برنج (خصوصیات ، کاشت ، داشت)

اختصاصی از فایلکو برنج (خصوصیات ، کاشت ، داشت) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 56

فصل اول:

مقدمه:

برنج از گیاهان زراعی مهم قاره آسیاست . دانه برنج و فراورده های حاصل از آن نزدیک به 40 درصد غذای مورد نیاز نصف مردم جهان را تشکیل می دهد و از لحاظ تولید جهانی نیز می تواند با گندم برابری کند (1).

برنج شامل دو گروه زراعی آسیایی و افریقایی است . در برنجهای گروه آسیایی برنج معمولی یا اوریزا ساتیوا وجود دارد که بومی آسیاست (تصویر 1-1) . در گروه برنج آفریقایی اوریزا گلابریما را می توان نام برد که بومی آفریقاست (تصویر 2-1) . حدس زده می‌شود که زراعت برنج تقریبا 3000 سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای هندوستان و چین متداول بوده است . گونه ساتیوا از لحاظ سطح زیر کشت، تولید ، و تغذیه اهمیت جهانی دارد . ولی زراعت و مصرف برنج گونه گلابریما بسیار کم است. و عمدتا به نقاط پراکنده ای در آفریقا محدود می شود (1).

سطح زیر کشت برنج پس از گندم از سایر غلات بیشتر است . نزدیک به 90 درصد سطح زیر کشت و تولید برنج به کشورهای خاور دور اختصاص دارد . بیش از نصف محصول سالانه برنج در جهان نیز در دو کشور هندوستان و چین تولید می شود . سطح زیر کشت و تولید منطقه آن به شرح جدول (1-1) است .

کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری برمه ، تایلند ، ویتنام ، لائوس ، اندونزی ، فیلیپین ، پاکستان ، هندوستان ، ایالات متحده آمریکا ، ژاپن ، ایتالیا ، مصر ، اسپانیا ، چین ، برزیل ، کوبا ، مکزیک و استرالیا از جمله کشورهای تولید کننده برنج به شمار می رود . میزان تولید برنج در تایلند ، برمه ، ویتنام و لائوس بیش از مصرف داخلی است . نزدیک به 90 درصد برنج موجود در بازارهای بین المللی مربوط به این چهار کشور است . ایالات متحده امریکا ، برزیل ، ایتالیا و مصر از دیگر کشورهای صادر کننده برنج هستند .(1)

جدول (1-1) توزیع منطقه ای سطح زیر کشت و تولید شلتوک در جهان در سال 1971 برحسب درصد (1)

منطقه

سطح زیر کشت

تولید

اروپا

6/0

1/1

آمریکای شمالی

6/0

2/1

آمریکای لاتین

2/4

5/3

خاور نزدیک

5/0

6/0

خاور دور

8/90

0/90

آفریقا

8/2

5/2

استرالیا

کمتر 05/0

1/0

زراعت برنج در شمال ایران به ویژه در شهر رودسر ، و استان خوزستان تاریخچه طولانی دارد ; بنا به بعضی از روایات کشت این محصول قرن ها پیش از میلاد مسیح در زمان هخامنشیان رواج داشته است (1).

سطح زیر کشت ، تولید و عملکرد برنج در استانهای مختلف ایران برابر آمار منتشر شده از طریق وزارت کشاورزی در جدول (2-1) درج شده است. این جدول نشان می دهد که نزدیک به 80 درصد محصول برنج ایران در دو استان گیلان و مازندران تولید می شود . زراعت برنج در استانهای فارس ، خوزستان ، اصفهان ، آذربایجان شرقی ، و نیز گرگان و گنبد متداول است . در سطوح کوچکی از مناطق بسیار خشک کشور مثل بلوچستان نیز برنجکاری دیده می شود (1).

