لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 25
آیین‌نامه راهنمایی و رانندگیتاریخ : 1384.04.08هیأت‌وزیران درجلسه مورخ 1384.3.18 بنابه پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های راه و ترابری و کشور و به‌استناد بند (4) ماده (18) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ـ مصوب 1380 ـ، آیین‌نامه راهنمایی ورانندگی را به شرح ز یر تصویب نمود:
آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی فصل اول - تعریف‌ها ماده 1- اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه، دستورالعمل‌ها و پیوست‌مربوط به کار رفته اند، دارای معــانی‌مشروح زیر می‌باشند:1 ـ آزادراه:آزادراه به راهی گفته می‌شود که حداقل دارای دو خط اتومبیل رو و یک شانه حداقل به عرض سه متر برای‌هر طرف رفت و برگشت بوده و دو طرف آن به نحوی محصور بوده و در تمام طول آزادراه از هم کاملامجزاباشد و ارتباط آنها با هم تنها به وسیله راه‌های فرعی که از زیر یا بالای آزادراه عبور کند تأمین شود و هیچ راه‌دیگری آن را قطع نکند.2ـ ابطال گواهی‌نامه:سلب اعتبار قانونی گواهی‌نامه رانندگی.3ـ اتومبیل:هرنوع خودرو که لااقل دارای دو چرخ در جلو و دو چرخ دیگر در عقب بوده و برای حمل بار یا انسان به‌کار رود.4ـ اتومبیل آموزشی:خودرویی است که برای آموزش رانندگی اختصاص داده شده و باید دارای دو پدال کلاچ و دو پدال ترمز،دو آیینه، تابلوی ویژه روی سقف و علا یم مشخص روی بدنه و متعلق و یا تحت پوشش یکی ازآموزشگاه‌های مجاز آموزش رانندگی باشد.5 ـ اتومبیل مدارس:خودرویی جمعی است که برای رفت و آمد دانش آموزان مدارس اختصاص داده شده است و دارای رنگو علایم مشخص کننده می‌باشد.6ـ ارتفاع چراغ:فاصله مرکز چراغ خودرو بدون بار یا مسافر تا کف راه.7 ـ اعتبار برگ معاینه فنی:زمان درج شده در متن برگ معاینه فنی وسیله نقلیه است.8 ـ اوراق کردن وسیله نقلیه:عبارت است از جدا کردن قطعات اصلی وسیله نقلیه، امحای شماره‌های شناسایی (درمورد شاسی بهصورت برش) و بریدن سقف یا ستون‌های اتاق و یا پرس اتاق آن و فک و اخذ پلاک‌ها و ابطال اسناد مربوط.9ـ ایستادن:ایست وسیله نقلیه در زمان کوتاه.10 ـ ایستادن ممنوع (توقف مطلقا ممنوع):ایست وسیله نقلیه برای هر مدت ممنوع است.11 ـ بارکش:هرنوع خودرویی که برای حمل بار ساخته شده است و دارای انواع زیر است:الف - کامیون:وسیله نقلیه موتوری باری که قسمت بارگیر آن به صورت پیوسته به کشنده متصل است.کامیون‌ها به طورکلی با وضعیت حداقل دو محور وجود داشته و ظرفیت حمل 6 تن بار و بیشتر دارند.الف ـ 1:کامیون اتاق دار:کامیونی که حداکثر ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن از کف اتاق 1.5 متر باشد.الف - 2 ـ کامیون لبه دار:کامیونی که حداکثر ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن از کف اتاق 80 سانتیمتر باشد.الف ـ 3 ـ کامیون تیغه دار:کامیونی که قسمت بار آن به وسیله تیغه‌ای طولی به دو نیمه مساوی تقسیم شده باشد.الف ـ 4 ـ کامیون کفی:کامیونی که قسمت بار آن دیواره نداشته باشد.الف ـ 5 ـ کامیون سقف دار (مسقف):کامیونی که قسمت بار آن به صورت محفظه سرپوشیده ساخته شده است.الف ـ 6 ـ کامیون یخچال دار:کامیون سقف داری که قسمت بار آن دارای تجهیزات سرد کننده باشد.الف ـ 7 ـ کامیون تانکر (باری مخزنی):کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و برای حمل انواع مایعات ساخته شده است.