دانلود مقاله همایش علمی ایران و جامعه اطلاعاتی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی

اختصاصی از فایلکو دانلود مقاله همایش علمی ایران و جامعه اطلاعاتی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بررسی و ارزیابی پیش‌بینی‌های برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی
در حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی

سعادت آقاجانی
دانشجویی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
مسئولان برنامه‌ریزی کشور با ارزیابی برنامه‌های توسعه پس از انقلاب (برنامه‌های اول و دوم توسعه) به این جمع‌بندی رسیدند که توسعه در ایران باید به صورت همه جانبه دنبال شود و تأکید خاص بر یک جنبه از توسعه و غفلت از جنبه‌های دیگر، موجب عدم توفیق برنامه می‌شود. حتی در جنبه خاص مورد نظر، دغدغه‌های آنان در تدوین برنامه سوم شامل «جوانی جمعیت و مشارکت خواهی آنان در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به دلیل توسعه سطوح آموزشی، رشد شهرنشینی، گسترش ارتباطات، افزایش نرخ بیکاری و عقب ماندگی علمی و فنی کشور در عرصه‌های بین‌المللی» بوده است.
یکی از موضوعات مهم که در برنامه سوم توسعه بدان پرداخته شده، چگونگی رسیدن به «جامعه اطلاعاتی» است؛ زیرا این موضوع از شاخص‌های اصلی رشد و توسعه، تثبیت جایگاه جهانی و رهایی کشور از اقتصادی نفتی به شمار رفته و مزیت‌های نسبی کشور در بخش‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری می‌تواند روند پیشرفت به سمت جامعه اطلاعاتی را سرعت بخشد.
با این همه، روی دیگر سکه برنامه‌های توسعه نشان می‌دهد چالش‌های موجود، بر سر راه جامعه اطلاعاتی، موجب بروز تناقض‌های جدی در نظام برنامه‌ریزی کشور شده است.
عمده‌ترین چالش‌های فراروی کشور، در زمینه جامعه اطلاعاتی، چنین برشمرده می‌شود:
- ضعف نظام اداری و بورو کراتیک کشور به لحاظ نرم‌افزاری و سخت افزاری؛
- فقدان زیر ساخت‌های مناسب علمی، فنی و فن‌آورانه؛
- کمبود نیروی انسانی متخصص و ورزیده؛
- وجود نظرگاه‌های متناقض در بخش‌های گوناگون برنامه، به ویژه در بخش‌های فرهنگ و فن‌آوری‌های ارتباطی؛
- برتری و تسلط دیدگاه‌های منفی نسبت به فن‌آوری‌های نوین ارتباطی، مانند اینترنت، ماهواره و ... در برنامه سوم.
نویسندة این مقاله می‌کوشد، ابعاد گوناگون برنامه سوم توسعه را در خصوص چگونگی شکل‌گیری جامعه اطلاعاتی در ایران، چشم‌انداز‌های وضعیت فن‌آوری‌های نوین ارتباطی، سیاست‌ها یاتخاذ شده و موانع و چالش‌های موجود، مورد بررسی قرار دهد و برای تدارک برنامة چهارم توسعه، چشم‌اندازهای روشن‌تری را مطرح کند.

انقلاب اطلاعاتی و توسعة سیاسی

دکتر حسین حسینی
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع)
انقلاب اطلاعاتی با ترکیب رایانة شخصی و شبکة جهانی، چهرة جدیدی از حیات را شکل داده است. (با عناوینی همچون واقعیت مجازی و فضای سایبری) که ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی بشر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این میان تأثیر انقلاب یاد شده بر زندگی سیاسی، از اهمیت ویژه و جنبه‌های متنوعی برخوردار است که در این مقاله، تأثیر بر جنبة خاصی از زندگی سیاسی، یعنی توسعة سیاسی بررسی می‌شود.
توسعة سیاسی، مفهومی چند مؤلفه‌ای، پیچیده و با تفاسیر مختلف است. با احتراز از وارد شدن در پیچیدگی‌های این مفهوم، ما آن را مساوی با توسعة مشارکت سیاسی فرض می‌گیریم. از این نظر، توسعة سیاسی فرایندی است که در آن، شهروندان یک جامعه با سیاست درگیر می‌شوند و این درگیری، از درگیری ذهنی و نگرشی(به عنوان حداقل سطح درگیری سیاسی) شروع شده و تا نخبه‌گزینی تصدی مناصب سیاسی(به عنوان حداکثر سطح درگیری سیاسی) ادامه می‌یابد.
با توجه به دو نکتة مقدماتی، سئوال اصلی مقاله این است: انقلاب اطلاعاتی بر چه سطوحی از روند توسعة مشارکت سیاسی مؤثر است و آیا این تأثیر، ایجابی و تقویتی است یا تضعیفی و تخریبی؟
هر چند این سئوال دغدغة‌اغلب کشورهای دستخوش جریان انقلاب اطلاعاتی، از کشورهای پیشرفته گرفته تا کشورهای جهان سومی، است اما برای کشورهایی همچون ایران که توسعة سیاسی، بخش مهمی از دل مشغولی‌های ملی آنها محسوب می‌شود، اهمیت به مراتب بیشتری دارد. آنها با فقدان سابقة نهادهای مدنی و تجربة رفتارهای سیاسی مردم‌سالارانه و مشارکت‌جویانه، با دغدغه‌ها و سئوالاتی از این قبیل روبه‌رو هستند: چگونه می‌توان انگیزة مشارکت سیاسی را در مردم افزایش داد؟ چگونه می‌توان ابعاد کیفی و کمی مشارکت را تقویت کرد؟ چگونه علقه‌های ملی را جایگزین وفاداری‌های قومی و ناحیه‌ای ساخت؟ چگونه می‌توان علقه‌های ملی را جایگزین وفاداری‌های قومی و ناحیه‌ایا سخت؟ چگونه می‌توان شهروندان را به آگاهی یافتن از روندها و تحولات سیاسی ترغیب کرد؟ چگونه می‌توان شور و شوق رقابت سیاسی با نشاط و در عین حال سالم را در میان توده‌ها و نخبگان نقویت کرد؟ و...
انقلاب اطلاعاتی، به ویژه در قالب شبکة جهانی اطلاع‌رسانی(اینترنت) و لوح‌ها یفشرده با کارکردهای سیاسی ذیل، تا حدی به دغدغه‌های فوق پاسخ می‌دهند:
1. شبکة جهانی اطلاع‌رسانی با فراهم‌آوری امکان تماس بی‌واسطه‌تر شهروندان با نهادها و شخصیت‌های دخیل در تصمیم‌گیر‌ی‌های ملی، فرصت مشارکت مستقیم‌تر و بدون میانجی‌های فیلترکنندة تقاضای سیاسی را ایجاد می‌کند واین، بیشتر مساوی با توسعة کیفی مشارکت سیاسی و جوامع مدنی متکثر است.
2. شبکة مذکور از طریق ممکن‌سازی دسترسی بی‌سابقة شهروندان به اطلاعات(از جمله اطلاعات سیاسی)، با رهاسازی آنها از نظارت دروازه‌بان‌های خبری، باعث می‌شود آنان احساس کنند که حضوری بی‌واسطة‌تر درعرصة عمومی جامعه دارند و همچنین با افزایش آگاهی‌ها، از یک سو مشارکت عقلایی‌تر می‌شود و از سوی دیگر، این امکان فراهم می‌آورید که شهروندان قدرت بیشتری پیدا کنند و در مقابل مجموعه‌های بستة تصمیم‌گیری و نظارت‌های سیاسی، مقاومت آگاهانة بیشتری به خرج دهند.
3. این شبکه با فراهم آوردن فضای سیاسی مجازی، در کشورهایی مانند ایران که نهادهای مدنی (مانند احزاب) رشد یافته و کارایی ندارند، با هزینة کمتر، هم امکان ارتباط‌‌گیری با اعضا و شهروندان را برای آنها ایجاد می‌کند و هم امکان مشارکت غیر فیزیکی و کم هزینه شهروندان را در فعالیت‌های حزبی و مدنی فراهم می‌سازد.
4. شبکة مذکور با فراهم آوردن امکان انتخابات و رأگیری الکترونی، با کاهش موانع و هزینه‌های شرکت در انتخابات، معضل پایین بودن درصد تعداد رأی دهندگان و کیفیت آرا را نیز حل می‌کند.
5. و سرانجام اینکه شبکة جهانی اطلاع‌رسانی، با فراهم آوردن امکان ارتباط دو سویه(به جای ارتباط یک سویة اغلب رسانه‌های مرسوم)، این فرصت را به شهروند داده است که بتواند برخوردی خودگزین با اطلاعات سیاسی و مطالب ارائه شده در جریان مبارزات انتخاباتی داشته باشد و بدین ترتیب، آزادی بیشتری، حتی در عرصة اطلاع‌گیری سیاسی به وجود می‌آید و شهروند در برابر تهاجم تبلیغاتی بازیگران سیاسی حرفه‌ای، مصونیت بیشتری می‌یابد. در کشورهای جهان سومی که نظام رسانه‌ای و ارتباطی کارامد و نهادینه شده ندارند و شهروندان از هنجارهای ارتباطی پیشرفته و درونی شده بی‌بهره‌اند این کارکرد شبکة جهانی اطلاع‌رسانی، احتمالا اهمیت ویژه‌ای دارد.
البته نقدهایی نیز ادعاهای مطرح شده، وارد شده است که در مقاله به آنها می‌پردازیم. از جمله اینکه فضای سیاسی مجازی، فاقد هویت فیزیکی و بنابراین فاقد محدودیت‌های دنیای واقعی سیاست است و بدون آنها، جامعة دموکراسی اینترنتی معنایی ندارد؛ و یا اینکه اینترنت باعث آزادی بیش از حد می‌شود و این نوبة خود، باعث شده تا، محلی برای مباحثة عقلانی نباشد، بلکه مکانی برای تخلیه هیجان‌های سیاسی و گفت‌گوهای غیر عقلانی باشد.
در این مقاله تلاش می‌شود تا با نگاهی بیطرفانه به دو طرف (مخالف و موافق) موضوع، جمع‌بندی نهایی، با توجه به شرایط کشور ایران ارائه شود.

