پایان نامه بررسی روش تفسیری احسن الحدیث

اختصاصی از فایلکو پایان نامه بررسی روش تفسیری احسن الحدیث دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:105

 فهرست مطالب

مقدمه 

فصل اول :‌ کلیات

بخش اول

1- 1- 1 زندگی نامة مؤلف

1- 1- 2  اساتید

1- 1- 3   آثار قرآن پژوهی قریشی

1- 1- 4  توصیف مختصر برخی آثار

1 .  الاخلاق و الآداب

2 . المعجم المهروس لا لفاظ الصحیفه الکاملیه

3 . خاندان  وحی در زندگانی چهارده معصوم علیه السلام

بخش دوم

1- 2- 1  منابع تفسیر احسن الحدیث

1- 2- 1- 1  منابع تفسیری

1- 2- 1- 2   منابع حدیثی و روایی

1- 2- 1- 3   منابع لغوی

1- 2- 2  توصیف مختصری از تفسیر احسن الحدیث

فصل دوم :  مبانی ، روش و گرایش تفسیری احسن الحدیث

بخش اول :  مبانی تفسیر

الف .  تفسیر

1 . معنای لغوی تفسیر

2 . معنای اصطلاحی تفسیر

3 . ضرورت تفسیر

4 . تفسیر به رأی

ب .  تأویل

1 . معنای لغوی و اصطلاحی تأویل

2 . کاربرد و معنای تأویل

3 . تفاوت تفسیر و تأویل

2- 1  مبانی تفسیری احسن الحدیث

2- 1- 1 مجیت ظواهر قرآن

2- 1- 2  بواطن قرآن

2- 1- 3 وحیانی بودن الفاظ قرآن

بخش دوم

2- 2- روش تفسیری احسن الحدیث

2- 2- 1- استنادات به قرآن

الف . سیاق

ب .  سیاق متشابه

2- 2- 2استناد به روایات

1 . روایات مورد استفاده در مصداق آیه

2 . روایات مورد استفاده در استنباط حکم فقهی آیه

3 . روایات مورد استفاده در تفصیل و تبیین آیه

2- 2- 3  قواعد ادبی- زبانی

2- 2- 3- 1   لغت

2- 2- 3- 2 صرف و نحو

2- 3 گرایش تفسیری احسن الحدیث

2- 3- 1  جهت گیری هدایتی- تربیتی

2- 3- 2  جهت گیری علمی

2- 3- 3 جهت گیری اجتماعی

فصل سوم :  مباحث علوم قرآنی در احسن الحدیث

3- 1  اعجاز قرآن

3- 1- 1  اعجاز در لغت و اصطلاح

3- 1- 2 آیات تحدی

3- 1- 3 صرفه در اعجاز قرآن

3- 1- 4  وجوه اعجاز قرآن

3- 1- 5  فصاحت و بلاغت

3- 1- 6   اخبار از غیب

3- 1- 7  اعجاز در عدم اختلاف و هماهنگی در آیات قرآن

3- 2  تحریف نا پذیری قرآن کریم

3- 2- 1 مفهوم تحریف از دیدگاه لغویان

3- 2- 2 تحریف در اصطلاح

3- 2- 3 تحریف دارای اقسامی است که ذیلا به آن اشاره می شود .

3- 2- 4 دلایل و شواهد تحریف ناپذیری قرآن

3- 2- 5 بررسی دیدگاه مفسر احسن الحدیث درباره تحریف ناپذیری قرآن در ذیل برخی آیات .

3- 3 محکم و متشابه

3-3-1 معنای لغوی احکام و تشابه

3- 3- 2 تعریف محکم و متشابه

3- 3-3 دیدگاه صاحب تفسیر احسن الحدیث راجع محکم و متشابه

3- 3- 4 بررسی تفسیر چند نمونه از متشابهات در تفسیر احسن الحدیث .

3- 4 نسخ در قرآن

3- 4- 1 معنای لغوی و اصطلاحی نسخ

3- 4- 2 انواع نسخ

3- 4- 2- 1 نسخ تلاوت بدون حکم

3- 4- 2- 2 نسخ حکم و تلاوت

3- 4- 2- 3 نسخ حکم بدون تلاوت

3- 4- 3 ابعاد نسخ از دیدگاه مفسر احسن الحدیث و ذکر نمونه هایی از آن

3- 4- 4 برخی از آیاتی که قریشی نسخ آنها را نپذیرفته است .

