آسفالت گرم یا بتن آسفالتی، ترکیبی از مصالح سنگی مرغوب دانه‌بندی شده و قیر خالص است که بر حسب نوع قیر مصرفی و دانه‌بندی مصالح در درجه حرارت 80 الی 170 درجه سانتیگراد در کارخانه تهیه و در همین درجه حرارت در سطح خیابان پخش و کوبیده می‌شود. در بتن‌های آسفالتی گرم مرغوب حجم فضای خالی با توجه به دانه‌بندی مصالح سنگی بین 8-3 درصد است. کاربرد بتن‌های آسفالتی گرم به قرار زیر است:
• قشر اساس آسفالی
• قشر آستر آسفالتی
• قشر رویه آسفالتی
برای تامین مشخصات فنی قشر اساس آسفالتی از بتن آسفالتی یا انواع آسفالت‌های گرم و برای قشر آستر و رویه تنها از بتن آسفالتی استفاده می‌شود. جزئیات امر باید در مشخصات فنی خصوصی ذکر گردد. در صورت عدم وجود این مشخصات، رعایت مندرجات این بخش الزامی‌است:
1) مصالح سنگی:
مخلوط سنگی شامل مصالح ریزدانه و درشت‌دانه باید رعایت دقیق مندرجات این بخش تهیه و انبار شود. تمام منابع مصالح رودخانه‌ای یا معادن سنگی تعیین شده در مشخصات فنی خصوصی یا منابعی که بعداً توسط پیمانکار پیشنهاد گردد، باید با ویژگی‌های مندرج در مشخصات فنی خصوصی و در غیاب آن، مندرجات این بخش مطابقت کامل داشته باشد. از معادن باید با روش اشتو T-2 نمونه‌برداری به عمل آید. استفاده از این منابع هنگامی مجاز است که موافقت قبلی دستگاه نظارت کسب شده باشد. حتی‌الامکان باید از مصالح یک معدن استفاده شود، مگر اینکه به تایید دستگاه نظارت برای رسیدن به دانه‌بندی موردنظر استفاده از معادن دیگر اجتناب‌ناپذیر باشد. مصالح سنگی ریزدانه و درشت‌دانه باید در کارخانه به صورت جداگانه تهیه و انبار شوند. محل انبار باید کمی بالاتر از اطراف آن باشد تا زهکشی در بستر زیرین انبار به راحتی انجام شود. کاربرد لودر برای انبار کردن و جابجایی مصالح مناسب نیست. مصالح فیلتر بایستی در انبارهای مسقف نگهداری شود تا به هنگام مصرف کاملاً خشک باشد. دانه‌بندی مصالح سنگی برای مخلوط‌های آسفالتی بسته به محل مصرف و ضخامت لایه متفاوت است، این دانه‌بندی بسته به مشخصات باید با یکی از دانه‌بندی‌های مندرج در جدول زیر مطابقت داشته باشد.
جدول دانه‌بندی مخلوط‌های آسفالتی
حداکثر اندازه اسمی (میلیمتر) 5/37 25 19 5/12 5/9 5/9 75/4 75/4 18/1
شماره دانه‌بندی I II III IV V VI VII VIII IX
نوع مخلوط آسفالتی اساس آسفالتی اساس آسفالتی آستر و رویه اساس آسفالتی آستر و رویه آستر و رویه رویه رویه رویه اساس آسفالتی رویه رویه
حداقل و حداکثر ضخامت لایه کوبیده شده (م.م) 150-100 100-75 75-50 60-40 40-25 40-25 40-20 40-20 20-5/12
اندازه الک درصد وزنی رد شده از الک استاندارد (آشتور –M-72)
الک 50 م.م (4 اینچ) 100
الک 5/37 م.م (5/1 اینچ) 100-90 100
الک 25 م.م (1 اینچ) --- 90-100 100
الک 19 م.م (75/0 اینچ) 80-56 --- 100-90 100
الک 5/12 م.م (5/0 اینچ) --- 80-56 --- 100-90 100 100
الک 5/9 م.م (8/3 اینچ) --- --- 80-54 --- 100-90 100-90 100 100
الک 75/4 م.م (شماره 4) 53-23 59-29 45-35 74-44 85-55 50-30 100-75 100-80 100
الک 36/2 م.م (شماره 8) 41/15 45-19 49-23 58-28 67-32 15-5 32-15 100-60 100-95
الک 18/1 م.م (شماره 16) --- --- --- --- --- --- 15-0 80-40 100-85
الک 6/0 م.م (شماره 30) --- --- --- --- --- --- --- 65-20 95-70
الک 3/0 م.م (شماره 50) 16-4 17-5 29-5 21-7 23-7 --- --- 40-7 75-45
الک 15/0 م.م (شماره 100) --- --- --- --- --- --- --- 20-3 40-20
الک 075/0 م.م (شماره 200) 6-0 7-1 8-2 10-2 10-2 5-2 3-0 10-2 20-9
رعایت محدودیت‌های زیر در مورد استفاده از جدول فوق الزامی است:
• رعایت دانه‌بندی طبقه I دارای بافت درشت و نیمه‌پیوسته و در شمار بتن‌های آسفالتی قرار نمی‌گیرد.