انقلاب دیجیتال: فرصت‌ها و چالش‌های آن برای ایران

دکتر شهیندخت خوارزمی
عضو هیأت علمی سازمان مدیریت صنعتی
انقلاب دیجیتالی شدن فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات آغاز شد و به دلیل قابلیت‌های بسیار بالا، به ویژه از نظر سرعت، کیفیت و کارایی خارق‌العاده، خیلی زود فراگیر شد و باعث پیدایش روند پرشتاب دیجیتالی کردن محیط زندگی انسان گردید و اکنون به مهم‌ترین عامل توسعة کلیدی مفهوم در نظریه‌های اقتصادی نوین و توسعه پایدار تبدیل شده است. این تحول به دلیل آثار گسترده و عمیقی که بر ابعاد فردی و اجتماعی جامعه بشری دارد، به دگرگونی‌های گسست‌آفرینی منجر شده که ضمن ایجاد فرصت‌های بسیار، دغدغه‌های ویژة خود را نیز به همراه آورده است.
در طول تاریخ بشر، به ویژه با پیدایش علم تجربی و آغاز دستکاری‌های جدی انسان در محیط طبیعی، علم و فن‌آوری به دو اهرم تحول اجتماعی تبدیل شدند. از آن مهم‌تر جریان‌های موازی و گاه متعامل پیشرفت‌های علمی و فنی از نیمه دوم قدن بیستم به این سو، همواره عامل شکل‌گیری و نیروبخش تحولات اجتماعی بوده‌اند اما آنچه، به ویژه در یکی دو دهة اخیر، چشم‌گیر است همگرایی و ترکیب روندهای تحول علمی- فنی، به خصوص در چند حوزة اطلاعات، ارتباطات وراثت، زیر فن‌آوری و علوم مواد است که به توان دستکاری انسان در اطلاعات موج، ژن، ماده و انرژی، ابعاد تازه‌ای بخشیده است و انقلاب دیجیتال با تأثیرگذاری گسترده و ژرف برهمة این حوزه‌ها از یک سو، و فراهم آوردن امکانات حیرت‌انگیزی برای ترکیب قابلیت‌ها و دستاوردهای این حوزه‌های علمی فنی، از سوی دیگر، بر این اندیشه دامن زده است که انسان با انقلاب دیجیتال وارد عصر تازه‌ای از حیات خویش شده است؛ عصری که در آن بسیاری از مفاهیم و اندیشه‌ها و قواعد در همة حوزه‌ها، از جمله اقتصاد، سیاست و فرهنگ، باید از نو تعریف شوند.
با چنین فرضی است که گفتار حاضر و نوشتاری که برآن اساس تنظیم می‌شود، ارائه می‌گردد. در این گفتار، ضمن معرفی انقلاب دیجیتال و مهم‌ترین روندهی تحولی که در اثر آن به راه افتاده است، سیمای عصر دیجیتال ترسیم می شود و سپس با پرداختن به مهم‌ترین دغدغة این عصر _ یعنی شکاف دیجتال _ چالش‌ها و فرصت‌ها انقلاب دیجیتال برای جامعة ایران معرفی خواهد شد و بدین ترتیب، بحث‌ ما حول پرسش‌های زیر شکل می‌گیرد:
1. انقلاب دیجیتال چیست و آثار تحول آفرین آن بر زندگی بشر کدام‌اند؟ سه پارة نظام اقتصاد، سیاست و فرهنگ، چگونه از این تحول تأثیر پذیرفته‌اند؟
2. شکاف دیجیتال چیست و مهم‌ترین شاخص‌های آن کدام‌اند؟
3. ایران، در ارتباط با شکاف دیجیتال چه جایگاهی در جهان دارد؟
4. انقلاب دیجیتال، برای توسعة ایران چه چالش‌ها و فرصت‌هایی را در بر دارد؟

عصر ارتباطات و جهانی سازی؛ لزوم تغییر در انگاره‌های توسعه

سید نورالدین رضوی‌زاده
پژوهشگر ارشد مرکز تحقیقات روستایی وزارت جهاد کشاورزی
نیمه دوم قرن بیستم، به مثابه «دورة گذرا» در تاریخ حیات بشری است که با طرح گفتمان‌هایی چون: مدرنیته، توسعه، جهانی شدن، پایان تاریخ، برخورد تمدن‌ها و عصر ارتباطات، از دوره‌های شاخص در تاریخ تمدن بشری محسوب می‌شود.«انقلاب ارتباطات» حتی بیش از «انقلاب صنعتی» تار و پود جامعه معاصر را دگرگون نموده و جهان را دچار شرایطی از تغییر ساخته که سرعت و عمق آن بی‌سابقه بوده است.
در دورة قبل، مجموع رنسانس، روشنگری و انقلاب علمی و تجاری که در اروپا به وقوع پیوست، توانست جوامعه دموکراتیک و توسعه یافته‌ای پدید آورد که با قرار دادن فرد در کانون مسئولیت اجتماعی، نگرش قبلی را متحول کرد. همزمان با این روند، دگرگونی مشابه‌ای در ارتباطات رخ داد و صنعت چاپ، الگوی ارتباطات پیشین را متحول ساخت. در دورة کنونی رسانه‌ها یارتباطی با افزایش سرعت ارتباطات و روابط سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، به نوعی زمان و مکان را فشرده و متراکم نموده و به کوچک شدن مکان، وابستگی واحدها در همة عرصه‌های سیاسی، اقتصادی وادغام و یکپارچه‌سازی فرهنگی کمک نموده‌اند. دورة جدید، پیشرفت و گسترش رسانه‌های ارتباطی و وابستگی همة امور به ارتباطات و اطلاعات،«عصر ارتباطات» نام گرفته است.
این وضعیت در ارتباط با کارکرد و نیاز نظام سرمایه‌داری شکل گرفته است و به کلی با آنچه در عصر تمدن صنعتی ظهور یافته بود، تفاوت دارد. سرمایه‌داری عصر فراصنعتی، متکی به «ارتباطات و اطلاعات» بوده و از نوعی پویایی درونی برخوردار است که حد و مرزی بر نمی‌تابد و مدام به سمت مرزشکنی و گذر از چارچوب‌های موجود پیش می‌رود. در این شرایط، سرمایه با سرعت و حجم زیاد، از نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل می‌شود و نظارت‌های محلی را کم‌اثر و گاهی بی‌اثر می‌سازد.
بنابراین، شاهد شکل‌گیری یک «اقتصاد واحد جهانی» هستیم که در مقام یک واحد به هم وابسته، انواع اقدام‌های اقتصادی را در مقیاس جهانی و در یک زمان به مورد اجرا در می‌آورد. اقتصادهای ملی، منطقه‌ای و محلی نیز متکی به پویایی و ساز و کار این اقتصاد واحد جهانی هستند اما همة بخش‌های جهان و کشورها در این اقتصاد مشارکت ندارند. خصلت این اقتصاد جهانی چنان است که بخش‌ها و کشورها و افراد قوی و غنی را به یکدیگر متصل می‌سازد و سایرین را از چرخة فعال تولید، تجارت و سودآوری، به حاشیه‌نشینی وا می‌دارد.
این اقتصاد جهانی را می‌توان «اقتصاد اطلاعاتی» قلمداد نمود؛ زیرا به شدت به اطلاعات و فن‌آوری ارتباطی متکی و وابسته است و قدرت خود را برای به حاشیه نشاندن دیگران، از تسلط بر ابزار و رسانه‌های ارتباطی و اطلاعاتی کسب نموده است.
این شرایط سبب می‌شود تا تصمیمات اساسی سیاسی و اقتصادی در سطوح جهانی اتخاذ شود؛ تصمیاتی که بیرون از حوزة اختیار و ارادة دولت‌های ملی فاقد توانمندی‌ (ارتباطی، سیاسی و اقتصادی) گرفته می‌شوند و این دولت‌ها هیچ تأثیری بر آن ندارند اما در مقابل، آن تصمیم‌ها به شدت شرایط سیاسی و اقتصادی و حتی فرهنگی این کشورها را متأثر می‌سازند. بنابراین، برای کشورهای در حاشیه نشستة عصر ارتباطات، اتخاذ برنامه‌ها و تصمیم‌های اساسی برای توسعه درونزا و محلی، مانند شرایط عصر صنعتی یا دورة قبل، امکان‌پذیر نیست، چرا که روند جهانی‌سازی و یکپارچه شدن شبکة تعاملات اجماعی در سطح جهانی امکان اتخاذ هرگونه خط‌مشی یا تصمیم‌گیری مستقل را در عرصه‌های سیاسی اقتصادی از این کشورها سلب می‌کند.

جامعه اطلاعاتی و زمینه‌های کاربرد فن‌آوری اطلاعات در توسعة کشاورزی و توسعة روستایی ایران

دکتر محمد حسین عمادی
معاون وزیر جهاد کشاورزی د رترویج و نظام بهره‌برداری
پیچیدگی عوامل انسانی و غیر منتظره بودن عوامل محیطی تأثیرگذار بر فعالیت‌های کشاورزی، از یک سو و حساسیت راهبردی امنیت غذایی و مقابله با فقر از سوی دیگر، "توسعة کشاورزی" را باچالش‌های عمیق و گسترده‌ای در این زمینه، چارچوب معادلات بازار را دگروگونی ساخته است و تمامی اجزای "صنعت کشاورزی" را نیز دستخوش تحولات اساسی و ساختاری خواهد کرد. تأثیر عوامل زیست محیطی و تغییرات آب و هوایی نیز تحولات اساسی را در کشاورزی ایجاد کرده و در آینده نزدیک یقیناً بیشترین تأثیر مخرب خود را بر فعالیت‌های کشاورزی خواهد گذاشت. با عنایت به این دو مؤلفه، در دهه آینده، سیاست‌گذاران و پژوهشگران عرصه کشاورزی به رغم عدم آمادگی، با چالش‌های فزاینده و غیر قابل پیش‌بینی مواجه خواهند بود.
افزایش توان و آمادگی سیاستگذاران، پژوهشگران ودست‌اندرکاران بخش کشاورزی، برای درک پیچیدگی‌های فراینده و ارائه راه حل‌های راهبردی، نیازمند شناختی"عالمانه" و "به هنگام" از رویدادهای جهانی و دیدگاهای نظری دیگر صاحب‌نظران است. همچنان که سرعت چشمگیر روند جهانی شدن در عرصة بازار یک چالش جدی برای بهره‌برداران بخش کشاورزی است. جهانی شدن در عرصة اطلاعات و اطلاع‌رسانی نیز یک فرصت طلایی برای پژوهشگران و سیاستگذاران به منظور کسب آمادگی و پاسخگویی به چالش‌های مذکور فراهم نموده است.
اطلاعات در عرصه کشاورزی و توسعه روستایی، نه تنها به عنوان یکی از اصلی‌ترین نهاده‌ها وسرمایه‌ها تلقی می‌گردد بلکه کاراترین"عامل ارتقای راندمان" و اثر بخشی دیگر منابع تولید و توسعه به شمار می‌آید. فن‌آوری اطلاعات، به عنوان بستر‌ساز اطلاع‌رسانی، شاید بزرگ‌ترین فرصت برای پژوهشگران و سیاستگذاران بخش کشاورزی محسوب شود. بهره‌برداری از این "فرصت" که نیازمند ابزار و دانش و مهارت است، در شرایط کنونی کشور ما یکی از اساسی‌ترین ضرورت‌ها است.
هدف اصلی این مقاله، بررسی و ارزیابی توانایی‌ها و آمادگی‌های ایران در حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی در بخش کشاورزی و توسعه روستایی است. در این مقاله طرح استقرار شبکه نظام دانش و اطلاعات کشاورزی موسوم به نداک که به منظور بهره‌گیری از فن‌آوری اطلاعات (سخت‌افزاری و نرم‌افزاری) در فرایند توسعه کشاورزی و روستایی از سوی نویسنده ارائه گردیده و در حال اجرا است، عرضه خواهد شد.

دیدگاه‌های علمی درباره جهانی‌سازی اقتصادی،انقلاب ارتباطات و تأثیر متقابل آنها

دکتر علی اصغر کیاء_ دکتر رحمان سعیدی
اعضای هیأت علمی گروه علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
جهانی شدن امروزه یکی از مهمترین مباحث موجود در حوزة علوم انسانی ومخصوصاً علم سیاست به شمار می‌رود که اندک اندک به گفتمانی برای تجزیه و تحلیل مسائل مختلف زندگی انسان تبدیل می‌شود و تمامی امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مربوط به کشورهای جهان نیز بر اساس همین گفتمان بررسی و تحلیل می‌شوند.
در عین حال، پیشرفت خیره کنندة فن‌آوری‌های جدید ارتباطی که سبب محو عامل محدودیت زمان و مکان در مراودات انسانی و ارتباطات در سراسر کره خاکی شده است، مسئله انقلاب ارتباطات را به عنوان یک پدیدة سرنوشت‌ساز در زندگی انسان‌ها مطرح می کند.
در این مقاله، نخست به بررسی دیدگاه‌های مختلف علمی در زمینة جهانی‌سازی با تأکید بر جهانی‌سازی اقتصادی می‌پردازیم، سپس به تشریح انقلاب ارتباطات و پدیده‌های شگفت‌آوری چون رسانه‌های متعامل به عنوان فن‌آوری‌های جدید اطلاعات و ارتباطات خواهیم پرداخت، آنگاه به تجزیه و تحلیل تعامل این دو پدیده، یعنی جهانی شدن و انقلاب اطلاعات می‌پردازیم، و در پایان با توجه به امر اطلاع‌رسانی و نقش تعیین ‌کنندة ارتباطات و فن‌آوری‌های نوین ارتباطی در سرنوشت جامعة انسانی و از جمله مردم کشورمان، پیشنهادهایی در زمینة نقش و جایگاه فرهیختگان، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در مسئلة حایز اهمیت اطلاع‌رسانی واثرهای مثبت آن ارائه شده است.

