فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:67
چکیده:
مسائل نظام اجتماعی ایران بعد از سال 68
در این فصل ، به اقتضای وظیفه علمی که باید حقایق و عوامل موثر را در حد تشخیص برای اعضا جامعه ومسئولین تشریع کرد وموجب آگاهی آنان شد. عوامل و روابط علمی بین آنها را بیان کرده است ، اما چند تذکر لازم است:
کوشش در جهت حفظ منافع در کشورهای دیگر یک امر طبیعی است که این نیز به آن عمل کرده ومی کند. علاوه بر آن همه کشورها از جمله ژاپن ، آلمان و دیگر کشورها نیز با دخالت کشورهای بیگانه سر و کار دارند ، اما این سئوال مطرح است که چطور می شود ، آن کشورها از گزند مصون می مانند وکشورهای جهان سوم تاثیر پذیرند ، یک پاسخ اصلی آن است که حکومت های کشورهای جهان سوم دست پرورده کشورهای مداخله گر هستند ، اما این عامل بهر این که پس از انقلاب هنوز – استقلال واقعی وقدرت نظامی چشمگیر است ،صادق نیست ، پس علت در کجاست؟ جستجوی زیاد – خوانندگان نیز ما را همراهی کرده اند نشان می دهد که شرایط داخلی واشتباهات برخی سیاستمداران خود عامل اصلی بیماریهای اجتماعی ماست ، میکروبها همیشه وهمه جا وجود دارند اما تاثیر آنها بیشتر بر روی بدنهای ضعیف است.
در عین حال در سیاست داخلی ما بنظر می رسد عواملی وجود داشته باشد که دشمنی کشورهای دیگر را بر ضد ما بر می انگیزد.این جمله نباید با این تصور اشتباه شود که ما به غرب نیاز داریم و با ید در اصول بیابیم و به هیچ وجه منظور من این نیست.
منظور من این است که مسائل داخلی:
1. اهداف
2. راههای رسیدن به اهداف او
3. ارتباط خود با دیگر کشورها را هنوز بطور علمی و دقیق بررسی نکرده ایم و بنظر می رسد که در این زمینه نیز با هاله هایی از تصور است.همواره در حال تغییر کار می کنیم.تصورات و درکی که برخی از سیاستمداران غالب ما، از کشورهای غربی ابراز می دارند عموماً بدون تجربه مشخص اند. آن کشورها ودر یک قالب فرهنگی بسیار محدود است ، برداشت ها و اظهار نظرها نظیر اینکه مردم این کشورها ماشینی هستند احساس ندارند مادی هستند ، همه چیز خود را برای مادیات می خواهند ، حتی ناموس خود را برداشته است و بدون بررسی کافی و دور از شأن ما به هیچ یک از مسئولین کنونی کشور که مدت کافی در آن کشورها زیسته و شرایط آنجا با عمق و تفکر و ارتباط انسانی – اجتماعی کافی درک کرده است ، این الحاقات را تایید نخواهد کرد.این گونه اتهامات از جانب کسانی است که یا اصلا در این کشور زندگی نکرده اند وفقط برای مدت بسیار کوتاهی اقامت داشته اند و با عینک فرهنگی خود به وقایع و شرایط جامعه نگریسته اند.
باید ببینیم که اگر این توهین هائی که ما در لفظ و عمل که آتش زدن پرچم و ریختن زباله در آن به کشورهای غربی – آمریکا می کنیم اگر همین توهین ها واقدامات در مورد ما می شد.اولاً تا چه اندازه بی خود وقابل تحمل می بود وثانیاً ما را به چه عکس العمل هایی وا می داشت..در این صورت قابل درک می شد که این اقدامات در کشورهای دیگر دشمنی بر می انگیزد و آنها را بر ضد ما بسیج می کند.
اما اولاً آنها از این بسیج جمعی مردم خود را در مقابل یک دشمن مشترک ، وسیله مناسبی برای کسب مشروعیت سیاستهایشان به طور عام استفاده می کنند وثانیاً: از آنجا که آنها قادر به تعویض سریع ومستقیم نظام حکومتی ما نخواهد بود.
