراکز شهرستان و جمعاً تعداد 22 شهر از 25 شهر و تعداد 469 روستای استان. از نعمت گاز برخوردار بوده و پروژه‌های گازرسانی، در تعدادی از شهرها و روستاهای استان، در حال اجرا می باشد.
این شرکت ضمن رعایت مقررات ،ضوابط ،استاندارد ودستورالعملهای صادره از طرف وزارت نفت وشرکت ملی گاز درجهت هدایت شرکت درمسیر بنگاه داری اقتصادی ودستیابی به اهداف واستراتژیهای تعریف شده تلاش وکوشش می نماید.
شرکت گاز استان کردستان با وظیفه تحقق اهداف تعیین شده در بخش گاز کشور مبنی بر جایگزینی گاز طبیعی با سایر سوختها از طریق توسعه شبکه گازرسانی وهدایت جامعه به سمت جایگزینی گاز طبیعی در محدوده استان،خط مشی کیفیت ،ایمنی و زیست محیطی خود را در قالب عناوین ذیل بصورت صریح وروشن بیان نموده تا کلیه مدیران و پرسنل شرکت، ضمن آگاهی کامل مفاد آن ،تعهد خود را نسبت به حفظ واجرای آن اعلام نمایند.
اهداف:
• جلب رضایت کامل مشتریان و سایر طرفهای تجاری ذینفع،کارکنان،پیمانکاران،شرکت ملی گاز ایران و…
• گسترش و توسعه گازرسانی در محدوده استان با هدف جایگزینی گاز طبیعی با سایر سوختها
• افزایش کیفیت و ارائه خدمات مناسب به شهروندان وطرفهای ذینفع
• کاهش اثرات و مخاطرات زیست محیطی ناشی از فرایندهای گازرسانی در سطح استان
• ایجاد محیط ایمن و بدون حادثه برای کارکنان شرکت ،شهروندان وطرفهای ذینفع بر اساس نظام مدیریت یکپارچه مطابق با نیازمندیهای استانداردهای OHSAS18001:1999 وISO14001:1996وISO 9001:2000طراحی و استقرار یافته و با توجه به اصل بهبود مستمر ،از طریق روشهای ذیل اهداف مذکور محقق می گردند.
1.توجه ویژه به منابع انسانی به عنوان سرمایه اصلی شرکت ،بهره گیری از مشارکت پرسنل جهت بهبود مستمر
2.بکارگیری دانش و تکنولوژی پیشرفته ورعایت و اجرای کامل قوانین و مقررات حاکم بر شرکت گاز استان کردستان
3.توجه ویژه به نقطه نظرات مشتریان و طرفهای ذینفع ولحاظ کردن آن در سرویس و خدمات
4.بهبود مستمر کلیه فرآیندها و فعالیتهای جاری شرکت
5.برنامه ریزی کلیه فعالیتها و فرآیندها جهت ارائه خدمات
6.اجرای صحیح و نظام مند برنامه ها و طرحهای ایجاد شده
7.کنترل ونظارت فرآیندها وفعالیتهای اجرا شده و ارزیابی اثربخشی نظام مدیریت یکپارچه جهت بهبود مداوم آنها
8.پیشگیری از آلودگیهای زیست محیطی وایجاد محیطی سالم با کنترل وکاهش اثرات مخرب زیست محیطی
9. تلاش درجهت کاهش حوادث ایمنی و ایجاد محیطی امن برای کارکنان
اساسنامه
ماده 1: نام شرکت : شرکت گاز استان کردستان یکی از شرکت های فرعی شرکت ملی گاز ایران میباشد.
ماده 2: مرکز شرکت: مرکز اصلی شرکت تهران است.
ماده 3: مدت شرکت: مدت شرکت نامحدود است.
ماده 4: سرمایه شرکت: سهام شرکت کلا متعلق به شرکت ملی گاز ایران میباشد.
ماده5:موضوع شرکت ، دریافت، توزیع ، خرید و فروش و حق‌العمل کاری گاز طبیعی بارعایت قوانین مربوطه. ارائه خدمات به مشترکین گاز طبیعی.
ماده 6: حقوق و اختیارات شرکت :انعقاد قراردادهای خدمات و پیمانکاری و مهندسی مشاور و مشاوره و استخدامی با موسسات و اشخاص واجد صلاحیت علمی ، فنی و مالی.
ماده 7: ارکان شرکت :ارکان شرکت شامل مجمع عمومی ، هیات مدیره و مدیر عامل،بازرس .
ماد8: مجمع عمومی :در نیمه اول خرداد هر سال برای رسیدگی و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر صورت‌های مالی سال گذشته شرکت و گزارش مدیران و بازرس ودر مهر ماه همان سال برای رسیدگی و تصویب بودجه سال آینده تشکیل میگردد.
ماده 9: وظایف مجمع عمومی: رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر صورت‌های مالی.
ماده10هیات مدیره: هیات مدیره از 3 یا 5 عضو اصلی تشکیل میشود. یک نفر رئیس، یک نفر مدیر عامل و یک نفر نایب رئیس و 2 نفرعضو علی‌البدل می‌باشند.
ماده 11: جلسات و تصمیمات هیات مدیره: جلسات هیات مدیره به دعوت و حضور هیات مدیره و در غیاب ایشان توسط مدیر عامل شرکت تشکیل میگردد.
ماده 12: وظایف و اختیارات هیات مدیره: اجرای تصمیمات مجمع عمومی، اخذ تصمیم درباره کلیه پیشنهادات مدیر عامل.
ماده 13: وظایف و اختیارات مدیر عامل: تصمیم درباره کلیه امور استخدامی، اعمال نظارت‌های مالی و اعتباری و ... .
ماده 14: حق امضاء: کلیه قراردادها و اسناد مالی که مستلزم قبول تعهد از طرف شرکت باشد با امضای یکی از اعضای هیات مدیره تعیین خواهد شد.
ماده 15: بازرس: طبق قوانین و مقررات جاری کشور انتخاب خواهد شد.
ماده 16: وظایف بازرس: تطبیق عملیات کشور با برنامه و بودجه مصوب و گزارش آن به مراتب بالاتر.
ماده 17: حدود اختیارات بازرس:بازرس حق مراجعه به کلیه دفاتر و اسناد و مدارک شرکت را دارد.
ماده 18: سال مالی: سال مالی شرکت از اول فروردین ماه شروع میشود و در آخر اسفند ماه همان سال خاتمه می‌یابد.
ماده 19: ترازنامه: اقلام دارایی شرکت به بهای خرید یا تمام شده پس از استهلاک منظور میشود.