مهمترین مناطق تولید کننده برنج در استان گیلان عبارت انداز : آستارا، بندر انزلی، فومن، زیبا کنار، رضوان شهر،خمام، لشت نشاء، هشت پر طوالش، لولمان، کوچصفهان، صومعه سرا ، آستانه اشرفیه، رودبار، رودسر، رشت ، سیاهکل ، لاهیجان و لنگرود .

مهمترین مناطق تولید کننده برنج در استان مازندران عبارت انداز : چالوس ،تنکابن،قائم شهر،نوشهر،ساری،آمل،بابل،نور،محمود آباد،علمده (رویان) گرگان گنبد (3) .

تولید برنج ایران تا اوایل دهه 1340 می توانست نیازهای داخلی کشور را تا حدی تامین کند اما در حال حاضر با توجه به افزایش سریع جمعیت و بهبود قدرت خرید مردم محصول داخلی کفاف نیازها را نمی دهند و مقادیر قابل توجهی برنج همه ساله به ناچار از خارج وارد کشور می شود (1).

جدول (2-1) سطح زیر کشت و میزان تولید شلتوک در سال 1366 در ایران (1)

ردیف

استانها

سطح زیر کشت

1000) هکتار)

تولید کل

( تن1000)

1

آذربایجان شرقی

7/7

25

2

آذربایجان غربی

8/0

4/1

3

اصفهان

5/6

9/28

4

ایلام

5/1

7/2

5

چهار محال و بختیاری

5/2

7

6

خراسان

6/0

5/1

7

خوزستان

9/36

7/104

8

زنجان

8/4

6/14

9

سیستان و بلوچستان

9/2

4/5

10

فارس

28

1/106

11

کردستان

1/0

1/0

12

کرمان

1/0

3/0

13

کهکیلویه و بویراحمد

8/4

3/13

14

گرگان و گنبد

17

2/53

15

گیلان

3/208

9/645

16

لرستان

4/0

9/0

17

مازندران

1/204

3/792

کل

527

3/1803

کل سطح زیرکشت برنج در کشور ایران از 377 هزار هکتار در سال 1351 به 588 هزار هکتار

برنج (خصوصیات ، کاشت ، داشت)

اختصاصی از فایلکو برنج (خصوصیات ، کاشت ، داشت) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 56

فصل اول:

مقدمه:

برنج از گیاهان زراعی مهم قاره آسیاست . دانه برنج و فراورده های حاصل از آن نزدیک به 40 درصد غذای مورد نیاز نصف مردم جهان را تشکیل می دهد و از لحاظ تولید جهانی نیز می تواند با گندم برابری کند (1).

برنج شامل دو گروه زراعی آسیایی و افریقایی است . در برنجهای گروه آسیایی برنج معمولی یا اوریزا ساتیوا وجود دارد که بومی آسیاست (تصویر 1-1) . در گروه برنج آفریقایی اوریزا گلابریما را می توان نام برد که بومی آفریقاست (تصویر 2-1) . حدس زده می‌شود که زراعت برنج تقریبا 3000 سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای هندوستان و چین متداول بوده است . گونه ساتیوا از لحاظ سطح زیر کشت، تولید ، و تغذیه اهمیت جهانی دارد . ولی زراعت و مصرف برنج گونه گلابریما بسیار کم است. و عمدتا به نقاط پراکنده ای در آفریقا محدود می شود (1).

سطح زیر کشت برنج پس از گندم از سایر غلات بیشتر است . نزدیک به 90 درصد سطح زیر کشت و تولید برنج به کشورهای خاور دور اختصاص دارد . بیش از نصف محصول سالانه برنج در جهان نیز در دو کشور هندوستان و چین تولید می شود . سطح زیر کشت و تولید منطقه آن به شرح جدول (1-1) است .

کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری برمه ، تایلند ، ویتنام ، لائوس ، اندونزی ، فیلیپین ، پاکستان ، هندوستان ، ایالات متحده آمریکا ، ژاپن ، ایتالیا ، مصر ، اسپانیا ، چین ، برزیل ، کوبا ، مکزیک و استرالیا از جمله کشورهای تولید کننده برنج به شمار می رود . میزان تولید برنج در تایلند ، برمه ، ویتنام و لائوس بیش از مصرف داخلی است . نزدیک به 90 درصد برنج موجود در بازارهای بین المللی مربوط به این چهار کشور است . ایالات متحده امریکا ، برزیل ، ایتالیا و مصر از دیگر کشورهای صادر کننده برنج هستند .(1)

جدول (1-1) توزیع منطقه ای سطح زیر کشت و تولید شلتوک در جهان در سال 1971 برحسب درصد (1)

منطقه

سطح زیر کشت

تولید

اروپا

6/0

1/1

آمریکای شمالی

6/0

2/1

آمریکای لاتین

2/4

5/3

خاور نزدیک

5/0

6/0

خاور دور

8/90

0/90

آفریقا

8/2

5/2

استرالیا

کمتر 05/0

1/0

زراعت برنج در شمال ایران به ویژه در شهر رودسر ، و استان خوزستان تاریخچه طولانی دارد ; بنا به بعضی از روایات کشت این محصول قرن ها پیش از میلاد مسیح در زمان هخامنشیان رواج داشته است (1).

سطح زیر کشت ، تولید و عملکرد برنج در استانهای مختلف ایران برابر آمار منتشر شده از طریق وزارت کشاورزی در جدول (2-1) درج شده است. این جدول نشان می دهد که نزدیک به 80 درصد محصول برنج ایران در دو استان گیلان و مازندران تولید می شود . زراعت برنج در استانهای فارس ، خوزستان ، اصفهان ، آذربایجان شرقی ، و نیز گرگان و گنبد متداول است . در سطوح کوچکی از مناطق بسیار خشک کشور مثل بلوچستان نیز برنجکاری دیده می شود (1).

مهمترین مناطق تولید کننده برنج در استان گیلان عبارت انداز : آستارا، بندر انزلی، فومن، زیبا کنار، رضوان شهر،خمام، لشت نشاء، هشت پر طوالش، لولمان، کوچصفهان، صومعه سرا ، آستانه اشرفیه، رودبار، رودسر، رشت ، سیاهکل ، لاهیجان و لنگرود .

مهمترین مناطق تولید کننده برنج در استان مازندران عبارت انداز : چالوس ،تنکابن،قائم شهر،نوشهر،ساری،آمل،بابل،نور،محمود آباد،علمده (رویان) گرگان گنبد (3) .

تولید برنج ایران تا اوایل دهه 1340 می توانست نیازهای داخلی کشور را تا حدی تامین کند اما در حال حاضر با توجه به افزایش سریع جمعیت و بهبود قدرت خرید مردم محصول داخلی کفاف نیازها را نمی دهند و مقادیر قابل توجهی برنج همه ساله به ناچار از خارج وارد کشور می شود (1).

جدول (2-1) سطح زیر کشت و میزان تولید شلتوک در سال 1366 در ایران (1)

ردیف

استانها

سطح زیر کشت

1000) هکتار)

تولید کل

( تن1000)

1

آذربایجان شرقی

7/7

25

2

آذربایجان غربی

8/0

4/1

3

اصفهان

5/6

9/28

4

ایلام

5/1

7/2

5

چهار محال و بختیاری

5/2

7

6

خراسان

6/0

5/1

7

خوزستان

9/36

7/104

8

زنجان

8/4

6/14

9

سیستان و بلوچستان

9/2

4/5

10

فارس

28

1/106

11

کردستان

1/0

1/0

12

کرمان

1/0

3/0

13

کهکیلویه و بویراحمد

8/4

3/13

14

گرگان و گنبد

17

2/53

15

گیلان

3/208

9/645

16

لرستان

4/0

9/0

17

مازندران

1/204

3/792

کل

527

3/1803

کل سطح زیرکشت برنج در کشور ایران از 377 هزار هکتار در سال 1351 به 588 هزار هکتار

دستورالعمل کشت رقم برنج هیبرید بهار

اختصاصی از فایلکو دستورالعمل کشت رقم برنج هیبرید بهار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 2