• دانه‌بندی‌های طبقه II تا V پیوسته و منظم بوده و برای تهیه بتن آسفالتی مصرف می‌شود.
• دانه‌بندی‌های طبقه VI و VII کاملاً باز و گسسته است و مصرف آن محدود به قشر رویه بوده و برای ترافیک سبک مناسب است.
• دانه‌بندی طبقه VIII برای اساس و رویه آسفالتی با ترافیک سبک و متوسط است.
• دانه‌بندی طبقه XI به عنوان قشر رویه برای ترافیک سبک است و فاقد خصوصیات فنی بتن آسفالتی است.
2) دانه‌بندی اساس آسفالتی و کنترل کیفیت
اساس آسفالتی را می‌توان به صورت بتن آسفالتی یا آسفالت گرم تهیه نمود. در صورت انتخاب نوع بتن آسفالتی کنترل کیفیت و مشخصات مصالح باید با مندرجات این بخش مطابقت نماید. در صورت استفاده از آسفالت گرم رعایت مشخصات مشروح زیر الزامی است:
2-1- مصالح درشت دانه:
مصالح درشت مانده روی الک نمره 4 (7/4 م.م) باید از شکستن و خرد کردن سنگ کوهی یا شن و ماسه رودخانه‌ای توسط سنگ شکن‌های چکشی یا مخروطی بدست آمده باشد و با مشخصات زیر مطابقت نماید:
• دانه‌بندی مصالح باید با یکی از دانه‌بندی‌های مندرج در جدول زیر مطابقت نماید:
جدول دانه‌بندی مصالح درشت دانه
حداکثر اندازه اسمی (م.م) 5/37 25 25 19 19 19 19 5/12 5/9 5/9
شماره دانه‌بندی I II III IV V VI VII VIII IX X
اندازه الک درصد وزنی رد شده از الک استاندارد
الک 50 م.م (2 اینچ) 100
الک 5/37 م.م (5/1 اینچ) 100-90 100 100
الک 25 م.م (1 اینچ) 55-20 100-90 100-90 100 100 100
الک 19 م.م (4/3 اینچ) 15-0 55-20 --- 100-90 100-90 90-100 100 100
الک 5/12 م.م (2/3 اینچ) --- 10-0 60-25 55-20 --- --- 100-90 100-90 100 100
الک 5/9 م.م (8/3 اینچ) 5-0 5-0 --- 15-0 55-20 45-30 70-40 75-40 100-85 100-90
الک 75/4 م.م (شماره 4) --- --- 10-0 5-0 15-0 25-5 15-0 25-5 30-10 55-20
الک 36/2 م.م (شماره 8) --- --- 5-0 --- 5-0 10-0 5-0 10-0 10-0 30-5
الک 18/1 م.م (شماره 16) --- --- --- --- --- 5-0 --- 5-0 5-0 10-0
الک 3/0 م.م (شماره 50) --- --- --- --- --- --- --- --- --- 5-0
• درصد سایش مصالح درشت دانه به روش لوس‌آنجلس بر اساس آزمایش T-96 آشتو نباید از 45% تجاز نماید.
• درصد افت وزنی مصالح به روش 104 با سولفات سدیم پس از پنج نوبت نباید از 12% تجاوز نماید.
• ضریب تورق دانه‌ها به روش B.S.65 نباید از 35% تجاوز نماید.
• در صورت مصرف مصالح شکسته باید حداقل 50% وزنی مصالح مانده روی الک نمره 4 در یک جبهه یا بیشتر (به غیر از شکستگی طبیعی آنها) شکسته شده باشد.
2-2- مصالح ریزدانه
مصالح ریزدانه رد شده از الک نمره 4 (75/4 م.م) می‌تواند از ماسه شکسته یا ماسه طبیعی یا مخلوطی از هر دو باشد. این مصالح باید تمیز، بادوام، حتی‌الامکان تیز گوشه و عاری از مواد اضافی رس، لای و مواد آلی و سست و سبک باشد. رعایت نکات زیر در مورد این مصالح الزامی است:
• دانه‌بندی مصالح ریزدانه: باید با مشخصات جدول زیر مطابقت نماید. ماسه طبیعی و ماسه شکسته در حین تولید بی‌آنکه با یکدیگر مخلوط شوند، باید جداگانه انبار شده و دانه‌بندی هر یک از آنها با مشخصات جدول زیر مطابقت نماید.
جدول دانه‌بندی مصالح ریزدانه
شماره دانه‌بندی I II
اندازه الک (آشتو M-92) درصد وزنی رد شده از الک‌ها
الک 5/9 م.م (8/3 اینچ) --- 100
الک 75/4 م.م (شماره 4) 100 100-80
الک 36/2 م.م (شماره 4) 100-95 100-65
الک 18/1 م.م (شماره 4) 100-85 80-40
الک 6/0 م.م (شماره 4) 90-65 65-20
الک 3/0 م.م (شماره 4) 60-30 40-7
الک 15/0 م.م (شماره 4) 25-5 20-2
الک 075/0 م.م (شماره 4) 5-0 10-0
• افت وزنی مصالح: ضمن شستشو با سولفات سدیم پس از 5 نوبت به روش آزمایش آشتو T-104 نباید از 15% تجاوز نماید.