ماده 20: استهلاک ، ذخیره عمومی و اندوخته‌ها: میزان استهلاک نسبت به انواع داراییهای شرکت تابع اساسنامه شرکت ملی گاز ایران خواهد بود
ماده 21: مقررات و آیین نامه‌های شرکت و تامین رفاه کارکنان آن: طبق اساسنامه شرکت نفت ایران خواهد بود.
ماده 22: موارد پیش بینی نشده : طبق قانون اساسنامه شرکت ملی گاز ایران یا قانون تجارت و اصلاحیه‌های آن خواهد بود
ماده 23: تصویب اساسنامه : این اساسنامه مشتمل بر(23)ماده و(1) تبصره میباشد که در تاریخ 6/8/77در اولین جلسه مجمع عمومی شرکت به تصویب رسید
چارت سازمانی
فعالیت :
منظور یک سلسله عملیات و خدمات مشخص است که برای تحقق بخشیدن به هدفهای سالانه برنامه های یک سال اجرا می شود و منابع مورد نیاز آن از محل اعتبارات مربوط به هزینه تامین می گردد.
شرکت گاز استان کردستان در تاریخ 1/10/1377 به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس و در مورخ 1/10/1377 در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی در عمران به ثبت رسیده است . در حال حاضر شرکت ملی گازاستان کردستان ( سهامی خاص ) جزء واحدهای تجا ری فرعی شرکت ملی گاز ایران می باشد .
مرکز اصلی شرکت در تهران واقع است ضمنا" فعالیت شرکت گاز استان کردستان ( سهامی خاص ) به صورت مستقل از سال 1379 آغاز گردیده است .
فعالیت اصلی :
اهم موضوعات فعالیت شرکت طبق ماده 5 اساسنامه عبارت است از : دریافت , توزیع , خرید یا فروش و حق العمل کاری گاز طبیعی و مطالعه و تهیه و تنظیم , اجرا , حفاظت و اداره عملیات مربوط به طرحهای احداث شبکه های گاز طبیعی و تاسیسات مربوط و هر گونه اقدام دیگر مربوط با صنعت گاز با موافقت مجمع عمومی می باشد .
سرمایه :سرمایه شرکت گاز استان که به طور سهم بوده و سهام ان با نام و تماما" پرداخت شده و کلا" متعلق به شرکت ملی گاز ایران می باشد و مبلغ سرمایه گذاری 000/001/039/78 ریال می باشد.
اندوخته های سرمایه ای :
بر اساس تبصره های سال 1380 قانون بودجه سود خالص سال مورد نظر کلا" صرف ایجاد طرحهای عمرانی می گردد.
نام شرکت :
نام شرکت گاز استان کردستان ( سهامی خاص ) است که طبق قانون اساسنامه شرکت ملی گاز ایران به عنوان شرکت فرعی شرکت ملی گاز ایران تشکیل می شود و از این پس در اساسنامه اختصارا" شرکت نامیده می شود.
مرکز شرکت :
مرکز اصلی شرکت سنندج است که با تصویب مجمع عمومی خود می تواند برای انجام عملیات و وظایف مقرر در ماده هاغی این اساسنامه شعبه یا دفاتر و نمایندگی هایی در داخل و یا خارج ازکشور تاسیس نماید.
مدت شرکت:
چون که طبق اصل های حسابداری اصل تداوم فعالیت شرکت , مدت شرکت نامحدود می باشد.
موضوع , حقوق و اختیارات شرکت
موضوع شرکت عبارتست از :
الف) دریافت , توزیع خرید و فروش و حق العمل کاری گاز طبیعی با رعایت مقررات و قوانین مربوطه
ب) حفظ نگهداری و اداره عملیات مربوط به خطوط انتقال فرعی شبکه های تغذیه و توزیع گاز , ایستگاههای تقلیل فشار , ایستگاههای اندازه گیری , ایستگاههای حفاظت از زنگ و سایر تاسیسات و ابنیه مربوط با فعالیتهای شرکت
ج) اراﺋه خدمات به متقاضیان و مشترکین گاز طبیعی , فروش گاز بر اساس قرارداد و اهتمام در ارتقاء کیفیت خدمات قبل و بعد از فروش به مشترکین و مصرف کنندگان گاز طبیعی
د) مطالعات فنی , مهندسی , اقتصادی و طراحی و اجرای طرح های گاز رسانی و ایجاد و احداث تاسیسات و ابنیه لازم جهت نیل به اهداف شرکت بر حسب برنامه های مصوب
ه) اهتمام لازم در نهادینه سازی نظام پژوهشی و ایجاد و تحکیم رابطه با مراکز علمی و تحقیقاتی به منظور دستیابی به نوآوری های علمی و فن آوری و متناسبا" پیاده سازی آنها در جهت رفع نیازهای شرکت
و) هر گونه اقدام دیگر مرتبط دیگر با صنعت گاز با موافقت مجمع عمومی
ارکان شرکت:
- شرکت دارای ارکان زیر می باشد :
1) مجمع عمومی
2) هیات مدیره و مدیر عامل
3) بازرس
سال مالی :
سال مالی شرکت از اول فروردین ماه هر سال شروع می شود و در آخر اسفند ماه همان سال خاتمه می یابد و گزارش هیات مدیره باید لااقل 30 روز قبل از تاریخ تشکیل عمومی تهیه و به بازرسان تسلیم شود.
تصویب اساسنامه:
در تاریخ 8/6/77 در اولین جلسه مجمع عمومی شرکت تصویب و در تاریخ 21/4/83 نیز از موادی از آن توسط مجمع عمومی فوق العاده اصلاح گردید.
به موجب قانون شرکتهای سهامی دارای سه رکن اساسی زیر می باشند.
1. مجمع عمومی صاحبان سهام
2. هیات مدیره
3. بازرسان
مجمع عمومی:
مجمع عمومی شرکت ملی گاز ایران شامل :
- نخست وزیر
- وزیر اقتصادی و دارایی
- وزیر نیرو
- وزیر صنایع و معادن
- وزیر کار و امور اجتماعی
- وزیر مشاور ورﺋیس سازمان برنامه و بودجه
- یک وزیر دیگر به انتخاب نخست وزیر
هیات مدیر و مدیر عامل:
هیات مدیره از 5 نفر عضو اصلی که یکی ازآنهارﺋیس هیات مدیره و مدیر عامل خواهد بود و دو نفر علی البدل که در غیاب عضو اصلی حضور می یابند تشکیل خواهد شد .
مدیر عامل : به عنوان بالاترین مقام اجرایی شرکت مسول حسن جریان کلیه امور و حفظ حقوق و منافع و اموال شرکت می باشد و برای اداره امور شرکت و اجرای مصوبات هیات مدیره و مجمع عمومی دارای همه گونه حقوق و اختیارات تام و تمام است و نمایندگی شرکت را در وقابل کلیه مقامات قضایی و کشوری و لشکری و موسسات و اشخاص با حق توکیل غیر دارد.
