لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
نگاهی اجمال بر سوره فاطر (ملائکه) آیه 1
سوره فاطر کلی است و چهل و پنج آیه دارد
بسمه تعالی
الحمدالله فاطر السموات و الارض جاعل الملئکه رسلا اولی اجنحه مثنی و ثلث و ربع یزید فی الخق ما شا ان الله کل شی قدیر (1)
تفسیر لفظی: به نام خداوند بخشنده و مهربان
ستایش نیکو خدا را است که آفریننده آسمانها و زمین است، خدایی که فرشتگان را رسولان کرد که صاحبان پرهای دو تا دو تا و سه تا سه تا و چهار تا چهار تا هستند، در آفرینش آنچه را که می‌خواهد می‌افزاید که خداوند بر هر چیزی تواناست.
تفسیر ادبی وعرفانی
خداوند فرمود: حمدی که مرا شاید آن حمد است که از ما آید نه آنکه از تو آید، از آب و خاک چه آید؟ که جلال و عزت و جمال صمدیت ما را شاید؟ رسم فانی به حق باقی که رسد؟ ای آدمی حمد تو به تقاضای عفو و مغفرت معلول است، معلول کی شایسته جلال عزت است که از هر علتی منزه و پاک است؟ بنده من، من به سزاوای خود حمد آوردم، تو نیز به سزاوای خود بر حمد امکان حمد من بیار تا آن مجاز تو را به کرم خود تابع حقیقت گردانم و حکمش را حکم حقیقت نهم.
لطیفه: از دوست من، اگر تو آمین گویی و این گفت تو با آمین گفتن موافق افتد گناهانت بیامرزم، پس چون حمد من گویی و حمد و با حمد من موافق آید خلعتی به تو ارزانی کنم که در هیچ خاطری نگنجد!
هر چند که فرشتگان، مقربان درگاه عزتند و طاووسان حضرت الاهیت که در محبت هیبت بداشته و ؟ انقیاد بر میان بسته و سر بر خط فرمان نهاده‌اند، با این مرتبت و منزلت، خاکیان صالح و با ایمان فرزندان آدم بر آنان شرف دارند!
خداوند عالم در آغاز آفرینش آدم به فرشتگان فرمود: می‌خواهم در زمینه خلیفه‌ای برقرار کنم، گفتند: می‌خواهی مفسد و خون ریز را خلیفه کنی! فرمود آنچه من می‌دانم شما نمی‌دانید! ایشان پشیمان شدند و به تضرع و التماس افتادند و رضای حق را خواستند، خطاب رسید که رضای من در این است که شما مقربان درگاه، جنایات فرزند آدم را که هنوز در کتم عدمند استعفا کنید و بر گناه اهلت غفلت از ذریت، آدم گویه کنید تا به سبب گریستن شما آن را بیامرزم و قلم عفو بر جرایم ایشان کشم!
عصمت ملائکه
فرشتگان بندگان ایمانند، و طوق‌بندی به گردن افکنده و هیچ گاه با شک و تردید و سستی، آن را بر زمین نمی‌گذارند. در تمام آسمان جان پوستینی خالی نمی‌توان یافت مگر آنکه فرشته‌ای به سجده افتاده، یا در کار و تلاش است. اطاعات فراوان آنها بر یقین و معرفتشان نسبت به پروردگاری افزاید، و عزت خداوند عظمت او را در قلبشان بیشتر می‌نماید.
چند آیه در قرآن کریم آمده آاست که ملائکه معصیت نمی‌کنند یکی مربوط به مامورین جهنم است:
یا ایها الذین امون اقوا انفسکم و اهلیکم نارا وقودها الناس و الحجاره علیها ملائکه غلاظ شدا و لایعصون الله ما امرهم و یفعلون مایومرون. دیگری در مقام تنزیه پروردگاری از داشتن فرزند است که ملائکه فرزندان خداوند نیستند: و قالو اتخذ الله و لذا سبحانه بل عباد مکرمون لایسبقونه بالقول و هم بامره یعملون (255)
یخافون ربهم من فوقهم و یفعلون و ما یومرون (256) علامه طباطبایی می‌فرماید: تکلیف ملائکه از سنخ تکالیف معهود اجتماعی نیست که به دنبال آن پواب و عقاب بیاید، بلکه ملائکه موجودات نورانی هستند که چیزی را انجام نمی‌دهند مگر آنکه پروردگار عالم اراده کرده باشد، لذا پاداش و کیفری هم بر اعمال آنان مترتب نیست و تکوینا مکلف هستند.
رویت ملائکه
آیا ملائکه دیده می‌شوند؟
قرآن کریم، در مورد از رویت را ذکر کرده است:
الف: در عذاب قوم لوط ملائکه ابتدا نزد حضرت ابراهیم (ع) آمدند ابراهیم (ع) برای آنان گوسهل‌ای بریان کرد، ولی مشاهده کرد که آنان لب به طعام نمی‌زنند، لذا ترسید اما ملائکه گفتند: نترس ما ماموران عذاب قوم لوط هستیم. فلما رای ایدیهم لا تصل الیه نکر هم و او حبس منهم خیفه قالو لا نخف انا ارسلنا الی قوم لوط 251
ب: و در مورد حضرت مریم (س) آمده که ملکی به صورت انسان نزد او آمد، مریم ترسید، فرشته گفت: انما انا رسول ربک لاهب لک غلاما زکیا 252
از وقایع جنگ بدر هم استفاده می‌شود که مومنین، ملائکه را در بدر مشاهده کرده‌اند، منتها آنان را
اوضاف چهارگانه ملائکه در قرآن و حدیث
در قرآن کریم مکرر کلمه ملائکه ذکر شده ولی نام هیچ یک از آنان را نبرده مگر جبرئیل و میکائیل را و بقیه ملائکه را با ذکر اوصافشان یاد کرده، مانند: ملکوت الموت و کرام الکاتبین و سفره الکرام البرره و رقیب و عتید و غیر اینها.