• دانه خمیری (P.I) ماسه طبیعی یا ماسه شکسته طبق روش آشتو T-90 نباید از 6درصد تجاوز نماید.
2-3- مصالح فیلتر
ممکن است دستیابی به دانه‌بندی مخلوط مصالح با مشخصات موردنظر مستلزم استفاده از فیلتر باشد، در این صورت می‌توان از پودر سنگ یا فیلر طبیعی معدنی، سیمان، آهک شفته (به استثنای فیلر حاصل از سنگ‌های طبیعی سیلیسی که با مشخصات آشتو M-17 مطابقت نماید) استفاده کرد. مصالح فیلر باید با مشخصات جدول زیر مطابقت داشته نماید.
جدول دانه‌بندی فیلر برای اساس آسفالتی
اندازه الک درصد وزنی رد شده از الک (آشتو M-92)
الک 6/0 م.م (شماره 30) 100
الک 3/0 م.م (شماره 50) 100-95
الک 075/0 م.م (شماره 200) 100-70
فیلر مورد استفاده باید عاری از مواد آلی و دانه‌های رسی (دانه‌های کوچکتر از 002/0 م.م) بوده و دانه خمیری آن نباید از 4% تجاوز نماید.
2-4- مخلوط مصالح سنگی
مخلوط مصالح سنگی قشر اساس آسفالتی شامل اجزای درشت دانه، ریزدانه و فیلر باید با مشخصات زیر مطابقت داشته باشد:
الف) دانه‌بندی مخلوط مصالح:
دانه‌بندی مخلوط مصالح سنگی آسفالتی با توجه به نوع مصالح، ضخامت لایه و سایر ملاحظات فنی باید با دانه‌بندی‌های شماره I, II, III, VIII جدول زیر مطابقت نماید. دانه‌بندی شماره VIII برای ماسه آسفالت بکار می‌رود. بسته به نوع آسفالت (آسفالت گرم یا بتن آسفالتی) و نوع دانه‌بندی مخلوط آسفالتی و دانه‌بندی مصالح درشت دانه باید با مندرجات جدول زیر مطابقت نماید.
جدول راهنمای انتخاب مصالح درشت دانه
شماره دانه‌بندی از جدول قبل
(مخلوط مصالح) شماره دانه‌بندی از جدول قبل برای مصالح درشت دانه
آسفالت گرم بتن آسفالتی
I V, I ---
II III VII, II
III VI, V IX, IV
IV VIII, VII VIII, VII
V IX IX
VI X ---
ب) ارزش ماسه‌ای:
ارزش ماسه‌ای مخلوط مصالح سنگی (بعد از خروج از واحد خشک کن کارخانه آسفالت و قبل از اختلاط با فیلر) بر اساس آزمایش آشتو T-176 برای ترافیک سبک و متوسط حداقل 35% و برای ترافیک سنگین حداقل 40% میباشد. حداقل ارزش ماسه‌ای برای ماسه آسفات، 30% میباشد.
3) دانه‌بندی بتن آسفالتی (آستر و رویه) کنترل کیفیت
قشرهای بتن آسفالتی به عنوان قشر نهانی خیابان در دو لایه زیرین (آستر) و رویه بکار برده می‌شوند. قشرها طبق ابعاد و ضخامت‌های خواسته شده در نقشه و مشخصات اجرا می‌شوند. رعایت مشخصات برای قشرهای آستر و رویه بتن آسفالتی الزامی است.
3-1- مصالح درشت دانه
دانه‌بندی مصالح درشت دانه باید با یکی از دانه‌بندی‌های مندرج در جداول قبل مطابقت نماید.
• افت وزنی مصالح به روش آشتو T-104 پس از 5 نوبت شستشو با سولفات سدیم نبایستی از 8% بیشتر باشد.
• حداقل 80% وزنی مصالح مانده روی الک نمره 4 باید در یک جبهه یا بیشتر (به غیر از شکستگی طبیعی) شکسته شده باشد.
• درصد سایش به روش لوس‌آنجلس طبق آزمایش آشتو T-96 نباید در مورد قشر آستر از 40% و برای قشر رویه از 30% تجاوز نماید.
• ضریب تورق دانه‌های درشت با روش B.S.63 باید برای قشر آستر حداکثر 30% و برای قشر رویه حداکثر 25% باشد.
• مصالح درشت دانه برای قشرهای آستر و رویه، در صورتی که آزمایش چسبندگی قیر به مصالح طبق روش آشتو T-182 آزمایش شوند، نباید ماده قیریشان کمتر از 95% باشد.