بازرسان مجمع عمومی:
دو نفر بازرس برای مدت یک سال از میان اشخاص ذیصلاحیت انتخاب می نماید . انتخاب مجدد هر یک از بازرسان به این سمت بلامانع است و تا زمانی که تجدید انتخاب به عمل نیامده بازرسان به خدمت خود ادامه خواهند دارد .
اهداف و خط مشی های شرکت گاز استان کردستان
شرکت گاز استان کردستان با وظیفه تحقق اهداف تعیین شده در بخش گاز کشور مبنی بر جایگزینی گاز طبیعی با سایر سوختها از طریق توسعه شبکه گاز رسانی و هدایت جامعه به سمت جایگزینی گاز طبیعی و در محدوده استان , خط مشی کیفیت ایمنی و زیست محیطی خود را در قالب عناوین ذیل به صورت صریح و روشن بیان نموده:
هدف شرکت :
الف ) جلب رضایت کامل مشتریان و سایر طرفهای تجاری ذینفع , کارکنان , پیمانکاران , شرکت ملی گاز ایران و ....
ب) گسترش و توسعه گاز رسانی و در محدوده استان با هدف جایگزینی گاز طبیعی با سایر سوختها
ج) افزایش کیفیت و اراﺋه خدمات مناسب به شهروندان و طرحهای ذینفع
د) کاهش اثرات و مخاطرات زیست محیطی ناشی از فرآیندهای گاز رسانی در سطح استان
و) ایجاد محیط ایمن و بدون حادثه برای کارکنان شرکت , شهروندان و طرحهای ذینفع
بر اساس نظام مدیریت یکپارچه مطابق با نیازمندیهای استانداری
(ISO9001:2000 ) , (ISO14001:1996 ) و( HSAS18001:1999 ) طراحی و استقرار یافته و با توجه به اصل بهبود مستمر از طریق روشهای ذیل اهداف مذکور محقق میگردند:
1. توجه ویژه به منابع انسانی به عنوان سرمایه اصلی شرکت , بهره گیری از مشارکت پرسنل جهت بهبود مستکر و اثر بخشی نظام مدیریت یکپارچه .
2. بکار گیری دانش و تکنولوژی پیشرفته و رعایت و اجرای کامل قوانین و مقررات حاکم بر شرکت .
3. توجه ویژه به نقطه نظرات مشتریان و طرحهای ذینفع و لحاظ کردن در سرویس و خدمات.
4. بهبود مستمر کلیه فرآیندها و فعالیتها های جاری شرکت.
5. برنامه ریزی کلیه فعالیتها و فرآیند ها جهت اراﺋه خدمات .
6. اجرای صحیح و نظام مند برنامه و طرح های ایجاد شده.
7. کنترل و نظارت فرآیند ها و فعالیتهای اجرا شده و ارزیابی اثر بخش نظام مدیریت یکپارچه جهت بهبود مداوم آنها .
8. پیشگیری از آلودگی های زیست محیطی و ایجاد محیطی سالم با کنترل و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی
9. تلاش در جهت کاهش حوادث ایمنی و ایجاد محیطی ایمن برای کارکنان و مشتریان.
10. از اینرو خط مشی یکپارچه شرکت ما در کل سازمان ابلاغ و به جهت حصول اطمینان سازگاری باشرایط روز مورد بازنگری قرار می گیرد.
معرفی سیستم ا نبار
امروزه یا پیشرفت علوم و تکنولوژی امکان تولید انبوه کالا فراهم شده است و این کار برنامه ریزی دقیق جهت استفاده به موقع و حداکثر از امکانات را می طلبد .
انبارها را از دو جهت مورد بررسی قرار داد یکی از لحاظ فیزیکی نظیر محل انبار نوع قفسه بندی ها , محل کالا ها در انبار , نور ایمنی و وسایل حفاظت کالا ها و وسایل حمل و نقل.....
دیگری سیستم اطلاعاتی انبار که به طرح و گردش فرمها به نحوی که اطلاعات به بخش های مختلف کارخانه یا موسسه به موقع و به مقدار لازم برسد و به کنترل های لازم در رابطه با کالا بحث می نماید.
تعریف انبار :
امروزه انبار دیگر حالت یک محفظه را ندارد بلکه عملیات آن زمانی کافی و رضایت بخش است که از دو جهت اطلاعاتی و فیزیکی مورد توجه قرار گیرد ع به طور کلی انبار محل و فضایی است که یک یا چند نوع کالای بازرگانی – صنعتی یا مواد اولیه و یا فراورده های مختلف در ان نگهداری می شود یا می توان گفت محل و فضایی است که در آن مواد اولیه برای ساخت محصولات , کالای نیثمه ساخته ( کالای در جریان ساخت ) محصول ساخته شده مواد و لوازم مصرفی , قطعات یدکی ماشین آلات , ابزار آلات و اجناس اسقاط نگهد اری میشود هم بر اساس سیستم صحیح طبقه بندی .
جایگاه انبار :
سازماندهی سازمانهای مختلف بنا بر نیازهای آنها متفاوت است .گاه در بعضی از موسسات انبار مستقیما" زیر نظر مدیر عامل قرار دارد و یا تحت نظر مدیر انبار نیز انبارهای مختلفی مانند انبار مواد , قطعات , محصولات , ضایعات و ....قرار دارد .
1)زیر نظر مدیر عامل
2) زیر نظر مدیر انبار
- در سازمان دولتی و غیر انتفاعی معمولا" واحد انبار تحت نظر تدارکات و یا کار پردازی که خود نیز یکی از واحدهای تابعه امور اداری است انجام وظیه می نماید .
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 41 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
-1- کلیات
شرکت سیمان کردستان بزرگ‌ترین واحد صنعتی استان کردستان در شمال غربی بام ایران شهرستان بیجار واقع شده است. در سال 1368 در پی‌اندیشه استقلال صنعتی و اهداف والای نظام مقدس جمهوری اسلامی و خدمت به منطقه محروم کردستان مقدمات اجرای کارخانه سیمان کردستان شکل گرفت و در سال 1369 عملا مقدمات اجرایی فراهم گردید و کارخانه سیمان کردستان در سال 1375 به‌بهره‌برداری رسید و در حال حاضر با ظرفیت تولید3200 تن کلینکر در روز به‌فعالیت خود ادامه می‌دهد.