بازتاب نظریه‌های توسعه در نظریه‌های جامعه اطلاعاتی با نگاهی به برنامه توسعه در ایران

احمد میر عابدینی
مدرس و محقق علوم ارتباطات
جامعه اطلاعاتی، با وجود تصویرهای متنوع و مختلفی که از آن ارائه می‌شود، میعادگاه نظریه‌های توسعه است و انواع و اشکال نظریه‌های توسعه اجتماعی را می‌توان در آن باز یافت. تمرکز قدرت، ثروت و دانایی، که هر یک به تنهایی محورهای اصلی نظریه‌های توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را شکل داده‌اند، در جامعه اطلاعاتی، ترکیب‌ها و مرکزیت‌های جدید به وجود آورده‌اند. این مرکزیت‌های جدید که حول محورهای نظریه‌های توسعه شکل گرفته‌اند، با توجه به بی‌تمرکزی ظاهری، کار بازشناسی نظریه‌های گوناگون را، که در واقع راهبردهای اصلی حرکت جوامع اطلاعاتی به شمار می‌روند، دشوار خواهد ساخت.
جست و جو در این زمینه، با تکیه بر نظریه‌های‌ توسعه برون‌زا، که به شکل‌های جدیدی باز تولید شده‌اندف می‌تواند در بازشناسی رگه‌های نظریه‌های توسعه قبل از جامعه اطلاعاتی و شکل بازتاب آنها در نظریه‌های جامعه اطلاعاتی مفید باشد.
همچنین، نگاهی به طرح ‌های ارتباطی و اطلاعاتی در برنامه سوم توسعه در ایران، با توجه به این بحث و همراه با نتایج بررسی این نظریه‌ها بتواند برای راه‌گشایی برنامه چهارم توسعه در ایران سودمند و با توجه به برخی محدودیت‌های نظریه‌های توسعه و شریاط ویژه ایران، جای نگاهی به برنامه‌های توسعه در زمینه فضای عمومی ارتباطی واطلاعاتی در جامعه اطلاعاتی آینده ایران خالی باشد.

محور دوم: جامعه اطلاعاتی و آموزش نوین

نقش نهادهای غیر دولتی در ترویج فن‌آوری اطلاعات

محمدرضا شخم‌گر
مدیر بخش شبکة مدرسه بنیاد دانش هنر
فن‌آوری اطلاعات و انقلاب رایانه‌ای اینترنتی در چند سال اخیر تغییرات گسترده‌ای در جنبه‌ها یمختلف زندگی، اعم از فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پدید آورده است و به عنوان یک پدیة قدرتمند موجب شده است تا یک فرصت استثنایی برای جبران عقب‌ماندگی‌های عصر صنعت و جهشی اساسی در ورود به عصر اطلاعات برای کشورهای در حال توسعه، نظیر ایران، فراهم ‌آورده شود. این فرصت پیش آمده، همیشگی نیست و هر روز محدودتر می‌شود چه بسا اگر چند سالی سپری شود و ما از آن استفاده نکنیم ناگزیر با تهدید ناشی از پر نشدن فاصله بین خود و کشورهای در حال توسعه روبه‌رو خواهیم شد. برای حصول نتیجه مطلوب، باید فن‌آوری اطلاعات و به خصوص ابزار به کارگیری آن را به همگان و به ویژه جوانان شناساند و مدارس را می‌توان یکی از بهترین بسترها برای این منظور به شمار آورد. به نظر می‌رسد آموزش و پرورش، به عنوان متولی آموزش در مدارس، به تنهایی توانایی رسیدگی به این مهم را ندارد و یا اینکه نیاز به حمایت و پشتیبانی سایر مؤسسات توانمند در این امر احساس می‌شود.
از همین روی بنیاد دانش و هنر (به نشانی الکترونی www.saf.ir) به جمع‌آوری کمک‌های نیکوکارانه و ایجاد مراکز رایانه‌ای در بیش از 110 دبیرستان و مراکز آموزشی در سطح کشور و علی‌الخصوص مناطق محروم و همچنین اتصال آنها به پایگاه‌های اینترنت و هدایت و رهبری دانش‌آموزان به فراگیری فن‌آوری جدید، توانسته است گام مؤثری بردارد.
در این مقاله گزارشی از فعالیت‌های بنیاد، به عنوان یک نهاد غیر دولتی، و میزان اثر‌گذاری آن ارائه می‌شود.

دانشگاه‌های اینترنتی و دگرگونی‌های آموزش عالی

دکتر علی اصغر فرامرزیان
مسئول دانشگاه رایانه‌ای ایران
جهانی شدن، واقعیت روبه گسترشی است که همة عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جهان را تحت تأثیر قرار داده و تمامی کشورها را به گونه‌ای با آن درگیر کرده است. پدیدة اینترنت در فرایند جهانی شدن پویاترین و جامع‌ترین تحولی است که به عنوان منبع بزرگ اطلاعات جهان، هیچ کس نتوانسته است آن را همچون یک موفقیت بزرگ فن‌شناختی، نادیده انگارد. به همین دلیل، آثار و تبعات آن گستردة وسیعی را دربرگرفته و امروزه به عنوان فن‌آوری برتر، مهم‌ترین عامل پیشتیبانی اطلاعات علمی و هماهنگ کنندة آهنگ آن در جهان کنونی شده است. جهش یکباره ابررسانة اینترنت در دهة اخیر، راه قرن‌ها را پیموده و تابعی از مختصات همة علوم شده است. فرهنگ و علم در جهان امروز به علت فعل و انفعالات سرعت پیشرو این رسانه، به صورت قابل ملاحظه‌ایی توسعه یافته و همة اندیشمندان معاصر را به یک رقابت جهانی فراخوانده است.
در این مقاله، در نظر دارم به بررسی بیشتر رابطة اینترنت با خلف‌ترین فرزند خود یعنی آموزش بپردازم. اینترنت به عنوان ابزاری برتر در بسیاری از مکان‌ها، راه دشوار آموزش را هموار ساخته، هزینه‌های آن کاهش داده، عوامل دست‌نیافتی را دست یافتنی کرده و اهالی علم و تحقیق را به چالشی سودمند فراخوانده است. این ابزار، در زمینة آموزش،امکان رابطه‌ایی سالم را بین همة اندیشمندان جهان به وجود آورده، آنها را از بایگانی کردن علم قدیمی خود منع و به روزآمد کردن آن تشویق می‌کند.
رابطة علمی و روش‌مند دانشجو با معلم ودانشجو با دانشجو به علت وجود ابزار ومنابع غنی علمی و با استفاده از قابلیت حذف زمان و مکان، توان استفاده بیشتر در این شیوه را افزایش خواهد داد. مسلماً با توجه به رشد روز‌افزون بهره‌گیری از اینترنت، جهان آموزش بدین دلیل که با خبرنگان اجتماعی سروکار دارد، جزء اولین بهره‌وران از این ابزار استثنایی خواهد بود.
فعالیت نظری اصحاب آموزش دراین پدیده، بسیار قابل توجه است. بنیان‌گذاران آموزش‌های جدید و قدیم در چالشی سخت قرار گرفته و مجبور شده‌اند تا در این مشارکت و ساختار جدید این شیوه، سهم قابل توجهی داشته باشد. توجه آنها به یک نظام آموزشی متناسب با ابزار فن‌شناختی، یکی از مهم‌ترین موضوع‌های آمزوش اینترنتی است. آنها سخت به دنبال شیوه‌هایی هستند که بهره‌وری از آموزش جدید را در سطوح مختلف ارتقا دهند.
نظام آموزشی مجازی، محدود به مقطع، سن و یا دورة خاص نیست و با توجه به گستره فعال خود در نظر دارد آموزش را در همة مقاطع فعال کند.
امکان دستیابی آسان فرامکانی به نیروهای آموزش‌گیرنده و آموزش‌دهنده، باعث جهان شمولی این صنعت آموزشی شده و گستره وسیعی از دانش‌پژوهان جهان را در خود مجتمع کرده است. این واقعه، به علت پاسخگویی جدید تحقیقات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و پیش‌بینی موفق آن، سریع‌تر از دیگر تأثیر‌های فن‌شناختی، اکثر سرمایه‌گذاران فرهنگی بزرگ جهان را قانع ساخته که سوددهی آیندة این شیوه را مد نظر قرار دهند و در تحقیق و پژوهش آن، مشارکت و سرمایه‌گذاری کنند.
در این مجموعه با توجه به ضعف آرمان‌شهری آموزش سنتی در این شیوه، روستاها فراموش نمی‌شوند. آرمان شهری جزء، ویژگی‌های این طرح نیست و نقاط دور و نزدیک شمال و جنوب می‌توانندآب سرمایه‌گذاری مساوی، در یک حد از نتایج آن بهره‌مند شوند.

دایرة‌المعارف الکترونی، ابزاری برای برقراری ارتباط در قرن بیست و یکم

دکتر مهشید مشیری
معاون پژوهشی بنیاد دانشنامة بزرگ فارسی
خصیصه‌های فنی عصر جدید، جهان را به آموزشگاه کوچکی مبدل ساخته است که در آن، دانش و اطلاعاتی که روزگاری در طلبش به همه جا می‌رفتند(ولوبالسین)، هم اکنون از سراسر دنیا و از طریق یک خط تلفن با سهولت و سرعت، و با حجم زیاد و هزینة اندک د راختیار پژوهشگر و طالب علم قرار می‌گیرد. در عصر جدید، با تحول شیوه‌های انتشار علم، الگوهای ارائه اطلاعات دایرة‌المعارفی نیز متحول شده است.
مقالة حاضر به لزوم تدوین مجموعه‌های شناختی و معرفتی، خصوصاً یک دایرة‌المعارف الکترونیکی، اختصاص دارد که به نوبة خود از یک سو نیاز ارتباطی و اطلاعاتی جامعة تشنة دانش قرن بیست و یکم را برطرف سازد، و از سوی دیگر ابزاری باشد برای حضور مؤثر ایرانیان در صحنة جهانی گفت و گوی تمدن‌ها. چرا که به شهادت تاریخ، این دست مجموعه‌های شناختی و معرفتی، همواره بر مبنای جهان‌بینی خاص جوامع بشری طراحی و تدوین شده‌اند ودر واقع بازتابندة فرهنگ و تمدنی بوده‌اند که در آن به وجود آمده‌اند ومهر بی‌چون و چرای همان فرهنگ و تمدن را بر خود دارند. خاصه آنگه پروپدی دانشنامة الکترونی مورد نظر، که «بنیاد دانشنامة بزرگ فارسی» در دست تدوین دارد، با بهره‌گیری از شیوه‌های علمی و نوین دانشنامه‌نگاری به گونه‌ای طراحی شده است که جمیع علوم و معراف بشری را در بر‌گیرد و در عین حال، بازتاب جهان‌بینی عرفانی و نمایانگر تصویری از فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی باشد.