3-2- مصالح ریزدانه
مصالح رد شده از الک نمره 4، می‌تواند از ماسه شکسته یا مخلوطی از ماسه شکسته و ماسه طبیعی باشد. این مصالح باید تمیز، با کیفیت عالی، دانه‌بندی پیوسته و عاری از مواد اضافی آلی، کلوخه‌های رسی و لای، مواد سست و شکننده و کانی‌های تجزیه شونده باشند. رعایت مندرجات ذیل در مورد این مصالح الزامی است.
• ماسه طبیعی با ماسه شکسته بدون اینکه با یکدیگر مخلوط شوند، باید با یکی از دانه‌بندی‌های مندرج در جدول قبل مطابقت نمایند.
• دامنه خمیری (PI) ماسه طبیعی و ماسه شکسته به طور مجزا نباید از 6% تجاوز نماید.
• افت وزنی به روش آشتو T-104 پس از 5 بار تحلیل در سولفات سدیم نباید از 12% بیشتر باشد.
• حداقل ارزش ماسه‌ای ماسه شکسته یا ماسه طبیعی به روش آشتو t-176 برای ترافیک سبک و متوسط، 40% و برای ترافیک با بار سنگین 45% است.
• ضریب نرمی ماسه طبیعی و یا ماسه شکسته نباید از آنچه که در آغاز عملیات آسفالتی برای یک نمونه مصرف، طبق روش آشتو M-6 اندازه‌گیری شده بیش از 25%± تغییر نماید.
• حداکثر درصد وزنی ماسه طبیعی مصرفی در مخلوط مصالح سنگی برای قشر آستر نباید از 30% و در قشر رویه از 25% تجاوز نماید.
3-3- فیلر
مشخصات فیلر مصرفی برای قشر آستر و رویه آسفالتی باید با مندرجات جدول زیر مطابقت نماید.
جدول دانه‌بندی فیلر برای قشرهای آستر و رویه
اندازه الک درصد وزنی رد شده از الک (آشتو M-92)
الک 6/0 م.م (شماره 30) 100
الک 3/0 م.م (شماره 50) 100-95
الک 075/0 م.م (شماره 200) 100-70
الک 02/0 م.م 65-35
الک 002/0 م.م 22-10
3-4- مخلوط مصالح سنگی
مخلوط مصالح سنگی برای قشرهای آستر و رویه شامل مصالح درشت دانه، مصالح ریزدانه و فیلر باید با مندرجات زیر مطابقت نماید.
الف) با توجه به مخلوط مصالح قشر آستر و رویه، ضخامت لایه و نوع مصالح، دانه‌بندی مخلوط مصالح سنگی باید با یکی از دانه‌بندی‌های II, III, IV, V جدول قبل مطابقت نماید. عموماً دانه‌بندی‌های II, III, IV برای قشر آستر و دانه‌بندی‌های III, IV, V برای قشر رویه مصرف می‌شوند.
ب) ارزش ماسه‌ای مخلوط مصالح مخلوط مصالح سنگی، بعد از خروج از واحد خشک کننده کارخانه آسفالت و قبل از اختلاط با فیلر، بر اساس آزمایش آشتو T-176 برای ترافیک سبک و متوسط حداقل 45 و برای ترافیک سنگین، 50 درصد است.
ج) انتخاب مصالح درشت دانه با توج به نوع مخلوط مصالح جدول بالا باید بر اساس جدول قبل انجام شود.
4) قیر
قیرهای مصرفی در بتن آسفالتی و آسفالت گرم باید از نوع قیرهای خالصی باشد که از تقطیر مستقیم مواد نفتی تهیه می‌شوند. این قیرها باید فاقد آب و همگن بوده و در درجه حرارت 175 درجه سانتیگراد به هیچ‌وجه کف نکنند. قیرهای مورد مصرف در آسفالت به دو گروه، قابل تقسیم هستند:
4-1- گروه قیرهای نفوذی، این گروه شامل قیرهای 50-40، 70-60، 100-85، 150-120 و 300-150 است.
4-2- گروه قیرهای ویسکوزیته، شامل قیرهای AC-40, AC-20, AC-10, AC-5, AC-2.5 میباشد.
تمامی خصوصیات گروه‌های فوق‌الذکر از نظر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی باید با مشخصات آشتو M-226, M-20 مطابقت نماید.
انتخاب صحیح نوع قیر در ساخت آسفالت مرغوب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از عوامل مهم در انتخابل نوع قیر، کیفیت و دانه‌بندی مصالح مصرفی، شرایط آب و هوایی محل اجرای پروژه و بالاخره نوع بار ترافیک روی محور موردنظر است. به طور کلی، قیر با ویسکوزیته بیشتر (درجه نفوذ کمتر) برای محورهای با ترافیک سنگین و آب و هوای گرم و خشک و قیر با ویسکوزیته کمتر (درجه نفوذ بیشتر) برای بار ترافیک سبک و آب و هوای سرد توصیه می‌شود.
با توجه به نکات فوق‌الذکر، نوع و مشخصات قیر مصرفی باید در مشخصات فنی خصوصی ذکر شود. در جدول زیر، راهنمایی برای انتخاب قیرهای نفوذی با توجه به شرایط آب و هوایی محل پروژه و نوع ترافیک داده شده است.