2-1- موضوع فعالیت
موضوع فعالیت شرکت طبق ماده 3 اساسنامه تاسیس و اداره کارخانجات بمنظور تولید و تهیه سیمان پرتلند و انواع دیگر سیمان ، تاسیس و اداره هر نوع کارخانجات تولیدی و فروش فرآورده های آن و انجام کلیه عملیات مالی ، اداری و بازرگانی از قبیل خرید ، فروش ، صادرات ، واردات و حمل و نقل کالا ، مواد و مصالح تولیدی و سایر موارد مشابه ، خرید و فروش سهام ، تاسیس شرکتهای تولیدی و صنعتی و بازرگانی و سرمایه گذاری بیمه ، اتخاذ نمایندگی و تاسیس شعبه در داخل یا خارج از کشور و انتشار اوراق مشارکت می باشد . طبق پروانه های بهره برداری به شماره های 36584 مورخ 12/08/1369 ، 5068541 مورخ 08/11/1369 و 352441 مورخ 25/03/1370 که توسط اداره صنایع و معادن صادر شده ، بهره برداری از کارخانه در حال حاضر با ظرفیت اسمی جمعا 3600تن کلینکر در روز انجام می پذیرد . ضمنا پروانه بهره برداری از معدن در سال 1385 برای یک دوره 6 ساله تمدید شده است .
3-1- موقعیت جغرافیائی و مشخصات کلی کارخانه
محل استقرار کارخانه: کیلومتر 5 شمال غربی بیجار
ظرفیت اسمی کارخانه: 3200 تن کلینکر در روز
ارتفاع از سطح دریا: 2017 متر
متوسط حداقل و حداکثر دما: حداکثر Cْْ 37+ و حداقل Cْْ 24-
سرعت و جهت باد غالب: 32 متر در ثانیه
میزان بارندگی سالیانه: 619 میلیمتر
شدت احتمالی زلزله: 98 درجة مرکالی
ماشین الات
تجهیزات و ماشین آلات خط تولید کارخانه از معتبرترین سازندگان خارجی مانند شرکتهای اف . ال . اسمیت ، فایفر ، او.اند.کا ، آموند و ... خریداری شده و بخش قابل توجهی از ماشین آلات در داخل کشور و توسط شرکت های جستار ، اکسین صنعت و ... ساخته و نصب گردیده است.کوره از نوع خشک دوار و مجهز به پیش گرمکن مواد و سیستم خنک کن می باشد
حضور در بازارهای داخلی و خارجی
از ابتدای راه‌اندازی، محصولات کارخانه سیمان کردستان در سراسر ایران توزیع میشود و در مدت کوتاهی به‌علت کیفیت فوق‌العاده بالا شهرت خاصی در میان مصرف‌کنندگان کسب نموده است. با توجه به‌محدودیت‌های اعمال شده جهت توزیع سیمان، هم اکنون این محصول در استان‌های کردستان، زنجان، قزوین و آذربایجان غربی توزیع میشود.
در سالهای گذشته با توجه به افزایش عرضه محصول داخلی، شرکت سیمان کردستان اقدام به صادرات سیمان در ابتدا به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و در مدت کوتاهی پس از آن با تناژ قابل توجهی به‌اروپای غربی صادر نمود. اخیرا با توجه به‌تغییرات سیاسی در کشور عراق، شرکت سیمان کردستان با حضوری پررنگ در بازار این کشور مقادیر قابل توجهی سیمان به‌این کشور صادره نموده است و با راه‌اندازی پروژه افزایش ظرفیت کارخانه قابلیت صادرات این شرکت افزایش یافته است
پروژه های توسعه و مدیریتی
از پروژه های مهمی که مدیریت شرکت سیمان کردستان انجام داده است افزایش تولید کارخانه از 2300 تن کلینکر در روز به 3200 تن می باشد . این پروژه به طور کامل اجرا شده و در سال 1385 به بهره برداری رسید .
شرکت سیمان کردستان در کنار رشد و توسعه کارخانه از لحاظ کمی و کیفی با توجه به مسائل زیست محیطی زیرساختهای فضای سبز را در اولویت قرار داده و پس از اخذ گواهینامه استاندارد ملی ایران از سال 1380 فعالیتها و برنامه ریزیهای وسیع و مستمری در جهت اجرای استانداردهای بین المللی ، زیست محیطی ایزو 14000 ، مدیریت کیفیت ایزو 9001 و سیستم یکپارچه IMS صورت گرفته است .
2_ انواع محصولات شرکت سیمان کردستان
• سیمان تیپ I – کلاس 325
• سیمان تیپ I – کلاس 425
• سیمان تیپ I – کلاس 525
• سیمان تیپ II
• سیمان پرتلند پوزولانی
• سیمان پرتلند پوزولانی ویژه
• سیمان پرتلند سرباره‌ای
خصوصیات سیمان تیپ I – کلاس 425
• عیار سیمانی بالا و در نتیجه مصرف کمتر آن در بتن.
• گیرش اولیه پایین مناسب برای استفاده در مناطق سردسیر.
• مقاومت اولیه و نهایی بالا.
• انبساط اتوکلاو و بسیار پایین و در نتیجه میزان ترک‌خورده‌گی کمتر بتن.
• دوام بیشتر بتن ساخته شده با آن نسبت به‌سیمان 325-1.
• امکان دستیابی به‌بتن \ا رده مقاومت بالاتر در سازه‌های سنگین و نازک.
• امکان کاربرد بیشتر در ساخت قطعات پیش‌ساخته و پیش‌تنیده.
• مقاومت فشاری بیشتر نسبت به‌سیمان 325-1 در سنین مشابه.
• قابلیت قالب‌برداری زودتر نسبت به‌سیمان 325-1 و سیمان پوزولانی.
خصوصیات سیمان تیپ II
• درجه هیدراتاسیون پایین دارد. در نتیجه در بتن‌ریزی حجیم کاربرد دارد.
• به‌سبب مقاومت متوسط در برابر حمله سولفات‌ها، در محیط‌هایی که خطر تهاجم متوسط سولفات‌ها وجود دارد دارای کاربرد میباشد.
• در کلیه موارد مصرفی که سیمان پرتلند تیپ I مورد استفاده قرار می‌گیرد دارای کاربرد فراوان میباشد.
• از لحاظ مواد اولیه دارای ترکیبی مشابه سیمان پرتلند تیپ I است با این تفاوت که C3A کمتر از 8% است،این محدودیت سبب میشود تا سیمان تولیدی تا حدّ متوسط در برابر تهاجم سولفات‌ها مقاوم شود.
خصوصیات سیمان پرتلند پوزولانی
• این سیمان از لحاظ مقاومت فشاری می‌تواند جایگزین سیمانهای تیپ I و II شود و در مصارف عمومی از آنها گردد.
• باتوجه به‌مقدار C3A موجود در این سیمان که در آسیب‌پذیری مقابل حملات یون‌های سولفاتی مهم میباشد، بنابراین سیمان پوزولانی (تیپ I) ویژه می‌تواند جایگزین بسیار مناسبی برای سیمان تیپ V باشد.