محور سوم: مسایل حقوقی بین‌المللی جامعه اطلاعاتی و مشارکت ایران در کنفرانس عالی سران جهان درباره جامعه اطلاعاتی

مطالعه تطبیقی برنامه‌های نهادهای بین‌المللی دربارة کاربرد فن‌آوری‌های اطلاعات وارتباطات در توسعة ملی کشورها

دکتر داود زارعیان
مدیر کل روابط عمومی شرکت مخابرات ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
در این مقاله، نویسنده ابتدا مفهوم ICT(فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات) را تشریح می‌کند، سپس برنامه‌های نهادهای بین‌المللی دربارة کاربردهای ICTرا در توسعة ملی کشورها در بخش‌های مختلف(مانند تجارت الکترونیک، آموزش از راه دور و دسترسی عمومی به دولت الکترونیک) مورد توجه قرار می‌دهد و در پایان به اجمال طرح تکفا ( توسعة کاربرد فن‌آوری‌های ارتباطات و اطلاعات) را با آنها مقایسه می‌کند.
به نظر نویسنده، مفهوم ICT را می‌توان در دو عبارت فن‌آوری اطلاعات (IT) و فن‌آوری ارتباطات (ICT) خلاصه کرد. نهادهای بین‌المللی مورد نظر نویسنده عبارت‌اند از: اتحادیة بین‌المللی مخابرات (ITU)، اتحادیه جهانی پست(UPU)، سازمان تجارت جهانی(WTO)، جامعة مخابراتی آسیا و اقیانوس آرام(APT)، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد(UNESCO)، بانک جهانی(WB)و اتحادیة اروپا(EU).
طرح تکفا از سوی شورای عالی اطلاع‌رسانی وزارت پست و تلگراف و تلفن تهیه و توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به هیأت دولت ارائه شده است.
به نظر نویسنده، چارچوب نظری این طرح با برنامه‌های نهادهاای بین‌المللی دربارة کاربرد ICT منطبق است و امید می‌رود با اجرای آن، تحولات اساسی در حوزة اقتصاد و فرهنگ کشور به وجود آید.

حقوق بین‌المللی عمومی و جامعه اطلاعاتی: تحول مفاهیم یا تحول مصادیق؟

دکتر عباسعلی کدخدایی
عضو هیأت علمی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
گسترش فن‌آوری اطلاع‌رسانی و توسعة جامعة اطلاعاتی در دهة اخیر موجب گردیده تا نظریه‌های نوینی نزد صاحبان اندیشة حقوقی – همانند دیگر ارباب خرد سایر رشته‌های علوم – جلوه‌گر شود. برخی، به جز تغییر شیوه‌ها و ابزارهای اطلاع‌رسانی، تغییر عمدة دیگری را که مستلزم تغییر در نوع بینش و در نتیجة تحول در نظریه‌پردازی حقوقی گردد درست نمی‌پندارند. در حالی که دیگران با طرح مسائلی چون ظهور جامعة مجازی اطلاعاتی و فرا ملی عمل کردن فن‌آوری اطلاع‌رسانی، بر این عقیده شده‌اند که جامعة اطلاعاتی امروزین نیازمند تحول در نگرش‌ها و بینش‌های حقوقی است ومتعاقب آن ضروری است تا با اصول و قواعد حقوقی متناسب و جدید، با آن مواجه شد.
آنچه مسلم است آن که تغییراتی در قلمرو فن‌آوری و ایجاد شیوه‌های نوین اطلاع‌رسانی انجام پذیرفته و به عبارتی تحول در موضوع و مصداق گرفته است. اما اینکه تحول در موضوع همیشه مستلزم تغییر و تحول در اصول و قواعد حاکم بر آن نیز هست یا خیر، امری است که در مظان تردید واقع شده است و صاحبان اندیشه پیرامون آن به اختلاف گرویده‌اند.
این تغییر و تحول، در قلمرو حقوق بین‌المللی نیز مانند حقوق داخلی اتفاق افتاده و با رشد روز‌افزون فن‌آوری اطلاعات، درصدد است تا کاربرد اصول و قواعد سنتی حقوق بین‌المللی را حداقل دچار تردید جدی نماید. مسائلی چون حملة نظامی و دفاع مشروع، سیاست خارجی و اقدامات متقابل دولت با توجه به ساختار نوین فن‌آوری اطلاعی‌رسانی باید به جدیت و با دقت مورد مداقه قرار گیرد تا مبرهن شود که آیا تحول در جامعة اطلاعاتی (تحول موضوعی) مستلزم تحول در اصول و قواعد حقوق بین‌المللی نیز هست؟ و در هر صورت برخورد این رشته از حقوق با تحولات جامعة اطلاعاتی چگونه است؟
در این مقاله، نویسنده سعی خواهد کرد با بررسی اجمالی مسائل حقوق بین‌المللی عمومی در پرتو تحولات جامعة اطلاعاتی، به این دو سئوال پاسخ گوید.

"آزادی بیان در جامعه اطلاعاتی"

دکتر رؤیا معتمدنژاد
عضو هیات علمی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
پیشرفت فن‌آوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات، امکانات ارتباط و تبادل اطلاعات را به صورت وسیعی، افزایش داده است به گونه‌ای گفته می‌شود با کاربرد این تکنولوژی‌های، مفهوم"شهروندی" می‌تواند محتوای واقعی خود را پیدا کند.
اکنون"شهروند رایانه‌ای"به دنیایی برخوردار از اطلاعات بسیار گسترده دسترسی دارد و خود نیز می‌تواند عقاید و افکار خویش را از طریق تکنولوژی نوین رایانه‌ای، پخش ومنتشر کند.
این تکنولوژی‌ها، ابزارهای مهمی در جهت پیشبرد آزادی بیان و اطلاعات، خلق آثار هنری، تبادل فرهنگ‌ها، آموزش و مشارکت افراد د رامور عمومی بشمار می‌روند و می‌توانند د رخدمت دموکراسی و ارزش‌های آساسی آن در آیند و شرایط تحقق یک جامعة اطلاعاتی مردمسالار را فراهم کنند.
برای نیل به چنین هدف‌هایی، توجه به قانون‌گذاری‌های مناسب برای حمایت از آزادی‌ها یعمومی و به ویژه آزادی بیان، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
با وجود این، در زمینة قانونگذاری، ناگزیر باید محدودیت‌هایی برای این آزادی پیش‌بینی کرد. زیرا در یک جامعة مردم سالار نیز نمی‌توان به بهانة آزادی بیان، آزادی‌ها و حقوق دیگران و عموم افراد جامعه را نادیده گرفت.
به طور کلی، اساس جامعة اطلاعاتی باید بر آزادی بیان استوار باشد چرا که این آزادی پایه و اساس تما آزادی‌هاست.
البته، نباید از نظر دور داشت،که در هر جامعه‌ای به ویژه یک"جامعة اطلاعاتی" باید شرایط برخورداری همگان از آزادی بیان و اطلاعات فراهم شوند و هیچ مانع و محدودیت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برای تحقق آن، وجود نداشته باشد. امکان آزادی بیان باید برای همه افراد انسانی، اعم از زن و مرد، فقیر و غنی، کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، تأمین گردد.در این زمینه دولت، مؤظفند، با "شکاف اطلاعات" و خصوصاً "شکاف دیجیتال" مقابله کنند.
بنابر این، تنها پیش‌بینی آزادی بیان در قوانی کافی نیست، و قانونگذار باید برای از میان برداشتن شکاف یاد شده، تدابیر لازم را بیاندیشد.

بررسی هدف‌های کنفرانس عالی سران جهان دربارة جامعه اطلاعاتی، پشتیبانی از آرمان‌های نظم نوین جهانی اطلاعات و ارتباطات یا پیشبرد جهانی‌سازی جامعه وابسته به اطلاعات و ارتباطات

دکتر کاظم معتمدنژاد
عضو هیات علمی گروه علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و کمیته ارتباطات کمیسیون ملی یونسکو در ایران
ضرورت توجه به همکاری ایران در تهیة مقدمات «کنفرانس عالی سران جهان دربارة جامعة اطلاعاتی» (ژنو:10 تا 12 دسامبر2003) و تدارک مشارکت فعال در مباحثات و مذاکرات این گردهمایی بزرگ که از هدف‌های اصلی برگزاری همایش علمی «ایران و جامعة اطلاعاتی در سال 1400 هجری شمسی» به شمار می‌رود، ایجاب می‌کند که چگونگی تشکیل این کنفرانس عالی و هدف‌ها ونتایج آن مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار گیرد.
برگزاری کنفرانس عالی مذکور- که دومین اجلاس آن در سال 2005 در تونس تشکیل خواهد شد – بدون تردید یکی از رویدادهای مهم آغاز قرن بیست و یکم است و به سبب آنکه تاکنون هیچ‌گاه دربارة موضوع‌ها و مسائل مربوط به اطلاعات و ارتباطات، گردهمایی بین‌المللی پرهمیت و پر وسعتی در این سطح بال و با این دامنة گسترده، برگزار نشده است باید به آن توجه ویژه‌ای مبذول شود.
برنامة تدارک برگزاری«کنفرانس عالی سران جهان دربارة جامعة اطلاعاتی» از چهار سال پیش، با سرپرستی دبیر کل سازمان ملل متحد و همکاری «اتحادیة بین‌المللی ارتباطات دور» و برخی از نهادهای تخصصی دیگر ملل متحد و به ویژه یونسکو آغاز شده است. تصمیم‌گیری برای تشکیل این کنفرانس عالی، در شرایط خاص تلاش‌ها و اقدام‌های دولت‌های بزرگ صنعتی و برخی از سازمان‌های تخصصی جهانی دربارة پیشرفت‌ها و چالش‌های فن‌آوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات و تأثیرات آنها در اوضاع و احوال اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع ملی و جامعة بین‌المللی و مباحثه‌ها و مناقشه‌های مختلف راجع به «انقلاب ارتباطات»، «عصر اطلاعات»، «جهانی‌سازی» و «جامعة شبکه‌ای» و نظایر آنها، برای اولین بار در «کنفرانس نمایندگان تام الختیار کشورهای عضو اتحادیة بین‌المللی ارتباطات دور»، در دسامبر 1998 در شهر مینیاپولیس ایالات متحدة امریکا، مطرح و پیشنهاد گردید و پس از تأیید شورای مدیریت اتحادیة یادشده در ژوئیة 2000 و تصویب پنجاه و ششمین اجلاسیة مجمع عمومی ملل متحد در دسامبر 2001، به مورد اجرا گذاشته شد. براساس تصمیمات و مصوبات مذکور، در این گردهمایی بزرگ بین‌المللی علاوه بر سران و مقامات عالی دولت‌ها، نمایندگان مؤسسات خصوصی و سازمان‌های غیر دولتی معرف جامعة مدنی میز شرکت خواهند کرد.
باید در نظر داشت که مباحثه‌های بین‌المللی جاری دربارة«جامعة اطلاعاتی»، اکنون در جهت عکس مباحثه‌های بین‌المللی مربوط به نظم «نظم‌نوین جهانی اطلاعات و ارتباطات» که در دهه‌های 1970 و 1980 در اجلاسیه‌های کنفرانس عمومی یونسکو و گردهمایی‌های تخصصی این سازمان، به منظور طرفداری از خواسته‌های جهان سوم در مقابله با سلطة اطلاعاتی و ارتباطی کشورهای بزرگ سرمایه‌داری غربی، صورت گرفتند، در قالب یک طرح از پیش آماده شدة کشورهای اخیر، براساس لیبرالیسم اقتصادی و محافظه‌کاری سیاسی جدید و اجرای سیاست‌های مقررات‌زدایی، خصوصی‌سازی و آزادسازی فعالیت‌ها و خدمات ارتباطی واطلاعاتی در سراسر دنیا و ایجاد جوامع شبکه‌ای وابسته به اطلاعات و ارتباطات منطبق بر مقتضیات و منافع شرکت‌های عظیم فراملی و بازارهای جهان شمول مورد نظر آنها، دنبال می‌شوند.
نقطة آغاز توجه به «جامعة اطلاعاتی» را می‌توان در برنامه‌های تبلیغاتی حزب دموکرات در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ایالات متحدة امریکا در پاییز 1992، جست و جو کرد. در این برنامه‌ها،«آلبرت گور» و «بیل‌کلینتون»، نامزدهای معاونت و ریاست جمهوری آن کشور، اهمیت وضرورت ایجاد «بزرگراه اطلاعاتی» و «زیر ساخت‌های اطلاعاتی ملی»، برای پیشرفت به سوی یک «جامعة اطلاعاتی» جانشین «جامعة صنعتی» را مورد تأکید قرار دادند و چند ماه بعد، پس از استقرار در کاخ سفید، در فوریة 1993، برنامة خاصی برای اجرای سیاست‌های جدید دربارة شالوده‌گذاری «جامعة اطلاعاتی ملی» در ایالات متحده و «جامعة اطلاعاتی جهانی» در سطح فراگیر تمام کشورها، به تصویب رساندند. از بهار و تابستان همان سال، کشورهای بزرگ اروپای غربی و همچنین «اتحادیة اروپایی» و نیز ژاپن و به دنبال آنها، کشورهای دیگر جهان به پیروی از این کشورها، به تدارک قوانین و سیاست‌ها و برنامه‌های خاص گسترش بزرگراه‌های اطلاعاتی و حرکت سریع به سوی «جامعة اطلاعاتی» پرداختند و در سال‌های بعد، اصول اساسی سیاست‌های ایالات متحده دربارة طرز ادراة یکسان ارتباطات دور در تمام کشورهای دنیا را، که برای اولین بار به طور جامع در سخنرانی معروف «آل گور»، معاون وقت ریاست جمهوری امریکا، در جلسة افتتاحیة نخستین کنفرانس نمایندگان تام‌ الختیار کشورهای عضو اتحادیة بین‌المللی ارتباطات دور دربارة نقش این ارتباطات در توسعة کشورها، در تاریخ 21 مارس 1994، در بوئنوس آیرس، مطرح شده بود، به احجرا گذاشتند. در این سخنرانی، معاون رئیس جمهوری دولت امریکا، ضرورت تحقق 5 اصل اساسی، شامل خصوصی‌سازی ارتباطات دور، تأمین رقابت آزاد مؤسسات ارتباطی خصوصیف آزادسازی فعالیت‌ها و نرخ‌های ارتباطی، ایجاد اقتدار مستقل نظام دهی ارتباطات دور و تأمین خدمات ارتباطی همگانی را برای انتقال کشورهای جهان به مرحلة پیشرفتة «جامعة اطلاعاتی» مورد تأکید قرار داد. ضرورت توجه به اصول پنجگانة یاد شده، در بهار و تابستان آن سال در سخنرانی‌های«پکاتریان»، مدیر کل وقت اتحادیة بین‌المللی ارتباطات دور، نیز تکرار گردید و متعاقب آنها، با تجدید نظر در عهدنامه و اساسنامة اتحادیة بین‌المللی ارتباطات دور، اصول مذکور به عنوان اصول اساسی سیاست‌ها و برنامه‌های این اتحادیه در تمام کشورهای دنیا به اجرا درآمدند.
در چنین شرایطی، با توجه به هماهنگی کشورهای بزرگ صنعتی و سازمان‌های بین‌المللی برای جهان شمول‌سازی برنامه‌های مربوط به گسترش بزرگراه‌ها و زیر ساخت‌های اطلاعاتی و ایجاد جامعه‌های اطلاعاتی ملی و نیل به یک جامعة اطلاعاتی جهانی، حضور رهبران دولت‌های دارای دیدگاه‌های انتقادی و استقلال جویانه در «کنفرانس عالی سران جهان دربارة جامعة اطلاعاتی» می‌تواند به دفاع از منافع کشورهای در حال توسعه برای ایجاد جامعه‌های اطالعاتی همگانی عادلانه و برابرانه، کمک کند. شرکت فعال نمایندگان برخی از کشورهای آسیایی و افریقایی و امریکای لاتین و به ویژه حضور نمایندگان پر تلاش تعداد زیادی از سازمان‌های غیردولتی نمایندة جامعه‌های مدنی کشورها در نخستین گردهمایی تدارک دهی کنفرانس عالی مذکور در ژوئن 2002 در ژنو و همچنین گردهمایی مکمل آن(ژنو: سپتامبر2002)، طرح‌های آنان برای ایجاد شرایط برخورداری همگانی از کاربرد‌های مثبت فن‌آوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات و شناخت حق دسترسی آزادانة همگانی به اطلاعات، به عنوان یک حق اساسی انسانی در مجموعة حقوق بشر و مقابلة جدی با «شکاف اطلاعاتی» کنونی درجهان، این امید را پدید آورده است که برای حصول تفاهم و هماهنگی جهانی دربارة دیدگاه‌های مربوط به «جامعة اطلاعاتی» و کاربردهای توسعه‌ای فن‌آوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات در راه تأمین نیازها و منافع و مصالح عمومی تمام کشورها، در کنفرانس عالی ژنو گام‌های مهمی برداشته شود.