قیر 70-60 که تقریباً معادل AC-10 است، برای شرایط اقلیمی گرم و معتدل ایران مناسب است. در مواردی که دمای محیط از 60 درجه سلسیوس بیشتر باشد، باید قیر با ویسکوزیته بیشتر، یعنی قیر 50-40 معادل AC-20 انتخاب شود.
جدول راهنمای انتخاب قیرهای نفوذی
وضعیت ترافیک شرایط آب و هوایی محل اجرای پروژه
گرم و خشک گرم و مرطوب معتدل سرد
خیلی سنگین و سنگین 70-60 70-60 70-60 100-85
متوسط و سبک 100-85 100-85 100-85 100-85
مشخصات قیرهای مصرفی کلاً باید با استانداردهای M226, M20 آشتو مطابقت نماید. درجه حرارت قیری که به مخلوط‌کن کارخانه آسفالت وارد می‌شود، باید چنان تنظیم گردد که غلظت قیر در آن درجه حرارت با روش آشتو T-72 بین 75 تا 100 و با آزمایش آشتو T-201 بین 300-150 سانتی‌استوکس باشد. چنانچه نمودار تغییرات ویسکوزیته قیر مصرفی بر حسب درجه حرارت در دسترس نباشد، درجه حرارت قیر وارد شده به مخلوط‌کن در هیچ حالت نباید از 150 درجه سانتیگراد تجاوز نماید.
5) طرح اختلاط
به منظور دستیابی به آسفالتی با کیفیت و مرغوبیت موردنظر باید طرح اختلاط توسط آزمایشگاه معتبر و مورد تایید کارفرما تهیه شود. پیمانکار باید تمامی شرایط لازم برای نمونه‌برداری، ارسال آن به آزمایشگاه و تامین شرایط برای انجام طرح اختلاط را فراهم نماید. تمامی مصالح سنگی و قیر با مطالعه و بررسی کامل و رعایت تمامی دستورالعمل‌های مندرج در این نشریه و مشخصات فنی خصوصی انتخاب شوند. رعایت نکات زیر برای تهیه طرح اختلاط و ساخت آسفالتی مرغوب الزامی است.
کیفیت مصالح، دانه‌بندی جزء جزء مصالح و مخلوط آنها باید با دانه‌بندی‌های خواسته شده در مشخصات فنی خصوصی و مطالب این نشریه مطابقت نماید. مصالح باید دارای حداقل فضای خالی باشد تا با افزایش درجه حرارت محیط و تراکم اضافی در اثر عبور و مرور و تردد روزدگی قیر و در نتیجه افت مقاومت پیدا نشود و در عین حال این فضای خالی در حدی باشد که موجب نفوذ آب به جسم آسفالت نگردد، بعلاوه باید:
• قیر کافی برای تامین اتصال بین ذرات و بالا بردن دوام آسفالت وجود داشته باشد.
• مقاومت جسم آسفالت به نحوی باشد که بارهای ناشی از ترافیک را بدون هیچگونه تغییر شکل تامین نماید.
• از کارایی لازم برای پخش و کوبیدن سهل و یکنواخت برخوردار باشد.
روش تهیه طرح اختلاط باید در مشخصات فنی ذکر شود. روش‌های تهیه طرح اختلاط روش مارشال (استاندارد ASTMD1559) و با روش Hveem (آشتو T-190) میباشد. در هر دو روش، قطر دانه‌ها 25 میلیمتر است.
6) مشخصات کارخانه آسفالت
بتن آسفالتی و آسفالت‌های گرم باید در کارخانه آسفالت تهیه شوند. کارخانه باید چنان باشد که بتواند آسفالت موردنظر را بر اساس فرمول کارگاهی تایید شده و به صورت یکنواخت تهیه نماید. مشخصات کارخانه باید با مندرجات استاندارد آشتو M-156 مطابقت نماید. عوامل موثر در تعیین شرایط و مشخصات کارخانه به طور خلاصه به شرح زیر است:
6-1- کارخانه باید به نحوی طراحی شده و عمل نماید که بتواند آسفالتی با وزن مخصوص ثابت و یکنواخت تولید نماید.
6-2- مخازن قیر کارخانه باید مجهز به ادوات و لوازمی برای گرن کردن قیر و پمپ‌های گردش قیر در تمام دوران کار باشد. حجم مخزن باید چنان باشد که حداقل مصرف یک روز را به طور مداوم تامین نماید.
6-3- کارخانه آسفالت باید حداقل مجهز به سه سیلوی سرد مکانیکی دقیق برای تغذیه مصالح به واحد خشک‌کن باشد. سیلوها باید مجهز به ادوات کشاورزی و تخلیه مصالح سنگی باشد.
6-4- سیستم خشک کننده باید قادر باشد مصالح را خشک و گرم، بدون اینکه پوشش و اندود اضافی روی مصالح ایجاد نماید.
6-5- سرندها برای تفکیک مصالح باید حداقل 3 واحد بوده و ظرفیت آنها از ظرفیت واحدهای مخلوط‌کن و خشک کننده بیشتر باشد. ابعاد سرندها باید حتی‌الامکان با ابعاد بزرگترین قطر مصالح سنگی تفکیک شده در کارگاه مطابقت نماید.
