سخن اول اینکه عصر حاضر، عصر اطلاعات است ولیکن این امر یک حقیقت غیر قابل انکار است که پیچیدگی، تعدد و فراوانی مسائل این عصر، چنان است که سیستمها و مکانیزمهای سنتی موجود، در حال حاضر کارایی خود را از دست داده و جز با استفاده از سیستمهای رایانهای و تشکیل پایگاههای اطلاعاتی مناسب و بهنگام نمیتوان به مدیریت بهینه فعالیتهای مختلف اندیشید.
امروزه با پیشرفتهای صورت گرفته در علوم رایانهای و تجزیه و تحلیل و تلفیق اطلاعات، شکل تکامل یافتهای از سیستمهای اطلاعات مکانی تحت عنوان سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GiS)بوجود آمدهاند که از مهمترین ویژگیهای متمایز کننده این سیستمها از سایر سیستمهای اطلاعاتی، توانایی تحلیل و تلفیق توام اطلاعات مکانی و توصیفی در آنها میباشد.
سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجموعهای سازمانیافته و متشکل از اجزاء نرمافزار، سختافزار، نیروی متخصص، دادههای مکانی و مدلهای تجزیه و تحلیل اطلاعات میباشد که به منظور جمعآوری،ذخیرهسازی، بازیابی، بهنگامسازی، تجزیه و تحلیل و نمایش اطلاعات مکان مرجع مورد استفاده قرار میگیرند. امروزه سیستمهای اطلاعات جغرافیایی به عنوان سیستمهای حامی تصمیمگیری توسط مدیران در سطوح مختلف مدیریتی و اجرایی، استفاده می شوند.
بخش مطالعاتی GIS وRS در شرکت مهندسان مشاور پارس مختصات جنوب
شرکت مهندسان مشاور پارس مختصات جنوب با توجه به نیاز روز افزون علوم مهندسی، گستردگی حوزه فعالیتهای خود در زمینه نقشهبرداری و انجام مطالعات پایه و همچنین حجم زیاد و متنوع اطلاعات مورد مطالعه برای انجام بهینه وظایف و امور محوله، نیازمند به خدمت درآوردن و استفاده از قابلیتهای GIS در امور مربوط به طرحهای مطالعاتی و اجرایی میباشد. مسلماً استفاده از علم GIS و سنجش از دور در مراحل مختلف مطالعاتی طرحهای شرکت مهندسان مشاور پارس مختصات جنوب، گامی موثر در راه استفاده از فناوریهای اطلاعاتی در شرکتهای مهندسین مشاور در کشور و متحول نمودن روند تولید، تهیه، اخذ، ذخیرهسازی، به هنگامسازی، تحلیل، نمایش و نهایتاًَ مدیریت بهینه فعالیتها خواهد بود.
با توجه به رشد روز افزون کاربردهای GIS و سنجش از دور در شاخه های مختلف مهندسی و لزوم بهرهگیری کشور از آخرین روش توسعه نرمافزاری و سختافزاری، این شرکت به عنوان یکی از متولیان این امر، بخش مطالعاتی GISوRS را با هدف توسعه زیرساختها و تجهیز و بهرهگیری از کارشناسان خبره در ارتباط با توسعه و ایجاد گروهی مجزا که بتواند خود به صورت کارشناسی و تحلیلی طرحهای کاربردی در رابطه با سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS و سنجش از دور را در پروژههای مطالعاتی علوم مختلف وابسته به عوارض زمین در زمینه فیزیوگرافی، هواشناسی و هیدرولوژی، کشاورزی، پوشش گیاهی، خاکشناسی و زمینشناسی، محیط زیست ، فرسایش و رسوب، شبکه زیرساخت شهری از قبیل آب و فاضلاب، برق و گاز و ایجاد بانکهای اطلاعاتی مکانی و .....تعریف و ایجاد نماید.
