تحقیقات اجتماعی- اقتصادی:
در بسیاری از قلمروهای جامعهشناسی، اقتصاد، علوم سیاسی. مطالعاتی در زمینههای مربوط به رفاه اقتصادی گروههای قومی گوناگون. هزینههای مصرفکنندگان در سطوح مختلف درآمد و نظرات گوناگون در هنگام وضع یک قانون و زمینههایی نظیر اینها انجام میگیرد. این مطالعات نوعاً بر مبنای دادههایی انجام میگیرند که از راه مصاحبه یا تماس با نمونهای از افراد بهدست میآیند، که این نمونه به وسیلة روشهای آماری از کل جامعهای که قلمرو مطالعه را تشکیل میدهد، انتخاب میشوند. سپس این دادهها مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند و تغییراتی از موضوع مورد نظر به عمل میآید.
بازاریابی:
با گسترش صنایع مختلف و بحث بازار رقابتی در قرن بیست و یک بسیاری از صنایع به دنبال یافتن روشهائی در شناسائی بازار و خواستههای مشتری به طریق علمی گردیدهاند. نتایج حاصل همواره با استفاده از مطالعات آماری روی مشتریان و یا مراکزی که مشتری با آنها در ارتباط است صورت میپذیرد. بهعنوان مثال یک شرکت تولیدکنندة پودر لباسشوئی پس از تحقیق دربارة میزان فروش فروشگاههای یک منطقه سهم فروش پودر ... را درمییابد. پس از اعمال تبلیغات جدید و به فاصلة زمانی مناسب اینکار مجددا صورت گرفته و سهم افزایش فروش بررسی میگردد. و یا در همین مقوله برای کسب اطلاع از اینکه در تولید مایع ظرفشوئی آیا از لحاظ مصرفکنندگان، بوی اسانس لیمو با توتفرنگی تفاوتی وجود دارد، از 400 نفر مصاحبه میشود که 145 نفربوی اسانس لیمو و بقیه توتفرنگی را ترجیح میدهند.
کنترل کیفیت:
پیشرفتهای آماری در بخش صنایع بیشتر مربوط به مسائل کنترل کیفی است. استفاده از مفهوم آزمون فرضهای آماری در بحث کنترل حین تولید محصولات تولیدی، استفاده از روشهای نمونهکیری جهت پذیرش برای شناسائی محصول مطابق درخواست با استفاده از یک نمونه از محصول به جای بازرسی صددرصد و استفاده از ابزارهای ساده آماری در کنترل فرآیند آماری (Statistical Process Control ) مانند هیستوگرام، نمودار پراکنش، نمودار میلهای و استفاده از بحث طراحی آزمایشهای مناسب و جمعآوری اطلاعات و بسیاری روشهای آماری که به صور مختلف مورد استفاده واقع میشوند بخشی از تلاش مسئولین کیفی صنایع را به خود اختصاص داده است.
آمارشناسها چه میکنند؟
جهان به سوی کمی شدن اطلاعات پیش می رود. در بسیاری از حرفهها و شغلها، تصمیمگیریها به اندازهگیریهای عددی و داده بستگی دارند. داده ها تنها شامل اعداد نیستند، بلکه اعداد خود حامل اطلاعاتی در مورد یک سیستم مشخص هستند و احتیاج دارند که در سیستم مربوطه تفسیر شوند. با توجه به این رشد در استفاده از دادهها، نیاز و تقاضا برای وجود آمارشناسهایی که در زمینههای زیر کارشناس باشند، احساس می شود:
• ارائه و تولید دادههای قابل اعتماد
• تجزیه و تحلیل دادهها به منظور روشن و واضح ساختن معنای آنها
• ارائه استنتاجهای عملی از دادهها
آمارشناسها از تواناییهای کمی، علم آمار و مهارتهای روابط عمومی و برقراری ارتباط برای حل بسیاری از مشکلات و مسایل موجود در جامعه استفاده میکنند. آمارشناسها در تعیین روشهای نمونهگیری و جمعآوری دادهها، نظارت بر اجرای مطالعه، پردازش دادهها و نظر دادن در مورد نتایج مطالعات بدستآمده کمک میکنند.
•فعالیت آمارشناسها در زمینه مطالعه و بررسی نمونهای
•فعالیت آمارشناسها در مراکز دولتی برخی زمینههای فعالیت برای آماریها در مراکز دولتی
•فعالیت آمارشناسها در زمینه پژوهشهای علمی
•فعالیت آمارشناسها در زمینه صنعت و تجارت
•برخی زمینههای فعالیت برای آماریها در صنعت و تجارت
•فعالیت آمارشناس ها در زمینه بهداشت، پزشکی و سلامت
مشخصههای شغلی آمارشناسها
•استفاده از دادهها برای حل مشکلات و مسایل
•استفاده از دانش ریاضی و آمار خود در حل مشکلات اجتماعی، اقتصادی، پزشکی، زیست محیطی، سیاسی و ...
