لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 26
مخاطب شناسی
در مطالعات ارتباط شناسی«گیرنده»یا«مخاطب»پیام به عنوان یکی از عناصر و اجزای مهم اساسی فرآیند ارتباطات به شمار می رود.شناخت و توجه به نیازها,علایق,خواسته ها دیدگاه هاو نظرات مخاطبان پیام ها برای بهره گیری در جنبه های مختلف فعالیت های ارتباطی با هدف برقر ا ر ی ارتباطات اثر بخش تر در همه اشکال ارتباطات میان فردی ,گروهی و جمعی از ضرورت های بنیادین برخوردار است.مخاطب شناسی و مخاطب پژوهی در جریان رشد و تکامل پژوهش های ارتباطی به عنوان یک شاخه فرعی این رشته پس از نیمه دوم قرن گذشته سر بر درآورد و رفته رفته گسترش یافت و به تدریج شیوه ها و روش های عملی آن شناخته شد و دقیق تر گردید .
پیدایش نظریه جدید«ارتباطات مخاطب محور» حاصل تلاشهای تحقیقی در این شاخه از پژوهش های ارتباطی است.زندگی روزانه ما به نوعی با وسایل ارتباطات جمعی آمیخته شده است . درخانه به تلویزیون نگاه می کنیم یا به رادیو گوش می دهیم کتاب یا مجله می خوانیم با رایانه خود در شاهراه های اطلاعاتی یا لوح های فشرده در جستجوی اطلاعات هستیم. در محل کارودر هنگام فراغت و غذا خوردن هم با وسایل ارتباط جمعی بر خورد می کنیم.در واقع وسایل ارتباط جمعی زندگی ما را احاطه کرده اند و بخش بزرگی از واقعیت زندگی هرروزما را تشکیل می دهند. مخاطب مفهوم محوری همه اشکال و گونه های مختلف ارتباطات نوشتاری , صوتی تصویری و غیره برای همه گروه های سنی و تخصصی در هر شرایط زمانی و مکانی است . در فرهنگ معین در تعریف مخاطب چنین آمده است : (کسی که با وی سخن گفته می شود: خطاب کرده شده و مقابل متکلم , طرف خطاب , آن که روی گوینده به سوی اوست , آن که گوینده بدو خطاب کند.)
مطالعات مخاطب شناسی:
پژوهشگران پیشگام رشته ارتباطات در نیمه نخست قرن بیستم این مفهوم را در فرآیند ارتباطات(منبع,رسانه,پیام,گیرندگان,تاثیر)ازنظر اهمیت در اثر بخشی پیام عامل نخست دانسته اند .
اکنون این کلمه بخش اصلی از پژوهش های پنجگانه ارتباطی را به خود اختصاص داده و دست اندرکاران عملی ارتباطات همدوش با پژوهشگران نظری و حتی مردم عادی کوچه و خیابان از کلمه « مخاطبان » استفاده می کنند . ریشه های توجه به بررسی در مخاطبان را میتوان در آثار فلاسفه و اندیشمندان عصر باستان جستجوکرد.در تمدن های کهن مصری,ایرانی,هندی,چینی و یونانی که با وجود حکومت های مقتدر,متمرکز,گسترده,سامان یافته ووسیع بودندیکی از عناصر اصلی وحدت و انسجام بین ارکان این حکومت ها امر خطیر ارتباطات و یکی از عرصه های آن مخاطب و مخاطب شناسی بوده است.ارسطواولین فیلسوف یونانی است که نخستین اثر نوشتاری پیرامون ارتباطات را در تمدن غربی از خود بجا گذاشته است .وی هدف از ارتباط را ترغیب مخاطب می داند و آن را چنین تعریف می کند«ارتباط عبارت است از:جستجوبرای دست یافتن به کلیه وسایل و امکانات موجود برای ترغیب و اقناع دیگران ». مفاهیمی چون مخاطبان انبوه و مخاطبان رسانه ای پس از اختراع چاپ و پیدایش کتابهای چاپی با شمارگان وسیع و پس از پیدایش مطبوعات ,رادیو تلویزیون, رایانه و ماهواره های ارتباطی در مبحث ارتباطات به کار گرفته شد.موانع مکانی وزمانی در گذشته,تشکیل مخاطبان انبوه را که اکنون با عنوان«مخاطبان جمعی»نامیده می شوند محدود می کرد,با اختراع صنعت چاپ درنیمه دوم قرن پانزدهم واختراعات بعدی آن در این زمینه این موانع از میان برداشته شد و مفهوم مخاطبان پراکنده یعنی مخاطبان که در هرمکان وهرزمان می توانند ازیک پیام واحدبهره گیرند متولد شد.با اختراع فن چاپ مردم بسیار آسان تر از گذشته,این امکان را یافته اند که برای یادگیری,سرگرمی,تفریح,