• کمتر است، لذا از آن می‌توان به‌عنوان سیمان با گرمای هیدراسیون پایین در بتون‌ریزهای حجیم و در مناطق گرمسیر استفاده کرد.
• از این سیمان می‌توان به‌عنوان سیمان آلکایی پایین استفاده کرد و برای ساختن کانال‌های آب و فاضلاب (مخصوصا با درصد پوزولان بالاتر) مناسب است.
3_ تعاریف و اصطلاحات حسابداری
بهای تمام شده: عبارت است از مجموع ارزش عوامل تخصیص داده شده به تولید یک محصول.
هزینه‌های تولیدی: عبارت است از هزینه‌هایی که برای ساخت یک واحد محصول بکار می‌رود که شامل دستمزد مستقیم، مواد مستقیم و سربار ساخت میباشد.
مواد مستقیم: هر نوع موادی که برای تولید مستقیما بکار می‌رود و یک جزء اصلی و قابل شناسائی محصول تکمیل شده را تشکیل می‌دهد مواد مستقیم نامیده میشود.
دستمزد مستقیم: حقوق و دستمزد کارکنانی که بطور مستقیم در تولید محصول دخالت دارند و مواد مستقیم را به محصول تبدیل می‌کنند، دستمزد مستقیم نامیده میشود.
سربار ساخت: تمام هزینه‌های منظور شده در جریان تولید به جزء مواد مستقیم و دستمزد مستقیم، به عنوان سربار کارخانه تلقی میشود، از قبیل مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه‌های غیر مستقیم تولیدی.
تخصیص هزینه‌ها: عبارت است از منظور نمودن هزینه‌ها به حساب هر یک از محصولات.
نرخ جذب سربار: نرخی است که بر اساس آن هزینه‌های سربار ساخت به محصولات تخصیص داده میشود.
عناصر تشکیل دهنده بهای تمام شده:
عناصر تشکیل دهنده بهای تمام شده محصولات تولیدی به طور کلی شامل اقلام زیر میباشد:
1ـ مواد مستقیم
2ـ دستمزد مستقیم
3ـ سربار کارخانه
هر نوع موادی که برای تولید مستقیما بکار می‌رود و یک جزء اصلی و قابل شناسایی محصول تکمیل شده را تشکیل می‌دهد مواد مستقیم نامیده میشود مانند سیب زمینی آماده شده جهت کاشت.
حقوق و دستمزد کارکنانی که بطور مستقیم در تولید محصول دخالت دارند و مواد مستقیم را به محصول تبدیل می‌کنند، دستمزد مستقیم نامیده میشود، مانند حقوق کارگران قسمت برداشت گندم.
تمام هزینه‌های منظور شده در جریان تولید به جزء مواد مستقیم و دستمزد مستقیم، به عنوان سربار کارخانه تلقی میشود از قبیل مواد غیر مستقیم، دستمزد غیر مستقیم و سایر هزینه‌های غیر مستقیم تولیدی.
اصطلاحاً جمع هزینه‌های مواد مستقیم و دستمزد مستقیم و سربار کارخانه را بهای تولید یا بهای ساخت گویند و جمع هزینه‌های مواد مستقیم و دستمزد مستقیم را بهای اولیه و جمع دستمزد مستقیم و سربار کارخانه را هزینه‌های تبدیل گویند.
سایر هزینه‌هایی که در یک موسسه تولیدی واقع می‌شوند هزینه‌های دوره نامیده می‌شوند. مانند هزینه‌های توزیع و فروش و اداری و تشکیلاتی که در پایان سال مالی به حساب سود و زیان انتقال می‌یابند.
حسابداری بهای تمام شده:
چه چیزی را به چه قیمتی به دست آورده ایم؟ پاسخ این سوالات در حسابداری به وسیله تکنیکها و روشهایی داده می شود که به آن حسابداری بهای تمام شده یا حسابداری صنعتی می گویند.
شناخت و طبقه بندی صحیح هزینه ها، تعیین محل وقوع آنها و تخصیص درستشان به انواع فعالیتهای سازمان و نهایتا تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده را می توان به عنوان هدف اصلی سیستم بهای تمام شده نامید.
- قبول یا عدم قبول سفارش مشتریان
- تعیین قیمت فروش محصولات
- تولید یا عدم تولید یک محصول خاص
- افزایش یا کاهش حجم تولید محصولات
- ایجاد یک خط تولید جدید و یا توسعه واحد صنعتی
- حذف و یا ایجاد تغییر در خط تولید موجود
- تغییر در کیفیت محصولات و یا تغییر در فرآیند تولید
تصمیم گیری در مورد هر یک از موارد فوق و دهها مورد دیگر از این قبیل، بدون داشتن یک سیستم مناسب حسابداری بهای تمام شده، اگر غیر ممکن نباشد، بدون شک خالی از اشکال نخواهد بود. محاسبه بهای تمام شده در بدو امر کاری ساده به نظر می رسد. چرا در هر موسسه تولیدی، حداقل برای محاسبه سود و زیان سال، ناچارند که هزینه ها را ثبت و در مقابل درآمدها قرار دهند. حال کافی است که مشخص شود در طی سال چه محصولاتی و با چه کمیتی تولید شده است که با تخصیص این هزینه ها به تولیدات، قیمت تمام شده هر محصول بدست خواهد آمد. آنچه که گفتیم، اساس کار حسابداری بهای تمام شده است ولی انجام این کار به مراتب از گفتن آن مشکل تر است.
روشهای طبقه بندی هزینه ها:
الف: طبقه بندی هزینه ها به تفکیک عوامل اصلی بهای تمام شده
موسسات تولیدی در جریان عملیات خود، مواد اولیه را با کمک تکنولوژی و کار نیروی انسانی به محصول تبدیل می کنند . پس عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده محصولات یک موسسه تولیدی را می توان در سه بخش کلی هزینه مواد، هزینه کار و هزینه سربار طبقه بندی کرد.
ب: طبقه بندی هزینه ها به مستقیم و غیر مستقیم:
هزینه های مستقیم هزینه های هستند که بتوان آنها را به سهولت به واحد محصول تخصیص داد مثل هزینه مواد اولیه، هزینه پرسنلی که مستقیما با مواد و ماشین آلات سازنده محصولات کار می کنند و بقیه هزینه ها غیر مستقیم تلقی می شوند یعنی هزینه های مواد اولیه و پرسنلی که در تعریف فوق به صورت مستقیم تلقی نمی شوند.
