لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 19
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد
عنوان تحقیق:
جوانه زنی
استاد ارجمند :
سرکار خانم گلثومه عزیزی
دانشجویان:
هلیا پویا- مرضیه ذبیهی
مهسا جلیلی راد
زمستان 85
خواب بذر
بذر رسیده موجودی متراکم و مستقل بیولوژیکی است که تحت شرایط مناسب دارای قدرت جوانه زدن جهت تشکیل گیاه جدید می باشد. اگر بذوری که تازه از مزرعه برداشته شده باشد کاشته شوند، معمولا جوانه نخواهند زد. در عین حال تعدای از بذور گیاهان زراعی از این قاعده مستثنی هستند، زیرا اصلاح انتخابی آن ها دوره جواب را کوتاه کرده است، اما بیشتر گونه ها بذوری تولید می کنند که هنگام رسیدن جوانه نخواهند زد. ان ها در این هنگام در حالت خواب هستند. خواب بذر به تاخیر در جوانه زدن آن بعد از رسیدن یا تشکیل شدن اطلاق می شود. گاهی اوقات این خواب بر اثر فقدان محیط مساعدمی باشد، مانند بذوری که در کیسه ها در انبار یا مغازه می ماند، اما معمولا این خواب بر اثر عللی غیر از این می باشد. اگر قرار باشد بذر به مدت کوتاهی بعداز تشکیل شدن در مزرعه جوانه بزند، امکان زنده ماندن گیاه بسیار کم می شود. چنین بذری در اواخر تابستان یا پاییز جوانه زده و گیاهان جوان بر اثر سرمای زمستان از بین خواهند رفت.
در صورتی که اگر مکانیسم هایی وجود داشته باشد که جوانه زدن را تا بهار سال بعد به تاخیر اندازد، امکان زنده ماندن گیاه جوان بسیار بیشتر خواهد شد و این ارزش خوب بذر را می‌رساند. در حقیقت خواب بذر جوانه زدن ان را تا زمانی که امکان زنده ماندن کمتر گردد به تاخیر می اندازد.
تکامل جهت جلوگیری از جوانه زدن بذور رسیده روش هایی را ابداع کرده است. در این جا نه تنها انواع متعدد خواب بذر وجود دارد، بلکه معمولا در هر بذر معین بیشتر از یک نوع خواب دیده‌می‌شود. اگر هر یک از این خواب‌ها شکسته‌نشود، از جوانه‌زدن بذر جلوگیری‌به عمل‌خواهند‌آمد.
این خواب ها کدام اند؟
خواب پوسته بذر
گروهی از خواب های بذور گیاهی خواب پوسته بذر می باشد. این نوع خواب ها در درون پوسته قرار دارندو اولین نمونه آن ها خواب پوسته بذری است که نسبت به اب غیر قابل نفوذ می‌باشد. این نوع خواب در حبوبات و لاله های ابی متداول می باشد. اب جهت جوانه زدن بذر لازم است و پیش از هرگونه فعالیت فیزولوژیکی توام باجوانه زدن باید جذب آب صورت بگیرد.
این پدیده غیر منتظره نیست، زیرا فعالیت انزیم ها احتیاج به آب دارد و همین طور بیش از اینکه اعمال بزرگ شدن سلول اتفاق می افتد آب برای ایجادفشار تورژسانس لازم و ضروری می باشد. اگر بذر نتواند میزان آب خود را افزایش دهد، نمی تواند جوانه بزند. غیر قابل نفوذ بودن پوسته بذر را می‌توان با قرار دادن شبانه آن در آب و توزین مجدد تعیین کرد. اگر وزن هر دو یکی باشد، پوسته بذر نسبت به آب غیر قابل نفوذ خواهد بود. اگر بذر آب دیده به مراتب دارای وزن بیشتری باشد، مسئله غیر قابل نفوذ بودن وجود نخواهد داشت.
اگر بذر درخت اقاقیا انتخاب شود، این نوع بذر نسبت به آب غیر قابل نفوذ است. در حقیقت بذر گیاه مزبور را می توان تا 15 سال در آب قرار داد و هیچ گونه جذب آب در آن انجام نگیرد. تنها زمانی که پوسته بذر صدمه ببیند خواب شکسته می شود. نمونه های دیگر گیاهانی که چنین بذوری تولید می کنند گونه هایی از خانواده های بقولات، نیلوفر آبی، کریستاسه، نلومبواسه و پنیریک شامل گونه هایی چون ارغوان، لوتوس آبی، پنبه، بامیه، درخت خرنوب و نیز symphorcarpus spp می‌باشد.
