دانلود مقاله ذرت

اختصاصی از فایلکو دانلود مقاله ذرت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقدمه
ذرت یکی از غلات گرمسیری و از خانواده گندمیان (گرامینه) است. ذرت نوعی گیاه علفی یک ساله است که با تئوسنت (Teosinte) و تریپساکوم (Tripsacum spp) خویشاوند است. تئوسنت نوعی علف هرز یک ساله است که از لحاظ خویشاوندی در مقایسه با تریپساکوم به ذرت نزدیک تر می باشد. گیاه شناسان اعتقاد دارند که ذرت، در نتیجه ی دو رگ گیری بین یک گیاه نا شناخته از خانواده ی گندمیان و تئوسنت به وجود آمده است.
گیاه ذرت، تنها غله ایست که در کشور مکزیک و گواتمالا تکامل یافته است. ذرت پرمحصول ترین غله دنیا به حساب می آید و از لحاظ مقدار تولید، پس از گندم و برنج قرار می گیرد. امروزه ذرت در تغذیه بسیاری از مردمان دنیا نقش اساسی دارد.
ذرت گیاه تک لپه ای ساقه بلندی است. برگ های آن به طور متناوب و به صورت افتاده در دو طرف ساقه قرار گرفته اند. زاویه بین برگ و ساقه، 90 درجه می باشد.
در اوایل رشد گیاه، بعضی از یاخته های موجود در بخش بالایی ساقه اصلی ذرت از شاخه های فرعی متمایز می شود. در انتهای این شاخه ها، عضوی به نام بلال به وجود می آید که در واقع، گل ماده گیاه ذرت است. این شاخه ها، میان گره های بسیار کوتاهی دارند که از این گره ها، برگ های تغییر شکل یافته ای به وجود می آید که هم دیگر و بلال را می پوشانند. بیرونی ترین این برگ ها، برگی است کامل که غلاف، زبانک، گوشواره و پهنک دارد. اما برگ های زیرین غیر کاملند.
موقعی که ارتفاع ساقه ذرت به 80 تا 120 سانتی متر رسید، کلاله های ابریشم مانند یا کاکل ذرت به تعداد دانه های ذرت موجود در بلال، نمایان می شوند.
تولید کننده ها
کشورهای عمده تولید کننده ی ذرت عبارتند از: ایالات متحده آمریکا، اروپای شرقی (به ویژه یوگسلاوی و رومانی)، روسیه، ایتالیا، جلگه های شمالی چین، شمال شرقی آرژانتین، جنوب شرق برزیل و آفریقای جنوبی. ایالات متحده آمریکا و آرژانتین بزرگترین کشورهای صادرکننده و ژاپن و اروپای غربی، بزرگترین واردکنندگان این غله به حساب می آیند.
در ایران ذرت معمولاً در گرگان و گنبد، خوزستان، کرمانشاه، خراسان، گیلان و مازندران تولید می گردد.
تاریخچه
بررسی های باستان شناسی و فسیل شناسی گیاهی نشان می دهد که ذرت پیوسته به صورت یک گیاه زراعی عمده تقریباً از 5000 سال پیش در مکزیک و گواتمالا کشت می شده است و بومی این نواحی است.
کریستف کلمب، یک سال پس از ورود به قاره آمریکا، در سال 1493م بذر ذرت را با خود به اسپانیا برد. این گیاه به دلیل بالا بودن عمل کردش از آنجا به پرتقال و سپس به دیگر کشورهای اروپایی برده شد. از آنجا هم این گیاه به قاره آفریقا و تعدادی از کشورهای آسیایی از جمله هند و ژاپن راه یافت.
انواع ذرت
ذرت نژادهای متعددی دارد که این ویژگی ها بر اساس ویژگی های بافت آندوسپرم دانه طبقه بندی می شوند:
ذرت بو داده: نوعی ذرت است که احتمالاً بر اثر موتاسیون به وجود آمده است. پریکارپ (خارجی تری لایه دانه) آن نازک است که این صفت برای تولید ذرت شیرین با پوست لطیف مناسب است. در این نوع ذرت، لایه ی ضخیمی از آندوسپرم سخت، آندوسپرم نشاسته ای را در بر گرفته است. دانه های نشاسته ی آندوسپرم این نوع ذرت نسبت به انواع دیگر، رطوبت بیشتری دارند که در موقع حرارت دادن، منبسط شده و تبدیل به بخار می شوند. بخار آب حاصل شده درون دانه نمی تواند به راحتی از لایه ی بیرونی سخت آندوسپرم خارج شود. به ناچار فشار زیادی به این لایه وارد می آورد و دانه را منفجر نموده و دانه پف می کند.