الف ـ 8 ـ کامیون بونکر:کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و برای حمل انواع جامدات شکل پذیر (فله) ساخته شده‌است.الف ـ 9 ـ کامیون مخلوط کن (میکسر):کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و دارای دستگاه مخلوط کن باشد.الف ـ 10 ـکامیون کمپرسی:کامیون اتاق داری که تخلیه بار آن به وسیله دستگاه کمپرس اجام می‌شود.الف ـ 11 ـ کامیونت:به دو صورت زیر وجود دارد:11-1- خودروی ون باربری:وسیله نقلیه موتوری باری است که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روی یک‌شاسی باشد و مجموع وزن وسیله نقلیه و ظرفیت حمل بار آن از 3.5 تن تا کمتر از 5 تن است.11-2 - لوری:وسیله نقلیه موتوری باری است که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روی یک‌شاسی باشد و مجموع وزن وسیله نقلیه و ظرفیت حمل بار آن از 5 تن تا کمتر از 6 تن است.الف ـ 12 ـ کشنده:وسیله نقلیه ایست که یدک و یا نیمه یدک را به دنبال خود کشیده و به حرکت در می‌آورد.الف ـ 13 - وانت دو کابین:وسیله نقلیه موتوری دو منظوره که اتاق راننده و سرنشینان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد وبرای حمل بار و اشخاص به کار می‌رود.الف ـ 14 ـ وانت یک کابین:وسیله نقلیه موتوری که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روی یک شاسی باشد وبرای حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفیت حمل بار آن کمتر از 3.5 تن است.ب - تریلر (یدک):عبارت از وسیله نقلیه است که با یک وسیله نقلیه موتوری کشیده می‌شود.پ - نیمه تریلر (نیمه یدک):عبارت از یدکی است که به یک وسیله نقلیه دیگر به طوری متصل می‌گردد که بخشی از وزن بار آن به‌وسیله کامیون یا کامیون‌های کشنده حمل می‌شود.12 ـ برگ یا برچسب معاینه فنی:گواهی انجام معاینه فنی که از سوی ستادهای معاینه فنی خودرو یا مراکز فنی مجاز صادر و برگه به‌درخواست کننده تحویل و برچسب به سمت راست شیشه جلو الصاق می‌گردد.13 ـ بزرگراه:راهی است که حداقل دارای دو خط عبور در هر طرف بوده و ترافیک دو طرف آن به وسیله موانع فیزیکی‌از هم جدا شده باشد و به طور معمول دارای تقاطع‌های غیر همسطح است.بزرگراه می‌تواند تعداد معدودی تقاطع همسطح کنترل شده داشته باشد.14 ـ پلاک:قطعه فلزی است با ابعاد، طرح و رنگ‌های زمینه مختلف که شماره روی آن حک می‌شود و انواع آن‌عبارتند از:شخصی، دولتی، عمومی، سیاسی، سرویس، کنسولی، نظامی- انتظامی، تعمیری، گذر موقت، بین‌المللی ،ترانزیت، کشاورزی - عمرانی و ویژه.15 ـ پلاک غیر مجاز:پلاک‌های غیر مجاز عبارتند از:الف - پلاکی که به موجب آگهی قبلی معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران،که از این پس در این آیین‌نامه به اختصار راهنمایی و رانندگی گفته می‌شود، باید تجدید گردد.ب - پلاکی که در کشور خارجی روی وسیله نقلیه نصب شده و پس از ورود به ایران با وجود سپری شدن‌مدت اعتبار آن تعویض نشده باشد.پ - پلاک بین‌المللی که برای مسافرت با اتومبیل به خارج از کشور از سوی راهنمایی و رانندگی صادر و بهاتومبیل‌های پلاک داخلی داده می‌شود و استفاده از آن در کشور ممنوع است.ت - پلاکی که اشخاص در ارقام و مشخصات اولیه آن تغییر ایجاد کنند و یا پلاک وسیله نقلیه دیگری به‌یک وسیله نقلیه الصاق گردد و یا برای آن پلاک تقلبی به کار برده شود.ث - پلاک دست ساز و دست نوشته‌ای که بدون مجوز راهنمایی و رانندگی به کار برده می‌شود.