پیشگفتار :
اقیانوس ها در جهان بیش از 70% سطح زمین را می پوشانند و دارای بیش از 200000 بی بهره و گونه های جلبکی هستند . این ارگانیسم ها در جوامع پیچیده و در ارتباط نزدیک با دیگر ارگانیسم ها زندگی می کنند . چه به صورت ارگانیسم های ماکرو ( مانند جلبک ، اسفنج ، نرم تنان پوشش دار و یا به صورت میکرو ( مانند باکتریهای غیررشته ای ، قارچ ها و آکتینوفایست ). بعضی از ارگانیسم ها مواد شیمیایی خود را از منابع غذایی به دست ‚ی آورند اگر چه مابقی آنها ترکیبات را دوباره سنتز می کنند . بعضی از ترکیبات ی توانند توسط میکرو ارگانیسم های مربوطه تولید شوند در حالی که مابقی آنها جهت تولید به یک ارتباط بین میزبان و میکرو ارگانیسم نیاز دارند . مواد شیمیایی یک نمونة خاص می توانند تحت تأثیر زیستگاه و عوامل فصلی و جغرافیایی باشد. در حقیقت منشاء واقعی بیوژنتیکی سنتز محصولات طبیعی آبزی ـ در جامعة این محصولات یک موضوع مورد بحث است.
به علت تنوع ارگانیسم های آبزی و زیستگاهها ، تولیدات آبزی طبیعی طبقات شیمیایی زیادی را احاطه می کنند ( مانند ترین ها ) شیمیکیمات ها ، پلی کتیو ها ، استوژنین ها ، پیتیدها، آلکالوئیدهای ساختارهای متفاوت و یک دامنه ای از ترکیبات بیوسنتز مخلوط ، در دهة گذشته به تنهایی ، ساختارهای بیش از 500 محصول طبیعی دریایی به چاپ رسیده اند.
در بسیاری از موارد طبقة ترکیب موجود در ارگانیسم می تواند بر اساس طبقه بندی ارگانیسم منبع پیش بینی شود . متأسفانه حتی شناخت علم به طبقة ترکیب همیشه ما را در جهت تعیین یک ساز خالص سازی هدایت نمی کند . مجموعه هایی از محصولات طبیعی آبزی می توانند دارای چندین عامل شیمیایی باشند ( مانند oso3 – Na – Oac – och3 – oh ) . هرگونه تغییر در عامل می تواند تغییر اساسی در قطبیت ترکیبات ایجاد کند بنابراین روش مورد نیاز برای خاص سازی نیز تغییر خواهد یافت . به عنوان مثال نمونه های اسفنج ته دریایی با جنس Spomhosorites دارای آبیس ( ایندول ) آلکالوئید است. تاپستین ( طرح 1 ) ، ساده ترین ترکیب این مجموعه میتواند با کروماتوگرافی هر ژل سیلیکا با استفاده از مخلوطهای ckcl3 - Meoh به عنوان شوینده ، خالص گردد . در الگاسیدین d ( طرح 2 ) ک دارای یک زنجیرة جانبی . 2- آمینو ایمیدازول است که خیلی قطبی تر است وبه کروماتوگرافی بر فاز ثابت فاز معکوس و شسشه شدن با مخلوطهای اسید استونیتریل ـ آب ـ تری فلوئرواستیک ( TFA ) نیاز دارد . دراین حالت علم به طبقة ارگانیسم می تواند در تعیین ساختار ترکیبات خالص کمک کند ولی در تعیین روش عالص سازی برای متابولیست قطبی تر که دارای یک عاملیت شمیایی غیر منتظره است کمکی نمی کند.
به منظور دسترسی به بینشی در مورد روش هایی که بیشتر در خالص سازی محصولات طبیعی آبزی استفاده می شوند 115 گزارش از این محصولات که در سال 1995 در روزنامة انجمن شمیمدانان آمریکا ، روزنامة شیمی آلی ، تتراهدرون و روزنامة محصولات طبیعی به چاپ رسیده بودند مورد بررسی قرار گرفتند . هر نشریه به طریق زیر طبقه بندی می شود:
- شاخه ارگانیسم منبع .
- طبقة ترکیبات شیمیایی گزارش شده.
- روش حفظ ارگانیسم ( تازه / منحصر در مقابل خشک فریز کردن ) .
- روش استخراج “ غیر قطبی ” حلال هایی مانند : CH2, CL2 ، هگزان ها ، استون ، ETAO 2 ، Eto2 ، تولئون ، اترنفت ؛ “ غیر قطبی و الکل ” هر یک از مواد فوق مخلوط با یک الکل ؛ “ الکل ” معمولاً اتانول ، متانول ، و یا ایزوپروپانول ؛ “ طرح پیچیده ” ؛ مانند استخراج متوالی و یا مخلوطهای غیر معمول خیلی پیچیدة حلالها با “ آبی ” 100% آب یا مخلوطهای آب دیگر محلولها در حالی که آب بیش از 50% مخلوط را شامل باشد .
- روش مورد استفادة تقسیم حلال در صورت وجود این روش ها به طبقات زیر تقسیم می شوند :
الف ـ “ ساده ” مانند یک تقسیم تک مرحله ای ( مثل یوتانول ـ آب ) و یا تقسیم دو مرحله ای مانند ETOAC ـ آب ) و به دنبال آن تقسیم بعدی فاز آبی با یوتانول.
ب) “ کوپکان ” شامل هر طرح واقعی ویا تغییر یافتة کوپکان ( Kypchan ) که در آن درصد فاز آبی به طور متوالی تنظیم می شود.
ج ) “ پیچیده ” ( کمپکس ) : شامل هر طرحی که در آن یک توالی غیر معمول حلال ها و یا مخلوطهای کمپکس غیر معمول حلال ها استفاده می شوند مانند :
مخلوطهای هیپتان : ETOA : MEOH : CHCL3 : ACOH
که در جدا سازی با تزلیوین ها استفاده می شوند.
- نوع کروماتوگرافی ستون باز ، درخششی ویا ستون خلاء. این ها به ژل سیلیکا ، فازهای پیوندی ( مانند CN,Did, C-8 DDS ) ویا نفوذ ژل بر رزین های غیر عاملی تقسیم می شوند من جمله سیستم های کروماتوگرافی تقسیم و اندازه ه مانند ( SephadenLH- 20 ، SephadenLh- 60 ، Nsbels ، Bibeadssx-20 ، Sn-8 , sn-4 ، AMBERLIT EXAD – 2 ، XAD ، XAD- 7 ، ژل TSK- G3…S ) .
- نوع روش HPLC مورد استفاده در صورت وجود ـ این ها به فاز طبیعی ،فاز معکوس ( C-18 , C – 8, C-4 ) دیگر فازهای پیوندی مانند : ( NH2 , CN, DIOL ) ومواردی تقسیم می شوند که در آنها ترکیباتی از مثالهای فوق استفاده گردند.
- کروماتوگرافی مایع فشار میانی ( MPLc ) ، کروماتوگرافی جریان مخالف ( CCC ) ، و کروماتوگرافی لایة نازک تدارکاتی ( PILC )کدام یک استفاده می شوند.
- آیا هر یک از روش های دیگر نیز استفاده می شوند ( مانند ترم سازی و بلور سازی ، تبادل آنیون / کاتیون ، فراصافی ) .
نتایج این بررسی در جداول 3-1 ارائه شده اند . جدول 1 : توزیع ترکیبات را در شاخه ها نشان می دهد.
145 صفحه فایل Word
دانلود تحقیق جدا سازی محصولات طبیعی آبزی
