لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:26
« نوشتن تاریخ ماد به سبب وضع منابع ، کاری فوق العاده دشوار و پیچیده است . تا اواسط قرن گذشته وضع ماد تقریباً مانند دیگر کشورهای خاور باستانی بود و درباره ی سرزمین مزبور و همسایگان آن جزء اطلاعات قلیل نیمه افسانه و جسته و گریخته ی مؤلفان یونانی چیزی در دست نبود . ولی در ظرف صد سال اخیر علم تاریخ با مقدار زیادی مدارک و اسناد مربوط به تاریخ بابل و آشور و دیگر کشورهای خاور باستانی غنی گشته و هزران سند کتبی و آثار زیر خاکی از ده ها ویرانه به دست آمده است . اما بررسی اوضاع ماد از مسیر عمومی و پیشرفت علم تاریخ بر کنار مانده است . لازم است یادآور شویم که هنوز در قلمرو مادیها یک شهر هم مورد حفاری قرار نگرفته است و حتی یک اثر کتبی نیز که مربوط به دوران دولت مادیها باشد در دست نیست و درباره ی تاریخ مادیها _ همچون صد سال پیش _ از روی اطلاعات منابع بیگانه داوری می کنیم با این تفاوت که از اواسط قرن گذشته منابع میخی نیز به منابع یونانی افزوده شده است . اما راجع به منابع باستان شناسی _ تذکر این نکته لازم است که در قلمرو آذربایجان شوروی حفریات علمی مرتبأ به عمل آمده است و اکنون نیز به عملمی آید نتایج این کاوشها که توسط ای . جعفرزاده و س م . قاضی اف و دیگران به عمل می آید باید در بررسی تاریخ ماد مورد استفاده قرار گیرد ولی نه مستقیمأ بلکه به طور غیر مستقیم . علی رغم اینکه فرهنگ و تمدن ماد باستانی و آلبانی کهن ( نام باستانی ناحیه کوهستانی قفقاز شرقی درکناره ی دریای خزر که اکنون جزو آذربایجان شوروی و داغستان است ) تا اندازه ای نزدیک به یکدیگر بوده و محتملأ مردم آن سرزمین ها نیز به میزان وسیعی از یک نژاد و تیره به شمار می رفتند مع هذا نباید از یاد برد که درآن زمان برخی از نواحی دارای شیوه ی اقتصادی مشترک نبودند و بدین سبب نمی توان میان فرهنگ و مدنیت مردم آلبانی و فرهنگ ماد علامت تساوی و تشابه قرار داد .
در آن سوی ارس حفریات و یا اکتشافاتی در بعضی تپه ها به عمل آمده (در تپه حصار نزدیک دامغان و تپه سیلک نزدیک کاشان ، گوی تپه نزدیک ارومیه و بعضی نقاط دیگر ) ولی این کاوشها به وسیله باستان شناسان فرانسوی و امریکایی صورت گرفته است و تقریبأ در مرزهای خارجی ناحیه ی تاریخی مادها به عمل آمده است و آ ثاری که کشف شده است بیشتر مربوط به دوره ی جماعت بدوی می باشد . ما در باره ی آثاری که بدست آمده است بعدأ‌سخن خواهیم گفت .
مهمترین مراحل تاریخ ماد قدیم _ از آغاز تشکیل طبقات در جامعه ی مزبور تا تأسیس امپراطوری بزرگ ماد و سپس پیدایش سلطنت ماد _ آتروپاتن از لحاظ منظور ما ، _ بیشتر به یاری مدارک و مطالب آثار مکتوب روشن شده است . اطلاعاتی که از این راه بدست آمده را نمی توان فراوان دانست ، فقط در بعضی از دوره ها تاریخ نظامی مشروحأ در دست است . باقی جزئیاتی است که باید از منابع فراوان که به زبان های گوناگون در ادوار مختلف نوشته شده و میزان وثوق به آنها نیز متفاوت است ، گرد آورد. آثاری که به خط میخی موجود است ، بیش از منابع دیگر مطالبی درباره ی قلمرو ماد در دسترس ما می گذارند. اقصی مرز غربی ماد آینده دامنه های جبال زاگرس در دید گاه سومریان و همچنین هوریان و عیلامیان و بعد ها بابلیان و آشوریان _ در سراسر تاریخ آنان از آغاز هزاره ی سوم تا سده های آخر قبل از میلاد ، قرار داشته است . منابع میخی در برخی موارد اطلاعاتی درباره ی نواحی داخلی ماد نیز به دست می آیند . به ویژه منابع آ شوری مربوط به دورانی که از قرن 9 ق.م آغاز گشته به قرن 7 ق. م پایان می یابد . » [1]
«دراین بستر تاریخی ، منابع ما از زمان آشوریان به انواع زیر طبقه بندی می شود :
الف ) فهرستهای اشخاص ، که در آنها علاوه بر نام فرمانروا فهرست وقایع مهمی که در طول زمان فرمانروایی وی اتفاق افتاده ، آمده است .
ب ) سال نامه ها و گزارشهای لشکر کشیهای نظامی شاهان آشور که گاهی با جزئیاتی از خلاصه ی اقدامات نظامی و بستر سیاسی موجود همراه است مشهورترین این متون درباره ی لشکر کشی هویتیم . سارگون دوم ( 721_705 ق. م ) ، به صورت شرح گزارشهایی به خدای آشور مجموعه خدایان آشوری و شهروندان پایتخت است .
پ ) نامه های جاسوسان و مأ‌موران دولت آشور یا خدمت گذاران داخلی آشور ، به همراه اخبار و پس زمینه ی اطلاعاتی درباره ی اوضاع سیاسی و نظامی .
[1] - دیاکونف میخائیلوویچ، ترجمه کشاورز ، کریم ، تاریخ ماد ، تهران 1345 ، انتشارات علمی فرهنگی ، چاپ ششم
تحقیق درباره مادها