این شرکت با سازمانها و ادارات مختلف از جمله موارد زیر همکاری داشته است :
- شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران (مجری سدهای بزرگ و نیروگاه های برق آبی وزارت نیرو)
- شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی
- شرکت سهامی آب منطقه ای فارس
- شرکت سهامی آب منطقه ای بوشهر
- شرکت آب و فاضلاب شیراز
- شرکت آب و فاضلاب روستایی بوشهر
- سازمان جهاد کشاورزی استان فارس
- شرکت آب و فاضلاب روستایی استان فارس
- شرکت گاز استان فارس
- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی فارس
- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بوشهر
- اداره کل راه و ترابری استان کهکیلویه و بویراحمد
بخشی عمده از فعالیت من به برپایی پایگاه داده های نرم افزارArcGiS،عیب یابی و ارتقا سیستم،نصبسیستمعاملونرمافزارهایمربوطه،انجام تنظیمات دستی شبکه برای کلاینت هاو سرویسدورهایسیستمهاگذشت که بیشترگزارشی که دردست دارید نیز به این موارد می پردازد. البته کارهای دیگری نیز انجام دادم. مانند مشارکت درخریدسیستم های جدید،مشاوره درمسائل کامپیوتری و نیزIT و همچنین تهیه اینترنت پرسرعت برای شرکت.
البته قصدداشتم که فرصت را غنمیت شمرده و تاجایی که امکان دارد کاربانرم افزارهای مورد استفاده درشرکت چونAutocad،ENVI( برای تفسیر عکس های ماهواره ای )،SewerCad(برنامهایبرایطراحیشبکههایجمعآوریفاضلاببصورتکاربردیکهازسرعتودقتوامکانبازنگریخوبیبرخورداراست)و ... را از کارکنان یادبگیرم که خیلی چنین فرصتی پیش نیامد.
شکل 1- نمایی از مکان کارآموزی
عیبیابیوارتقاءسیستم
به طور کلی مشکلات پیش آمده در سیستم ها به دو دسته سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم می شود که هر بخش را در ادامه توضیح میدهم.
ارتقاء سیستم
برای ارتقاء سیستم، معمولاً به یک سری مشخصات مهم سیستم از جمله نوع مادربورد نوع CPU تحت پشتیبانی و ماژولهای پشتیبانی شده توسط آن مادربورد، از جمله کارت گرافیک و حافظه RAM نیاز است و معمولاً در صورتی سیستم ها را ارتقا می دهیم که از لحاظ کارایی و اقتصادی مقرون به صرفه باشد؛ چون با توجه به پیشرفت سریع فناوری و تولید روزافزون قطعات کامپیوتری جدید،ممکن است بعضی از قطعات با فناوری های قدیمی، در بازار موجود نباشد یا هزینه های گزافی برای تعویض قطعات یا ارتقاسیستم متحمل شویم.
عیب یابی
به طور کلی مشکلات سخت افزاری بر اثر خرابی یا عدم شناسایی قطعات مختلف در سیستم به وجود می آید که شایع ترین آنها عدم ارتباط بین قطعات می باشد یا به علت مشکلات نرم افزاری که در سیستم عامل رخ می دهد، هستند که شایعترین آنها عبارتند از:
- روشن نشدن سیستم که به دلیل قطع کابل برق یا خرابی منبع تغذیه می باشد.
- عدم وجود تصویر روی مانیتور که عمدتاًناشی از قطع کابل یا مشکلات کارت گرافیک می باشد.
- صدای بوق ممتد و بالا نیامدن سیستم که ناشی از عدم اتصال صحیح قطعات یا خرابی قطعات می باشد.
- بالا نیامدن سیستم عامل که به مشکلات ناشی از RAM و HARD سیستم باز می گردد.
- عدم شناسایی CD/DVD-Drive که با تنظیمات جامپرها راه اندازی می شود.
- ریست شدن های مداوم سیستم که علتهایی از جمله عدم کارکرد یا صدای زیاد فن CPU و یا خرابی در خازنهای مادر بورد می باشد.
- بالا نیامدن و یا طولانی شدن زمان بارگذاری ویندوز به دلیل ویروسی شدن یا خراب شدن فایل های بوت سیتم ها.
- نصب و پاک کردن های ناقص و مکرر برنامه،که باعث اجرا نشدن نرم افزار های دیگری می شود.