این ذرت معمولاً برای تهیه ی پاپ کورن یا ذرت بو داده مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین میزان رطوبت دانه برای حداکثر پف کردن، 14 درصد می باشد.
ذرت سخت: تمام آندوسپرم این نوع ذرت که در مرکز دانه می باشد، با لایه ی سختی از آندوسپرم پوشیده شده است. دانه های رسیده این نوع ذرت، گرد، صاف و کهربایی هستند. دوره ی رشد آنها هم 80 تا 100 روز است. بلال های به دست آمده باریک بوده و تقریباً 8 ردیف دانه دارد.
ذرت دندان اسبی: این نوع ذرت دارای مخلوطی از نشاسته ی نرم و سخت می باشد. آن قسمت آندوسپرم که دارای نشاسته سخت است، پروتئین بیشتری دارد. این نوع ذرت معمولاً در نواحی ذرت خیز ایالات متحده آمریکا به عمل می آید. بلال ذرت دندان اسبی نسبتاً بزرگ بوده و 16 تا 30 ردیف دانه دارد. از خصوصیات ظاهری دانه آن، می توان به وجود نقطه ای فرو رفته در طرف تاج دانه اشاره نمود که به دلیل خشک شدن آندوسپرم نشاسته ای به وجود می آید.
ذرت نرم یا آردی: بخش عمده آندوسپرم این نوع ذرت، نشاسته است. تنها لایه نازکی از آندوسپرم سخت این نشاسته را در بر می گیرد. دانه های آن بر خلاف نوع دندان اسبی فرو رفتگی ندارد. این ذرت تنها به دلیل این که به رنگ های مختلف یافت می شود، برای تزئین غذاها از آن استفاده می شود. همچنین چون آندوسپرم آن نرم است، می توان به همان شکل و بدون خرد و له کردن آن، در تغذیه دام به کار برده شود.
ذرت شیرین: آندوسپرم این نوع ذرت شیرین، قندی و براق بوده و بر خلاف آندوسپرم ذرت های دیگر، حالت نشاسته ای ندارد. پریکارپ آن نازک بوده که در زمان رسیدن دانه، مواد قندی آن به نشاسته و سپس به دکسترین تبدیل می شود. ذرت شیرین انواع مختلفی دارد که به صورت تازه، کنسرو شده و منجمد مورد مصرف قرار می گیرد.
ذرت مومی: آندوسپرم ذرت مومی ظاهراً به شکل موم می باشد. بر خلاف ذرت های دیگر که نشاسته آندوسپرم آنها 71 تا 72 درصد آمیلوپکتین و 28 تا 29 درصد آمیلوز دارد، آندوسپرم ذرت مومی تماماً از آمیلوپکتین تشکیل شده که حالت چسبنده ای دارد و نرم هم هست. ذرت مومی جدا از مصرف خوراکی، در صنایع چسب سازی هم استفاده می شود.

شرایط لازم برای رشد گیاه
دما
ذرت با وجود آن که یک گیاه گرمسیری است، نمی تواند آب و هوای بسیار گرم را تحمل کند. مناسب ترین محیط برای کشت آن، ناحیه ایست که دمای آن دست کم به مدت 3 تا 4 ماه متوالی، 21 تا 32 درجه سانتی گراد باشد. در صورتی که دمای اواسط تابستان ناحیه کشت ذرت، کمتر از 18 درجه سانتی گراد باشد یا میانگین دمای تابستان کمتر از 13 درجه باشد، میزان رشد گیاه کاهش یافته و در صورت طولانی شدن کاهش دما، کشت ذرت غیر ممکن خواهد بود.
