لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 24
تاریخچه روسازی راهها
راهسازان از زمان‌های قدیم بر لزومو اهمیت روسازی راهها واقف بودند و بر حسب مورد از انواع روسازی‌ها استفاده می‌کردند. روسازی راهها در مناطق که دارای زمین‌های سست و آب و هوایی مرطوب بودند و برای حمل و نقل کالا و مسافرین از ارابه استفاده می‌شد، بیشتر توسعه یافت. از روسازی‌های قدیمی که هنوز هم آثاری از آنها بجای مانده است، می‌توان روسازی خیابان‌های بابل و روسازی راه‌های رومیان را نام برد.
در مناطقی نظیر ایران، راهها معمولاً بدون روسازی ساخته می‌شد، زیرا آب و هوای این مناطق گرم و خشک بود، آبادی‌ها از یکدیگر فاصله زیادی داشتند و برای حمل و نقل کالا و رفت و آمد مسافرین از چهارپایان استفاده می‌شد. از روسازی فقط در مواردی که راه از زمین‌های سست، نمکزار، آبگیر و یا لجنی عبور می‌کرد، استفاده می‌شد.
هدف از روسازی
هدف از روسازی راه، احداث یک سطح صاف و هموار و در عین حال با ایمنی کافی برای استفاده کنندگان از راه است. روسازی باید طوری طراحی و ساخته شود که بتوان وزن وسایل نقلیه را تحمل کند و در هر شرایط جوی قابل استفاده باشد. زمین در حالت طبیعی معمولاً مقاومت کافی برای تحمل بارهای وارده از چرخ‌های وسایل نقلیه سنگین نظیر کامیون‌ها را ندارد و بارگذاری اینگونه خاک‌ها موجب شکست برشی خاک و بوجود آمدن تغییر شکل‌های بیش از اندازه در آن می‌شود.
برای جلوگیری از شکست برشی خاک و بوجود آمدن تغییر شکل‌های دائم بیش از اندازه در آن، باید از شدت تنش‌های فشاری قائم بر روی خاک کاسته شود. این عمل با قرار دادن لایه‌ای از مصالح مرغوب و با مقاومت زیاد بر روی خاک انجام می‌شود. جنس و ضخامت این لایه که به روسازی موسوم است، باید طوری باشد که ضمن آنکه بتواند شدت تنش‌های فشاری قائم را به میزان قابل تحمل خاک بستر روسازی کاهش دهد، خود نیز قادر به تحمل بارهای وارد به آن باشد.
شدت تنش‌های فشاری قائمی که در اثر بارگذاری در یک توده خاک بوجود می‌آید، در نقاط مختلف متفاوت است. شدت این تنش‌ها در نقاط واقع در زیر سطح بارگذاری شده حداکثر است و با ازدیاد فاصله این نقاط از سطح بارگذاری شده از شدت تنش‌های فشاری قائم نیز کاسته می‌شود.
با توجه به این اصل در مواردی که ضخامت روسازی زیاد است، می‌توان به منظور اقتصادی‌تر نمودن ساختمان روسازی، آن را از چندین لایه با مقاومت و مرغوبیت‌های متفاوت طرح و اجرا کرد. نحوه قرار گیری لایه‌های روسازی باید به ترتیبی باشد که لایه‌های با مصالح مقاوم‌تر و مرغوب‌تر در لایه‌های بالاتر روسازی قرار گیرند، زیرا در این نقاط شدت تنش‌های فشاری وارد بر روسازی بیشتر است و از مصالح با مرغوبیت و مقاومت کمتر در لایه‌های زیرین که میزان تنش‌ها در آنجا کمتر است، استفاده شود. جنس و ضخامت هر یک از لایه‌های روسازی باید طوری انتخاب شود که ضمن آنکه هر یک از این لایه‌ها بتواند در برابر تنش‌های وارد به آن مقاومت کند، باید قادر باشد که شدت این تنش‌ها را تا میزان تنش قابل تحمل برای لایه‌ای که در زیر آن قرار گرفته است، کاهش دهد.
در راه‌های با آمد و شد زیاد، لایه‌های بالایی روسازی‌ها و بخصوص لایه رویه از مصالح قیری و یا سیمانی ساخته می‌شوند. در اثر بارگذاری روسازی، این نوع رویه تغییر شکل داده و در آنها تنش‌های کششی و فشاری افقی بوجود می‌آید. هرگاه شدت تنش‌های کششی افقی در یک لایه روسازی از میان استقاومت کششی مصالح آن لایه بیشتر شود، موجب شکست و ترک خوردن آن لایه می‌شود. بنابراین جنس و ضخامت لایه‌های روسازی که از مصالح قیری و یا سیمانی ساخته می‌شوند، باید طوری انتخاب شوند که در برابر تنش‌های کششی افقی بوجود آمده در آنها مقاومت کند و ترک نخورند.
لایه‌های روسازی
روسازی‌ها معمولاً از چندین لایه تشکیل می‌شوند: تعداد، ضخامت و جنس این لایه‌ها تابعی از مقاومت خاک بستر روسازی، خصوصیات آمد و شد وسایل نقلیه، شرایط جوی منطقه، مصالح موجود در محل و شرایط اقتصادی است. روسازی راهها با آمد و شد زیاد و فرودگاه‌ها معمولاً از سه لایه متمایز رویه، اساس و زیراساس که بر روی لایه متراکم شده خاک بستر روسازی قرار می‌گیرند، تشکیل می‌شود.
لایه متراکم شده بستر
لایه متراکم شده بستر روسازی، لایه‌ای است که از خاک زمین طبیعی که از مواد آلی و مواد مضر پاک شده و کوبیده شده باشد. در خاکریزه‌ها این لایه آخرین لایه خاکی است که ریخته شده وکوبیده می‌شود. در برش‌ها، این لایه، لایه کوبیده شده و آماس شده خاک زمین طبیعی است.
لایه زیراساس
لایه زیراساس، لایه‌ای است که از مصالح نسبتاً مرغوب که بین لایه اساس و بستر روسازی قرار می‌گیرد. لایه زیراساس در راه‌هایی که آمد و شد وسایل نقلیه در آنها زیاد بوده و یا مقاومت خاک بستر روسازی کم است، بکار می‌رود. لایه زیراساس اغلب از مصالح سنگ شکسته و یا شن و ماسه ساخته می‌شود.
لایه اساس
لایه اساس، لایه‌ای است که از مصالح مرغوب که بین لایه‌های رویه و زیراساس یا بین لایه رویه و بستر روسازی قرار می‌گیرد. لایه اساس از مصالح مرغوب نظیر سنگ شکسته شده، شن و ماسه شکسته، مصالح تثبیت شده با قیر، آهم و سیمان ساخته می‌شود. لایه اساس در راه‌هایی که آمد و شد وسایل نقلیه در آنها زیاد بوده و یا مقاومت خاک بستر روسازی کم است، از بتن آسفالتی کم قیر (اساس قیری) ساخته می‌شود.
مقاله در مورد روسازی راهها 22 ص