حق دسترسی به اطلاعات، بنیان‌ها، روند جهانی و جایگاه ایران

حسن نمک‌دوست تهرانی
روزنامه نگار و دانشجو دوره دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
بنیادی‌ترین اصل در هر کشور مردم سال

دانلود مقاله بانک اطلاعاتی توزیع شده

اختصاصی از فایلکو دانلود مقاله بانک اطلاعاتی توزیع شده دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بانکهای اطلاعاتی توزیع شده
(گزارش شماره 1)

در این گزارش مباحثی کلی در مورد بانکهای اطلاعاتی توزیع شده، معماریهای آنها و مسائل و مشکلاتی که هنگام حرکت از بانکهای اطلاعاتی متمرکز به سمت بانکهای اطلاعاتی توزیع شده با آنها روبرو هستیم صحبت شده و تعدادی از کارهای جدیدی که در زمینه برطرف شدن مشکلات مربوطه انجام شده شرح داده شده است. از جمله یک کار جدیدی که در زمینه سنکرون کردن داده های کپی شده انجام شده در انتهای این گزارش شرح داده شده است.
فهرست مطالب این گزارش :
1. ذخیره اطلاعات به صورت توزیع شده
2. تراکنشهای توزیع شده
3. مدیریت همزمانی در بانکهای اطلاعاتی توزیع شده
4. مدیریت بن بست
5. سنکرون کردن اطلاعت کپی شده
6. منابع

مقدمه
بانک های اطلاعاتی توزیع شده متشکل از سایتهایی غیر وابسته هستند که هیچ منبعی را به صورت فیزیکی به اشتراک نمی گذارند. هر سایت می تواند در اجرای تراکنشی که منجر به دستیابی به اطلاعات یک یا تعداد بیشتری سایت دیگر می شود شرکت نماید. تفاوت اصلی مابین بانکهای اطلاعاتی متمرکز و توزیع شده این است که در بانکهای اطلاعاتی متمرکز همه اطلاعات در یک نقطه متمرکز شده است در حالی که در بانکهای اطلاعاتی توزیع شده ممکن است قسمتهای مختلف اطلاعات در نقاط مختلف توزیع شده باشند و یا اینکه کپی های مختلفی از اطلاعات در نقاط مختلف نگهداری شوند[1].

1. ذخیره اطلاعات به صورت توزیع شده

ذخیره اطلاعات به صورت توزیع شده به دو روش Replication یا Fragmentationو یا ترکیبی از این دو روش انجام می گیرد. در روش Replication دقیقا یک کپی فیزیکی از اطلاعات در نقاط مختلف سیستم یعنی سایر سایتها ذخیره می گردد ولی در روش Fragmentation‌ اطلاعات به چند بخش یا پارتیشن تقسیم می شود و هر بخش در یکی از سایتها نگهداری می شود. در روش ترکیبی اطلاعات به چند بخش تقسیم می شوند و از تعدادی از بخشها و یا همه آنها کپی هایی در سایتهای مختلف نگهداری می شود. روش Fragmentation به دو طریق عمودی و افقی صورت می گیرد. در روش عمودی تقسیم بندی یک Relation روی فیلدها صورت می گیرد. یعنی هر بخش از اطلاعات مشتمل بر تعدادی از فیلدهای Relation است ولی در روش افقی تقسیم بندی روی رکوردهای Relation صورت می گیرد. برای مثال رکوردهای مربوط به ماه خرداد در یک بخش و رکوردهای مربوط به ماه تیر در بخش دیگری ذخیره می گردند. در روش عمودی برای دستیابی به Relation اولیه باید بین بخش های مختلف join بزنیم و در روش افقی برای دستیابی به آن باید از اجتماع استفاده نماییم.
محاسن روش Replication عبارتند از:
- در دسترس بودن :‌ در شرایطی که یکی از سایتها بنا به دلیلی از بیفتد حداقل یک سایت دیگر وجود دارد که می تواند دسترسی به اطلاعات سایت از کار افتاده را امکان پذیر سازد. پس اگر درخواست دسترسی به اطلاعاتی که مربوط به یک سایت از کار افتاده است، صادر شود، پاسخگویی به این درخواست از طریق سایت دیگری که replication ای از سایت از کار افتاده را در اختیار دارد امکان پذیر می شود.
- افزایش توانایی موازی سازی : در صورتی که چندکپی از اطلاعات در سایتهای مختلف وجود داشته باشد در هنگام درخواست خواندن این اطلاعات می توان به صورت موازی بخشی از اطلاعات را از یک سایت و بخشهای دیگر آن را از سایتهای دیگر خواند و به این طریق عمل خواندن حجم زیادی از اطلاعات را به صورت موازی و با هزینه ای کمتر انجام داد.
معایب روش Replication :
1- افزایش سربار بروزرسانی اطلاعات :‌ به دلیل اینکه از یک داده کپی های مختلفی در سایتهای مختلف وجود دارد در هنگام تغییر دادن این داده باید همه کپی های آن را نیز تغییر داد تا سازگاری در کل سیستم حفظ شود که این کار سرباز زیادی به همراه دارد.
2- پیچیدگی در مدیریت همزمانی :‌ به دلیل اینکه از یک داده چند کپی وجود دارد مدیریت Lock در این روش پیچیدگی بیشتری را نسبت به روش متمرکز به همراه خواهد داشت.
به طور کلی روش Replication بازدهی عمل خواندن را بالا برده و در دسترس بودن ایجاد می کند ولی برای عمل نوشتن بهینه نیست و سربار اضافی دارد.

2. تراکنشهای توزیع شده

هر سایتی یک مدیر تراکنش دارد که وظیفه آن حفظ خصوصیت های ACID در همان سایت است. همچنین هر سایت یک هماهنگ کننده تراکنش (Transaction Coordinator) دارد که وظیفه آن این است که در مورد تراکنشهایی که از آن سایت شروع می شوند:
1- تراکنش را شروع کند
2- تراکنش را به تعدادی زیر تراکنش تقسیم کند و آنها را بین مدیران تراکنش سایتهای مربوطه توزیع کند.
3- تراکنش را به پایان برساند یعنی یا آن را commit کند و یا در صورت commit نشدن تراکنش را در همه سایتهای شرکت کننده در آن Abort‌ کند.

علاوه بر مشکلاتی که در سیستمهای متمرکز به وجود می آید مانند خطای نرم افزاری، خطای سخت افزاری، خطای دیسک و ... نوع دیگری از خطاها در سیستم های توزیع شده وجود دارد که از این دست می توان به از کار افتادن یک سایت، گم شدن پیغامها، قطع شدن یک لینک ارتباطی و یا تقسیم شدن شبکه به دو بخش نا متصل اشاره نمود.
در سیستم توزیع شده ممکن است یک پیغام گم شود و یا خراب شود که برای رفع این مشکل از پروتکل های انتقالی مانند TCP استفاده می شود.