آب
معمولاً در مراحل گسترش برگ ها، گرده افشانی و تشکیل دانه که اغلب در ماه های گرم تابستان صورت می پذیرد، گیاه ذرت به آب زیادی نیاز دارد. تعداد دفعات آبیاری تحت تأثیر خاک، آب و هوا و... قرار دارد که بین 2 تا 15 بار متغیر است. زراعت ذرت در مناطقی که بارندگی سالیانه 250 تا 2500 میلیمتر دارند به صورت دیم هم امکان پذیر می باشد.
خاک
میزان عملکرد ذرت در خاک های عمیق، حاصلخیز و زهکش دار با بافت متوسط بیشتر است. ذرت نسبت به کمبود اکسیژن که ناشی از رطوبت یا وجود لایه های فشرده زیرزمینی می باشد، بسیار حساس است. همچنین ذرت قادر است در خاک هایی با پ.هاش 5/5 تا 8 هم رشد نماید. البته پ.هاش مناسب برای آن 6 می باشد. پ.هاش کمتر از 6 معمولاً میزان جذب کلسیم را در گیاه کاهش می دهد.
زمان کاشت ذرت
بهترین زمان برای کاشت ذرت، زمانی است که دمای خاک در عمق 7 تا 8 سانتی متری به مدت 3 تا 4 روز متوالی در فصل بهار، تقریباً 13 درجه سانتی گراد باشد. اگر کشاورز قادر نیست که دمای خاک را اندازه گیری نماید، می تواند از میانگین دمای هوا در ساعت 7 صبح و 12 ظهر استفاده کند.
کود
کود شیمیایی، به ویژه کودهایی که دارای نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و گوگرد و همچنین، منگنز، آهن، روی و مولیبدن باشند برای بالا بردن سطح تولید ذرت بسیار ضروری هستند. مناسب ترین زمان برای استفاده از کود، در بهار و قبل از بذرکاری یا هم زمان با آن است. بهترین روش برای ریختن کود، به فاصله 5 سانتی از بذر و به عمق 3 تا 5 سانتی متری از بذر می باشد.
استفاده از کودهای نیتروژن دار در افزایش میزان پروتئین دانه ذرت، تأثیر دارد. البته مصرف بیش از حد این نوع کود می تواند سبب دیر رسی، نازک و دراز شدن فوق العاده ی ساقه گیاه و همچنین مصرف زیاد آب توسط گیاه شود. اوره، آمونیوم نیترات، آمونیوم سولفات و آمونویم فسفات، از منابع مختلف کود های نیتروژن دار هستند. از مجموع کل نیتروژن جذب شده توسط گیاه، 50 درصد آن در دانه ذخیره می شود. کمبود نیتروژن با کوچکی و ضعیف بودن بوته ها و زردی برگ ها همراه است.
کمبود کودهای فسفردار، زمان تولید کلاله های ابریشم مانند و همچنین رسیدن محصول را به تأخیر می اندازند. به علاوه، کمبود این کودها می تواند باعث بنفش رنگ شدن برگ ها و ساقه های جوان گیاه شود و یا سبب شود که اندازه ی دانه های ذرت روی بلال یک نواخت نباشد.
در کشت ذرت، بر خلاف دیگر غلات از کود دامی هم استفاده می کنند. البته ذرت تمام عناصر غذایی موجود در کودهای دامی را مصرف نمی کند.
برداشت محصول
برای برداشت محصول، رطوبت دانه باید بین 20 تا 25 درصد باشد. اگر قرار باشد که محصول برداشت شده را مورد مصرف دام قرار دهند، ذرت را می توان با رطوبت 25 تا 28 درصد هم برداشت کرد. امروزه برداشت بلال را با دستگاه های بلال چین و همچنین جدا نمودن دانه های ذرت را از بلال، با دستگاه دانه کن انجام می دهند. دستگاه بلال چین، بلال ها را از بوته می چیند و غلاف های آن را جدا می کند. دستگاه دانه کن هم دانه های ذرت را از بلال جدا می نماید.
برای انبار کردن دانه های بلال، باید رطوبت آنها را به 17 درصد رساند. دمای انبار نباید بیش از 10 درجه سانتی گراد باشد. البته دانه های با رطوبت بیش از 17 درصد را می توان در دماهای بالاتر هم نگهداری نمود.
