بیان مساله
پژوهشگران در دیدار های خود با گروهی از کودکان پرورشگاهی شهر مشهد در حین برنامه ها و فعالیتهای فکری و حرکتی مختلف این کودکان احساس می کردند که اکثرا جسارت ، اعتماد به نفس ، امید به موفقیت و . . . کافی در این کودکان نیست و در حالیکه از لحاظ فکری و فیزیکی مشکل خاصی نداشتند و قابلیتهای لازم برای اجرای عمل را دارا بودند . در پیش فرضهای اولیه به نظر می رسید که این مشکلات کودکان احتمالا به علت رشد در شرایط خاص پرورشگاهی است . موضوعاتی همچون فقدان حمایت والدین ، عدم حضور مادر در حساسترین دوران رشد ، فقدان الگوهای ثابت رفتاری ، عدم وجود تقویتهای ملموس اجتماعی کافی ، فقدان محرکهای کافی که مستلزم رشد سالم هستند ، داشتن خاطرات تلخ گذشته خویش ، کمبود ارتباطات متنوع و باز اجتماعی متناسب با رشد ، کمبود امکانات مالی ، تفریحی ، فرهنگی ، آموزشی و از این قبیل عواملی هستند که مجموعا زمینه تشکیل دیدگاه و ادراک منفی نسبت به خود و نسبت به جهان را در این کودکان فراهم کرده اند . لذا برای اثبات یارد این پیش فرض اقدام به پژوهش در باب تاثیر محرومیتهای مختلف محیط پرورشگاه برخود پنداره کودکان پرورشگاهب و سپس مقایسه آن با خود پنداره کودکان غیر پرورشگاهی یعنی کودکانی که در خانواده و به اتفاق والدین خود زندگی می کنند نمودیم تا به کمک ابزار ، روش و آزمون پژوهش و آماری مناسب تفاوت ویژگیهای خود پنداره این دو گروه از کودکان را بررسی و تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری نماییم
اهمیت موضوع تحقیق
اهمیت خود پنداره همواره مورد توجه تمامی متخصصان امور مربوط به کودکان بوده است . به سختی می توان به احساسات کودکان در مورد خودشان به عنوان یک فرد توجه نکرد . اغلب متخصصان ، خودپنداره مثبت و متعاقب آن عزت نفس بالا را به عنوان عامل اصلی در سازگاری اجتماعی _ عاطفی در نظر می گیرند . روانشناسان و جامعه شناسان مهم از قبیل ویلیام جیمز ، جرج هربرت میدو ، چارلزکولی ، از جمله افرادی بودند که بر اهمیت خود پنداره و احترام به خود مثبت تاکید داشتند . اخیرا روانشناسان نظریات نئوفرویدینها را با تحقیق تجربی در آمیخته اند و به این نتیجه رسیدهاند که احترام به خود مثبت با عملکرد مناسبتر و موثرتر مرتبط است . خود پنداره و احترام به خود بویژه در مورد کودکان امری ارزشمند محسوب می گردد ، زیرا به مثابه بینایی برای ادراکات کودک از تجارب زندگی عمل می کند . کفایت اجتماعی _ عاطفی ناشی از یک شناخت مثبت از خود می تواند نیرویی باشد که در جهت پیروزی بر مشکلات جدی بعدی به کودک کمک کند . از آنجا که موارد پژوهشی کودکانی هستند که در محیط خاص پرورشگاه زندگی کرده و از جنبه های گوناگون دجار کمبودها و محدودیتهایی می باشند که موجب تشکیل تصویر منفی از خود دنیای پیرامون می گردد ، انگیزش سالم سازی و تقویت زمینه های شناختی _ اجتماعی _ عاطفی و رفتاری و نحوه آموزش مربیان موسسه از لحاظ تاثیری که بر رشد کودکان می گذارد عوامل بسیار مهم به حساب می آیند . از طرفی معلوم نیس مشکل بنیادی این کودکان که هیچ گونه الگوی ثابتی ندارند تا به آن دلبستگی پیدا کنند چه تاثیر دراز مدتی در کودکان خواهد داشت ؟ لازم است به دنبال تحقیقات و مطالعاتی که صورت می گیرد اقدامات درمانی مناسب در حیطه های مختلف در خود پنداره های کودکان انجام گیرد ، تاپاره ای از مشکلات قابل حل این کودکان که گروهی از افراد جامعه هستند که ناخواسته وارد این فضا شده اند را بر طرف نموده و بدین وسیله در فراهم کردن جامعه ای سالمتر گام برداشته شود
تعریف عملیاتی اصطلاحات خود پنداری :