6-6- سیلوهای گرم باید شامل محوطه‌های مختلف باشند. این سیلوها باید دارای ادوات و وسایل مطمئن برای نشان دادن سطح مصالح سنگی، خصوصاً در قسمت تحتانی بوده و علاوه بر آن، مجهز به علائم اخباری خالی شدن مصالح و حرارت‌سنج‌های دقیق و مطمئن باشند. حداقل سه سیلوی گرم باید برای کارخانه آسفالت درنظر گرفته شود.
6-7- کارخانه آسفالت باید مجهز به دستگاه اندازه‌گیر قیر با دقتی معادل 1/0± درصد وزنی قیر بوده و بتواند قیر مورد نیاز را بر روی مصالح پخش نماید. روی لوله تخلیه قیر باید دماسنجی که تا 200 درجه سلسیوس را نشان می‌دهد، نصب شود.
6-8- کارخانه آسفالت باید مجهز به وسایل و ادوات کنترل زمان اختلاط با قیر و یا بدون قیر باشد. مدت زمان اختلاط مصالح سنگی با قیر، با شروع قیرپاشی در واحد مخلوط کن‌ها آغاز می‌شود. مدت زمان اختلاط مصالح سنگی و قیر به روش مندرج در استاندارد آشتو T-195 خواهد بود. زمان اختلاط نباید از 30 ثانیه کمتر و از 70 ثانیه بیشتر باشد.
6-9- کارخانه آسفالت باید مجهز به دستگاه غبارگیری باشد. دستگاه باید چنان عمل نماید که گرد و غبار را جذب و تمام یا قسمتی از آنرا مجدداً با وسایل مکانیکی و بطور منظم وارد سیلوی فیلر نماید.
کارخانه آسفالت به صورت مرحله‌ای یا مداوم عمل می‌نماید. هر دو نوع کارخانه باید مجهز به ادوات و وسایلی که بدان اشاره شد، باشد.
7) تهیه بتن آسفالتی
برای تهیه بتن آسفالتی منطبق با فرمول کارگاهی و مشخصات مندرج، پیمانکار موظف است تمامی ادوات و ماشین‌آلات را تهیه و قبل از ساخت آسفالت نسبت به کارکرد قسمت‌های مختلف اطمینان کامل حاصل نماید. به علاوه در طول اجرای عملیات ساخت آسفالت، باید همواره سرپرستی آزموده و مورد تایید دستگاه نظارت در کارگاه حضور داشته باشد. برای شروع عملیات تولید ممتد آسفالت، یک مرحله آزمایشی تهیه آسفالت زیرنظر دستگاه نظارت ضروری است تا پس از حصول اطمینان از صحت عملکرد قسمت‌های مختلف، نسبت به ساخت ممتد اقدام شود. اجرای تمامی مراحل زیر برای تهیه آسفالت آزمایشی الزامی است.
7-1- برای کنترل دانه‌بندی و کیفیت مصالح، هر یک از مصالح درشته دانه و ریزدانه باید جداگانه به سیلوهای مربوطه (سیلوهای سرد) هدایت شود. این مصالح باید به صورت خودکار وارد دستگاه خشک کننده گردند. قبل از تغذیه مصالح به سیلوهای مربوطه، مخلوط کردن مصالح مجاز نیست. حد باز شدن دریچه‌ها برای مصالح درشت دانه نباید از 5/2 الی 3 برابر درشت‌ترین دانه کمتر و برای مصالح ریزدانه کمتر از 25 میلیمتر باشد.
7-2- بر اساس طرح اختلاط آسفالت و میزان تولید کارخانه در هر مرحله پخت، وزن مصالح مصرفی هر یک از سیلوهای گرم، فیلر و قیر مشخص و از روی ترازوهای مربوطه ثبت می‌شود.
7-3- رطوبت مصالح سنگی که به واحد خشک‌کن فرستاده می‌شود، باید محدود و حداکثر تا 6% باشد. چنانچه میزان رطوبت بیش از این حد مجاز باشد، باید زمان توقف مصالح در واحد خشک‌کن افزایش یابد یا آنکه در نحوه استقرار این واحد تغییراتی داده شود. حداکثر رطوبت مجاز مصالح سیلوی گرم چنانچه میزان جذب آب مخلوط سنگی کمتر از 5/2% باشد، 15/0 و برای مصالح با میزان جذب آب بیش از 5/2% برابر 25/0 میباشد. میزان جذب آب برای مصالح درشت‌دانه و ریزدانه به ترتیب با روش‌های T-85, T-84 آشتو اندازه‌گیری می‌شود.
7-4- درجه حرارت مخلوط آسفالتی بستگی به درجه حرارت مصالح سنگی و قیر، دانه‌بندی این مصالح و نوع قیر خواهد داشت. حداکثر درجه حرارت مخلوط مصالح سنگی و قیری که به مخلوط‌کن وارد می‌شود، به ترتیب 150.170 درجه سلسیوس است.