نوع دیگر خواب پوسته بذر بر اثر غیرقابل نفوذ بودن آن نسبت به گازها بویژه گاز کربنیک و اکسیژن می باشد. این نوع خواب در گیاهان بذر باریک و توق (رزدان) متداول است. نظر به اینکه سرعت تنفس در بذور رسیده کم می باشد و پیش از جوانه زدن مقدار آن افزایش می یابد تا انرژی لازم جهت بزرگ شدن سلولی را فراهم آورد، بنابراین تبادلات گازی جهت جوانه زدن بذر ضروری است. در صورتی که بذر نتواند مقدار کافی اکسیژن از هوا بگیرد و یا گاز کربنیکی را که در اثر تنفس جمع می شود بیرون نراند، چنین افزایشی در تبادلات گازی صورت نخواهد گرفت. این نوع خواب را می توان با صدمه زدن به پوسته بذر از بین برد.
جوانه زدن شامل رشد جنین و بنابراین افزایش در اندازه آن می باشد.
در صورتی که پوسته بذر سخت باشد و مانند پوشش مستقیم عمل کنندة این افزایش در آن صورت نمی گیرد. خوابی که براثر مقاومت مکانیکی پوسته بذر به وجود می اید در گیاهانی مانند گردو، آلو و سماق صاف، علف هرز قازایاغی، با رهنگ آبی و خردل یافت می شود. این خواب هم باید در اثر صدمه مکانیکی پوسته بذر شکسته شود.
چهارمین و آخرین نوع، خواب پوسته بذر در اثر وجود مواد شیمیایی بازدارنده در درون پوسته می باشد. کلیه بذور گندم دانه سفید بعد از رسیدن می توانندجوانه بزنند، اما در ارقام دانه قرمز به علت وجود مواد بازدارنده در پوسته بذر درجات گوناگون خواب در آن ها دیده می شود. بذر آن ها هنگامی جوانه خواهد زد که ماده بازدارنده از آن ها بیرون رانده شود.
سه نوع اول خواب پوسته بذر یعنی غیر قابل نفوذ بودن نسبتبه آب، غیرقابل نفوذ بودن نسبت به گازها و پوسته های سخت که مقاومت مکانیکی غیر قابل نفوذی را به وجود می آورند با عمل خراش دهی پوسته بذر از بین می رود. خراش دهی عبارت از روشی است که طی آن پوسته بذر صدمه می بیند. این روش ممکن است به صورت طبیعی یا مصنوعی انجام گیرد، اما نتیجه یکی خواهد بود. طی این عمل پوسته بذر شکسته شده و خواب بذر از بین می رود.
بیشتر عملیات خراش دهی در مزرعه به صورت بیولوژکی صورت می گیرد و در طی آن پوسته بذر توسط موجودات ذره بینی که آن را به عنوان غذا مورد استفاده قرار می دهند از بین می رود. اکثر عملیات مزبور چه در مزرعه و چه در آزمایشگاه از لحاظ نوع عمل شیمیایی محسوب می شوند. در آزمایشگاه خواب پوسته بذر اغلب با قرار دادن بذر در محلول های شیمیایی،مانند الکل، اسید سولفوریک و یا حتی اب گرم به مدت معینی از بین می رود اگر آب گرم روی همه بذور درخت خرنوب sporobolus sp بریزیم بسیاری از آن ها جوانه خواهند زد و در عین حال بسیاری ازبذور دیگر احتیاج به مواد شمیایی قوی تر دارند و بذور سماق باید در اسید سولفوریک غلیظ به مدت2-1 ساعت قرار داد. این روش مشکلی است و نشان دهنده مقاومت برخی از پوسته های بذور می باشد. عملیات شیمیایی شکستن خواب در بذر در مزرعه با عمل اسیدکربنیک در آب و یا سایر مواد تولید شده توسط موجودات زنده و یا موا شیمیایی که پوسته بذر را
جوانه زنی 16 ص