ج: طبقه بندی هزینه های متغیر و ثابت
د: طبقه بندی هزینه ها با توجه به وقایع سازمانی : هزینه های تولیدی _خدماتی_اداری_فروش
ه: طبقه بندی هزینه ها به روش ترکیبی: در سطح حسابهای کل از یک روش و در سطح حسابهای معین از دیگر روشهای طبقه بندی هزینه ها استفاده کرد.
مراکز هزینه :
عملیات ساخت محصول در یک موسسه تولیدی ممکن است توسط قسمتهای مختلفی صورت گیرد در این حالت هر قسمت،مسئولیت بخشی از فرآیند تولید را بعهده داشته و محصول با عبور از این قسمتها بتدریج تکمیل شده ونهایتا بصورت محصول آماده برای فروش در می آید. بمنظور کنترل هزینه های تولید ومحاسبه بهای تمام شده محصولات به شکلی که بتوان مشخص کردکه هر یک از قسمتهای تولید چه مبلغی از عوامل تشکیل دهنده بهای تمام شده را به خود اختصاص داده اند،می بایست این قسمتها به دقت شناسایی شوند. در حسابداری صنعتی هر یک از این قسمتها را مرکز هزینه می نامند. تعیین مراکز هزینه باید بنحوی صورت گیرد که تخصیص هزینه ها به آنها امکان پذیر بوده و حوزه مسئولیت سرپرستان این مراکز مشخص باشد. در حسابداری بهای تمام شده اصطلاح مرکز هزینه به هر یک از واحدها و قسمتها اعم از تولیدی، پشتیبانی، اداری و فروش اطلاق می شود. مراکز پشتیبانی، خدماتی- سرویس دهنده مانند مراکز تهیه آب و برق و گاز، تعمیرگاهها و انبارها. این مراکز با خدمت خود عملیات تولید را تسهیل می کنند و بدون وجود آنها اصولا عمل تولید امکان نخواهد داشت .
منظور از حسابداری (بهای تمام شده) چیست؟
حسابداری بهای تمام شده شاخه‌ای از علم و فن حسابداری است که وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه و محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات را بر عهده داشته با و تجزیه و تحلیل گزارش‌ها و بررسی راههای تولید روشهای تقلیل بهای تمام شده تولیدات را بیان می‌کند.
اهمیت حسابداری بهای تمام شده برای چیست ؟
در واقع حسابداری صنعتی یا حسابداری بهای تمام شده یک ابزار بسیار مهم در اختیار مدیریت می‌باشند تا مدیران با استفاده از حسابداری صنعتی، بهای تمام شده تولیدات را محاسبه می‌کند و کنترل خود را بر روی هزینه‌های مواد، دستمزد و سایر هزینه‌های تولید اعمال می‌کند.
مدیران اگر گزارشات دقیق و صحیحی از عوامل هزینه نداشته باشند در تصمیم گیری خود در جهت افزایش تولید یا سایر تصمیم گیری‌ها و راه انجام تصمیمات خود با مشکل مواجه خواهند شد.
کاربرد حسابداری بهای تمام شده چیست ؟
گاهی تصور میشود کاربرد حسابداری صنعتی و بهای تمام شده محدود به کارخانجات و صنایع تولیدی میباشد هرچند شاید مشهورترین کاربرد آن در این جهت باشد ولی سایر مؤسسات نیز از حسابداری بهای تمام شده بهره برده و از روشهای حسابداری بهای تمام شده در بانکها، شرکتهای بیمه عمده فروشی‌ها ، شرکتهای حمل و نقل ، شرکتهای هواپیمایی ، دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها در جهت کارایی بیشتر استفاده میگردد.
4- سرمایه شرکت
سرمایه اولیه شرکت در بدو تاسیس مبلغ 110 میلیون ریال بوده است و تا این تاریخ طی 10 مرحله نهایتا" در تاریخ 18/10/1388 طبق تصمیم مجمع عمومی فوق العاده به 116.250 میلیون ریال افزایش یافت که مراتب در اردیبهشت ماه سال 1387 اداره ثبت شرکتهای کردستان به ثبت رسید .
1-4- ترکیب سهامداران
در پایان سال مالی مورد گزارش (29/12/1389) شرکت دارای 3015 سهامدار حقیقی و حقوقی بوده است. اسامی سهامداران شرکت در جدول زیر نمایش داده شده است:
جدول (2) : اسامی سهامداران شرکت به تاریخ 29/12/1389
سهامداران تعداد سهام درصد مالکیت
شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران (سهامی عام ) 6.366.463 26/18
مدیریت سرمایه گذاری بانک ملی ایران (شرکت سهامی عام ) 20.912.215 20/7
شرکت مدیریت سرمایه گذاری بانک مسکن 1.725.351 85/3
شرکت سرمایه گذاری توسعه ملی 10.050.000 56/14
شرکت سرمایه گذاری ملی ایران (سهامی عام ) 9.788.153 44/12
شرکت سرمایه گذاری تدبیر (سهامی خاص) 6.018.196 74/2
شرکت سهامی بیمه ایران 3.780.766 9/20
شرکت سرمایه گذاری بوعلی(سهامی خاص) 3.640.766 65/1
شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان 2.366.463 07/1
سایر سهامداران 60.636.529 09/30
جمع کل 116.250.000 100
5- وضعیت سیمان در ایران و جهان سال 2009
1-5- وضعیت سیمان در جهان
در سال 2009 بطور تقریبی در جهان 2.800 میلیون تن سیمان تولید شده است که نسبت به سال قبل 1.5% رشد نشان داده است از این میزان حدود 1400میلیون تن سیمان درکشور چین تولید شده که حدود 50% تولید جهانی این کالا است وهمچنین کشورهندباتولید180میلیون تن دررده دوم قرارگرفت البته این درحالیست که تولیدسیمان ایران درخاورمیانه مقام دوم راپس ازترکیه دارد.
جدول (3) میزان تولید سیمان جهان ( واحد تن )
سال میزان تولید سال میزان تولید
1986 1.008.000.000 2003 2.020.000.000
1990 1.043.000.000 2006 2.550.000.000
1995 1.445.000.000 2007 2.600.000.000
2.000 1.750.000.000 2008 2.655.000.000
Source: www.chinacements.com Year: 2008
در سال 2009 ایران نهمین تولید کننده سیمان در جهان بوده است.
در سال 2009 ایران با تولید 45میلیون تن 1/6% تولید جهانی سیمان را به خود اختصاص داده است .
هم اکنون حدود12نوع سیمان درکشورتولیدمیشود، درحالی که این رقم دردنیابه بیش از30نوع میرسدامادرمجموع حدود90درصدسیمان تولیدی درجهان ، پرتلندمعمولی بوده وتنها10درصدمربوط به سیمانهای خاص است.یکی ازضرورتهای تنوع بخشی به تولیدسیمان درکشور،بازاریابی برای سیمانهای خاص است.درواقع تازمانی که بازاری برای سیمانهای باکاربردهای خاص وجودنداشته باشدبطورطبیعی تولیدکنندگان نیزتمایل چندانی برای حرکت به سمت تولیدسیمانهای خاص نخواهندداشت.
