پایان نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی
گرایش اندیشه سیاسی در اسلام
175 صفحه
چکیده:
حدود یکصد سال قبل در حوزه علمیه مشهد جریانی شکل گرفت که طی سالهای اخیر به آن مکتب تفکیک نام نهاده شد.ارزیابی انتقادی اندیشه سیاسی مکتب تفکیک هدف اصلی تحقیق حاضر است.در این راستا فرضیه اصلی این بوده که مبانی معرفت شناسی،انسانشناسی و هستی شناسی تفکیک در تقابل با جریانات مسلط اندیشه اسلامی قرار دارد.
ملایمتر شدن تقریر نسبت سنجی بین علم الهی و علم بشری در گذر زمان،نفی جایگاه علما و اندیشمندان در هدایت علمی و سیاسی جامعه از دیگر فرضیه های پایان نامه بوده است. برای پاسخ سوالات بنیادین سیاست و در قالب ساختار اندیشه سیاسی، مبانی الهیاتی و کلامی آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
برای نیل به این هدف ابتدا جایگاه مکتب تفکیک در نسبت سنجی سنت و مدرنیته در قالب بحثی نظری ارائه شده است و با عنایت به تعریف سید حسین نصر، منظور از سنت هر چیزی است که در ارتباط با امر متعالی و عالم وحی قرار دارد و در مقابل مدرن به معنای اموری است که از این امر متعالی منسلخ و جدا شده است.
نتایج حاصله در این پایان نامه به اختصار شامل موارد زیر بوده است:
مکتب تفکیک با وجود اینکه ریشه در تاریخ اندیشه اسلامی دارد،متاثر از شرایط معاصر نیز بوده است که نمود آن در تعریف از مفهوم عدالت و تنظیم مناسبات اقتصادی جامعه مشاهده می شود
مبانی معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی تفکیک در تقابل با مبانی فلسفی و عرفانی شکل گرفته است.
مکتب تفکیک علیرغم اینکه به دلیل آنچه عاریتی بودن می خواند،برفلسفه می تازد،خود نیز به صورت دیگری از فلسفه ورزی روی آورده است. این امر به ویژه در معرفت شناسی و اندیشه سیاسی خود را نشان می دهد.
از مهمترین تطورات مکتب تفکیک حرکت آن به سمت بحث از امر عمومی و رابطه بین خلق با خلق است. با این حال اندیشه سیاسی مکتب تفکیک هم در قالب الگوی غایت انگار افلاطونی شکل گرفته است. هرچند حکیمی در پاسخ به اینکه چه کسی باید حکومت کند، حاضر به تقلیل از معصوم به غیر معصوم نیست.
بر این اساس اندیشه سیاسی مکتب تفکیک را میتوان نقطه عطفی در تاریخ اندیشه سیاسی اسلامی تلقی کرد، چرا که به جای تمرکز بر اینکه چه کسی باید حکومت کند،به دنبال این است که چگونه باید حکومت کرد.
کلید واژه ها: مکتب تفکیک، تاویل، معرفت شناسی فطری، هستی شناسی، اندیشه سیاسی، عدالت، غایت انگاری
ارزیابی انتقادی اندیشه سیاسی مکتب تفکیک