پایان نامه 279 صفحه 1392
رده‌شناسی، مطالعه‌ی الگوهایی است، که به طور نظام‌مند در زبان رخ می‌دهد. تعیین رده‌های زبانی، درک بهتری از ساختار یک زبان را فراهم می‌آورد. طبقه بندی بر مبنای رده‌ی زبانی، این مزیت را داردکه زبان‌های هر دوره‌‌ای بتوانند در یک گروه خاص قرار گیرند. یکی از روشهای اساسی که در آن زبان‌ها از یکدیگر متمایز می‌شوند، آرایش سازه‌هاست. رده‌شناسی نحوی، بر اساس ترتیب بنیادین کلمات، زبان‌ها را از هم متمایز می‌کند. این پژوهش، آرایش جمله و ساخت‌های نحوی فارسی باستان در کتیبه بیستون را توصیف می‌کند، که از دیدگاه رده‌شناسی صورت می‌گیرد و سعی بر آن دارد تا ویژگی‌های این زبان را بر اساس رده‌های زبانی OV و VO مشخص سازد. بررسی داده‌های فارسی باستان نشان می‌دهد که ساختار بنیادین جمله در ساخت‌های بی‌نشان، SOV است، اما به نظر می‌رسد به دلیل ویژگی‌های تصریفی این زبان، در ترتیب کلمات ، آرایش آزاد داشته باشد. همچنین تجزیه و تحلیل سازه‌های دستوری حاکی از آنست که این زبان گرایش به رده‌ی زبانی OV دارد و در مورد جایگاه هسته می‌توان گفت در اغلب گروه‌های نحوی، هسته پایان است.
بررسی ساختار نحوی فارسی باستان در کتیبه بیستون از دیدگاه رده‌شناسی