بطور کلی هر چیزی که ورود و خروج چیز دیگری را کنترل کند میتوان یک سوپاپ تلقی شود. به عنوان مثال میتوان درهای ورودی خودکار در فروشگاههای بزرگ نام برد.
ریشه لغوی
سوپاپ یک کلمه فرانسوی (Soupape) است که در زبان ما به همان شکل اصلی استعمال میگردد. معنی دقیق آن دریچه است. لیکن معنی رایج آن عبارت است از یکی از قطعات موتور که روی سیلندر موتور قرار میگیرد و ورود هوا و خروج دود را کنترل میکند. البته در مواردی به دریچههای موجود در تلمبههای آب نیز اطلاق میگردد.
دید کلی
هنگامی که فردی قصد ورود به فروشگاه یا خروج از آنجا را داشته باشد باز میشود و در زمانهای دیگر بسته میماند. لازم به ذکر است که سوپاپ برای باز و بسته شدن نظم خاصی پیروی میکنند (در مثال مذکور عامل نظم دهنده ورود و خروخ افراد میباشد). همانگونه که میدانید موتوهای احتراقی جهت تولید قدرت میبایست بتوانند مواد سوختنی را بسوزانند و این کار را در سیلندر موتور انجام میدهند. و بدیهی است که برای انجام عمل سوختن به سه چیز نیاز است. ماده سوختنی ، حرارت و اکسیژن.
بنابراین میبایست هر موتور (سیلندرهای موتور) با هوای بیرون در ارتباط باشد تا بتواند اکسیژن هوا را دریافت کند و پس از احتراق گازهای حاصل از احتراق را (که عمدتا آب و دیاکسید کربن است) به هوا برگرداند. از طرف دیگر چون تولید قدرت در موتور بدین شکل است که ابتدا میبایست گاز وارد شده متراکم سازند و پس از تراکم آن در مرحله انفجار حرکت مولکولهای گاز محترق شده را به حرکت جنبشی پیستون تبدیل نمایند لازم است که محیط انجام این فعالیت (سیلندر) کاملا بسته بود. و با محیط بیرون هیچ ارتباطی نداشته باشد بنابراین از سوپاپها استفاده میشود تا در زمانهای مناسب ارتباط میان سیلندر و محیط بیرون را قطع یا وصل نمایند.
انواع سوپاپها
- سوپاپ هوا : از لحاظ اندازه مقداری بزرگتر از سوپاپ دور است و در دمای پایینتری کار میکند.
- سوپاپ دود : به علت تماس مداوم با احتراق یا گازها داغ ناشی از احتراق دمای بالاتری دارد. و البته از لحاظ اندازه هم کوچکتر است.
ساختمان سوپاپ
سوپاپهای متداول امروزی معمولا از نوع سوپاپ قارچی شکل یا پایهدار میباشند. این سوپاپها شامل یک ساقه (که به مشابه ساقه قارچ است) و یک سه تخت و پهن (که مشابه کلاهک قارچ) میباشند. همچنین سه سوپاپ دارای یک لبه مورب است که وجه نامیده میشود. همچنین محل قراررگیری سوپاپ که در سرسیلندر و یا خود سیلندر قرار دارد نیز دارای یک لبه به نام نشیمنگاه است.
در انتهای دیگر سوپاپ یعنی بر روی ساقه آن یک یا گاهاً دو فنر قوی قرار دارد که بوسیله یک نگهدارنده و دو عدد خار به انتهای سوپاپ محکم شدهاند. فنر سوپاپ موجب میگردد تا وجه سوپاپ بر روی نشیمنگاه سوپاپ محکم نگهداشته شده و بدین ترتیب از هر گونه نشتی در زمانهای تراکم و قدرت جلوگیری شود. زاویه رایج برای وجه و نشیمنگاه سوپاپ 45 درجه است. اما برای سوپاپهای هوا گاهی از زاویه 30 درجه نیز استفاده میشود.
مواد ساختمانی و ترکیبات سوپاپ
از آنجایی که سوپاپها در مقابل حرارات زیادی قرار گرفته و با سرعت زیادی کار میکنند در معرض فشار و فرسودگی قابل ملاحظهای قرار دارند، بدیهی است که سوپاپ تخلیه گازهای ناشی از احتراق ، داغتر از سوپاپ تنفس میشود، زیرا تقریبا در معرض یک شعله مداوم قرار دارد. در حقیقت در شرایطی که موتور زیر بار قرار میگیرد، حرارت آن ممکن است آنقدر بالا رود که سوپاپ به رنگ قرمز کدر درآید.
به منظور ایجاد مقاومت در مقابل شکستگی ، زنگ زدگی ، تاب برداشتن و فرسودگی سریع ، سوپاپهای تخلیه از آلیاژ فولاد مخصوصی ساخته میشوند که دارای مقادیر نسبتا
شامل 27 صفحه فایل WORD قابل ویرایش
دانلود مقاله سوپاپ چیست