منابع فارسی

منابع عربی

چکیده انگلیسی

مقدمه

سنت الهی در همه زمان ها ، بر آن بوده که هر پیامبری  را به زبان قومش مبعوث کند . لذا زبان قرآن ، همان زبان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله یعنی زبان عربی است که مردم هم ، به همان زبان با یکدیگر سخن می گفته اند . خداوند متعال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را مفسر قرآن معرفی کرد . اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله که زبانشان عربی بود ، قرآن را می فهمیدند ، چرا که قرآن به زبان آنها نازل شده بود . اما با وجود این هم زبانی ، اختلاف نظرهای بسیاری داشتند که پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به مرور ظهور پیدا کرد . گاهی نیز اصحاب به برخی معانی دست نمی یافتند و به خود پیامبر صلی الله علیه و آله که اولین مفسر بود ، رجوع می کردند و پس از او نیز به اصحاب برجسته ای چون حضرت علی علیه السلام ، ابن عباس ، ابن مسعود و . . . مراجعه می کردند به همین دلیل ، از همان زمان به پیدایش ‹‹  علم تفسیر ›› منجر شد . از این رو علم تفسیر قرآن یکی از مهم ترین علومی است که دچار تحولات گوناگون شده است . تا جایی که پس از خود تفسیر ، مفسرین به بررسی مبانی و روش های تفسیری ، مفسرین پرداخته اند ، زیرا در میان مباحث علوم قرآنی ، بحث از روش های تفسیری جایگاه خاصی به خود اختصاص داده است و پیدایش شیوه های مختلف تفسیری و به کار گیری مبانی گوناگون در تفسیر قرآن کریم ، زمینه طرح این بحث ضروری را در علوم قرآنی به وجود آورده است . با توجه به اهمیت موضوع روش های مفسران و جایگاه ویژه ای که در میان مباحث علوم قرآنی به خود اختصاص داده است ، در این رساله به تبیین روش تفسیری ‹‹  تفسیر احسن الحدیث › از مؤلف معاصر ‹‹  سید علی اکبر قریشی ›› پرداخته ایم . با مراجعه ای که به پایگاه های اطلاع رسانی و منابع مختلف شد ، در مورد این تفسیر کار جدی صورت نگرفته است . تنها در برخی از کتاب ها و مجلة حوزه به معرفی این تفسیر پرداخته شده است و به عنوان نمونه به مواردی از آن اشاره می شود : 

المفسرون و حیاتهم و منهجهم محمد علی ایازی ، نگاهی به قرآن قریشی ، سیر تطور تفاسیر شیعه محمد علی ایازی ، دانشنامه قرآن بهاء الدین خرمشاهی ، آشنایی با قرآن پژوهان ایران حسن پیری . روش تحقیق در این پژوهش به شیوه کتابخانه ای است و در قم  بیشترین بهره را از کتابخانه تخصصی مرکز فرهنگ و معارف قرآن بردم اما با کمال تأسف و با این همه اهمیت ، تلاش های در خور توجهی در جهت معرفی و بازشناسی این روشها به چشم نمی خورد . این تفسیر گران سنگ را به هدف تبیین مبانی ، روش و گرایش های تفسیری مفسر ، و نیز بررسی مباحث علوم قرآنی آن برگزیدیم . امید است خداوند منان ، این بنده حقیر را مورد هدایت و رحمت قرار دهد .

بخش اول

1- 1- 1- زندگی نامه

سید علی اکبر ، اینجانب سید علی اکبر قریشی فرزند مرحوم سید محمد قریشی در 14 شعبان 1347  ق . در شهر بناب از شهرهای آذربایجان شرقی متولد شدم . دروس ابتدایی را در مدارس ملی آن روز خواندم و دروس حوزوی را در نزد مرحوم پدرم و مدرسة علمیة آن شهر شروع نمودم . حدود سال 1324 ش . برای تکمیل تحصیل به حوزة قم مشرف شدم و از اساتید بزرگواری امثال آیت الله بروجردی ، آیت الله سلطانی ،آیت الله مجاهدی ، آیت الله سید حسین قاضی و دیگران استفاده کردم. 1

حدود سال 1332  از قم به ارومیه منتقل شده و در آنجا اقامت کردم . یکی از پیشامدهای بسیار مفید آن بود که در ارومیه با چند نفر از روحانیون که آنها نیز از حوزة قم برگشته بودند بحث تفسیر قرآن و روایات را شروع کردیم که تقریبا بیشتر از ده سال ادامه داشت2. از سال 1342  که امام سلام الله علیه قیام خود را شروع فرمود ، ما هم به پیروی از آن رهبر بزرگ مبارزه با طاغوت را شروع کردیم . در آن مدت به دفعات از منبر محروم شدم . حتی یک دفعه یک سال تمام طول کشید . در سال 1357 به مدت یک سال به بافت کرمان تبعید شدم . ولی بعد از چند ماه تبعید شکسته شد ، به ارومیه برگشتیم . تا 21 بهمن 57 رسید که انقلاب پیروز شد و در سال 1358 برای نوشتن قانون اساسی به عنوان خبرگان قانون اساسی انتخاب شده و به تهران رفتم ، سه ماه تنظیم قانون اساسی طول کشید . در سال 1361 برای مجلس خبرگان رهبری انتخاب شدم و در سال 1369 بار دوم به عضویت مجلس خبرگان در آمدم و اکنون به صورت یک روحانی آزاد مشغول تبلیغ و هدایت و ارشاد مسلمانان و مسئول نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه ارومیه می باشم و در سال 1374 در سومین نمایشگاه قرآن کریم به عنوان خادم قرآن معرفی شدم . و در زمینة وعظ و خطا به دارای بیانات گرم و سخنان ناقد و در عرصة تألیف قلم شیوا و توانایی دارم و حدود 30  اثر در زمینه علوم اسلامی ، تاریخ اسلام و قرآن پژوهی به رشته تحریر در آورده ام 1 .