•کارکردن هم به صورت انفرادی و هم به صورت عضوی از یک گروه
•
•استفاده از علم ارتباطات در برقراری رابطه با متخصصین علوم دیگر و مشورت با آنها و ادامه دادن مستمر فعالیتهای آموزشی
•گسترش مرزها و قلمرو آمار و احتمال از طریق آموزش و تحقیق
•
سواد آماری چیست؟
سواد آماری یک توانایی/قابلیت است:
•توانایی فکر کردن منتقدانه درمورد استدلالها با به کار بردن آمار به عنوان سند یا مدرک
•قابلیت خواندن و تفسیر دادهها، قابلیت فهم آنچه که خوانده میشود.
•توانایی فهم و تفسیر آمارهایی که هر فرد در زندگی روزمره با آنها سروکار دارد.
•توانایی استفاده صحیح از آمار توسط همه افراد جامعه
سواد آماری، بر تصمیمگیریها با استفاده از آمار به عنوان سند و مدرک متمرکز شده است، همانگونه که سوادخواندن و نوشتن بر استفاده از کلمات به عنوان مدرک متمرکز شده است.
سواد آماری بیشتر درمورد سؤالات است تا جواب ها. سوادآماری جوابهای زیادی ندارد. اما میتواند کمک کند تا سوالات بهتری پرسش شود و در نتیجه تصمیمها و قضاوتهای بهتری صورت گیرد.
سواد آماری یک هنر است، هنر تصمیمگرفتن و قضاوت کردن تحت شرایط نامطمئن.
با سواد آماری کیست؟
•با سواد آماری کسی است که قادر باشد تفاوت بین رابطه معمولی و رابطه علت و معلولی را از یکدیگر تشخیص دهد.
• او کسی است که وقتی با جملاتی همانند جملات زیر روبرو میشود، درست یا غلط بودن جمله دوم را مدرکی مستند برای درست یا غلط بودن جمله سوم نداند:
جمله اول: افرادیکه وزن بیشتری دارند بلندقدتر از افرادی هستند که وزن کمتری دارند.
جمله دوم: وزن یک رابطه مثبت با قد دارد.
جمله سوم: اگر شما وزن بیشتری بدست آورید، انتظار میرود که قدتان نیز بلندتر شود.
•
•واضح است که برای بزرگسالان جمله سوم غلط است. اما نمیتوان نتیجه گرفت که اگر جمله سوم غلط باشد آنگاه جمله دوم نیز غلط خواهد بود. درستی جمله دوم مدرکی است برای درستی جمله سوم، اما درستی جمله دوم برای اثبات درستی جمله سوم کافی نیست.
•
..............................................................................
میانگین
•نام دیگر متوسط
•اگر میانگین یک جمعیت را توصیف کنیم با m نمایش داده میشود.
•اگر میانگین نمونه را توصیف کنیم با x-bar نمایش داده میشود.
•مناسب برای توصیف دادههای سنجشی
•به میزان زیادی تحتتأثیر مقادیر غیرمعمول که «برونهشت» یا outliers نام دارند، قرار میگیرد.
میانه
•نام دیگر برای صدک 50ام
•مناسب برای توصیف دادههای سنجشی
•مناسب برای دادههای برونهشت، یعنی تحتتأثیر مقادیر غیرمعمول قرار نمیگیرد.
مد
•مقادیری که بیشترین فراوانی را دارند.
•یک مجموعه داده میتواند چندین مد داشته باشد
•برای تمام انواع داده مناسب است اما بیشتر برای دادههای قیاسی یا دادههای گسسته با تعداد اندکی از مقادیر ممکن مفید است.
•
معیارهای تغییرپذیری
•دامنه
•دامنة بینچارکی
•واریانس و انحراف معیار
•ضریب تغییر
•
دامنه
•تفاوت بین بزرگترین و کوچکترین داده
•به میزان زیادی تحت تأثیر برونهشتها قرار میگیرد.
•برای دادههای متقارن بدون هیچ برونهشتی مناسب است.
احتمال
•بین صفر و 1 میباشد که نشاندهندة احتمال وقوع یک حادثه است.
•یک حادثه با احتمال صفر، یک حادثة بیاثر است.
•یک حادثه با احتمال یک یک حادثة قطعی است.
•نزدیکتر به یک، احتمال وقوع حادثه بیشتر است.
•احتمال حادثة A را با P(A) نشان میدهند.
ضریب همبستگی مرتبط با متغیرهای فاصلهای یا نسبی
ضریب همبستگی پیرسون
Pearson Correlation Coefficient
•
•از روشهای پرکاربرد جهت تعیین میزان رابطه بین دو متغیر مصوب گردیده و با علامت r نشان داده میشود. این ضریب به منظور بررسی رابطه بین دو متغیر فاصلهای یا نسبی مورد استفاده قرار میگیرد و مقدار آن بین 1+ و 1- در نوسان است.
•اگر این ضریب مثبت باشد به معنای آن است که تغییرات در برد و متغیر به طور هم جهت اتفاق میافتد و بالعکس.
آزمونهای پارامتری
•آزمونهای t و F عمدهترین آزمونهای آماری برای مقایسۀ میانگین گروهها میباشند. از آنجا که گروههای مورد بررسی ممکن است مستقل با همبسته باشند بنابراین هر یک از آزمونهای فوق به دو بخش مستقل و همبسته تقسیم میشوند. تصمیمگیری در مورد اینکه در چه مواقعی باید از آزمونهای t یا F مستقل یا همبسته استفاده کرد مهمترین مسأله در تحلیل داده های کمی است.
و ...