پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ
گرایش ایران دوره اسلامی
72 صفحه
چکیده:
پس از سقوط دولت ساسانی و تغییر دین مردم ایران از زرتشتی به اسلام، نگرشهای مختلفی از سوی مردم کشور مغلوب نسبت به مذاهب و گرایشهای مختلف موجود در این دین پدیدار گردید. در مجموع مذهب تشیع با توجه به دید بازتر نسبت به جامعه ، قبول نمودن بسیاری از آداب و سنن باستانی جامعه ایرانی و شباهت داشتن بسیاری از عقاید موجود در این مذهب با دین زرتشت از اقبال بیشتری برخوردار شده و بدین ترتیب به مرور قسمت بزرگی از جامعه ایرانی را در بر گرفت.
در اوایل قرن دهم هجری قمری خاندان صفوی با تکیه بر این مذهب اقدام به تشکیل اولین دولت ملی در ایران نموده و به تقابل با دو حکومت سنی مذهب در دو سوی خود ( عثمانی و ازبک ) پرداختند. صفویان از آنجا که خود را فرستاده از طرف خداوند می دانستند برای رسیدن به مقصود خود تلاش کردند. گروهی از علما نیز که با به وجود آمدن این دولت بارقه امیدی برای رسیدن به مقصود و تثبیت موقعیت شیعه در ایران مشروعیتی که حکومت تنها به برکت آن می توانست پا برجا باشد ، به یاری این حکومت پرداختند ، صفویان نیز تنها بر اساس برداشت خود از دین و مذهب عمل نمودند. آنان با بهره گرفتن از تجربیات فراوانی که توسط نهضتهای شیعی قبل فراهم گردیده بود توانستند به راحتی به اهداف خود دست یابند.
این دولت در راستای مقابله با دشمنان داخلی و خارجی خود و ایجاد انسجام در میان ایرانیان از تشیع به عنوان یکی از عوامل تقویت کننده ملیت ایرانی بهره برد ، تشیعی که به اعتقاد بسیاری مختص حکومت صفوی بود که با آمیزه های واقعی شیعیان نیز در تضاد بوده است. این عمل در مناطقی از کشور شکافهای نسبتا خطرناکی ناشی از ترکیب مذهب و قومیت در جامعهای که با هم در تضاد شدید بودند در پی داشت.
کلید واژه :
تشیع ، تسنن ، ملت ، ایران ، مشروعیت ، حکومت ، صفویان ، شاه اسماعیل اول ، شاه طهماسب اول هویت ملی، علما
بررسی علل و زمینه های گرایش به تشیع در دوران آغازین صفوی