1- 1- 2- اساتید

از محضر اساتید فراوانی بهره برده ام به گفته خود وی ، ایشان بحث بدیع ، از کتاب مطول و شرح لمعه در خدمت حجت الله محمد تقی زرگر و وسائل ، را نزد مرحوم آیت الله شهید صدوقی بحث بیع و خیارات  ، را از مکاسب ، نزد سید محمد باقر سلطانی طباطبایی و مقداری هم از محضر مرحوم آقا سید حسین قاضی فرا گرفت که ایشان عضو هیئت منتحنه بود که از طرف مرحوم آیت الله بروجردی انتخاب شده بود و در مدرسة فیضیه ، از طلاب امتحان می گرفتند قرار گرفت و مدتی نیز درس خارج مرحوم آیت الله بروجردی ، رفتم که اواخر عمر ایشان شرکت کرد .

1- 1- 3- آثار قرآن پژوهی قریشی

آثار قرآن پژوهی قریشی عبارتند از :  تفسیر احسن الحدیث ، قاموس قرآن و نگاهی به قرآن که اکنون به توضیح هر یک از این آثار می پردازیم :

1 . تفسیر احسن الحدیث

کتابی است ساده و روان با جهت گیری هدایتی و تربیتی که مخاطب آن توده مردم می باشد و نگارش آن در سطح قرار گرفته تا قرآن در سطح عموم مردم مورد فهم قرار گیرد و مردم با آگاهی از تعالیم انسان ساز قرآن به سوی عمل گام پیش نهند این تفسیر کل قرآن را به ترتیب از سوره حمد تا ناس را در بر دارد . 2

2 . قاموس قرآن

این کتاب به شرح واژه ها و لغات قرآن کریم پرداخته و در نوع خود از بهترین آثار در لغت پژوهی الفاظ قرآن است . مؤلف آن را در سال 1349 ش شروع و در سال 1354 به اتمام رسانده است .

قاموس قرآن در واقع دایره المعارفی است برای قرآن مجید که تمام کلمات قرآن را به ترتیب الفباء توضیح داده و به اقوال لغت شناسان و روایات معصومین (ع) توجه نموده و بیش از ده بار به چاپ رسیده است . قرآن کریم با حذف مکررات و مشتقات حدود 1860

کلمه است ، در این کتاب هم کلمات فوق یکی یکی بررسی شده ، آیات آنها و مقداری از روایات و اقوال دانشمندان در تفسیر آیات بیان شده است . مثلا شما اگر کلمه وحی را در نظر بگیرید خواهید دید که دربارة ‹‹ وحی ›› چند صفحه سخن گفته : وحی انبیاء ، وحی برای بشر ، وحی موجودات زند و وحی موجودات مادی . . . ذکر شده است . و تألیف این کتاب حدود 5 سال طول کشیده است . 1

3- نگاهی به قرآن

مؤلف در این کتاب به بررسی پاره ای از مباحث علوم قرآنی پرداخته و در آن اطلاعات سودمندی دربارة قرآن شناسی ارائه داده است و در این کتاب از قبیل واژه قرآن به چه معناست ؟ قرآن چند آیه دارد ؟ سوره های مکی و مدنی قرآن کدامند ؟ در این کتاب 7 موضوع از موضوعات قرآنی نظیر وحی در قرآن ، تثلیث در قرآن ، محکمات و متشابهات  سحر و معجزه ، خلقت در شش روز ، حروف مقطعه و نظایر آن توضیح داده شده است . برخی مباحث آن جنبة کلامی دارد مثل بحث پیرامون بلاء ، مراد از امامت چیست ؟ شبهة اکل و مأکول و برخی جنبة علمی دارد مثل زنبور عسل ، هدهد ، و مورچگان و برخی جواب شبهات آیات مشکل است مثل بحث پیرامون آیه لیس بظلام للعبید لاخوف علیهم و لا هم یحزنون و برخی دیگر دربارة اعلام و کلمات و حقایق و معارف دیگر قرآنی است 2 .