ج - پلاک خودرویی که با اعلام مراجع صلاحیت دار فرسوده اعلام می‌شود.16 ـ پلیس راه:واحدهایی از راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که نظارت و کنترل بر اجرای‌قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی در جاده‌های کشور دارند.17 - پلیس مدرسه:دانش آموز آموزش دیده‌ای که با لباس ویژه و تجهیزات تعیین شده از طرف مسؤوین مدرسه برای عبورایمن دانش آموزان از عرض سواره رو راه‌ها مأمور می‌گردد.18 - پیاده:شخصی غیرسوار که بــدون استفاده از هیچ نوع وسیله نقلیه موتوری یا غیر موتوری حرکت می‌نماید و یامبادرت به جا به جایی کالسکه، چرخ دستی، جامه دان، سبدهای چرخ دار و مانند آن می‌نماید.19 - پیاده رو:بخشی جدا شده از خیابان که در امتداد آن واقع شده و برای عبور و مرور پیادگان اختصاص یافته است.20 - پیـــچ (قوس افقی):انحراف مستقیم راه در سطح افق.21 - ترافیک (شدآمد):آمد و شد وسایل نقلیه و اشخاص و حیوانات در راه ها.22 - تراموا (قطار خیابانی):قطاری شهری است که به طور معمول در خطوط ریلی واقع در سطح سواره رو وسایل نقلیه دیگر حرکت‌می‌نماید.23 ـ تقاطع:محدوده‌ای است که در آن دو یا چند مسیر به صورت همسطح یا غیر همسطح با یکدیگر تلاقی می‌کنند.24 - توقف:ایست وسیله نقلیه در زمان طولانی بدون حضور راننده.25 - توقف سنج (پارکومتر):دستگاهی است که با انداختن سکه یا پرداخت حق توقف، استفاده از کارت‌های اعتباری یا روش‌های‌دیگر، اجازه توقف را در زمان معین به خودرو می‌دهد.26 - توقف ممنوع (پارکینگ ممنوع):توقف وسیله نقلیه ممنوع است، جز برای سوار و پیاده کردن، مشروط به استقرار راننده در پشت فرمان.27 - توقیف گواهی‌نامه رانندگی:اخذ و ضبط گواهی‌نامه رانندگی و محروم نمودن موقت دارنده از مزایای قانونی آن.28 - جاده:راه خارج از شهر برای عبور و مرور.29 - جاده اصلی:راهی است که در برخورد با راه دیگر به طور معمول عریض تر است و با نصب علایم راهنمایی و رانندگی،اصلی تلقی می‌گردد.30 - جاده خصوصی:راهی که اشخاص یا مؤسسات برای کاربرد شخصی ساخته اند و استفاده دیگران از آن منوط به اجازه‌مالک است.31 - جاده فرعی:راهی که از راه اصلی منشعب شده و یا به آن می‌پیوندد و به طور معمول کم عرض تر است و با نصب علایم‌راهنمایی و رانندگی، فرعی تلقی می‌شود.32 - چراغ توقف (چراغ ترمز):عبارت از چراغ‌هایی است که هنگام به کار بردن ترمز پایی برای کاهش سرعت یا توقف به کار می‌رود تاتوجه لازم را به استفاده کنندگان از راه در پشت سر وسیله نقلیه بدهد.33 - چراغ جانبی جلو (چراغ‌های کوچک جلو):عبارت از چراغ‌هایی است که حضور وسیله نقلیه و عرض آن را از سمت جلو نشان می‌دهد.34 - چراغ جانبی عقب (چراغ‌های کوچک عقب):عبارت از چراغ‌هایی است که حضور وسیله نقلیه و عرض آن را از سمت عقب نشان می‌دهد.35 - چراغ جانبی وسایل نقلیه طویل:عبارت از چراغ‌هایی است که در امتداد طول وسایل نقلیه طویل به کار می‌رود تا رانندگان وسایل نقلیه‌دیگر قادر به تشخیص طول آن شوند.