جدول (4) : میزان تولید ومصرف سیمان طی4سال اول برنامه چهارم توسعه(واحدمیلیون تن )
تولید درصد تغییرات تحویل سیمان صادرات مصرف داخل درصد تغییرات
سیمان کلینکر
84 65/32 8/29 98/0 55/32 95/1 8/30 65/1
85 3/35 32 1/8 26/35 455/0 87/34 2/13
86 5/40 04/38 7/14 5/40 300/0 2/40 2/15
87 4/44 40 6/9 2/44 150/0 44 9
ماخذ : واحدبرنامه ریزی سیدکوومجله سیمان فروردین88
6- تولید ، مواد اولیه و معادن کارخانه
1-6- مواد اولیه
مواد اولیه مورد نیاز عبارتند از :
مارل ( ماده آهکی اصلی تشکیل دهنده سیمان )
مواد اصلاح کننده شامل : سنگ آهن ، خاک رس و سنگ سیلیس
پوزولان
سنگ گچ
1-1-6- مارل(آلوویم)
مارل ماده اصلی تشکیل دهنده سیمان است .این ماده مخلوط شده آهک وخاک رس میباشدو پس از پخت حدود 5/96 درصد اجزاتشکیل دهنده سیمان را شامل میشود . مارل مورد نیاز از معادن جوار کارخانه استخراج و به کارخانه حمل می گردد. تمدید پروانه بهره برداری از معادن شرکت با اعتبار شش ساله در سال 1386 از وزارت صنایع و معادن دریافت گردیده است . در طول سال 1388 جمعا معادل 7/1 میلیون تن مارل برداشت شده است .
2-1-6- مواد اصلاح کننده
سنگ آهن حدود 2/1الی3 درصد از مواد اولیه سیمان رابسته به نوع سیمان تولیدی تشکیل می دهد . این ماده با درجه بندی و خلوص مورد نیاز از معادن مختلف کشور خریداری و با کامیون به محل شرکت حمل و مورد بهره برداری قرار می گیرد . ضمنا معدن استخرویه(معدن گزدارو) متعلق به شرکت می باشد که دارای سنگ آهن با عیار متوسط می باشد که در سالهای گذشته با توجه به افزایش قیمت سنگ آهن شرکت اقدام به بهره برداری مجدداز معدن فوق نموده است که این یکی از مزیتهای بالقوه شرکت سیمان کرمان می باشد . سنگ سیلیس نیز حدود1الی3 درصد از مواد اولیه سیمان را تشکیل می دهد .این ماده از معدن سیلیس شهرزاد که متعلق به کارخانه است استخراج و به کارخانه حمل و مورد استفاده قرار می گیرد . درضمن تمدید پروانه بهره برداری از معدن فوق با اعتبار شش ساله در سال 1387 از اداره معادن و فلزات دریافت گردیده است .لازم بذکر است در کارخانه گروه صنایع سیمان کرمان از سنگ آهک استفاده نمی شود .
3-1-6- پوزولان
سنگ پوزولان مورد نیاز از معادن مختلف کرمان خریداری و به وسیله کامیون به کارخانه حمل و مورد استفاده قرار می گیرد . لازم بذکراست درسال 1388باتوجه به عدم نیاز،خریدپوزولان صورت نگرفته است .
5-1-4- جدول و نمودار مواد تشکیل دهنده یک تن سیمان در سال 1388
در جدول زیر ترکیب مواد مصرف شده برای تولید یک تن سیمان در سال 1388 خلاصه شده است .
جدول (5) : درصد تشکیل دهنده مواد کلینکرتیپ2و5 ، سیمان تیپ 2 و پوزولان
ردیف شرح مواد اولیه درصد مواد
در یک تن کلینکر2 درصد مواد
در یک تن کلینکر5 درصد مواد
در یک تن سیمان تیپ دووپنج درصد مواد در یک تن سیمان پوزولانی
1 مارل 4/87 5/92 --- ---
2 سنگ آهن 2/1 5/3 --- ---
3 سیلیس 4/0 4 --- ---
4 خاک 11 ---
5 کلینکر --- --- 5/96 5/81
6 پوزولان --- --- --- 15
7 گچ --- --- 5/3 5/3
جمع کل 100 100 100 100
نمودار(1): درصدموادتشکیل دهنده دریک تن کلینکر2
نمودار(2): درصد موادتشکیل دهنده دریک تن سیمان تیپ2
2-6- مقایسه کمی و کیفی تولیدات شرکت
1-2-6- کیفیت تولید
برداشت واستفاده مقدار 1.700.000 تن مواداولیه تحت نظارت دقیق قسمت کنترل کیفی وآزمایشگاه با استفاده از تکنولوژی پیشرفته آزمایشگاهی طبق روشهای مدون و ثبت شده در سیستم مدیریت کیفیت به منظور تغذیه کوره های کارخانه و همچنین ارتباط مستقیم با مصرف کنندگان و دریافت نظرات آنان از طریق ارسال پرسشنامه و به کارگیری نتایج آن موجب گردیده است که شرکت ضمن حفظ بازارمنطقه ،کیفیت تولیدات خود را همچنان در سطح بالا نگه داشته و موفق به تمدید پروانه استاندارد تولیدات خود گردد.
2-2-6- مقایسه تولید با ظرفیت اسمی
ظرفیت اسمی تولید کلینکر1.104.000تن و برای تولید سیمان 1.148.150 تن در سال است . آمار تولید کلینکر و سیمان و تحویل سیمان در 5 سال گذشته و مقایسه آن با ظرفیت اسمی ، همچنین درصد افزایش یا کاهش هر یک از تولیدات نسبت به تولید سال قبل از آن در جدول ذیل منعکس است :
جدول (6) : مقایسه تولید با ظرفیت اسمی طی سالهای 1388- 1384
کلینکر سیمان
سال تولید کلینکر تن درصد تولید کلینکر به ظرفیت اسمی درصد افزایش(کاهش) کلینکر نسبت به سال قبل تولید سیمان تن درصد تولید سیمان به ظرفیت اسمی درصد افزایش(کاهش) تولید سیمان نسبت به سال قبل
1384 1.125.320 9/101 4/3 1.290.015 112 6/6
1385 1.137.300 9/102 06/1 1.313.010 5/114 8/1
1386 1.121.000 102 (1) 1.301.600 5/113 (1)
1387 1.112.700 7/100 (0/7) 1.230.000 107 (5/5)
1388 1.100.200 7/99 (1/1) 1.226.000 8/106 (3/0)
3-2-4-دلیل اصلی افت تولیدسیمان درسال 1388درمقایسه باسالهای84لغایت 87کاهش تولیدسیمان پوزولانی براساس تقاضای مشتری میباشد.