3. مدیریت همزمانی در بانکهای اطلاعاتی توزیع شده

همانطور که در یک سیستم متمرکز برای برقراری همزمانی مابین فراروندها از یک پروتکل Lock‌ استفاده می کنیم در سیستمهای توزیع شده نیز از یک پروتکل Lock استفاده می کنیم با این تفاوت که این پروتکل برای سیستم های توزیع شده طراحی شده است. برخی از این پرتکل ها عبارتند از Single Lock Manager، Primary Copy، Majority Protocol، Biased Protocol و ...
در Single Lock Manager یکی از سایتها را Lock Manager‌ می کنیم. هر کس که بخواهد Lock یا Unlock بکند از این سایت درخواست می کند. وقتی سایتی درخواست Lock می کند اگر بتواند Lock را به آن می دهد و در غیر این صورت آن را در صف آن Lock قرار می دهد.
محاسن این روش عبارتند از : سادگی پیاده سازی و مدیریت Deadlock همانند روش متمرکز.
معایب این روش عبارتند از :‌ تبدیل سایتی که مدیر Lock روی آن قرار دارد به گلوگاه سیستم و از کار افتادن کل سیستم در صورت از کار افتادن مدیر Lock.
در Primary Copy به ازای هر داده ای که از آن چند کپی در سیستم وجود دارد یک Primary Copy داریم و زمانی که می خواهیم Lock را بگیریم به سراغ Primary Copy می رویم.
عیب این روش این است که ممکن است سایتی که Primary Copy را در اختیار دارد از کار بیفتد ولی کپی آن موجود باشد. در این شرایط به دلیل اینکه Lock فقط باید روی Primary Copy گرفته شود لذا امکان تغییر داده وجود نخواهد داشت در حالی که باید بتوان داده را در کپی های آن در سایت های سالم تغییر داد.
در Majority Protocol باید برای گرفتن Lock از داده ای که n کپی از آن وجود دارد حد اقل به سراغ n/2+1 کپی از آن برویم و از آنها Lock‌ بگیریم.
عیب این روش این است که ممکن است در حین Lock گرفتن روی یک داده هم بن بست به وجود بیاید. فرض کنید می خواهیم روی داده ای Lock بگیریم که 4 کپی از آن وجود دارد. اگر از دوتا از کپی ها Lock بگیریم و قبل از گرفتن Lock از سومی پروسه دیگری از دوتای دیگر Lock بگیرد در این شرایط دو پروسه منتظر همدیگر می مانند و برای دسترسی به یک داده بن بست به وجود می آید. این در حالی است که حتی در سیستم های متمرکز نیز برای دستیابی به یک داده به تنهایی به این شکل هیچگاه بن بست به وجود نمی آید.
در Biased Protocol بین خواندن و نوشتن تفاوت قائل می شویم. برای خواندن گرفتن Lock از هر کدام از سایتها کافی است اما برای نوشتن باید از تمام کپی ها Lock بگیریم. بازدهی این مکانیزم خود را در سیستمی به خوبی نشان می دهد که توالی خواندن در آن بیشتر از توالی نوشتن باشد.

4. مدیریت بن بست

همانگونه که در سیستم متمرکز از wait for graph استفاده می شود در اینجا نیز از همین روش استفاده می شود با این تفاوت که در اینجا باید wait for graph مربوط به همه سایتها را جمع کنیم و یک global wait for graph بسازیم. این کار بر عهده یکی از سایتها گذاشته می شود. در global wait for graph به دنبال دور می گردیم. چنانچه دوری پیدا شد یک یا چند تا از تراکنش ها را Abort یا Rollback می کنیم. مشکل اینجاست که این wait for graph به صورت آنلاین ساخته نمی شود و لذا ممکن است برای مثال دوری تشخیص داده شود در حالی که یکی از تراکنشها بنا به دلیلی Abort کرده باشد و در واقعیت دوری وجود نداشته باشد و به خاطر تشخیص اشتباهی که داده شده است یکی از تراکنشهای مفید که می توانسته به پایان برسد بیهوده Abort شود.
در هنگام به وجود آمدن بن بست برای اینکه بتوانیم بهترین و مناسب ترین تراکنش را برای Abort کردن انتخاب کنیم باید همه تراکنش ها و همه منابعی که آنها برای commit شدن نیاز دارند را بشناسیم. به این کار مساله پیدا کردن مجموعه مینیمم Abort می گویند که در[2] به آن اشاره شده است. همچنین برای بالا بردن بازدهی کار می توان از مکانیزم check pointing استفاده نمود. در این روش به جای Abort‌کردن تراکنش در قسمتی از آن check point قرار می دهیم و در صورت لزوم به آن check point ، rollback می کنیم[3] . این روش موجب می شود که حداقل تا حدودی از انجام دوباره کارهایی که تا به اینجا انجام شده است جلوگیری شود.
برای رفع مشکل Deadlock سه روش وجود دارد: Deadlock Prevention ، Deadlock Avoidance و Deadlock Detection and Resolution . تجربه نشان داده است که روشهای اول و دوم راههای مقرون به صرفه ای نیستند و در برخی از موارد نمی توان حتی آنها را عملی نمود. در عمل در جاهایی که مساله بن بست موضوع مهمی به شمار می رود از روش سوم یعنی Deadlock Detection and Resolution استفاده می شود. چنانچه در یک سیستم توزیع شده مرتبا از این مکانیزم استفده شود به دلیل رد و بدل شدن پیغامهای زیاد، بازدهی سیستم تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد و این در حالی است که ممکن است بن بست وجود نداشته باشد و مکانیزم جستجوی بن بست کار بیهوده ای انجام داده باشد. اگر هم این مکانیزم دیر به دیر استفاده شود، در زمانی که بن بست وجود دارد، بدون توجه به آن تراکنشهای جدید دیگری ممکن است به سیستم اضافه شوند و deadlock را توسعه دهند و لذا زمان Deadlock Resolution در چنین شرایطی به شدت افزایش خواهد یافت. در [4] ثابت شده است پریود زمانی خاصی جود دارد که چنانچه عمل جستجوی بن بست مطابق با آن صورت گیرد بازدهی عمل مدیریت بن بست به حداکثر خود خواهد رسید. این توالی بهینه از O((αn)1/3) تبعیت می کند که در آن α نرخ به وجود آمدن بن بست در سیستم و n تعداد تراکنشها است.

5. سنکرون کردن اطلاعت کپی شده

در این بخش به بررسی روشهایی که برای سنکرون کردن تعدادی client که به یک سرور مرکزی متصل می شوند و اطلاعات خود را با آن سنکرون می کنند می پردازیم. فرض کنید تعدادی client داریم که هر کدام به بخشی از اطلاعات سرور نیاز دارند و این اطلاعات را پس از دریافت از سرور درون خود به صورت Local نگهداری می کنند. هر client بنا به نیاز اطلاعات Local خود را update می کند. در بازه های زمانی خاصی client ها update های خود را به سمت سرور می‌فرستند. update ها حتی می توانند بلافاصله به سمت سرور فرستاده شوند که این بستگی به مبایل یا غیر مبایل بودن آنها دارد زیرا در سیستم های مبایل اصولا برای هر بار ارسال مقداری انرژی سربار مصرف می شود ممکن است به صرفه این باشد که اطلاعات هر چند گاه یکبار به سمت سرور ارسال شود. حال فارغ از اینکه سیاست ارسال Update ها از سوی client ها به سمت سرور چگونه است به این مساله می پردازیم که سرور چگونه client ها را با هم سنکرون می کند.برای روشن تر شدن مساله فرض کنید client1 و client2 هر دو جدول A را از سرور دریافت کرده و در حافظه محلی خود نگه داشته اند. client1 سه رکورد به جدول محلی خود اضافه می کند و client2 چهار رکورد به جدول محلی خود اضافه می کند و یکی از رکوردهای جدول محلی خود را نیز update می کند بعد از مدتی و یا به طور همزمان با تغییرات هر کدام از client ها اطلاعات update شده خود را به سرور می فرستند. سرور باید بعد از اینکه اطلاعات همه را دریافت کرد، در بازه های زمانی خاصی اطلاعات به روز شده را به همه client ها ارسال کند تا client1 از تغییراتی که client2 در جدول محلی خود داده بود با خبر شود و برعکس client2 نیز از تغییراتی که client1 در جدول محلی خود داده بود آگاهی یابد. حال مشکل اینجاست که عمل ارسال اطلاعات از سرور به client ها چگونه و به چه روشی صورت گیرد تا بهترین بازده را داشته باشد. همانطور که می دانیم سرور باید اطلاعات بروز شده را به تک تک client ها ارسال کند و چون این عمل به صورت سریال انجام می‌شود لذا افزایش تعداد client ها می تواند مدت زمان عمل synchronization را بسیار طولانی نماید. فرض کنید که client‌ها مبایل باشند و پهنای باند ارتباطی نیز کم باشد و ارسال اطلاعات به روز شده به سمت هر client حدود 30 ثانیه طول بکشد. در چنین شرایطی چنانچه 100 عددclient داشته باشیم زمان synchronization در بهترین حالت 3000 ثانیه به طول می‌انجامد. البته این در حالتی است که سرور تمام جدول بروز شده جدید را برای تک تک client ها ارسال کند. علت این امر این است که سرور نمی داند که هر کدام از client ها نسبت به قبل چه تغییری کرده اند. اگر بخواهیم کاری کنیم که سرور قادر باشد این مطلب را بفهمد باید به ازای هر client یک نسخه جدول را روی سرور نگهداری کنیم و این نسخه از جدول همواره با محتوای موجود در حافظه محلی client‌ مطابقت داشته باشد. یعنی هر بار که سرور اطلاعات update از یک client دریافت می کند قبل از اینکه update را روی جدول اصلی اعمال کند آن را روی جدول معادل با آن client روی سرور update کند. به این ترتیب همیشه در سمت سرور می دانیم که جدول محلی client نسبت به جدول سرور چه تغییری باید بکند و لذا فقط تغییرات را برای آن می فرستیم و این عمل صرفه جویی زیادی در پهنای باند می کند و سرعت synchronization را نیز افزایش می دهد ولی این روش نیاز به فضای زیادی روی Hard Disk دارد و در عین حال I/O‌ بیشتری دارد واین فضای مورد نیاز با افزایش تعداد client ها افزایش می یابد.
با توجه به مطالبی که گفته شد در می یابیم که در عمل synchronization دو پارامتر پهنای باند و I/O نقش کلیدی بازی می کنند که این دو پارامتر در مقابل یکدیگرند. یعنی چنانچه پهنای باندکمی داشته باشیم برای رسیدن به سرعت synchronization بالا باید فضای دیسک بیشتری داشته باشیم و برعکس چنانچه فضای دیسک کمی با نرخ I/O پایین داشته باشیم باید برای رسیدن به سرعت بیشتر در synchronization پهنای باند بیشتری داشته باشیم.
علاوه بر پارامترهایی که ذکر شد پارامترهای دیگری نیز در سرعت synchronization دخالت دارند . برای مثال تعداد فایلهایی که باز میشود به علت سرباری که اطلاعات بخش header هر فایل دارد اهمیت دارد و برای کاهش تعداد فایلها و در نتیج کاهش میزان نقل و انتقال سربار می توان چند فایل را با هم یکی کرد. پارامتر دیگر تعداد connection هایی است که به سرور صورت می گیرد. اگر تعداد فایلها زیاد باشد تعداد connection ها نیز ممکن است زیاد باشد. لذا به کمک برخی تکنیکها می توان تعداد این connection ها را کم کرد. برای مثال چنانچه یکی از client‌ها سه جدول را در اختیار دارد اگر فایل مربوط به آن سه جدول در سمت سرور یک فایل باشد و به ازای هر جدول فایل جداگانه ای در نظر گرفته نشده باشد، در چنین شرایطی با یک connection و با یکبار باز کردن آن فایل می توان محتوای هر سه جدول را به یکباره و بدون سربارهای اضافی header و connection به سمت سرور فرستاد. حال با در نظر داشتن دو پارامتر اول به بررسی دو پارامتر اخیر می پردازیم و با فرض اینکه مساله چگونگی پیدا کردن تفاضل میان داده های روی سرور و داده های محلی روی client حل شده است و الان اطلاعات مورد نیاز برای update کردن هر کدام از client ها آماده است به بررسی متدهای مختلفی می پردازیم که با تکیه بر آنها می توانیم به حداکثر سرعت و در نتیجه کاهش زمان synchronization در شرایط مختلف بپردازیم. در مقاله [5] به بررسی سه مدل موجود برای گروه بندی جدولها یا به طور کلی آبجکت های اطلاعاتی بینclient های مختلف در سیستمی که معرفی شد پرداخته شده است و قدرت و ضعف این روشها در شرایط مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است.