و از صفات و اعمال ملائکه که در کلام خدا و در احادیث سابق ذکر شده‌اند یکی این است که ملائکه موجوداتی هستند شریف و مکرم که واسطه‌هایی بین خدای تعالی و این عالم محسوس هستند، به طوری که هیچ حادثه‌ای از حوادث و هیچ واقعه ای مهم و یا غیر مهم نیست. مگر آنکه ملائکه در آن دخالتی ندارند، و یک یا چند فرشته، موکل و مامور آنند، اگر آن حادثه فقط یک جنبه داشته باشد یک فرشته و اگر چند جنبه داشته باشد چند ملک موکل برآنند و دخالتی که دارند تنها و تنها این است که امر الهی را در مجرایش به جریان اندازند و آن را درمسیرش قرار دهند همچنان که قرآن در این باره فرموده: لایسبقونه بالقول و هم بامره یعملون. آنان بی دستور او سخن نگویند و همگی به فرمان او کار کنند. انبیا 27
صنعت دومی که از ملائکه در قرآن و حدیث آمده این است که: در بین ملائکه نافرمانی وعصیان نیست. معلوم می‌شود ملائکه نفسی مستقل ندارند و دارای اراده‌های مستقل نیستند، که بتوانند غیر از آنچه خدا اراده کرده کنند، پس ملائکه در هیچ کاری استقلال ندارند. و هیچ دستوری را که خدا به ایشان تحمیل کند تحریف نمی‌کنند و کم و زیادش نمی‌سازند. همچنان که فرمود:
ملائکه غلاظ شداد لایعسون الله ما امرهم و یفعلون ما یومرون. که در آن فرشتگان ستبر جگر و سخت خشمان گماشته‌اند که از فرمان خدا سرپیچی نمی‌کنند و آنچه ایشان را فرمایند می‌کنند: تحریم 6
صنعت سوم اینکه: ملائکه با همه کثرتی که دارند دارای مراتب مختلفی از نظر بلندی و پایینی هستند بعضی مافوق بعضی دیگر، و جمعی نسبت به مادون خود آمدند، و آن دیگران مامور و مطیع آنان، و آنکه آمر است به خدا امر می‌کند، و حامل امر خدا به سوی مامورین است، و مامورین هم به دستور خدا مطیع امرند، در نتیجه ملائکه به هیچ وجه از ناحیه خود اختیاری ندارند، همچنان که قرآن کریم فرموده: ما منا الاله مقام معلوم. نیست از ما (فرشتگان) هیچ کس مگر آنکه جای تفسیر ادبی و عرفانی آیه این آیت بر لسان طریقت اشارت است به مکاشفات و اهل حقیقت، یکی در شکر وجد، یکی در حیرت مشهود، یکی در نور قرب، یکی در ولایت وجود، یکی در بها جمع. یکی در حقیقت افراد؟
این هفت دریابر سر کوی توحید نهاده شده، رونده در این راه تا بر این هفت دریا گذر نکند روا نباشد که بر سر کوی توحید رسد! و استقسای این هفت درگاه قرآن است که مصطفی فرمود: قرآن بر هفت حزلف نازل شد که همه آنها کافی و شافی است و بر هر آیتی ظهری است و بطنی! و برای هر حرفی حدی و مطلعی است! و چنانکه ساکمان و صدیقان فرمودند: بر این هفت بحر گذر کنید تا به توحید رسید! این است رمز که پیر طریقت گفت: هر حقیقتی از سینه عارف سر برزند، تا دو گو اه شریعت بر درستی وی گواهی ندهند آن حقیقت مقبول حق واقع نشود!
و قرآن در سوره تکویر آیه 21 فرموده: مطاع ثم امین. او را فرشتگان فرمان بردار، و استوار نزد خداوند است.
و نیز فرموده: قالوا ماذا قال برکم قالوا الحق. و گویند: خداوند در دنیا به شما چه گفت؟ گویند: سخن حق گفت بیان اینکه وجود ملائکه ماده و جسمانی نیست.
صنعت چهارم اینکه: ملائکه از آنجا که هر چه می‌کنند. به امر خدا می‌کنند،هرگز شکست نمی‌خورند به شهادت اینکه فرموده: ما کان الله لیعجره من شی فی السموات و الاعرض. خدا هرگز چنین نبوده که چیزی در آسمانها و زمین او را عاجر کند. فاطر 44
و از سوی دیگر فرموده: والله غالب علی امره. خدا بر امر خود مسلط است. یوسف 21
و نیز فرموده: ان الله بالغ امره. خدا کار خود را به انجام خواهد رسید. طلاق 3
از این جا روشن می‌شود ملائکه موجوداتی هستند که در وجودشان منزه و از ماده جسمانی‌اند، چون ماده جسمانی در معرض زوال وفساد تغییر است، و نیز کمال در ماده تدریجی است. از مبدا
مقاله درباره نگاهی اجمال بر سوره فاطر (ملائکه) آیه 1