کوشش و آرزو میکنند با اقدامات زمینه ساز ، نظام اجتماعی ما از هم بپاشانند ، با این امید که بالاخره نظام حکومتی نیز پس از ورته طولانی تر ارزیابی در آید ، گرچه آنها موفق نخواهند شد.اما قیمت این بسیار زیاد است.نظام اجتماعی ما به گونه ای دچار بحران ودگرگونی است که ترمیم آن بسیار دشوار به نظر می رسد ونسل های آینده ما را سخت تهدید میکند.این مسئولیت بزرگی بر گردن مسئولین ما است.
این حرکت ها وسیاست ها در زمان قیام وانقلاب پرهیز ناپذیر بود اما در زمان کنونی عقل وعلم ایجاب می کند که با بررسی مسائل خود متمرکز شویم و آنجا که لازم نیست و ضرورتی ندارد برای خود دشمن نسازیم.در عین حال از دشمنان بی نیاز باشیم و با آنها در صورت دشمنی مستحکم و با صلابت و با تمام قوا و بطور همه جانبه برخورد کنیم.
دگرگونی مجدد ارزشهای جامعه بعد از سال 1368
گفتیم که بعد از انقلاب یک نظام ارزشی انقلابی مذهبی به مقابله با نظام ارزشی جامعه شاهانه برخاست و در این مسیر نیز نسبتاً موفق بود ، در اینجا این تذکر – برای ادامه بحث ودر اینجا و در فصول آینده بسیار ضروری است ، تاکید بر روی واژه انقلابی – مذهبی ، در مقابل شاهانه یا طاغوت به این علت است که یک هدف اساسی انقلاب تا دو وجه انقلابی ومذهبی است. – یک سیستم که به ارزشهای مذهبی ومعنوی ووالای انسانی توجه دارد و در آن نابرابری اجتماعی-اقتصادی وتبعیضات کاهش می یابد بنابراین ترکیبات دیگر کلمات نظیر شاهانه – مذهبی یا نابرابری و طاغوت با کوشش مذهبی از اهداف انقلاب نبود.با این تذکر مقدماتی ادامه می دهیم که بعد از موفقیت انقلاب کوشش های مخالفین نظام ارزشی انقلابی در جهت مقابله با آن ، از طریق جنگ و حصر اقتصادی نیز در واقع به تقویت نظام ارزشی انقلابی – مذهبی منجر شد.
از آنجا به بعد به نظر می رسد ، روش برخورد با انقلاب تغییر کرد وبه قول آقای انگل هارد – انقلاب آرام و بی سر و صدا “the silent revolution”در پیش گرفته شد.
تغییر ارزشهای مذهبی وپایبندی مردم به آنها :
تحقیقات در زمینه ارزشهای مذهبی و – پایبندی مردم به آن سه اصل در نظر قرار داده می شود. در بین سالهای 56و65و71:
1. اعتقاد به دین
علاقه مردم به روحانیت در سال 65 به 7/86% رسید ودر سال 71 به 3/32% ودر سال 56 نزدیک به 8/31% می باشد که این زنگ خطری است بلند برای روحانیت زیرا در تحقیق دیگری که از جانب شورای پژوهشهای علمی کشور توسط نویسنده در سال 73 با 250 نفر نمونه از مردم تهران در مناطق بیست گانه شهرداری انجام گرفت.ارزیابی از میزان علاقه مردم به روحانیت به 2/91% رسیده بود.
2. رعایت حجاب
2/86% از پاسخگویان معتقد بودند که در سال 65 عدم رعایت حجاب از نظر مردم عیب داشت یعنی خانم ها رعایت اینکه احساسی کردند که مردم از بی حجابی خوششان نمی آید واحتمال دارد که به آنها به گونه ای توهین می شود. بیشتر حجاب را رعایت می نمودند.این بدین معنی است که در آن زمان مجبور نبودند با فشار اجبار و توبیخ اکثریت خانم ها را به رعایت حجاب وا دارند. برای سال 71 این ارزیابی 5/41% می باشد وهمچنین 8/81% از پاسخگویان معتقدند که مردم جامعه در سال 65 به خانم های چادری احترام میگذاشتند و در حالیکه این رقم برای سال 71 به 8/36% می رسد. این معرف در واقع پیامد معرف های قبلی است که میخواهند با الفبای قانونمندی های جامعه آشنا شوند وبدانند که نیروی جامعه چگونه سرخود کار می کند.این یک درس آموزنده است.