بسمعه تعالی

موسسه تحقیقات برنج کشور

معاونت مازندران

بخش اصلاح و تهیه بذر

دستورالعمل کشت رقم برنج هیبرید بهار –1

رقم حاضر در شرایط آب و هوایی مساعد و با رعایت نکات فنی در کاشت و داشت به میزان 8-5/7 تن در هکتار محصول خواهد داد. این رقم از کیفیت پخت مطلوبی نیز برخوردار می‌باشند. بطور رعایت نکات ذیل در کشت این رقم الزامی است.

1-این رقم از قبل توسط معاونت موسسه تحقیقات برنج با سم کاربوکسین تیرام ضد عفونی گردیده است پیش از بذرپاشی لازم است بسته 5 کیلو ابتدا آب به مدت 30 ساعت قرار داده شود و سپس برای جوانه دار شدن در محیط گرم قرار داده شود.

2-احداث محل خزانه در مکان مناسب و بصورت جوی پشته (ایستگاهی) باشد. استفاده از کود پوسیده دامی باعث بهتر نشاء در خزانه می‌گردد.

3- از آنجائیکه میزان بذر هیبرید مورد نیاز برای هر هکتار 20 کیلوگرم است لذا به منظور تهیه نشا قوی و شاداب به ازای هر متر مربع سطح خرانه حدود 50 گرم بذر پاشیده شود. بنابراین برای هر بسته 5 کیلوگرمی، حدود 100 متر خزانه لازم است.

4-با توجه به میان ر س بودن رقم (130-125 روز) ضروری است در نیمه اول فروردین در خزانه بذر پاشی و به همین نسبت در نیمه اول اردیبهشت نشا کاری شود.

5-سن نشا از زمان بذر پاشی تا موقع انتقال به زمین اصلی حدود 25 روز می‌باشد.

6-فواصل کشت (بوته‌ها) در زمین اصلی 25 25 سانتی‌متر و تعداد نشا در هر کپه یکیا دو عدد باشد.

7-کود به میزان (300-250) کیلوگرم اوره)، (100کیلوگرم فسفات )،(100 کیلوگرم پتاسه) در هکتار بکار رود بهتر است کود اوره بصورت تقسیط طی سه مرحله بشرح زیر استفاده شود.

1-7-مرحله اول 125-100 کیلوگرم کود اوره به همراه تمامی کود فسفاته و پتاسه، درست قبل از نشاکایر به زمین داده شود

2-7- مرحله دوم، 100-75 کیلوگرم کود اوره بعد از وجین دوم بعبارت دیگر حدود 25-20 روز بعد از نشاکاری استفاده گردد. لازم به ذکر است.

3-7-مرحله سوم، 75 کیلوگرم کود اوره باقیمانده را بین 45-40 روز بعد از نشاکاری به گیاه داده شود(بعبارت دیگر، زمان تشکیل خوشه اولیه در غلات)

8-شایان ذکر است که این رقم نسبت به بیماری بلاست مقاوم بوده ولی در صورت مشاهده حمله آفات (کرم ساقه‌ خوار) و بیماری (شیب بلایت) با مشورت کارشناسان می‌توان اقدام به م بار زه شیمیایی نمود تعیین دقیق نیاز کودی بر اساس نیاز خاک و با مشورت کارشناسان و استفاده از چارت رنگ برگ (LCC) می‌باشد.