موارد استفاده از ذرت
دانه ذرت به رنگ سفید، زرد یا مخلوطی از این دو یافت می شود. خوراک هایی که با ذرت سفید تهیه می شوند، معمولاً مرغوب ترند.
دانه ذرت دارای سه بخش آندوسپرم، گیاهک و پریکارپ است. بخش آندوسپرم عمدتاً از نشاسته (آمیلوز 78 درصد و آمیلوپکتین 22 درصد) تشکیل شده که علاوه بر مصارف غذایی برای مقاصد دیگر هم استفاده می شود.
پروتئین موجود در دانه به عوامل مختلفی از جمله محیط، نوع گیاه و شرایط کشت و زراعت بستگی دارد و بین 8 تا 15 درصد متغیر است. پروتئین عمده ذرت زئین می باشد که دارای اسید آمینه تریپتوفان و لیسین است که نقش مهمی در تغذیه انسان ایفا می کنند. پروتئین ذرت گلوتن نداشته و نمی تواند حالت چسبنده به وجود آورد. بنابراین، نان حاصل از آن از خمیری تهیه می شود که ورنیامده است. میزان روغن دانه ذرت، 4 درصد بوده که بیشتر در گیاهک قرار دارد.
از گیاه ذرت استفاده های مختلفی می کنند. در تهیه ی غذاهای مخصوص صبحانه، ذرت کنسرو شده و منجمد (معمولاً ذرت شیرین)، شیره ذرت، روغن، سس مایونز، مارگارین و همچنین در ساخت لوازم آرایشی بهداشتی از ذرت استفاده می نمایند. در کشورهای پیشرفته، بخش عمده ذرت تولیدی به عنوان خوراک دام مورد مصرف قرار می گیرد. از آسیاب نمودن دانه ذرت، آرد ذرت تهیه می کنند که خود در تهیه ی غذاهای مختلف به کار می رود.
از ساقه و برگ های ذرت در صنایع کاغذ و مقوا سازی و همچنین تولید کاغذ دیواری استفاده می کنند. از آرد ذرت در تولید چسب، صابون و از نشاسته ی آن در صنایع رنگرزی، دارو سازی، مرکب سازی و پلاستیک سازی و همچنین تولید کاغذ روغنی و انواع کف پوش استفاده می نمایند.
آفات و بیماری های ذرت
از بیماری های مهم گیاه ذرت، سیاهک معمولی ذرت و سیاهک خوشه یا بلال ذرت می باشد. عامل این دو بیماری به ترتیب،U.maydis و Sphacelotheca reiliana می باشند. بیماری سیاهک معمولی، برگ ها و ساقه ها را آلوده نموده و سیاهک بلال ذرت، گل ماده یا بلال را آلوده نموده و توده ای از اسپورهای قارچ را جانشین بافت های سالم گیاه می کند.
بیماری های عمده برگ ذرت عبارتند از: زنگ برگ و پژمردگی باکتریایی. پوسیدگی دانه، خوشه، ریشه و ساقه هم از بیماری های قارچی هستند که به ندرت دیده می شوند. ضدعفونی نمودن بذر ذرت با تیزام، ارتوساید و ارازان در کنترل این بیماری ها مفیدند.
بیماری‌های ذرت بطور کلی به طبقات زیر گروه‌بندی می‌شوند:
• پوسیدگی‌های بذر و مرگ ماهیچه
• بیماری‌های شاخ و برگ
• پوسیدگی‌های ساقه و ریشه و پژمردگی‌های گیاه
• پوسیدگی‌های خوشه ماده و چوب بلال
• بیماری‌های انباری و اختلالاتی که در دانه بوجود می‌آید.