وقتی ارزشهای یک جامعه تغییر کند واز طرف مذهبی وغیر مذهبی برود یعنی ارزشهای مذهبی از نظر اجتماعی طبعاً دارندگان سمبل های آن «چادر» رویش روحانیت نیز از نظر افراد کم یا بی ارزشی می شود.
گرچه بین چهار معرف اول تغییر ارزشهای مذهبی سه معرف اول یعنی اعتقاد به دین ، علاقه به روحانیت و رعایت حجاب تعیین معرفهای اصلی تغییر ارزشهای مذهبی و معرفهای بعدی در واقع پیامدهای این تغییر می باشند اما عواقب وهمچنین علل این تغییر ارزشی بسیار وسیع تر از حد این چند معرف هستند.
نابرایری اجتماعی در ایران
1. از آنجا که در کشورهائی مانند این یک سیستم کنترل قابل اطمینان از دخل وخرج و ثروت وجود ندارد ، محاسبه درآمدهای واقعی ، بالاخره در بخشهای آزاد وخصوصی ومخصوصاً برای افراد ثروتمند از ترس مالیات و خطر ضبط اموال اطلاعات واقعی درباره درآمد وثروت خود نمی دهند.
2. مسئله دیگر در بررسی نابرابری و دستکاری آمار موجود است ، به منظوردرک مسئله ابتدا لازم است نظر یکی از کارشناسان متخصص وپرسابقه در باره ی اداره بررسی آمار اقتصادی بانک مرکزی «قبل از انقلاب» را در نبود فشار سیاسی بر روی بانک مرکزی مورد توجه قرار دهیم ، هنگامیکه «قبل از انقلاب» نویسنده برای گرفتن آمار مراجعه کرده بود در یک صحبت خصوصی گفت:
آمار بانک مرکزی درباره رشد تولید نا خالص ملی اصلاً قابل قبول نیست.زیرا وقتی مشاور در یک مصاحبه مطبوعاتی تحت تاثیر عواملی می خواهد پیشرفت کشورش را به رخ کسی بکشد بطور آرزو اندیشه وخیال پردازانه می گوید که کشور ، امسال اینقدر وسال بعد اینقدر رشد اقتصادی خواهد شد.از آن پس رئیس بانک مرکزی واولیا امور اقتصادی همه ما را تحت تاثیر فشار قرار می دهند که با محاسبات مصنوعی مختلف و دستکاری ارقام وهمچنین به محاسبه در آوردن عوامل بی محتوا (از جمله افزایش «گروه خدمات» در گروههای اقتصادی تشکیل دهنده تولید ناخالص ملی) به هر روشی که شده ارقام را در گزارش سالانه بیاوریم که منطبق با فرمایش اعلیحضرت و یا "جلب اعتماد" حتی کمی بیشتر از آن باشد کسی جرات ندارد که جز این بگوید وگرنه هم وزیر وهم رئیس بانک پستش را از دست می دهد.
قبل از انقلاب نابرابری در ایران زیاد بود اما نوع نابرابری کنونی فرق می کرد.در قبل از انقلاب شکاف بین فقر و ثروتمند زیاد بود اما احساس فقر ذهنی کم و به جای آن احساس محرومیت نسبی بیشتر بود. به عبارت ساده تر در بین مردم به طور ذهنی این احساس کمتر رواج داشت.یعنی هنوز به هنجار تبدیل نشده بود که همه به نان شب محتاج هستند اما در عوض احساس محرومیت نسبی در پی مقایسه با دیگران بیشتر رایج بود که چرا باید فلانی داشته باشد ومن نداشته باشم.
