بسم الله الرحمن الرحیم
فرمت فایل :word (با قابلیت ویرایش ) – تعداد صفحات : 13 صفحه -
بیـماری سل گـاوی
عـلـائـم بـــــالــینــی :
در بــرخی از گـاوهــای مبــتــلا به سـل ارزنی ( بـا جـراحـات وسـیـع در بــدن ) شــکل ظاهــری دام عادی بـوده اما لاغـری تـدریجی ( که الـبته ربطی به بیماری دیگر نداشته باشد ) جلب نظر می کند . تغییر در اشتـها و دمای بـدن و همـچـنین وضـعیـت مـوهای پــوست ( زبـر یـا صـاف است ) ، آرام شـدن تــدریـجی دام ، درخـشانی و شـفـافـیــت چـشـمـهـا از علائم عمومی است که اغـلب پس از زایـش مشخص تر می شونـد . در آلـودگی ریـوی سـرفـه مـزمن بـه علت بـرونـکـو پـنـومـونی ( سـرفه آهـسـته ، کوتاه ، مرطوب که فشار گلـو یـا پـس از فـعالیـت ایـجـاد میـشود ) وجـود داشته که در هـنگام صبـح و در هـوای سـرد بیـشتر عارض میـشـود . در مراحل پیشرفته که بخش زیادی از ریه درگیر است تنگی نـفس تـوام با افزایش تعداد و عـمق تـنـفـس وجـود دارد . ابـتـلاء عقده لـنفـی نای و مـدیـاسـتـن و بـزرگ شـدن آنـهـا می تـوانـد بـه تــرتـیـب مـوجـب دشـواری تنـفـسـی و جمع شدن گـاز در شـکـمـبه گردد . در بیشتـر موارد سل رحمی ناشی از سل عمومی ( ورود میکرب از خون به رحم ) بـوده و ممکن اسـت در بـاروری دام اثـرات نـامطلـوب داشته باشد و یا چنانـچه دام بارور گـردد چنـد ماه پـس از بـاروری سقط جنین حادث میـشود و اگـر چنانـچه گوساله بـطور عادی بـدنیا بیاید پس از مدت کوتاهی بر اثر سل عمومی تـلف خواهد میگردد . در گاوهای مبتلا بـه سل رحمــی که بارور نمیشوند ممکن است ترشحـات چرکی مـزمن(حـاوی تـعـداد زیادی باسیل سل ) از بدن دام ترشح شود که این حالت نسبت به هر گونه اقدام درمانی مقاوم خواهد بود در ورم پـستـان سلی بـافت پـستـانی سفت و بزرگ شده و این حالت معمولاً از ناحیه بالائی ( بویژه در قطعـات عقبـی )شروع میشود . همچنین در آغاز شیر از نظر ظاهـری تغـییری نداشته اما در مـراحل بعـدی دانه های ریزی در شیـر ایـجــاد که پس از مدتـی رسـوب میـکند و مایع زلال و کهـــربائی رنگ باقی مـیماند که پـس از مدتی تنها همین مایع بجای شیر از پستان خارج می شود .
علائم کالبد گشائی :
در گاو ، گـوسـفنـد و بـز جـراحات مـشخـصی قـابـل مـشاهـده است . مـمکن است گــرانـولـوماس سلی در عقـده های لنـفاوی بـخصـوص در عقـده هـای لـنـــفـاوی بـرونـشـیـال و مـدیاستـیـنال و سـایر اعـضــاء بدن یافت شود . در ریه ها ممکن است آبـسه های ارزنـی تـوسـعـه یـافـتـه و مـنـجر به بـرونکـو پنـومونی چـرکی شود . رنگ چـرک از کـرم تـا نـارنـجی بـوده و غـلـظت آن از کـرم غـلـیظ تا پنیر سفت متغیر است هـمچـنین ممکن است ندولهای کوچکــی در پرده های جنب و صفاق مشاهده شود .
در تـمام جراحات موضعی سلی ایجاد یک کپسول فیبروزی تحریک شده وجود دارد که درجـه کـپـســول دار شدن با میزان رشد جراحت تغییر مـی کند . موارد عمومـی سل با حضــور سل ارزنـی ( جـراحـات کـوچـک ، شفـاف و سـاچـمـه مـانـنـد ) در بـیـشـتـر اعـضـاء بـدن و یـا بـوسیـله جـراحـات ریـوی که بـخـوبی کـپـسوله ویا پنیری نشده اند، مـشخص می شوند . وجود برونکوپنـومـونی یاپرخونـی در اطراف جراحات ریوی بیشتر مـربوط به مـوارد فـعال بـیمـاری است . در موارد تـورم پـستـان سلی یا مـتـریت سلی متـرشـحه باید به انتشار شدید آلـودگــی تـوجه داشت .
جـراحات مزمن در بیماری سل بطـور مشخـص مجزا و ندولار بوده و محتوی ماده غلیظ پنـیـری بـرنـگ زرد نارنجی می باشنـد که اغلب آهـکـی شده و بـوسیـله یک کپســول ضـخیم فیبروزی احاطه شده اند . هرچند که چنین جراحاتـی نسبت به جراحات باز به میزان کمتری احتمال آلوده نمودن محیط را دارند اما دامهای مبتلا به چنین جراحاتی از نظر اینکه میتوانند منشا آلودگی باشند ، مهم میباشند .
کنترل بیماری سل:
کنترل بیماری سل در سطح گله بر پایه موارد زیر استوار است :
- 1.اخـراج دامهای آلـوده از گلـه : جـهت انـجام این کار از تـسـت تـوبـرکـولـین استـفاده می شــود که در ایـران به روش تــست مـقـایـسه ای گـاوهـا را تست سل مینمـایند. بـاید تــوجه داشـت کـه بـایـد تـمـام دامـهائـی کـه ســنــشان از 4 ماه مـیگـذرد مـورد آزمـایـش قـرار گـیـرند و آنـهـائی که واکـنـش مـثـبت دارنـد بـه کشـتارگـاه اعزام گردند.
در مورد دامهای مشکوک باید پس از گذشت 2 ماه از تـست اول ، آزمـایش مجددی را انجام داد و چـنـانـچه در مرحله دوم نـیز دامـی مشـکوک بود به کشتارگاه اعـزام گردد. در تـست اولـیه بـایـد بـدقت ، آزمـایـشات بـالینی بـر روی تـمـام گاوها صـورت گـیرد تا اطـمـینان حاصـل نـمود که مــوارد پیـشرفـته بـیـماری که ممکــن است واکنش منفی نشان دهند ، در گله وجود ندارد .
- رعایت مـقررات بهداشتی : باید آخـور و آبشخور دامها را تمیز نموده و با محلول پنج درصــد فـنل و یـا کـرزول ضـد عـفونـی نمود . همچنین لازم است دامهای مشکــوک را جـهت انـجام آزمـایـش مـجـدد از بـقیه دامـها جدا نـمود . بـاید تـوجه داشت که پس از اعـدام دامـهای مبتلا ، بیماری سل با ورود گاوهای جدید و جایگزین وارد گله نگردد . و بـاید گـاوهـای جایگــزیـن از گلــه هائی خـریداری شـوند که دارای گـواهــی سـلامـت هسـتـند و چـنـانـچه چنین گله هائی وجود نداشته باشد باید گـاوهای فوق را آزمایش سل نـموده و بـطور مـجزا نـگاه داشت و سپس 60 روز بعد مجدداً آنها را تست نمود.
تحقیق در مورد بیماری سل گاوی روشهای تشخیص و درمان و پیشگیری