1. بیماری‌های ذرت در دوره اولیه رشد (Seedling stage)
نام بیماری:
پوسیدگی‌های بذر (Seed rots)‌ و مرگ ماهیچه (Seedling blights)
علائم بیماری: کاهش تراکم بوته در هکتار و تنک به نظر رسیدن مزرعه، رشد ناجور و تکه تکه که به علت خفگی بوته‌ها (مرگ ماهیچه) قبل و بعد از ظهور گیاهچه در سطح خاک می‌باشد. زخم‌های فرورفته‌ قهوه‌ای رنگ روی مزوکوتیل، بی‌رنگ شدن و آب سوختگی قسمت‌هایی از طوقه گیاه. پژمردگی گیاهچه‌، رشد و ظاهرشدن عامل بیماری روی قسمت‌های خارجی و پوسیده.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Rhizoctonia Spp., Cephalosporiuym acremonium, Fusariummonilifprme,
Pythium species (P.irregulae, P.debaryanum, P.ultimum, etc.), Penicillium oxalicum, Aspergillus Spp.
از عوامل بیماری‌زای فوق، یکی یا تمام آنها ممکن است در تمام نواحی ذرت‌خیز جهان باشد.
مبارزه: مصرف قارچ‌کش‌ها مثل تیرام یا کاپتان به نسبت 5/2 در هزار. انتخاب بذور گواهی شده، سالم. حذف بذوری که خراشیده و پوسته پوسته شده‌اند، اندوپریکارپ یا لایه برون بر آنها صدمه دیده است. خودداری از کاشت بذور سبک و پوک.

2. بیماری‌های شاخ و برگ:
نام بیماری:
(Northern leaf blight) Turcicum leaf blight
علائم بیماری: ظاهر شدن زخم‌های باریک و کشیده دوکی یا بیضی شکل که به رنگ قهوه‌ای یا سبز متمایل به خاکستری می‌باشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Setosphaeria turcica, Exserophilum (Helminthosporium) turcium‌ پخش و انتشار در تمام نقاط جهان.
مبارزه: کاشت هیبریدها و کمپوزیت‌های مقاوم از جمله: Ganga 101, Deccan, Ganga 5, Kisan, Deccan 101, Jawahar
استفاده مستقیم از قارچ‌کش‌های (زینب، دیتان ـ ام ـ 45) به صورت 3-4 سم‌پاشی برگی از موقعی که ذرت‌ها در حدود 50 سانتیمتر ارتفاع دارند تا موقع تشکیل خوشه ماده.
نام بیماری:
(Southern leaf blight) Maydis leaf blight
علائم بیماری: ظاهرشدن خطوط موازی و هم جهت به رنگ متمایل به خاکستری، همچنین زخم‌های لوزی شکل که دارای حاشیه نامنظم 5/0 تا 5/1 سانتیمتری یا بیشتر می‌باشند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: (Helminthosporium Maydis) Cochliobolus heterostrophus که در تمام سطح جهان پخش است.
نام بیماری: سفیدک‌های دروغی یا داخلی (Downy mildews) که به وسیله قارچ‌های Peronosclerospora بوجود می‌آیند.
علائم بیماری: برگ‌ها به صورت نواری و خط زرد شده (کلروز) و در شرایطی که بیماری پیشرفت دارد، رشد متوقف می‌شود و قسمت‌های آلوده به بیماری زبرو خشبی و کم رشد شده و به رنگ مایل به سفید دیده می‌شوند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Peronosclerospora philippinensis (در فیلیپین، هندوستان و چند کشور دیگر).
P.maydis (اندونزی، زئیر و سومالی)
P.sacchari (تایوان، استرالیا، هندوستان و گینه جدید)
P.sorghi (هندوستان، آمریکا، فلسطین اشغالی، تایلند و خیلی از کشورهای دیگر).
مبارزه: قارچ‌کش‌ها بر روی این بیماری موثر نیستند. تنها روش ممکن کاشت ارقام مقاوم می‌باشد. فیلیپین و تایوان، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای در تشخیص و تعیین ژن‌های مقاوم داشته‌اند. ضدعفونی کردن بذر با Ridomil به نسبت 4 گرم برای هر کیلوگرم بذر جهت پیشگیری از آلودگی به بیماری موثر است.

نام بیماری: سفیدک دروغی یا داخلی (Downy mildews) که به وسیله قارچ Sclerophthora بوجود می‌آید.
علائم بیماری: تشکیل نوارهای زرد رنگ با حاشیه کاملاً مشخص که به تدریج به رنگ زرد کاهی تا قهوه‌ای روشن درآمده و بطور آشکار به وسیله رگبرگ‌ها محدود می‌شوند. اندام‌های قارچ، عامل بیماری بطور غیرمحسوسی در محل نوارها دیده می‌شوند.