این سه مدل عبارتد از :
1- One-Per Object [OP]
2- Client-Centric [CC]
3- One-Giant [OG]

این مدلها بر اساس دسته بندی Update File ها بنا شده اند و علت این دسته بندی یکی کردن Update file هایی است که به صورت فیزیکی توسط هر client مورد دسترسی قرار خواهند گرفت . همانطور که قبلا هم گفته شد چنانچه یک client با n جدول سر و کار داشته باشد به ازای هر کدام از آن جدول ها در سمت سرور update file ای وجود خواهد داشت که اطلاعاتی که باید به سمت client‌ فرستاده شود پس از محاسبات مربوطه در اینupdate file قرار دارد. حال مساله ای که وجود دارد این است که چنانچه این update file ها از همدیگر مجزا باشند برای ارسال آنها به صورت تک تک هزینه سربار برای connection و header فایل خواهیم داشت. از طرفی برخی از این Update file ها بین client های مختلف مشترک اند. برای روشن تر شدن موضوع فرض کنید Update file های 1تا 5 ‌موجود باشند. client اول شماره های 1و2 را نیاز داشته باشد. client دوم شماره های 1و2و3و5 ‌را نیاز داشته باشد و client سوم شماره های 4و5 را . در چنین شرایطی یکی کردن این Update file ها درون یک فایل ممکن نیست مگر اینکه به صورت فیزیکی شماره های 1و2 را در یک فایل قرار دهیم و در فایل دیگری شماره های 1و2و3و5 را و در فایل دیگری 4و5 را . این راه حل موجب افزونگی در نگهداری اطلاعات می شود و در نهایت 3 فایل خواهیم داشت که بخشهایی از آنها تکراری خواهد بود ولی در عوض هر کدام از client ها می‌توانند با ایجاد یک connection‌و باز کردن یک فایل همه اطلاعات update خود را دریافت کنند. مسلما افزونگی ایجاد شده ممکن است در مواردی که با تنگنای دیسک روبرو هستیم مشکل آفرین باشد. پس راه حل دیگر این است که همه update file ها را در یک فایل بریزیم و آن فایل را به همه client ها ارسال کنیم و خود client ها اطلاعات به درد بخور را از آن استخراج کنند که این روش مسلما مشکل پهنای باند را به دنبال خواهد داشت . زیرا در هر بار فایل بزرگی که مقدار زیادی از آن بلا استفاده است به سمت client‌ها ارسال می شود. حال به مدل های ارائه شده در مقاله بازمی گردیم.
همانگونه که در شکل می بینید در اولین مدل که OP نام دارد هر Update file در فایل مجزایی نگه داشته می شود و لذا به ازای دسترسی به هرکدام از آنها باید یک connection‌ برقرار شود. در دومین مدل به ازای هر client یک فایل در نظر گرفته می شود که update file های مربوط به آن client در آن فایل ریخته می شود و client کافی است که برای دسترسی به همه اطلاعات مورد نیازش فقط همان فایل را باز کند. در سومین مدل همه update file ها در یک فایل ریخته می شوند و همه client ها یک connection برای دسترسی به آن فایل ایجاد می کنند و همه فایل را دریافت می کنند و بخشهای مربوط به خود را استفاده می کنند.
همانگونه که گفته شد پارامترهای دیسک ، نرخ I/O، تعداد connection ها ، تعداد فایلها، پهنای باند و حجم Update file ها پارامترهای تعیین کننده ای هستند که مشخص می کنند استفاده از کدام مدل مناسب تر است.

در ادامه مقاله به مقایسه مدلهای ارائه شده با توجه به این پارامترها پرداخته شده است. ابتدا این مدلها از لحاظ میزان مصرف دیسک در تعداد client های مختلف با یکدیگر مقایسه شده اند.

همانطور که دراین نمودار می بینیم فقط در حالتی که یک client داریم روش CC از دو روش دیگر بهتر است. در این حالت روش OG به دلیل سربارheader فایل کمتر از OP بهتر است. اما همانگونه که مشاهده می نمایید با بالا رفتن تعداد client ها روش CC از دو روش دیگر بدتر می شود و این بدان دلیل است که به ازای هر client یک فایل که شامل تعدادی Update file است در سرور ساخته می شود و در واقع Update file ها تکراری تر می شوند. در این حالت مشاهده می شود که روش OG‌ همواره اندکی از OP بهتر است و این به دلیل سربار ناشی از header‌ فایلها است.

در این نمودار به مقایسه مدلها از لحاظ زمان لازم برای Synchronization‌با توجه به تعداد client ها در پهنای باند 57.6Kbps پرداخته شده است. همانگونه که می بینید در حالتی که یک Client داریم OP از دو مدل دیگر بدتر است و علت آن، تعداد connection های زیاد و زمانی است که برای برقراری این connection ها صرف می شود. در این حالت CC از OG بهتر است زیرا فقط Update file های مربوط به client را به یکباره برای آن ارسال می دارد ولی OG همه update file‌ها را به یکباره برای آن ارسال می دارد و باید از بین آنها update file های مربوط به خود را جدا نماید. در واقع این اختلاف اندک مابین ایندو به دلیل حجم اطلاعات ارسالی است.
با افزایش تعداد client ها مشاهده می شود که OG از دو روش دیگر به شدت بدتر می شود و این به دلیل پهنای باند پایین و ارسال همه update file ها به همه client ها می باشد. درواقع پهنای باند کمی داریم و در این پهنای باند کم اطلاعات اضافی زیادی فرستاده می شود که زمان Synchronization را به شدت افزایش می دهد. دو روش دیگر در این شرایط تقریبا مانند هم عمل می کنند.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   48 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید

مقاله اطلاعاتی دربارۀ کارخانجات ایران مرینوس

اختصاصی از فایلکو مقاله اطلاعاتی دربارۀ کارخانجات ایران مرینوس دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

کارخانجات ایران مرینوس (سهامی عام) در سال 1346 با مساحت صد و بیست هزارمترمربع و زیربنای در حدود بیست هزارمترمربع تأسیس و در سال 1348 با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و با هدف تولید پارچه فاستونی در قم به بهر‌ه‌برداری رسید.

ظرفیت اسمی تولید پارچه در زمان تأسیس شرکت هفتصدهزار مترطولی در سال بوده است که با چندین مرحله نوسازی و توسعه کارخانه و مدرنیزه کردن ماشین‌آلات و بهینه سازی روند تولید به دو میلیون و هفتصدهزار مترطولی در سال رسیده است.

تعداد پرسنل در حال حاضر 426 نفر مرد و 55 نفر زن می‌باشد.

سهامداران شرکت 60 درصد مربوط به بخش خصوصی و 40 درصد متعلق به بخش دولتی است. محصول کارخانه پارچه فاستونی و البسه می‌باشد و از تولیدات دیگر کارخانه می‌توان به پتو اشاره کرد.

مواد اولیه شامل تاپس پشم که از کشور استرالیا تهیه می‌شود و تاپس پلی‌استر و مواد شیمیایی که از کشورهای آلمان و سویس و فرانسه تهیه می‌شود. در قسمت تولید کارخانه در 2 شیفت A و B یعنی 16 ساعته کار می‌کند.

کمیته‌های فعال درک ارخانه شامل وام، حفاظت فنی، انضباط کار، بهره‌وری، طبقه‌بندی مشاغل می‌باشد. ضمن اینکه شورای اسلامی کار، انجمن اسلامی و پایگاه مقاومت بسیج هم به فعالیت مشغولند.

در کمیته بهره‌وری دونفر نماینده مدیریت کارخانه، یک نفر نماینده سرپرستان و دونفر نماینده شورای کار عضویت دارند وظیفه این کمیته تعیین مبلغ اضافه تولید کارخانه می‌باشد که این مبلغ به عنوان بهره‌وری به کارکنان شاغل پرداخت می‌شود.

کمیته طبقه‌بندی مشاغل ازیابی حقوق کارکنان و انضباط کار را برعهده دارد. حفاظت فنی کارخانه و بهداشت و درمان کارکنان نیز برعهده این کمیته می‌باشد.

امکانات رفاهی که به کارکنان تعلق می‌گیرد عبارت است از :

1- کمک نقدی شامل وام قرض‌الحسنه- اهداء جوائز به فرزندان ممتاز پرسنل، پرداخت هزینه کفن و دفن به ورّاث شاغلینی که به هر دلیل فوت می‌کنند به صورت بلاعوض.

2- کمک غیرنقدی شامل برنج- روغن- مرغ- شکر- پارچه کت و شلواری.

3- سایر امکانات شامل تعاونیهای مسکن و مصرف- سالن غذاخوری- چایخانه- مهدکودک- خانه بهداشت- نمازخانه- سالن ورزش- پارکینگ- حمام- آب شیرین- سرویس ایاب و ذهاب- بیمه درمانی و بیمارستانی شاغل و سه نفر تحت تکفل وی و باضافه بیمه عمر و حوادث شاغل نزد بیمه آسیا.

دوره‌‌های آموزشی برای کارگران در هنرستانهای فنی و حرفه‌ای به صورت آموزش کار با دستگاه‌ها تشکیل می‌شود.

کارخانجات ایران مرینوس دارای طرح توسعه در شهرک صنعتی شکوهیه می‌باشد که ضمن این طرح کارخانه جدیدی که بیش از 90 درصد عملیات ساختمانی و سالنهای تولید آن انجام شده تأسیس خواهد شد. ماشین‌آلات موردنیاز آن در محل موردنظر پیاده شده و آماده نصب می‌باشد. هدف از تأسیس کارخانه رنگرزی و تکمیل انواع پارچه می‌باشد.

کارخانجات ایران مرینوس دارای استاندارد ایران و ISO 9001 می‌باشد. دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل که در سال 1378 بازنگری شده است نیز می‌باشد. همچنین دااری دفاتر تحقیق و توسعه و کنترل کیفیت می‌باشد که مجهز به پیشرفته‌ترین تجهیزات موردنیاز می‌باشد.

این مقاله به صورت  ورد (docx ) می باشد و تعداد صفحات آن 112صفحه  آماده پرینت می باشد

چیزی که این مقالات را متمایز کرده است آماده پرینت بودن مقالات می باشد تا خریدار از خرید خود راضی باشد

مقالات را با ورژن  office2010  به بالا بازکنید

دانلود پروژه حقوق با موضوع ایران و جامعه اطلاعاتی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی

اختصاصی از فایلکو دانلود پروژه حقوق با موضوع ایران و جامعه اطلاعاتی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

در این پست می توانید متن کامل پروژه حقوق با موضوع ایران و جامعه اطلاعاتی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی را  با فرمت ورد word دانلود نمائید:

همایش علمی «ایران و جامعه اطلاعاتی در سال ۱۴۰۰ هجری شمسی»

بررسی و ارزیابی پیش‌بینی‌های برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی

در حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی

 سعادت آقاجانی

دانشجویی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

مسئولان برنامه‌ریزی کشور با ارزیابی برنامه‌های توسعه پس از انقلاب (برنامه‌های اول و دوم توسعه) به این جمع‌بندی رسیدند که توسعه در ایران باید به صورت همه جانبه دنبال شود و تأکید خاص بر یک جنبه از توسعه و غفلت از جنبه‌های دیگر، موجب عدم توفیق برنامه می‌شود. حتی در جنبه خاص مورد نظر، دغدغه‌های آنان در تدوین برنامه سوم شامل «جوانی جمعیت و مشارکت خواهی آنان در عرصه‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به دلیل توسعه سطوح آموزشی، رشد شهرنشینی، گسترش ارتباطات، افزایش نرخ بیکاری و عقب ماندگی علمی و فنی کشور در عرصه‌های بین‌المللی» بوده است.