این چراغ‌ها برای هر دو طرف در نظر گرفته شده و در قسمت عقب قرمز رنگ و در قسمت جلو زرد رنگ‌می‌باشند و در حدود هر 3 متر از طول وسیله نقلیه نصب می‌شوند.36 - چراغ دنده عقب:عبارت از چراغی است که راننده وسیله نقلیه به کار می‌برد تا راه را به طرف عقب وسیله نقلیه روشن کرده‌و به این ترتیب به دیگر استفاده کنندگان از راه اخطار نماید که وسیله نقلیه در حال راندن به عقب بوده و یامی‌خواهد به عقب براند.37 - چراغ رانندگی (نور بالا):عبارتست از چراغ‌هایی که جلوی وسیله نقلیه را تا فاصله دور روشن می‌کند.38 - چراغ راهنما:عبارت از چراغی است که راننده وسیله نقلیه به کار می‌برد تا به دیگر استفاده کنندگان از راه اخطار نمایدکه راننده قصد تغییر جهت به راست و یا چپ، گردش و یا توقف را دارد.39 - چراغ عبور (نور پایین):عبارتست از چراغ‌هایی که جلو وسیله نقلیه را در فاصله نزدیک روشن می‌کند و موجب خیره شدن چشمیا ناراحتی رانندگانی که از طرف مقابل می‌آیند و دیگر استفاده کنندگان از راه نخواهد شد.40 - چراغ مـه:عبارت از چراغی است که در اتومبیل نصب شده و برای بهتر دیدن راه در هنگام مه و برف و باران سیل‌آسا و گرد و غبار و مانند آن به کار می‌رود.41 - چرخ فلزی:چرخی است که محل تماس آن با سطح زمین فلزی باشد.42 - حریم تقاطع:محدوده‌ای است در تقاطع راه‌ها که به منظور سهولت حرکت و ایمنی تردد اختصاص می‌یابد.43 - حق تقدم عبور:اولویت حق عبور وسیله نقلیه‌ای نسبت به وسایل نقلیه دیگر یا نسبت به پیادگان و بالعکس.44 - خط ایست:خط کشی عرضی است که در ورودی تقاطع و به منظور تعیین مرز توقف وسایل نقلیه پیش از گذرگاه پیاده‌بر سطح راه ترسیم می‌شود.45 - خط تغییر سرعت:نوعی خط عبور که خودروهای ورودی به مسیر اصلی یا خروجی از آن می‌توانند در طول آن، سرعت خودرا برای همگرایی و یا واگرایی با جریان ترافیک افزایش یا کاهش دهند.46 - خط عبور:بخشی از سواره رو است که در طول مسیر، به عبور یک ستون وسیله نقلیه اختصاص یافته و با خط کشی‌حدود آن مشخص می‌گردد.یک راه می‌تواند در هر جهت یک یا چند خط عبور داشته که این خط‌های عبور از سمت راست به چپ ازشماره یک به بالاشماره گذاری می‌شوند.47 - خط عبور دوچرخه:عبارتست از مسیر ویژه دو چرخه در سطح معابر که با تابلو، خط کشی و یا رنگ حدود آن مشخص‌می‌گردد.48 ـ خط کمکی:خط عبوری است که به منظور تغییر سرعت، انجام حرکات گردشی و یا افزایش ظرفیت راه، در کنار خط‌عبور ایجاد می‌شود.49 - خط ویژه:مسیری است که به وسیله خط کشی با رنگ متفاوت از خطوط دیگر و یا علایم و یا موانعی از بقیه مسیرهامشخص گردیده و برای عبور و مرور یک یا چند نوع وسیله نقلیه اختصاص دارد.50 - خم (قوس عمودی):انحراف مسیر مستقیم راه در سطح قائم.51 - خودرو:هر نوع وسیله نقلیه قابل حرکت در راه‌ها که نیروی محرکه آن از موتور باشد، به استثنای وسایل نقلیه ریل‌رو و عبارتند از:الف - سواری:خودرویی است که برای حمل انسان ساخته شده و ظرفیت آن با راننده حداکثر 6 نفر است.ب - سواری استیشن (سفری):نوعی خودرو سواری است که فضای بار با فضای سرنشین یکسره باشد و ظرفیت آن با راننده حداقل 7 وحداکثر 9 نفر است.پ - سواری کار:اتومبیلی است دو دیفرانسیل کمک دار با اتاق جدا از شاسی یا اتومبیلی که ظرفیت آن با راننده بین 10 تا15 نفر باشد.ت - اتوبوس:هر نوع وسیله نقلیه موتوری مسافربری که ظرفیت آن با راننده و کمک راننده 27 نفر یا بیشتر باشد.ث - اتوبوس برقی:اتوبوسی که نیروی محرکه آن به وسیله باتری یا نیروی برق تأمین می‌شود.ج - اتوبوس دو طبقه:وسیله نقلیه موتوری مسافربری که قسمت حمل مسافر آن در دو طبقه جداگانه روی هم و با یک سازه‌مشترک بوده و ظرفیت آن با راننده حداقل 27 نفر است.چ - مینی بوس:خودروی مسافربری است که ظرفیت آن با راننده بین 16 تا 26 نفر می‌باشد.