نمودار (3) : مقایسه تولید کلینکر و سیمان در سالهای 1388- 1384
4-2-6- مقایسه تولید با بودجه پیش بینی شده
مقایسه تولید کلینکر و سیمان با برنامه پیش بینی شده طی پنج سال گذشته بشرح جدول ذیل است :
جدول (7) مقایسه تولید واقعی و پیش بینی طی سالهای 1388- 1384
کلینکر سیمان
سال تولید واقعی
تن تولید پیش بینی تن درصد افزایش (کاهش ) نسبت به پیش بینی تولید واقعی
تن تولید پیش بینی تن درصد افزایش (کاهش ) نسبت به پیش بینی
1384 1.125.320 1104800 2 1.290.015 1.148.160 12
1385 1.137.300 1104770 3 1.313.010 1.148.160 14
1386 1.121.000 1.104.770 5/2 1.301.600 1.148.160 5/13
1387 1.112.700 1.137.560 (2) 1.230.000 1.290.000 (4)
1388 1.100.200 1.098.840 1/0 1.226.000 1.229.920 (3/0)
جدول فوق نشان می دهد که در سال مالی مورد گزارش تولید کلینکر و سیمان در مقایسه با برنامه پیش بینی به ترتیب 0.1 درصد افزایش و 0.3 درصد کاهش داشته اند . نمودار شماره 4 مقایسه تولید واقعی و پیش بینی شده کلینکر را نمایش می دهد . همچنین نمودار شماره 5 تولید واقعی سیمان را در مقایسه با تولید پیش بینی آن نشان می دهد.
جدول (8) : مقایسه تولید واقعی ، پیش بینی ، ظرفیت اسمی کلینکر 1388-1383
سال
تولید واقعی
ظرفیت اسمی درصد واقعی به ظرفیت اسمی تولید
پیش بینی شده درصد واقعی به
پیش بینی شده
1383 1.088.000 1.104.000 5/98 1.104.770 5/98
1384 1.125.320 102 1.104.800 102
1385 1.137.300 103 1.104.770 103
1386 1.121.000 5/101 1.104.770 5/101
1387 1.112.700 8/100 1.137.560 98
1388 1.100.200 7/99 1.098.840 1/100
نمودار(4)مقایسه تولیدکلینکرباتولید پیش بینی سال 1388-1383
نمودار(5) : مقایسه تولیدسیمان باتولید پیش بینی سال 1388-1383
5-2-6-تولید سرانه
تولید سرانه کلینکر و سیمان به ازای هر یک از کارکنان شرکت در طول شش سال گذشته در جدول ذیل منعکس است :
جدول (9) : مقایسه تولید سرانه سال 1388 - 1383
سال تولید کلینکر
تن تولید سیمان تن تعداد کل پرسنل سرانه تولید
کلینکر – تن سیمان – تن
1383 1.088.000 1.205.100 656 1659 1837
1384 1.125.320 1.290.015 662 1700 1943
1385 1.137.300 1.313.010 651 1747 2017
1386 1.121.000 1.301.600 608 1844 2141
1387 1.112.700 1.230.000 581 1915 2117
1388 1.100.200 1.226.000 569 1933 2154
به طوری که اقلام فوق نشان می دهد سرانه تولید کلینکر نسبت به سال گذشته از 9/0% افزایش برخوردار بوده و سرانه تولید سیمان7/1% افزایش نسبت به سال قبل داشته است .
3-6- ساعات توقف کوره ها
ساعات توقف کوره ها در سال 1388 و مقایسه آن با ارقام مربوط به ساعات توقف کوره ها در پنج سال گذشته در جدول ذیل منعکس است :
جدول (10) : ساعات توقف کوره ها سال 1388 - 1384
ساعات توقف ساعات افزایش (کاهش ) نسبت به سال قبل
سال کوره خط 1 کوره خط 2 کوره خط 3 کوره خط1 کوره خط 2 کوره خط 3
1384 900 1100 1174 (121) (285) (125)
1385 807 1147 853 (93) 47 (321)
1386 983 1622 917 176 475 (64)
1387 651 1051 1189 (332) (571) 272
1388 924 1202 1166 273 151 (23)
7- طرحهای توسعه ( پروژه ها )
1-7-پروژه های در جریان
در حال حاضر گروه صنایع سیمان کردستان طرحهای توسعه ای زیر را در دست اجرا دارد :
1-1-7- پروژه های تولیدی :
جدول شماره (11) : پروژه های تولیدی شرکت سال مالی منتهی به اسفند ماه 1388
نام پروژه مخارج انجام شده لغایت 29/12/88(ارقام به میلیون ریال) درصد پیشرفت فیزیکی
پروژه طرح احداث MV پست kv 3/6 347 5%
پروژه اتوماسیون (برق)-جدید 400 10%
پروژه انتقال کلینکر واحد 2 (طرح توسعه ) 6.000 95%
2-1-7- پروژه های ساختمانی
جدول ( 12) : پروژه های ساختمانی شرکت سال مالی منتهی به 29 اسفند ماه 1388
نام پروژه مخارج انجام شده لغایت 29/12/1388(میلیون ریال) درصد پیشرفت فیزیکی
پروژه شبکه طراحی پیاده رووفضای سبز 600 50%
پروژه منازل مسکونی – فاز3شهرک باهنر 1.600 15%
2-7 – افزایش وتنوع بخشی محصول
الف- شرکت دراجرای سیاست تنوع بخشی به انواع تولیدات سیمان درسال1388 موفق گردیدبرای تولیدسیمان پرتلندنوع یک (پ _ 1) بارده مقاومتی 525-1 مجوزاستفاده ازپروانه کاربردعلامت استانداردبه شماره 13053/12مورخ 10/11/1388 بارعایت استاندارد ملی شماره 389 راازاداره کل استانداردوتحقیقات صنعتی استان کردستان درتاریخ 15/11/1388 دریافت نماید. بدیهی است براساس این مجوزتولیدسیمان مذکوربه تولیدات شرکت که انواع سیمانهای پوزولانی ، تیپ 2 ، تیپ 5 ، سیمان حفاری چاه نفت کلاس G میباشداضافه میگردد.
ب - باتوجه به تولیدسیمان چاه نفت کلاس G ووجودتقاضای خریدبرای سیمان چاه نفت کلاس AوD برنامه ریزی واقدامات اولیه لازم برای تولیدسیمانهای مذکورصورت پذیرفته وامیداست که درسال 1389 به مرحله اجرا درآید.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 77 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید