بحران
ارائه یک تعریف مشخصی ازبحران کاربسیار دشواری است وتعریف های ارائه شده نیز همگی نسبی هستند .چرا که ممکن است موضوعی برای یک فرد ، سازمان یا جامعه بحران باشد امادرحامه دیگربحران محسوب نشود اما این نکته که درشرایط بحرانی باید اقدامات عاجل وجدی انجام شود تاشرایط بحرانی تر نشود مورد پذیرش همه جوامع می باشد زیرا شرایط بحرانی ازشرایط عادی متمایز است .
واینر و کان دریک نگرش جامع و همه جانبه برای بحران تعریف زیرا را ارائه کردند:
1-نقطه چرخش دررویدادها وکنشها پیامدهای غیره منتظره ای به دنبال می آورد.
2-شرایطی که واکنش فوری شرکت کنندگان راطلب کند.
3-شرایطی که ایجاد نا اطمینانی کند.
4-کاهش کنترل بررویدادها.
5-شرایطی که در آن اطلاعات دردسترس به شدت کاهش یابد.
6-شرایطی که همراه باافزایش فشارها وتنش برای کارکنان و جوامع باشد.
درراستای بحرانهای طبیعی می توان گفت بحران حادثه ای است که دراثررخدادها وعملکرد های طبیعی وانسانی به طور ناگهانی به وجود می آید ومشقت وسختی رابه یک مجموعه ویاجامعه انسانی تحمیل می کندکه برطرف کردن آن نیاز بهاقدامات اضطراری ، فوری و فوق العاده دارد.
ازسالهای دهه 1970 به بعد وپس از بحران نفت ، مهارت جدیدی برای تصمیم گیرندگان شرکتهای عظیم شناخته شد وآن هم مدیریت بحران بود.
مدیریت بحران چیست ؟
برخلاف مدیریت موقعیتهای اضطراری و مخاطره آمیزکه تنها با سوانح طبیعی سرو کار دارند.مدیریت بحرا کلا با بحرانهایی که به دست انسان پدید آمده اند یا انسان مسبب رویدادن آنهابوده است سروکاردارندمانند : دزدی رایانه ای ،آلودگی ، محیط زیست ،مدیرربایی ، کلابرداری ،دست بردن درفرآورده ها وخشونت درمحیط کار برخلاف سوانح طبیعی بحرانهای که به دست انسان پدید
می آیند اجتناب پذیرند واصولا نباید اتفاق بیفتند.به همین دلیل مردم سازمانهایی رامسئول بروز انواع بحران ها هستند مورد انتقاد شدید قرار می دهند.
اصولا چرا بحران به وقوع می پچیوندد وبرای مدیریت بهترآن پیش ازروی دادن یا حین روی دادن وپس ازروی دادن بحران چه اقداماتی باید کرد.یکی ازبهترین وکارآمدترین چهر چوبهابرای بحران برنامه ریزی وتدوین برنامه عملیات اضطراری است .بااین همه متاسفانه حتی بهترین چارچوبها وبیشترین آمادگی ها هم نمی تواند ازبروز بحران پیشگیری کند .این موضوع حتی درمورد بحرانهایی که از وقوع آنها اطمینان داریم نیز مصداق دارد امابا درک (اصول اساسی) مدیریت بحران می توانیم ازاثرات بدآن بکاهیم.
ضمن اینکه حتی نمی توان بحرانهاراپیش بینی کرد – پیشگیری آنها به کنار درصورتی که آنچه امکان پذیر است – درصورتی که آنچه امکان پذیر است درک کنیم خیلی بهتر می توانییم آنهارا مهار کنیم.
دربند3 ماده یک طرح جامع امداد ونجات کشور مدیریت بحران چنین تعریف شده است :
فرایند عملکرد وبرنامه ریزی مقامات دولتی ودستگاههای اجرایی دولتی وعمومی است که با مشاهده تجزیه وتحلیل بحرانهای به صورت یکپارچه جامع وهماهنگ با استفاده ازابزارهای موجودتلاش می کنند ازبحرانها پیشگیری نمایند یادرصورت بروز آنها درجهت کاهش آن آمادگی لازم امدادرسانی سریع وبهبود اوضاع تاسطح وضعیت عادی اقدام نمایند.
درمطلب زیر که توسط دفتر سازمان ملل متحد – هماهنگی امور حوادث غیر مترقبه UNDRO برای استفاده درسطح بین المللی ارائه شده است درباره مدیریت بحران چنین آمده است:
مدیریت بحران دارای چهار رکن اصلی است
1-کاهش خسارات
2-آمادگی
3-واکنش اضطراری
4-بازسازی
مدیریت بحران دقیقا به معنای سوق دادن هدفمند جریان پیشرفت اموربه روالی قابل کنترل و انتظار برگشتن امور دراسرع وقت به شرایط قبل از بحران.
و می توان گفت که هدف اصلی مدیریت بحران ، دستیابی به راه حلی معقول برای برطرف کردن شرایط غیرعادی است .به گونه ای که منابع اساسی سازمان اساسی حفظ گردد.
اهداف کلی مدیریت بحران :
هدف کلی ، بهینه سازی فعالیتهای مقابله با بحران وبه حداقل رساندن خسارات ناشی ازآن است درنهادهای غیر بازرگانی مانند استانداریها همچنین درواحدهای تجاری نظیر شرکتهای خدمات رسانی که مسئولیت سود کلی بازرگانی راندارد،مدیران هدفهایی دارند وباید بکوشند تابا به کاربردن کمترین منابع به آنها دست یابند.
مدیریت بحران از سه فاز کاملا مجزا تشکیل می شود:
-نخست پیش بینی / پیشگیری
-دوم برنامه ریزی / آموزش
-سوم هدایت /کنترل
همان طور که می بینید مواقعی که بحران رخ داده است کارزیادی جز هدایت وکنترل نمی توانیم انجام دهیم ومهمترین اقدامات دراین زمان اتخاذ تصمیم های صحیح است .ازدیدگاه مدیریت ، برای اتخاذ تصمیم صحیح به داده ها ، اطلاعات ، امکان پردازش وتحلیل نیاز داریم اما متاسفانه منابع اصلی همه این موارد تنها قبل ازبروز بحران دراختیار ما می باشد واگر دومرحله قبلی یعنی پیش بینی /پیشگیری ، برنامه ریزی / آموزش راانجام نداده باشیم شاهد بروز بحران جدیدی دردل بحران رخ داده ، خواهیم بود که مرتبا با تصمیم های عجولانه ونسنجیده نه تنها بروخامت اوضاع می افزاییم بلکه بحرانهای جدیدی می آفرینیم که حتی قابل شناسایی نیستند وفقط عوارض ناشی ازآنها مرتبا درکنترل بحران اصلی خلل ایجاد می کند.
درباره انواع بحرانها تقسیم بندی زیروجود دارد:
بله نخستین تقسیم بندی بحران را می توان درابعاد فردی،گروهی،سازمانی و اجتماعی دانست.بحرانهای اجتماعی خود به بحرانهای سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی ، بهداشتی ،
طبیعی ( عوامل طبیعی ) وترکیبهایی ازآنها تقسیم می شوند. ومعمولا تصور می شود که بحرانهای اجتماعی تنها باید مدیریت بحران شوند لیکن واقعیت این است که بحران اجتماعی قبل ازهر چیزباید مدیریت دانایی شود .زیرا اعداد وارقامی مانند نرخ رشد جمعیت ،ترکیب سنی جمعیت ، نرخ بیکاری ، منحنی دوران رشد کارخانجات ، نرخ رشد ، درصد ترک تحصیل درمقاطع مختلف ،ظرفیت پذیرش آموزشهای فنی وحرفه ای ، نرخ رشد برخی از بیماریها،نرخ رشد اعتیاد ، نرخ خودکشی درمقاطع سنی وموقعیت اجتماعی وجنسیت وبسیاری ازنتایج آماری بسیار ساده از یک سو بیانگر تشکیل شرایط خاص رانشان می دهند وازسوی دیگر ضرورت اجتناب ناپذیر مدیریت دانایی درخدمات عمومی ومدیریت دولتی رانشات می دهند.
زمینه های بارز مدیریت دانایی درمدیریت عمومی موارد زیراست:
1-تقویت تصمیم گیری درخدمات عمومی
2-یاری رساندن به مردم برای مشارکت اثربخش درتصمیم گیری عمومی
3-ایجاد نیروی کارفکری توانمند دررقابت
بنابراین ، اینکه بحرانهای اجتماعی قابل پیشگیری نیستندوباید مدیریت بحران شوند .یک سوء تفاهم
است وامروز دیگر معنایی ندارد.
شامل 30 اسلاید POWERPOINT
دانلود پاورپوینت مدیریت بحران