یکی از موضوعات مهم که در برنامه سوم توسعه بدان پرداخته شده، چگونگی رسیدن به «جامعه اطلاعاتی» است؛ زیرا این موضوع از شاخص‌های اصلی رشد و توسعه، تثبیت جایگاه جهانی و رهایی کشور از اقتصادی نفتی به شمار رفته و مزیت‌های نسبی کشور در بخش‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری می‌تواند روند پیشرفت به سمت جامعه اطلاعاتی را سرعت بخشد.

با این همه، روی دیگر سکه برنامه‌های توسعه نشان می‌دهد چالش‌های موجود، بر سر راه جامعه اطلاعاتی، موجب بروز تناقض‌های جدی در نظام برنامه‌ریزی کشور شده است.

عمده‌ترین چالش‌های فراروی کشور، در زمینه جامعه اطلاعاتی، چنین برشمرده می‌شود:

– ضعف نظام اداری و بورو کراتیک کشور به لحاظ نرم‌افزاری و سخت افزاری؛

– فقدان زیر ساخت‌های مناسب علمی، فنی و فن‌آورانه؛

– کمبود نیروی انسانی متخصص و ورزیده؛

– وجود نظرگاه‌های متناقض در بخش‌های گوناگون برنامه، به ویژه در بخش‌های فرهنگ و فن‌آوری‌های ارتباطی؛

– برتری و تسلط دیدگاه‌های منفی نسبت به فن‌آوری‌های نوین ارتباطی، مانند اینترنت، ماهواره و … در برنامه سوم.

نویسنده این مقاله می‌کوشد، ابعاد گوناگون برنامه سوم توسعه را در خصوص چگونگی شکل‌گیری جامعه اطلاعاتی در ایران، چشم‌انداز‌های وضعیت فن‌آوری‌های نوین ارتباطی، سیاست‌ها یاتخاذ شده و موانع و چالش‌های موجود، مورد بررسی قرار دهد و برای تدارک برنامه چهارم توسعه، چشم‌اندازهای روشن‌تری را مطرح کند.

  انقلاب اطلاعاتی و توسعه سیاسی

 دکتر حسین حسینی

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع)

انقلاب اطلاعاتی با ترکیب رایانه شخصی و شبکه جهانی، چهره جدیدی از حیات را شکل داده است. (با عناوینی همچون واقعیت مجازی و فضای سایبری) که ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی بشر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این میان تأثیر انقلاب یاد شده بر زندگی سیاسی، از اهمیت ویژه و جنبه‌های متنوعی برخوردار است که در این مقاله، تأثیر بر جنبه خاصی از زندگی سیاسی، یعنی توسعه سیاسی بررسی می‌شود.

توسعه سیاسی، مفهومی چند مؤلفه‌ای، پیچیده و با تفاسیر مختلف است. با احتراز از وارد شدن در پیچیدگی‌های این مفهوم، ما آن را مساوی با توسعه مشارکت سیاسی فرض می‌گیریم. از این نظر، توسعه سیاسی فرایندی است که در آن، شهروندان یک جامعه با سیاست درگیر می‌شوند و این درگیری، از درگیری ذهنی و نگرشی(به عنوان حداقل سطح درگیری سیاسی) شروع شده و تا نخبه‌گزینی تصدی مناصب سیاسی(به عنوان حداکثر سطح درگیری سیاسی) ادامه می‌یابد.

با توجه به دو نکته مقدماتی، سئوال اصلی مقاله این است: انقلاب اطلاعاتی بر چه سطوحی از روند توسعه مشارکت سیاسی مؤثر است و آیا این تأثیر، ایجابی و تقویتی است یا تضعیفی و تخریبی؟

هر چند این سئوال دغدغه‌اغلب کشورهای دستخوش جریان انقلاب اطلاعاتی، از کشورهای پیشرفته گرفته تا کشورهای جهان سومی، است اما برای کشورهایی همچون ایران که توسعه سیاسی، بخش مهمی از دل مشغولی‌های ملی آنها محسوب می‌شود، اهمیت به مراتب بیشتری دارد. آنها با فقدان سابقه نهادهای مدنی و تجربه رفتارهای سیاسی مردم‌سالارانه و مشارکت‌جویانه، با دغدغه‌ها و سئوالاتی از این قبیل روبه‌رو هستند: چگونه می‌توان انگیزه مشارکت سیاسی را در مردم افزایش داد؟ چگونه می‌توان ابعاد کیفی و کمی مشارکت را تقویت کرد؟ چگونه علقه‌های ملی را جایگزین وفاداری‌های قومی و ناحیه‌ای ساخت؟ چگونه می‌توان علقه‌های ملی را جایگزین وفاداری‌های قومی و ناحیه‌ایا سخت؟ چگونه می‌توان شهروندان را به آگاهی یافتن از روندها و تحولات سیاسی ترغیب کرد؟ چگونه می‌توان شور و شوق رقابت سیاسی با نشاط و در عین حال سالم را در میان توده‌ها و نخبگان نقویت کرد؟ و…

انقلاب اطلاعاتی، به ویژه در قالب شبکه جهانی اطلاع‌رسانی(اینترنت) و لوح‌ها یفشرده با کارکردهای سیاسی ذیل، تا حدی به دغدغه‌های فوق پاسخ می‌دهند:

1. شبکه جهانی اطلاع‌رسانی با فراهم‌آوری امکان تماس بی‌واسطه‌تر شهروندان با نهادها و شخصیت‌های دخیل در تصمیم‌گیر‌ی‌های ملی، فرصت مشارکت مستقیم‌تر و بدون میانجی‌های فیلترکننده تقاضای سیاسی را ایجاد می‌کند واین، بیشتر مساوی با توسعه کیفی مشارکت سیاسی و جوامع مدنی متکثر است.
2. شبکه مذکور از طریق ممکن‌سازی دسترسی بی‌سابقه شهروندان به اطلاعات(از جمله اطلاعات سیاسی)، با رهاسازی آنها از نظارت دروازه‌بان‌های خبری، باعث می‌شود آنان احساس کنند که حضوری بی‌واسطه‌تر درعرصه عمومی جامعه دارند و همچنین با افزایش آگاهی‌ها، از یک سو مشارکت عقلایی‌تر می‌شود و از سوی دیگر، این امکان فراهم می‌آورید که شهروندان قدرت بیشتری پیدا کنند و در مقابل مجموعه‌های بسته تصمیم‌گیری و نظارت‌های سیاسی، مقاومت آگاهانه بیشتری به خرج دهند.
3. این شبکه با فراهم آوردن فضای سیاسی مجازی، در کشورهایی مانند ایران که نهادهای مدنی (مانند احزاب) رشد یافته و کارایی ندارند، با هزینه کمتر، هم امکان ارتباط‌‌گیری با اعضا و شهروندان را برای آنها ایجاد می‌کند و هم امکان مشارکت غیر فیزیکی و کم هزینه شهروندان را در فعالیت‌های حزبی و مدنی فراهم می‌سازد.
4. شبکه مذکور با فراهم آوردن امکان انتخابات و رأگیری الکترونی، با کاهش موانع و هزینه‌های شرکت در انتخابات، معضل پایین بودن درصد تعداد رأی دهندگان و کیفیت آرا را نیز حل می‌کند.
5. و سرانجام اینکه شبکه جهانی اطلاع‌رسانی، با فراهم آوردن امکان ارتباط دو سویه(به جای ارتباط یک سویه اغلب رسانه‌های مرسوم)، این فرصت را به شهروند داده است که بتواند برخوردی خودگزین با اطلاعات سیاسی و مطالب ارائه شده در جریان مبارزات انتخاباتی داشته باشد و بدین ترتیب، آزادی بیشتری، حتی در عرصه اطلاع‌گیری سیاسی به وجود می‌آید و شهروند در برابر تهاجم تبلیغاتی بازیگران سیاسی حرفه‌ای، مصونیت بیشتری می‌یابد. در کشورهای جهان سومی که نظام رسانه‌ای و ارتباطی کارامد و نهادینه شده ندارند و شهروندان از هنجارهای ارتباطی پیشرفته و درونی شده بی‌بهره‌اند این کارکرد شبکه جهانی اطلاع‌رسانی، احتمالا اهمیت ویژه‌ای دارد.

البته نقدهایی نیز ادعاهای مطرح شده، وارد شده است که در مقاله به آنها می‌پردازیم. از جمله اینکه فضای سیاسی مجازی، فاقد هویت فیزیکی و بنابراین فاقد محدودیت‌های دنیای واقعی سیاست است و بدون آنها، جامعه دموکراسی اینترنتی معنایی ندارد؛ و یا اینکه اینترنت باعث آزادی بیش از حد می‌شود و این نوبه خود، باعث شده تا، محلی برای مباحثه عقلانی نباشد، بلکه مکانی برای تخلیه هیجان‌های سیاسی و گفت‌گوهای غیر عقلانی باشد.

در این مقاله تلاش می‌شود تا با نگاهی بیطرفانه به دو طرف (مخالف و موافق) موضوع، جمع‌بندی نهایی، با توجه به شرایط کشور ایران ارائه شود.

  انقلاب دیجیتال: فرصت‌ها و چالش‌های آن برای ایران

 دکتر شهیندخت خوارزمی

عضو هیأت علمی سازمان مدیریت صنعتی

انقلاب دیجیتالی شدن فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات آغاز شد و به دلیل قابلیت‌های بسیار بالا، به ویژه از نظر سرعت، کیفیت و کارایی خارق‌العاده، خیلی زود فراگیر شد و باعث پیدایش روند پرشتاب دیجیتالی کردن محیط زندگی انسان گردید و اکنون به مهم‌ترین عامل توسعه کلیدی مفهوم در نظریه‌های اقتصادی نوین و توسعه پایدار تبدیل شده است. این تحول به دلیل آثار گسترده و عمیقی که بر ابعاد فردی و اجتماعی جامعه بشری دارد، به دگرگونی‌های گسست‌آفرینی منجر شده که ضمن ایجاد فرصت‌های بسیار، دغدغه‌های ویژه خود را نیز به همراه آورده است.

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

تحقیق تاثیر خصوصیات سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد شرکت

اختصاصی از فایلکو تحقیق تاثیر خصوصیات سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد شرکت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)


تعداد صفحه:21

فهرست:

تاثیر خصوصیات سیستمهای اطلاعاتی حسابداری بر عملکرد شرکت

روش شناسی

سیستم اطلاعاتی حسابدای به عنوان بخشی از سیستم اطلاعاتی مدیریت بیشترین اطلاعات را به مدیریت جهت اجرای وظایف ارایه میدهد. اﻣﺮوزه در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎی ﻓﻌﺎل در ﺻﻨﺎﯾﻊ، اﻣﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ و رده ﺑﺎﻻ  ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ  ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺪﯾﺮان ﮐﺎرآﻣﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻤﺎﻣﯽ واﺣﺪﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. بکارگیری اطلاعات با دامنه وسیع، صحیح ودقیق ،به هنگام،یکپارچه وتجمیع یافته و قابل اتکا در تصمیم گیری ها ، برنامه ریزی ها ، کنترل منابع می تواند دررضایت مدیران از عملکرد سازمان و در نهایت کارایی آن بسیا مؤثر باشد.

ضرورت واهمیت آگاهی از میزان تطابق توانمندی وخصوصیات سیستم های اطلاعاتی حسابداری با نیاز های اطلاعاتی شرکت باعث شناسایی نقاط قوت و ضعف سیستم خواهد شد. مدیران با درک تطابق خصوصیات وظرفیت سیستم اطلاعاتی حسابداری با نیازهای سازمان این مقوله را جدی تر گرفته وبرای پیادهاست