بسته به نوع قیر مصرفی و دانه‌بندی مصالح بکار گرفته شده، درجه حرارت مخلوط آسفالتی باید با اعداد مندرج در جدول زیر مطابقت نماید.
جدول راهنمای انتخاب درجه حرارت مخلوط‌های آسفالتی
نوع قیرهای خالص درجه حرارت مخلوط آسفالتی داخل واحد مخلوط کننده
دانه‌بندی پیوسته دانه‌بندی گسسته
قیرهای گروه ویسکوزیته AC -2.5.
AC – 5.
AC -10.
AC -20.
AC -40. 140-115
145-120
155-130
165-130
170-130 120-80
120-80
120-80
120-80
120-80
AR -10.
AR -20.
AR -20.
AR -40.
AR -80.
AR -160. 135-105
165-135
165-135
165-135
165-135
175-150 120-80
120-80
120-80
120-80
120-80
120-80
قیرهای نفوذی 300/200
15/120
100/85
70/60
50/40 150-115
155-120
165-120
170-130
175-130 120-80
120-80
120-80
120-80
120-80
7-5- مدت زمان اختلاط یا فاصله زمانی بین تخلیه کامل مصالح سنگی به مخلوط‌کن و خروج مخلوط آسفالتی کاملاً اندود شده بستگی کامل به نوع کارخانه مخلوط کن‌های آسفالتی خواهد داشت. ارقام جدول زیر راهنمایی است برای تعیین مدت اختلاط. کنترل اندازه‌گیری درصد دانه‌های درشت با توجه به مدت زمان اختلاط بهینه به روش آشتو صورت می‌گیرد.
جدول راهنمای کفایت مدت اختلاط
نوع مصالح سنگی حداقل درصد مصالح درشت دانه که باید صد در صد اندود قیری داشته باشند
آسفالت رویه آسفالت آستر و اساس
مصالح سنگی با بافت پیوسته مانند سنگ‌های آهکی و رودخانه‌ای و Traprock 95% 90%
مصالح سنگی متخلخل مانند سرباره‌ها، سنگ‌های مرجانی و Limerock 90% 85%
برای مثال در مورد سنگ‌های آهکی و رودخانه‌ای مندرجات جدول مدت زمان اختلاط باید چنان تنظیم شود که حداقل 95% دانه‌های درشت (مانده روی الک شماره 8) بلافاصله پس از تخلیه در داخل کامیونی که از آن نمونه‌برداری می‌شود، کاملاً در غشایی از قیر (بدون هیچگونه منفذی) آغشته شده باشد. اندازه‌گیری درصد دانه درشد مطابق استاندارد T-195 خواهد بود.
8) حمل آسفالت
حمل آسفالت باید متناسب با ظرفیت تولید کارخانه آسفالت، ظرفیت پخش کننده (فیتیشر) نیازهای پروژه باشد. از اینرو باید تعدادی کامیون‌های حمل با توجه به فواصل حمل مشخص گردد تا وقفه‌ای در هیچ یک از واحدهای تولید و پخش حاصل نشود. جدار داخلی کامیون‌های حمل باید کاملاً تمیز و عاری از هرگونه مواد اضافی و گل و لای باشد. در صورت لزوم و طبق دستور دستگاه نظارت باید همه روزه سطوحی از کامیون‌ها که در تماس با آسفالت است، با آب و صابون، آب آهک یا مواد مشابه پاک کننده کاملاً شستشو شود. چنانچه درجه حرارت محیط کمتر از 10 درجه سلسیوس بوده یا فواصل حمل به نحوی باشد که 10 درجه سانتیگراد افت حرارت به هنگام حمل محتمل باشد که 10 درجه سانتیگراد افت حرارت به هنگام حمل محتمل باشد، باید سطح آسفالت داخل کامیون‌ها را با برزنت پوشانید. به هر صورت کل زمان حمل نباید از 2 ساعت بیشتر باشد.
9) روش اجرا
9-1- آماده کردن سطح خیابان
قبل از حمل و پخش آسفالت مسیر عملیات باید با توجه به میزان تولید و برنامه زمانبندی کار از هر جهت آماده و مهیا شود. اگر آسفالت روی قشرهای شنی، زیراساس و اساس شکسته اجرا شود، باید قبلاً هرگونه پستی و بلندی و ناهمواری‌ها به نحو مطلوب مرمت شده، اندود نفوذی قیری (پریمکت) به شرح مندرج و بر اساس نقشه‌های اجرایی انجام شده باشد. چنانچه عملیات آسفالتی روی پوشش‌های آسفالتی یا بتنی اجرا می‌شود، باید ابتدا بر اساس پیش‌بینی‌های مندرج در مشخصات فنی خصوصی نسبت به تعمیر، اصلاح و مرمت آسفالت‌های موجدار یا فتیله‌دار و یا سطوح بتنی معیوب اقدام شود. در این حالت باید بستر کار از هرگونه مواد خارجی، گرد و غبار و گل و لای پاک شود. این کار با جاروهای مکانیکی یا هوای فشرده صورت می‌گیرد و سپس به شرح مندرجات این بخش قیرپاشی یا اندود سطحی (تک کرت) انجام می‌شود. برای دستیابی به عرض آسفالت طبق مشخصات باید محور خیابان و کناره طرفین آسفالت به دقت خط‌کشی و علامت‌گذاری شود. فاصله علامت‌ها در خطوط مستقیم 40 متر و در قوس‌ها 10-5 متر میباشد.