همه آن جنبه های از خویشتن که فرد از آن آگاه است را خود پنداره می نامیم . (رونالد ، بی لوی 1972 ) خود پنداره ای که در این قیاس ( مقیاس پیرز _ هاریس ) سنجیده می شود بعنوان مجموعه نسبتا ثابت نگرش به خود تعریف شده است که در اینجا هم به صورت توصیفی هم به صورت ارزشیابی کودکان از رفتار هایشان آورده شد است . در این مقیاس خودپنداره می تواند به جای عزت نفس و حرمت نفس در نظر گرفته شود . کودکان پرورشگاهی : منظور کودکانی است که در محدوده سنی 12-7 سال قرار داشته و به هر علتی حداقل یکسال تجربه سکونت در پرورشگاههای شهر مشهد را دارا هستند . کودکان غیر پرورشگاهی : منظور از کودکانی است که در محدوده نسبی 12_7 سال قرار داشته و در خانواده و با والدین اصلی خویش زندگی کرده و در مدارس ابتدایی سه ناحیه مختلف آموزش و پرورش که به لحاظ شرایط اقتصادی _ اجتماعی _ فرهنگی درسه سطح متفاوت ( بالا _ متوسط _ پاین ) می باشند ، قرار دارند . توانایی ذهنی و وضعیت مدرسه : این خوشه شامل 17 سوال است که درباره خود ارزیابی کودک از توانایی و تکالیف درسی و رضامندی عمومی از مدرسه می باشد . ظاهر ویژگی فیزیکی : این خوشه شامل 11 سوال است که نگرشی کورکورانه را درباره ویژگیهای فیزیکی و جسمانی خود را نشان می دهد . اضطراب : این خوشه شامل 14 سوال است که آشفتگی عمومی و خلق ناراحت را نشان می دهد . شادی و رضامندی : این خوشه شامل 10 سوال است که احساس عمومی و شادی و راحت بودن با دیگران و رضایت عمومی از زندگی را نشان می دهد . رفتار : 16 سوال این خوشه نشان می دهد که کودک اشکال رفتاری را می پذیرد و یا انکار می کند . سازمان بندی بقیه رساله : در فصل بعدی این پژوهش ، راجع به پیشینه نظری و تحقیقی مروط به عنوان رساله بحث خواهد شد . در این فصل ابتدا تعاریفی از خود یا خویشتن از دیدگاههای مختلف روانشناسی مطرح شده سپس در مورد خود پنداره ، پیدایش و رشد آن ، و انواع آن ، سلسه مراتب و ثبات و تغییر پذیری آن بحث خواهد شد . موضوع بعدی این فصل عزت نفس است که از دیدگاههای نظری در مورد آن ، اهمیت آن در زندگی و نیز رابطه با منبع کنترل سخن به میان می آید . سپس دیدگاه اسلام در مورد مفهوم نفس و نعابیر آن و ضرورت شناخت نفس ، عزت نفس ، حقارت نفس و در مورد توجه اسلام به کودکان بی سرپرست مطالبی عنوان خواهد شد . عنوان بعدی در فصل دو ، در مورد شرایط پرورشگاه و تفاوت آن با خانواده است ؛ در اینجا موضوع ، فقدان ساخت خانواده ، فقدان ریشه های مشخص برای کودکان پرورشگاهی و پدیده فقدان در میان آنها و نیز در مورد رابطه دلبستگی و پدیده جدائی در این کودکان مطالبی ارائه می شود . در پایان فصل دو ف مروری می شود بر پژوهشهای اخیری که با عنوان این پایان نامه ارتباط پیدا می کنند . در فصل سوم در خصوص روش تحقیق بحث می شود ؛ در این فصل راجع به ماهیت طرحهای علی ، مقایسه ای ، دشواریهای مربوط به روش جمع آوری داده ها ، جامعه نمونه و روش نمونه گیری ، مطالبی مطرح و به روش تحلیل داده ها ،اشاره می شود ، سپس در مورد ابزار اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات در مورد گروههای نمونه توضیح داده می شود و در مورد اعتبار و پایائی و روش اجرا ، نمره گذاری و تفسیر آن بحث خواهد شد . فصل چهارم به تجزیه _ تحلیل اطلاعات اختصاص دارد ؛ در این فصل ابتدا به توصیف نمونه ها پرداخته ، داده های جمع آوری شده ارائه می شود . در پایان فصل به آزمون فرضیه های تحقیقی می پردازیم . در فصل پنجم به بحث و نتیجه گیری می پردازیم و روی نتیجه حاصل از آزمون آماری برای هر یک از فرضیه های اصلی و فرعی بحث خواهد شد . آنگاه نتیجه گیری کلی به محدودیتها و پیشنهاداتی برای پژوهشهای آینده مطرح می گردد. و در پایان بخش پیوست شامل مقیاس خود پنداره پیرز _ هاریس آمده و سپس منابع فارسی و انگلیسی خواهد آمد
فرمت ورد تعداد صفحات 128
پایان نامه تأثیر محرومیت های عاطفی محیط پرورشگاهها خودپنداره برخودپنداره کودکان پرورشگاهی