- مشکل در نصب نرم افزار ها که با نصب پیشنیاز آنها همانند .NetFramworkروی سیستم عامل مرتفع می گردد یا به علت قانونی نبودن سیستم عامل یا نرم افزار مشکلاتی پیش می آید که آنها را به اصطلاح می توان قانونی (کرک) نمود و مشکل را رفع کرد.
- انجام به روز رسانی نرم افزار های امنیتی که غالبا به روش های غیر معمول انجام میپذیرد.
- عدم ارتباط با شبکه محلی انجام و به روز رسانی تنظیمات شبکه به صورت دستی روی سیستم عامل.
و ....
نصب سیستم عامل و نرم افزار های مربوطه
بیشتر سیستم های این شرکت به دلیل سازگاریبرنامه های کابردی آن نظیر نرم افزار ArcGiS با ویندوز ایکس پی (WindowsXP)، از این سیتم عامل استفاده می کردند. که مرحله نصبی در حدود 30 تا 40 دقیقه دارد و به علت خارج از حوصله بودن این مطلب از شرح آن میپرهیزم. در ادامه به انجام کارهایی که بعد از نصب ویندوز روی هر سیستم انجام می پذیرد پرداخته می شود.
- افزودن زبان فارسی برای ویندوز
پس از عوض کردن و نصب سیستم عامل ویندوز XPSP3 زبان فارسی را نصب کردیم. برای افزودن زبان فارسی به سیستم به قسمت Controlpanelرفته،سپسروی گزینه Region and Languageدبل کلیک کرده و از تب Languageزبان فارسی را اضافه می کنیم.
- ایجاداکانتمحدودبرایکاربران
پس از افزودن زبان فارسی، به ایجاد اکانت های کاربری محدود برای کاربران پرداخته شد.
برای این کار به قسمت control panelرفته،سپسروی گزینه User Accountsدبل کلیک کرده و سپس از پنجره باز شده روی گزینه Creat a New Accountکلیک می کنیم و نامی را برای کاربر انتخاب نموده و پس از Next کردن تیک گزینه Limited را در قسمت Pick an Account Type را می زنیم تایکحسابکاربریبادسترسیمحدود (ازجملهمحدودیتها: نصبوحذفنرمافزارودیگرتغیراتاساسیدرسیستمعامل) ایجادشودتادراختیارکاربرانقرارگیرد.برایجلوگیریازدسترسیکاربرانبهحسابمدیرسیستمحتمابایدرویآنپسوردگذاشتهشود.
- نصبنرمافزارهایموردنیاز
در این بخش نصب نرم افزار های مورد نیاز هر سیستم با توجه به کاربرد های آن انجام می شد.
برای اکثر سیستم ها نرم افزارهایMicrosoft Office، Flash Player،ArcGiS (برای تهیه انواع نقشه ها در موضوعات مختلف علمی و درزمینهسیستمهایاطلاعاتجغرافیایی که در ادامه، آن را به تفصیل شرح خواهم داد) و همچنین نرم افزارهای ModSlow (کاربرد در زمینه آبهای زیرزمینی)،MicroStation(کاربرد در زمینه سیستم های اطلاعات جغرافیایی)،Surfer (برای ترسیم نقشه ها)،AutoCad (برای نقشه کشی)، SewerCad (برای طراحیشبکههایجمعآوریفاضلاببه صورتکاربردیکهازسرعتودقتوامکانبازنگریخوبیبرخورداراست) ، SMADA (کاربرد در کارهای آماری)، Hecras (در زمینه هیدرولوژی) و ... را نصب کردیم.
از جمله نرم افزارهایی که روی تمام سیستم ها نصب میشد نرم افزار Net Support بود که در سیستم های بخش کامپیوتر نصب میشد که این نرم افزار روی تمامی سیستم ها به صورت Client (Student) ودر سیستم استاد به صورت Server (Teacher) نصب می شود.
انجام تنظیمات دستی شبکه برای کلاینت ها
سیستمیکهروی آن بهتازگیویندوزنصبشده است،برایاتصالبهشبکهمحلی ، احتیاجبهیکسریتنظیماترویکانکشنکارتشبکهخوددارد.
ب
کارآموزی و پروژه-در شرکت نرم افزار پارس شمال -در قالبdocx - در 60 صفحه