بیماری پوسیدگی طوقه برنج

اختصاصی از فایلکو بیماری پوسیدگی طوقه برنج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

بیماری پوسیدگی طوقه برنج

Bakanae disease and foot rot

تاریخچه :

این بیماری از سال 1828 در ژاپن بوسیله 1931 Ito و kimuro و شناخته شده و بوسیله Hori (1898) شرح داده شده است.

وی اشتباها عامل آن را قارچ Fusaxium heterosporum Nees دانست Fujikuro مرحله کامل قارچ را Lisea fujikuroi بوسیله Sawada, 1917 نامید که بعداً جزو گرانر Gibberella به نام (sawada) Ito G. fujikuroi و (Ito & kimuro) 1931 آورده شد.

Kurosawa (1926) هیپرتروفی یا bakanae میزبان را در اثر قارچ شرع داد که مربوط به عمل بیوشیمیای و فیزیولوژی گیاه و ترشح gibberellin و سایر ترکیبات تنظیم کننده رشد می‌باشد (Yabuta, sumiki & Hayashi) ژیبرلین باعث طویل شدن بوته‌های تعداد زیادی از گیاهان از جمله برنج شده و fuaric acid سبب کوتاهی آنها می‌شود اپتیمم PH برای تولید ژیبرلین 4/3 است در حالیکه برای فوزاریک اسید 9 می‌باشد. مقدار این مواد با نوع ایزوله قارچ متفاوت است. فوزاریک اسید و سایر ترکیبات در حرارت 33 درجه سانتیگراد به مقدار زیادی تولید می‌شوند.

این بیماری در سطح وسیعی از نواحی برنج خیز دنیا انتشار داشته و میزان خسارت آن در منطقه‌ای از ژاپن تا 20% محصول Ito & kimura, (1931) در هند 15% (Pavgi et al 1964) و نواحی شمالی و مرکزی تایلند (kanianasoon . 1965) 7/14% - 7/3% می‌باشد.

در مناطق جنوب شرقی آسیا میزان خسارت آن معمولا کم است. در ایران ابتدا این بیماری بوسیله ابراهیم نسبت (1343) در دهستان شالگوراب از توابع شهرستان فومن مشاهده و سپس در سایر شالیزارهای استان گیلان خاصه در فومن، طوالش، لاهیجان و آستارا جلب توجه نمود و در استان مازندران نیز ملاحظه می‌شود.

علائم:

مشخص‌ترین علائم بیماری طویل شدن غیر طبیعی بوته‌های برنج بوده که در خزانه و مزرعه بخوبی مشهود است. گیاهچه‌های آلوده حدود چندین سانتی‌متر طویل‌تر از گیاهچه‌های سالم شده، نازکتر و سبز روشن می‌باشد. این زردی از انتهای بوته شروع می‌شود، عده‌ای از این گیاهچه‌ها در خزانه و تعدادی پس از جابجایی می‌میرند.

همه گیاهچه‌های آلوده چنین نشانه‌ای نداشته و حتی عده‌ای کوتاهتر و گاهی احتمالاً بطور طبیعی می‌نمایند که ارتباط با نژاد عامل بیماری و شرایط آب و هوایی مانند حرارت و رطوبت دارد. نشاء‌های بظاهر سالم که به مزرعه منتقل می‌شوند بتدریج به رنگ سبز روشن گراییده و سریعاً رشد نموده، بوته‌های باریک و دراز تولید می‌نمایند.

در موقع تشعشع نور خورشید و بارندگی خفیف، بوته‌های آلوده بلند قد به وضوح در شالیزار دیده شده که تعداد پنجه‌های آنها کم و برگها یکی پس از دیگری از پایین به رنگ قهوه‌ای درآمده، لوله‌ای شده و می‌میرند. بعضی مواقع بوته‌های آلوده تا مرحله تکاملی باقی می‌مانند ولی دارای چند خوشچه‌ حامل بذر توخالی هستند. چنانچه پای بوته‌های آلوده را نگاه کنیم در مزارع کم آب علاوه بر سیاه شدگی محل طوقه توده قارچ بصورت قشر متراکم سفید یا ارغوانی مشاهده می‌شود که میسلیوم‌های قارچ بوده و تعداد زیادی کنیدی روی آن تشکیل شده است.

در هندوستان ملاحظه گردیده که ریشه‌های نابجا از گره اولیه ساقه خارج شده است (Thomos, 1931). این ریشه‌ها ابتدا به رنگ سفید کرمی و بعد از مدتی به رنگ قهوه‌ای تیره در می‌آیند در حالیکه ریشه‌های خود بوته در زیر خاک، سفید رنگ است.

بندهای دوم و سوم از قسمت پایین ساقه که در زیر غلاف برگ پوشیده‌اند دارای جوانه‌های متعددی از این ریشه‌های نابجا هستند که رشد نکرده‌اند. اگر به ساقه برش طولی داده شود مغز ساقه در قسمت گره‌ها دارای بافت اسفنجی قهوه‌ای رنگ می‌باشد که رشته‌های سفید رنگ قارچ آنها را نیز پوشانیده است.

عامل بیماری:

فرم غیر جنسی قارچ عامل بیماری Fusarium moniliforme sheld می‌باشد که wineland در سال 1924 فرم جنسی آن را Gibberella moniliformis نامید و بوسیله اغلب محققین نیز به این اسم نامیده شده است ولی نهایتاً Fujikuroi G. (Ito & kimura, 1931)، (sawade)Ito به عنوان فرم جنسی این قارچ که روی واریته‌های وحشی گیاهان میزبان از جمله برنج بیماریزا بوده مورد استفاده می‌باشد.

طبق نظر Wollenwebe & Reinking (1935) پریتس‌های این قارچ آبی تیره رنگ، گرد تا بیضوی شکل و حاوی آسکهای کشیده دارای 6 و 4 گاهی 8 اسپر دو سلولی است.

میکرو کنیدیهای 2-1 سلولی کم و بیش چسبنده بود که بطور زنجیری یا متصل بهم هستند و روی قشر زرد روشن یا سفید قرمز رنگ سیلیوم قارچ تشکیل می‌شوند.

میکروکنیدیهای 2-1 سلولی کم و بیش چسبنده بوده که بطور زنجیری یا متصل بهم هستند و روی قشر زرد روشن یا سفید قرمز رنگ سیلیوم قارچ تشکیل می‌شوند ماکروکنیدیها تقریباً کشیده و در دو انتها باریک‌اند که 5-3 دیواره گاهی 8-6 حجره‌ای است و به رنگ روشن یا کمی زرد رنگ می‌باشد که در (Sporodochia) تشکیل می‌گردند. کلمیدوسپور نداشته و اسکلروتها آبی تیره رنگ گرد 100-80 میکرومتری می‌باشند. استروما به رنگهای مختلف زرد، قهوه‌ای ، بنفش و غیره است.

بیولوژی :

این بیماری‌ از راه بذر منتقل می‌شود HEMMI, Seto & Ikeya (1931) دریافته‌اند که آلودگی جنین بذور، در مرحله گل صورت می‌گیرد. چنانچه آلودگی‌ها شدیدتر باشد، تغییر رنگی شبیه رنگ قرمز در اثر وجود کنیدیهای قارچ در شالی مشاهده می‌شود. گاهی از بذوریکه بظاهر سالم هستند نیز قارچ جدا می‌گردد از بذور بظاهر سالم گیاهچه‌هایی تولید می‌شوند که طویل‌اند و از بذور قرمز رنگ شده، گیاهچه‌های کوتاه تولید می‌گردد.

Seto (1937) گزارش داد که قارچ، قادر به آلودگی گیاهچه‌ها از مرحله ابتدای رشد می‌باشد و بطور سیستمیک در داخل گیاه رشد می‌کند ولی معمولاً در قسمتهای گل نفوذ نمی‌نماید.