عامل بیمار و مناطق انتشار: هندوستان، احتمالاً نپال و پاکستان.
مبارزه: کاشت ارقام مقاوم، هیبرید Ganga 5‌ و کمپوزیت‌های Kisan‌ و Jawahar‌ که در هندوستان وجود دارند، در مقابل این بیماری مقاوم هستند.
نام بیماری:
Crazy top
علائم بیماری: بدشکل شدن قسمت‌های رویشی (Vegetative) ‌و زایشی گیاه که رشد گیاه را متوقف می‌کند. گیاهان آلوده و بیمار، بلال‌های نارس و ناقص که تعداد کمی دانه داشته و یا اصولاً دانه ندارند، تولید می‌کنند.
عامل بیماری: Sclerophthora macrospore
‌مبارزه: این بیماری در نواحی که زمین زهکشی مناسبی ندارد، شدت می‌یابد. لذا زهکشی مناسب جهت کاشت خسارت بیماری ضرورت دارد. اگرچه بیماری از طریق بذر می‌تواند منتقل شود، ولی امکان انتشار بیماری از طریق بذر محدود است.
3. زنگ‌ها:
نام بیماری:
زنگ معمولی ذرت Common rust
علائم بیماری: تاول‌های تخم‌مرغی شکل که رنگ آنها قهوه‌ای دارچینی بوده و در هر دو سطح برگ به طور پراکنده مشاهده می‌شوند. این تاول‌ها در موقع رسیدن محصول به علت تشکیل شدن تلوتوسپورها به رنگ قهوه‌ای متمایل به سیاه درمی‌آیند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Puccinia sorghi، میزبان واسط. عامل این بیماری، ترشک می‌باشد. انتشار آن در تمام جهان است.
مبارزه: تنها ژن مقاوم در رقم Cuzco مربوط به کشور پرو، موجود و گزارش شده است.
نام بیماری:
Southern corn rust
علائم بیماری: سورهای اوردو در پشت و روی برگ‌ها بوجود می‌آیند، ولی فراوان‌ترین آنها در سطح فوقانی برگ بیشتر می‌باشد و اکثراً گرد و کوچک هستند. سورهای تلوتو باریک و کشیده بوده و از ایپدرم پوشیده شده‌اند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Puccinia polysora (آمریکای جنوبی و شمالی، آفریقا، همچنین در کشورهای آسیایی مثل تایلند و فیلیپین).
مبارزه: کاشت ارقام مقاوم و رعایت اصول و مقررات قرنطینه‌ای.
نام بیماری:
Tropical corn rust
علائم بیماری: تاول‌های اوردو در روی سطح برگ بوجود می‌آیند. سورهای تلوتو به رنگ قهوه‌ای شکلاتی بوده که سورهای اوردو را احاطه کرده‌اند و در زیر بشره برگ باقیمانده‌اند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Physopella zeae (نیم کرده غربی، آمریکا، مکزیک و ..)
مبارزه: این بیماری اهمیت زیادی نداشته و از نظر اقتصادی مبارزه با آن مقرون به صرفه نمی‌باشد.
نام بیماری:
Brown spot
علائم بیماری: زخم‌های کوچکی که رنگ آنها متمایل به زرد بوده و بعد به رنگ قهوه‌ای تبدیل می‌شوند. بر روی پهنک و غلاف برگ و قسمتی از ساقه که نزدیک پایه برگ‌هاست، ظاهر می‌گردند. ساقه‌ها نیز در محل گره‌ها آلوده شده و در شرایط آلودگی شدید از این محل می‌شکنند.
عامل بیماری و مناطق انتشار: Physoderma maydis که در بعضی از کشورهای جهان وجود دارد.
مبارزه: بین لاین‌های خالص از نظر مقاومت به این بیماری تفاوت‌هایی وجود دارد. ارقام Hunius, Phil DMRI در برابر این بیماری از خود مقاومت نشان داده‌اند.
نام بیماری:
Curvularia leaf spot

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   19 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید