مدار در دانش مهندسی برق عبارت است از هر مسیر بسته‌ای که بستر عبور جریان الکتریکی یاشارش باشد. با این تعریف مدار می‌تواند گرافی متشکل از رساناها و عناصر نیمه‌هادی ونیم‌رسانا باشد که مسیر عبور جریان است. مدار همچنین با این تعریف می‌تواند مسیر بسته‌ای باشد که شار الکتریکی یا مغناطیسی را از درون خود گذر می‌دهد.
مدارها بر حسب دامنهٔ کارکرد به دو دسته تقسیم می‌شوند. مدارهایی با ابعاد فیزیکی بسیار کوچک‌تر از طول موج کاری و مدارهایی با ابعاد در همان حدود. باید توجه داشت که مدارهای نافشرده ممکن است شکل ظاهری بسته نداشته باشند؛ اما باید توجه کرد که حتی یک آنتن تلسکوپی متصل به یک رادیو جزیی از یک مدار است که به شیوهٔ دیگری تعبیر می‌شود.
انواع مدار برحسب حوزهٔ کاربرد عبارتند از:
خازن یا انباره (به انگلیسی: Capacitor) وسیله‌ای الکتریکی است که می‌تواند بار الکتریکی وانرژی الکتریکی را در خود ذخیره کند. انواع مختلفی از خازنها وجود دارد اما همه آنها شامل حداقل دو هادی هستند که توسط یک عایق، از یکدیگر جدا شده‌اند. نام این هادی‌ها صفحات خازن است. صفحات خازن می‌توانند از جنس فلز یا الکترولیت باشند. عایق دی الکتریک نیز لایه‌ای عایق است که بین صفحات خازن قرار می‌گیرد و ظرفیت خازن را افزایش می‌دهد، و جنس آن می‌تواند از شیشه، آب، سرامیک، پلاستیک، میکا، کاغذ و … باشد.
خازنها کاربردهای وسیعی دارند. آنها به همراه مقاومت‌ها، در مدارات تایمینگ استفاده می‌شوند. همچنین از خازنها برای صاف کردن سطح تغییرات ولتاژمستقیم استفاده می‌شود. از خازنها در مدارات به‌عنوان فیلتر هم استفاده می‌شود. زیرا خازنها به راحتی سیگنالهای متناوب را عبور می‌دهند ولی مانع عبور سیگنالهای مستقیم می‌شوند.
خازن را با حرف C که ابتدای کلمه capacitor است نمایش می‌دهند.
با توجه به اینکه بار الکتریکی در خازن ذخیره می‌شود، برای ایجاد میدانهای الکتریکی یکنواخت می‌توان از خازن استفاده کرد. خازنها می‌توانند میدانهای الکتریکی را در حجم‌های کوچک نگه دارند؛ به علاوه می‌توان از آنها برای ذخیره کردن انرژی استفاده کرد.
القاگر افزاره‌ای الکترونیکی، غیرفعّال (پسیو) و دو پایه است که به آن سیمپیچ یا القاگر نیز می‌گویند. عملکرد اصلی القاگر، مقاومت در برابر تغییرات جریان الکتریکی می‌باشد. این افزاره معمولاً از رسانایی مانند یک سیم که بصورت سیمپیچ درآمده است و به دُور هسته‌ای از جنس آهن یا کربن خاص به نام «فِرّیت» پیچیده‌شده تشکیل می‌شود.
هنگامی که جریانی از القاگر بگذرد، یک میدان مغناطیسی درون آن ایجاد می شود و انرژی به طور موقت در این میدان مغناطیسی ذخیره می گردد . وقتی شدّت جریان الکتریکی تغییر کند، میدان مغناطیسی متغیّر با زمان، ولتاژی را در رسانا القا می‌کند و براساس قانون القای الکترومغناطیسی فارادِی، این ولتاژْ مانع از تغییر جریانی می‌شود که در سیمپیچ قرار داشت. مشخّصهٔ اصلی القاگر، «ضریب خودالقایی» می‌باشد که یکای آن هانْرِی است و با (HH) می‌نمایاید. اکثر القاگرها هسته‌ای آهنربایی، ساخته‌شده از آهن یا فِرّیت دارند که سیمپیچ به دُور آنها بسته می‌شود و باعث افزایش میدان مغناطیسی وضریب خودالقایی می‌شوند.
همراه مقاومت‌ها و خازنها، القاگرها یکی از سه عنصر خطّی و غیر فعّال مشکّل مدارهای الکترونیکی می‌باشند. از القاگرها بطور گسترده در تجهیزاتی که با برق متناوب (AC) کار می‌کنند، استفاده می‌شود. نمونهٔ دیگری از کاربردهای القاگر در تجهیزات رادیویی می‌باشد. از القاگرها برای جلوگیری از جریان مستقیم نیز استفاده می‌شود؛ زیرا القاگر، جریان مستقیم (DCC) را می‌گذراند امّا مانع از گذر جریان متناوب می‌شود. از دیگرکاربردهای القاگر می‌توان به استفاده از آنها در پالایه‌های الکترونیکی به جهت جداسازی نشانک‌ها از بسامدهای گوناگون و در مدارهای تنظیم گیرنده‌های رادیو و تلویزیون نام برد.
فهرست مطالب:
مدار های مرتبه اول
مفاهیم مربوط به مدارهای مرتبه اول
انواع مدارهای مرتبه اول
مدار RL
مدار RC
روابط مدار RC
تعیین شرایط اولیه مدار RC
مدار RC در حالت کلی
روش دوم حل مدار RC
مدارهای مرتبه اول RL
پاسخ مدار RL
تععین شرایط اولیه مدار RL
روشهای یافتن پاسخ مدار RL
مدارهای مرتبه اول با دو کلید
مدارهای مرتبه دوم
مدار RLC موازی
مدار RLC سری
فرم کلی معادلات
فرم کلی جواب
پاسخ طبیعی
حالت فوق میرا
حالت میرای بحرانی
حالت زیرمیرا
پاسخ پله مدار RLC
و...
همچنین این فایل آموزشی شامل بیش از 30 مثال حل شده می باشد که می تواند به عنوان یک مرجع آموزشی مناسب مورد استفاده قرار گیرد.
پاورپوینت کامل و جامع با عنوان آموزش مدار های الکتریکی مرتبه اول و دوم (مدارهای RL،RC و RLC) در 111 اسلاید