افزایش دانایی ها و سطح اندیشه خود به کتاب دسترسی پیدا کنند . در اوایل قرن هیجدهم نشریات ادواری و پس از آنها روز نامه ها پا به عرصه حیات گذاشتند در پایان این قرن با پیشرفت در صنعت چاپ و فراهم آمدن زمینه های اجتماعی , سیاسی و اقتصادی مناسب تولید نشریات ارزان قیمت ممکن شد که تحول بسیار مهمی به شمار می رفت. زیرا اقشار بیشتری از جامعه از طریق رسانه ها مورد خطاب قرار می گرفتندو توانایی آن را می یافتند که از کتاب ها و نشریات ارزان قیمت استفاده کنند و مسیر اندیشه های نو را در پیش گیرند . پیشرفت در فن آوری چاپ که با افزایش شهرنشینی و شمار باسوادان, توسعه حمل و نقل, ارتقای سطح زندگی شهروندان وتحولات دیگردرجوامع صنعتی همراه بود.در آغازقرن بیستم دنیای چاپ ونشر را با مخاطبان چندصدمیلیونی روبه روکرد. بااختراع فیلم متحرک وپیدایش سالن های نمایش عمومی در دهه اول قرن بیستم, سالانه میلیون ها انسان به مخاطبان این وسیله ارتباطی جدید پیوستند.
افرادی روانه سالن های عمومی نمایش فیلم می شدند,تا یادگیری,تفریح و سرگرمی را به روش تازه تری تجربه کنند . با ایجاد ایستگاه های فرستنده رادیویی برای عموم در دهه 1920 گام دیگری در زمینه جذب انبوه بیشمار مردم توسط وسایل ارتباط جمعی برداشته شد در این میان بین این وسایل برای جلب مخاطبان بیشتر رقابت به وجود آمد .محور این رقابت ها را توجه به علائق خواسته هاوسلیقه ها ونیازهای مخاطبان وتأمین آن هاازسوی رسانه هاتشکیل می داد. هررسانه سعی می کرد با توجه به این عوامل در میدان رقابت برنده بیرون آید . وسایل ارتباط جمعی یاد شده مشغول رقابت بودند که دردهه1950رسانه مقتدرتر و فراگیرتروجذاب تری از راه فرارسید این رسانۀ جدیداز طریق تأثیربردوحس انسان«بینایی وشنوایی»تأثیرعمیق تری بر آنها به جای می گذاشت.پیشرفت فن آوری ارتباطات وانقلاب میکروالکترونیک موجب پیدایش رایانه ها- ماهواره های مخابراتی و شبکه های جهانی انتقال اطلاعات و اینترنت را فراهم کرد.
علل رونق بازار رسانه های شنیداری ودیداری در جهان سوم:
یکی از ویژگی های نظام ارتباطی در جهان سوم همزمان شدن گسترش فرهنگ نوشتاری با اشاعۀ رسانه های شنیداری و دیداری است.این امر باعث شده است تابی سوادان , کم سوادان ونوسوادان جامعه و کلیه کسانی که در سطح فرهنگی نازل تری قرار دارند آسان تر و با صرف انرژی کمتری بتواننداز طریق رادیو وتلویزیون پیام های اطلاع رسانی آموزشی,تفریحی,تبلیغی و سرگرمی را دریافت کنند بدون آنکه نیازی به مهارت های خواندن و نوشتن داشته با شند.
جذابیت های این دو رسانه و سهل الوصول بودن آنها به گونه ای است که توده های مردم را بیشتر و سریع تر به سوی خود می کشاند. پیآمد چنین واقعیتی سلطۀ فرهنگ شفاهی در میان بخش عظیمی از جامعه و بی توجهی به فرهنگ نوشتاری است.زیرا مردم این کشورها قرن ها با فرهنگ شفاهی و غیر نوشتاری زندگی کرده اند. در نتیجه بسترها و عادت های اجتماعی برای رونق این فرهنگ فراهم تر است . برای ترک این عادت نیز باید برنامه ریزی کلان اجتماعی و
اقدامات حکومتی صورت گیرد این حکومت ها هستند که باید در ابتدا مسأله مطالعه و تجربه و
تحلیل, خردورزی ,استدلال گرایی,مشارکت جویی اجتماعی و سیاسی را به صورت رسمی و غیر رسمی ترغیب وتشویق نمایند.
مخاطب شناسی