ح - تراکتور:نوعی خودرو است که برای کارهای کشاورزی، صنعتی و عمرانی مانند شخم زدن، حفاری، بارگیری وکشیدن دنباله بند و غیره به کار می‌رود.52 - خیابان:راه عبور و مرور در محل سکونت و فعالیت مردم که عرض آن بیش از 6 متر باشد.53 - خیابان اصلی:راهی است که در برخورد با راه‌های دیگر عرض سواره روی آن بیشتر است و یا با نصب علایم راهنمایی‌و رانندگی، اصلی تلقی شده و در غیر این صورت در سمت راست راه دیگر قرار دارد.54 - خیابان فرعی:راهی است که در برخورد با راه‌های دیگر، عرض سواره روی آن کمتر است و یا با نصب علایم راهنمایی‌و رانندگی، فرعی تلقی شده و در غیر این صورت در سمت چپ راه دیگر قرار گرفته باشد.55 ـ دستگاه تهویه:به دستگاه‌هایی اعم از پنکه، کولر و یا بخاری گفته می‌شود که هوای درون وسیله نقلیه را جا به جا و یادمای آن را کاهش یا افزایش دهد.56 - راننده:کسی که هدایت وسیله نقلیه موتوری و غیر موتوری و همچنین حرکت دادن حیوانات را به صورت واحدیا گله و رمه بر عهده داشته باشد.57 - راه:عبارتست از تمامی سطح خیابان، جاده، کوچه و کلیه معابری که برای عبور و مرور عموم اختصاص دادهمی‌شود.58 - راه آهن:ریــل‌های آهنی موازی ثابتی که قطار و وسایل نقلیه ریلی دیگر بر روی آن حرکت می‌کنند.59 - راه عمومی:به راه‌هایی گفته می‌شود که برای عبور و مرور عموم مورد استفاده قرار می‌گیرد.60 - روز:از طلوع تا غروب آفتاب.61 - سازنده وسایل نقلیه:شخص یا مؤسسه یا کارخانه‌ای که وسایل نقلیه‌ای را که مطابق آیین‌نامه باید شماره گذاری شود می‌سازد،یا قطعات ساخته شده آنها را سوار (مونتاژ) می‌نماید.62- ستاد معاینه فنی:تشکیلات متمرکز برای برنامه‌ریزی، هدایت، نظارت و کنترل فعالیت مراکز فنی معاینه خودرو و مراکزمعاینه فنی مجاز که از سوی شهرداری‌ها و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ایجاد می‌گردد.63 - سطح روشن:در مورد چراغ‌ها عبارت از سطح قابل دیدی است که نور از آن منتشر می‌شود و در مورد منعکس کننده نورعبارت از سطح قابل دیدی است که نور را منعکس می‌کند.64 - شانه راه:بخشی از بدنه راه است که در دو طرف خط‌های عبور رفت و برگشت قرار داشته و برای توقف اضطراری‌وسایل نقلیه به کار می‌رود.65 - شب:از غروب تا طلوع آفتاب.66 - شماره وسیله نقلیه:عدد یک یا چند رقمی و حروفی که از طرف راهنمایی و رانندگی روی پلاک‌های ویژه منقوش و در عقب وجلوی وسیله نقلیه نصب می‌شود.67 - شناسنامه خودرو:سندی است که مشخصات خودرو، مالک و نشانی کامل محل سکونت وی و تاریخ انتقالات و تغییراتانجام شده از سوی راهنمایی و رانندگی در آن درج و به آخرین مالک تسلیم می‌گردد.68 - شیب (سربالایی - سرازیری):تغییر تدریجی ارتفاع سطح تمام شده راه در امتداد طولی مسیر.69 - ظرفیت وسیله نقلیه:وزن بار یا تعداد مسافری که از طرف کارخانه سازنده با تأیید وزارت صنایع و معادن برای وسیله نقلیه‌تعیین گردیده است.70 - علایم:هر نوع علامت عمودی و افقی مانند تابلو، چراغ راهنمایی و رانندگی، خط کشی، نوشته و ترسیم، وهمچنین تجهیزات هدایت کننده، سوت و حرکت دست و غیره که به وسیله مقامات صلاحیت دار برای کنترل‌و تنظیم عبور و مرور تعیین و به کار برده می‌شود.71 - قطار شهری:نوعی وسیله حمل و نقل عمومی است که در شهرها و حومه به جا به جایی مسافر پرداخته و به طور معمول‌با چرخ‌های فلزی بر روی ریل حرکت می‌کند.72 - قطعات و قسمت‌های اصلی:
آیین نامه راهنمایی و رانندگی