در این مقاله سعی شده روش ارزیابی بالینی و پاراکلینیکی و تدابیر درمانی در مورد بیمارانی که صرفاً به دلیل تروما به سر پذیرش اورژانس گردیده اند توضیح داده شود.
قبل از توضیح اصلی بحث، لازم است که مختصری در مورد ارزیابی سطح هوشیاری، بررسی مردمک ها و معاینات نرولوژیک لازم در مورد بیماران مبتلا به ضربه به سر توضیح داده شود.
ارزیابی سطح هوشیاری: بهترین و پذیرفته شده ترین روش ارزیابی سطح هوشیاری استفاده از
Glasgow Coma Scale (GCS) است که در این روش سه مؤلفه 1) بهترین وضعیت بازکردن چشم ها در برابر محرک 2) بهترین پاسخ حرکتی و 3) بهترین پاسخ کلامی بررسی و به آن نمره ای داده میشود.
ارزیابی سطح هوشیاری به روش (GCS) Gloasgow Coma Scale
بهترین وضعیت بازکردن چشم ها در برابر محرک
نمره
بهترین پاسخ کلامی
نمره
بهترین پاسخ حرکتی
نمره
خود به خود
4
مناسب و صحیح
5
اجرای دقیق درخواست
6
با صدا
3
عدم درک مکان و زمان
4
پاسخ موضعی
5
با درد
2
جملات نامناسب و بی ربط
3
پاسخ پس کشیدن
4
بدون پاسخ
1
فقط به صورت اصوات نامفهوم
2
وضعیت فلکسور (decorticate)
3
بدون پاسخ
1
وضعیت اکستانسور
(decerebrate)
2
بدون پاسخ
1
حداقل GCS = 3
حداکثر = GCS 15
کوما GCS 8
بر مبنای این معیار ترومای سر به 3 دسته تقسیم می شود.
1) Mild Head Trauma که در این حالت مقدار GCS 13 بوده و در آن میزان نیاز به کرانیوتومی 3% و میزان مرگ و میر % 6/0- 0 است.
2) Moderated Head Trauma که در این حالت مقدار GCS 9 تا 12 بوده و در آن میزان نیاز به کرانیوتومی 9% و میزان مرگ و میر حدود 4 % خواهد بود.
3) Sever Head Trauma که مقدار GCS 8 بوده و در آن میزان نیاز به کرانیوتومی 19% و میزان مرگ و میر تا 40% است.
و بر این روش کوما زمانی اطلاق میشود که بیمار فاقد پاسخ کلامی ، بدون باز کردن چشم ها و عدم پیروی از دستورات باشد (GCS 8 )
نکته بسیار مهم این است که تغییرات GCS در ارزیابی ضایعات مغزی و سیر آن و اتخاذ تدابیر درمانی بسیار حائز اهمیت است و در تمامی بیماران با اختلال هوشیاری یا ترومای شدید سر در 24 ساعت اول هر 10-30 دقیقه تعیین و ثبت شود (تغییر GCS حتی به میزان 1 یا 2 نمره نیازمند برررسی و ارزیابی مجدد بطور اورژانس است).
بررسی مردمک ها : پس از ارزیابی سطح هوشیاری بایستی شکل، اندازه و رفلکس مردمک ها مورد بررسی قرار گیرد و بسیار مهم است که بدانیم زمانی اندازه و رفلکس مردمک ها تغییر خواهد کرد و غیر طبیعی می گردد که یا در اثر ضایعات فضاگیری نظیر هماتوم داخل جمجمهای و یا در اثر ضایعات منتشر نظیر خونریزی داخل ساقه مغز، فعالیت ساقه مغز (مراکز اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک چشم) مختل شده باشد و چون اکثر ضایعات فضاگیر قابل عمل و درمان هستند لذا شناخت آنها حیاتی است. در معاینة مردمک ها یکی از حالات زیر ممکن است وجود داشته باشد.
شامل 11 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله ارزیابی بالینی و پاراکلینیکی ترومای سر و تدابیر درمانی