آفات و بیماریهای برنج

اختصاصی از فایلکو آفات و بیماریهای برنج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 11

آفات و بیماریهای برنج

کرم ساقه خوار برنج chilo suppressalis walker

کرم ساقه خوار برنج حشره‌ای است که اولین بار در سال 1863 در دنیا شناخته شده این پروانه در ایران نیز اولین بار در شهریور ماه 1351 در مزارع تنکابن و رامسر طغیان کرد و در مدت کوتاهی با افزایش جمعیت و طغیان خود و ایجاد خسارت اقتصادی شدید، نظر همگان را جلب نمود.

مناطق انتشار: برای اولین بار در سال 1906 از این حشره بعنوان یکی از خطرناکترین آفات برنج در دنیا نام برده شد و مدتهای بسیار زیادی است که حدود 35 کشور، کشاورزان در مزارع خود خسارت از این آفت می‌بینند.

این آفت در کشورهایی از قبیل: ژاپن، تایوان، استرالیا، برمه، بنگلادش، چین، هند، ایتالیا، کره، مالزی، نپال، فیلین، اسپانیا، تایلند، مصر، سری‌لانکا ویتنام، کامبوج، پرتغال و جزایر هاوائی شیوع دارد. به طوری که شالیکاران بعضی از کشورهای آسیایی نظیر ژاپن و تایوان این حشره را در ردیف مهمترین آفات محصول برنج مناطق خود می‌دانند.

مرفولوژی (شکل شناسی):

پروانه‌های ماده به رنگ زرد روشن و یا متمایل به قهوه‌ای و پروانه‌های نر، تقریباً خاکستری هستند. در هر دو جنس رنگ بالهای عقبی سفید بوده و روی بالهای جلویی چند لکه نقره فام وجود دارد. طول بدن از 10 تا 13 میلی‌متر متغیر بوده و عرض پروانه‌های نر با بالهای باز 20 تا 23 میلی‌متر و پروانه‌های ماده تا 30 میلی‌متر می‌رسد.

تخم‌های تازه گذارده شده سفید متمایل به زرد بوده که به مرور به خاکستری و سپس تیره تغییر رنگ می‌دهند. تخم‌ها در امتداد رگبرگهای گذارده می‌شود.

لارو: بدن لاروها به رنگ قهوه‌ای متمایل به خاکستری بوده و در لاروهای مسن کپسول سر دارای رنگ قهوه‌ای تیره می‌باشد و در سایر سنین زرد متمایل به قهوه‌ای است. در پشت لارو پنج نوار طولی قهوه‌ای رنگ وجود دارد. عموماً طول لاروهای کامل 26 میلی‌متر و عرض آنها 7/2 میلی‌متر است.

شفیره: طول شفیره 12 تا 15 میلی‌متر و قطر آن 5/2 تا 5/3 میلی‌متر بوده و رنگ آن از قهوه‌ای روشن به قهوه‌ای تیره تبدیل می‌شود.

یک سوم انتهای شفیره بطرف پشت خمیده است و دو زایده قلاب مانند نیز در انتهای بدن شفیره مشاهده می‌شود.

زیست شناسی و طرز خسارت:

کرم ساقه‌خوار که به ساقه برنج حمله می‌کند، در زمستان بصورت لارو کامل در داخل ساقه‌های خشک برنج و یا علف‌های هرز اطراف مزارع به سر می‌برد در اوایل اردیبهشت هنگامیکه درجه حرارت حداقل 10 درجه سانتیگراد باشد متغیره‌ها در داخل ساقه‌های باقی مانده برنج سال قبل و یا علفهای هرز مزرعه در اطراف سوراخهای ایجاد شده توسط لاروها تشکیل می‌گردد مدت شفیرگی بسته به درجه حرارت محیط متفاوت بوده و بین 6 تا 12 روز متغیر است.