بعد از انقلاب ، اقدامات مهمی در جهت کاهش نابرابری در قانون و در عمل انجام گرفت.در قانون اساسی اهداف مهمی در نظر گرفته شد:
1. آموزش وپرورش وتربیت بدنی رایگان برای همه ، در تمام سطوح وتسهیل وتعمیم آموزش عالی
2. رفع تبعیضات ناروا وایجاد انکارات عادلانه برای همه ، در تمام زمینه های مادی و معنوی
3. تامین نیازهای اساسی: مسکن ، خوراک ، پوشاک بهداشت ، درمان ، آموزش وپرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده برای همه
4. تنظیم برنامه اقتصادی کشور بصورتی که شکل و محتوا و ساعات کار چنین باشد که هر فرد علاوه بر تلاش شغلی ، فرصت و توان کافی برای خود سازی معنوی ، سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در رهبری و افزایش مهارت و ابتکار داشته باشد.
برخی از علل تشدید نابرابری ایران
از سال 68 اقدامات قابل توجهی در چند زمینه اساسی انجام گرفت که برخی از آنها به تشدید نابرابری اجتماعی انجامیده است ، از آنجاکه معرف و خیاط بررسی نابرابری سه متغیر درآمد ، تحصیلات و شغل است ، اقدامات انجام گرفته بعد از سال 68 در سه زمینه مذکور پی گیری می کنیم که شامل:
1. درآمد
2. تحصیلات
3. شغل
با توجه به سه معرف بررسی شده نابرابری بالاخره متغیرهای سه گانه درآمد تحصیلات ، شغل چنانکه ملاحظه شد گر چه بعد از انقلاب از میزان نابرابری کاسته شد اما به سختی نتیجه پذیرفت که بعد از سال 68 نابرابری در ایران کم شده وکوشش کسانی که بر این اصرار می ورزند نه فقط موجب کاهش اعتبار آنها می گردد بلکه از آنجا در آنها اطلاعات غلط به مسئولین می دهند و از این طریق آنها را در مسیر توسعه وتشویق وتایید می کند.سبب عدم اطلاع مسئولین از وضعیت واقعی مردم ودر نتیجه کاهش پایگاه مردمی و لذا کاهش مشروعیت حکومت نیز می گردند ، ملاک ومعیار پیشرفت و رشد اجتماعی- اقتصادی ظاهراً مدرنیزه شدن نیست بلکه از نظر دانشمندان و قرینه بنیان خارجی نیز که ما می خواهیم پیشرفت خود را به آنها بنمایانیم یک ملاک پایه ای نابرابری اجتماعی دست آنها آنرا نه فقط بر پایه آمار حرکتی بلکه در مواقع تردید به ارقام حرکتی بلکه در مواقع تردید به ارقام حرکتی اولاً با جمع آوری مستقیم آمار (مثلاً قیمت کالاها در فروشگاهها ، حقوق ها) وثانیاً بر اساس معرفهای غیر مستقیم نظیر تعداد گدایان درب های آهنین رسوبی شده ، مخابرات در کف خیابان ها می سنجند.
ملاک و پایه اساسی ثبات اجتماعی ، کاهش نابراری و احساس ذهنی مردم از عدالت (و نه احساس و تصور مسئولین – حتی اگر واقعی باشد) است. نابرابری چنانکه خواهیم دید ، پایه و ریل بیشتر عقب افتادگیها ، گرفتاریها ومسائل جوامع بالاخص در جهان سوم است ورندان پیر صاحب جهان به خوبی می دانند که از آن طریق است که میتوان کنترل یک جامعه را از دست صاحبان ومسئولین آن خارج نمود ولذا دشمنان خود را با روشهای بسیار ظریف نامحسوس (از جمله سراب "توسعه") به آن سوق می دهند.
در عین حال گاه این استدلال آورده می شود که اگر یک کشور مسیر توسعه را بپماید ، باید الزاماً نابرابری در اینجا تعیین نشده است که از چه میزانی نابرابری خانمان برانداز خواهد بود.
تحقیق دوران بعد از جنگ
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*