بطور متوسط حدود 10 روز بعد، یعنی حدود بیستم اردیبهشت. اولین پروانه‌ها ظاهر می‌شوند و در اواسط خرداد به حداکثر مقدار خود می‌رسند. این پروانه‌ها شب پرواز بوده و بیشترین میزان فعالیت آنها در ساعت 9 شب است.

پروانه‌های نر و ماده 24 ساعت پس از خروج جفتگیری می‌نمایند و تخمهای خود را بصورت دسته‌های 3 تا 250 عددی روی ساقه یا قسمت رویی یا زیرین برگهای فوقانی، برگهای پائینی و یا زمینهای اصلی می‌گذارند.

عمر پروانه‌ها حداکثر یک هفته می‌باشد و در این مدت به طور متوسط 230 عدد تخم توسط هر پروانه گذارده می‌شود تفریخ تخمها درجه حرارت حداقل 10 تا 12 درجه سانتی‌گراد بمدت 5 تا 11 روز، بسته به درجه حرارت محیط انجام می‌گیرد.

لاروها پس از تفریخ در ابتدا مختصری از پارانشیم برگ تغذیه نموده و سپس از محل غلاف با ایجاد سوراخ، وارد ساقه می‌شوند و با تغذیه از درون ساقه باعث خشکیدگی جوانه‌های مرکزی برنج می‌گردد و به تدریج که لاروها رشد می‌نمایند، ساقه‌های اطراف را نیز آلوده می‌نمایند.

لاروهای کامل قبل از تبدیل شدن به حالت شفیره، برای خروج پروانه از ساقه، سوراخ بزرگی در آن ایجاد می‌نمایند. لاروها پس از 21 تا 37 روز تبدیل به متغیره شده و هفت روز بعد پروانه‌های نسل دوم از آن خارج می‌گردد که این موقع حدود اواسط تیرماه است.

کرم ساقه‌خوار در سال 2 تا 3 نسل دارد. موقع ظهور این نسل به شرح زیر است:

نسل اول: از بیستم اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه ظاهر می‌شود (زمان نشاء‌کاری)

نسل دوم: از اواسط تیرماه شروع و در اواخر تیر تا اوایل مرداد ماه به حداکثر می‌رسد (زمان خوشه دادن)

نسل سوم: این نسل اغلب در هنگام برداشت برنج ظهور می‌نماید.

نسل دوم و حتی نسل سوم در ارقام ویروس برنج که همزمان با خوشه کردن و گل دادن برنج است، پدید می‌آید که در این صورت باعث عدم تشکیل خوشه شده و در نتیجه خوشه‌ها (پانیکول‌ها) خشک می‌شوند. در این صورت پانیکول‌های برنج به رنگ سفید در می‌آیند که این حالت را white heads می‌گویند.

اگر حمله آفت دیرتر اتفاق افتد، یعنی در مرحله شروع تشکیل دانه بوده و منجر به سفید شدن پانیکول‌ها نگردد، در این صورت باعث لاغری دانه‌ها گردیده و این نوع برنج‌ها در هنگام برنجکوبی شکسته شده و از کیفیت محصول بدست آمده کاسته می‌شود.

نسل‌های اول آفت نیز به نشاء‌های برنج حمله نموده و باعث خشکیدگی برگهای میانی نشاء‌ها در مراحل اولیه رشد برنج می‌گردد.

گاهی اوقات نیز حمله آفات در پایان فصل رویشی اتفاق می‌افتد که در این صورت ساقه‌های آلوده در صورت وزیدن باد شکسته شده و نابود می‌شوند.

مبارزه:

طبق نظر کارشناسان اصلاح بذر و نهال، استفاده از ارقام زودرس جهت کشت و همچنین استفاده از پلاستیک یا نایلون برای پوشش خزانه (جهت زودتر رسیدن نشاء‌ها) در کاهش خسارت آفت بسیار موثر است.