9-2- اندود نفوذی (پریمکت)
پخش یک لایه قیر محلول با ویسکوزیته کم در سطح بستر شنی خیابان نظیر زیراساس و اساس را اندود نفوذی یا پریمکت گویند. این اندود برای آماده نمودن سطوح زیرسازی به منظور پخش آسفالت روی آن صورت خواهد گرفت. قیر پخش شده در داخل خلل و فرج مصالح سنگی نفوذ کرده و علاوه بر یکپارچه کردن و تحکیم مصالح سبب تسهیل چسبندگی قشر آسفالت به مصالح زیرین خواهد شد.
میزان قیر و نحوه اجرای اندود نفوذی
نفوذ قیر در سطح راه شنی بستگی به ویسکوزیته قیر مصرفی و درجه حرارت محیط دارد. از این رو انتخاب مناسب‌ترین نوع قیر بستگی به ویسکوزیته قیر مصرفی، نوع دانه‌بندی بستر سنگی و فرآیند عمل آمدن قیر خواهد داشت.
چنانچه پریمکت در هوای سرد انجام شود، بهتر است از قیر RC-70 و در صورت عدم دسترسی به این نوع قیر از قیر MC-30, R-250 استفاده شود. در هوای معتدل می‌توان علاوه بر قیرهای فوق‌الذکر از قیر MC-70 or MC-250 استفاده نمود. در شرایطی که هوای محیط گرم باشد (بالای 35 درجه سلسیوس) علاوه بر تمامی قیرهای فوق می‌توان از قیرهای SC-250, SC-70 نیز استفاده نمود. اندود فلزی باید هنگامی اجرا شود که هوا بارانی و مه‌آلود نباشد و سطح کار خشک و دارای رطوبت نسبتاً کمی باشد. در موقع پخش قیر درجه حرارت هوا در سایه چناچه هوا رو به گرمی می‌رود، باید بیش از 10 درجه و وقتی هوا رو به سردی می‌رود، بیش از 15 درجه سلسیوس باشد. مقدار قیری که پس از 24 ساعت کاملاً جذب راه می‌شود، برای سطح شنی با بافت ریزدانه، 5/0 کیلوگرم در مترمربع و برای بافت درشت‌دانه تا حدود 2 کیلوگرم در مترمربع میباشد. میزان مناسب قیر مصرفی در هر مورد توسط دستگاه نظارت تعیین و به پیمانکار ابلاغ می‌شود. درجه حرارت پخش قیر باید بر اساس مندرجات مشخصات فنی خصوصی باشد. چون اغلب درجه حرارت پخش بالاتر از درجه اشتعال قیر است، باید نهایت دقت به عمل آید که شعله آتش به قیر نزدیک نشود.
پخش قیر با قیرپاش مجهز به وسایل گرم کننده قیر صورت خواهد گرفت. برنامه کار باید چنان باشد که پس از اجرای اندود نفوذی و عمل‌آوری آن، قشر آسفالت اجرا شود. اندود نفوذی نباید زیر بار ترافیک قرار گیرد. هرگاه عبور وسایل نقلیه اجتناب‌ناپذیر باشد، باید بر روی سطح قیرپاشی طبق دستور دستگاه نظارت با ماسه پوشانیده شود.
9-3- اندود سطحی (تک‌کوت)
لایه‌ای نازک از امولسیون قیری را که روی سطوح آسفالتی یا یتنی پخش شده و موجب چسبندگی آسفالت به سطح زیرین آن می‌شود، اندود سطحی یا تک‌کوت گویند.
میزان قیر و روش اجرا
نوع امولسیون‌های قیر در اندود سطحی قیر آنتونیک SS-1h, SS-1 یا کاتوتیونیک CSS-1h, CSS-1 میباشد. درجه حرارت پخش این قیرها بین 55-25 درجه سلسیوس است. قبل از پخش امولسیون قیر باید با وسایل مناسب نظیر جاروی مکانیکی و سایر روش‌های مورد تایید تمامی سطوح کار از گرد و خاک و سایر آلودگی‌ها کاملاً تمیز شود. بطور کلی سطح کار باید از هرگونه مواد اضافی عاری باشد. میزان قیر پخش شده در سطح کار بستگی به شرایط سطح کار دارد. به هر حال رعایت نکات زیر الزامی است:
• در صورتی که قرار است دو یا چند قشر آسفالت در فاصله زمانی یک الی دو هفته بطور متوالی پخش شود، مشروط بر آنکه باران روی آن نباریده و هوا سرد نباشد، با نظر دستگاه نظارت می‌توان از پخش اندود تک کوت خودداری نمود.
• در صورتی که روی سطح آسفالت پخش شده تازه، باران ببارد و یا سطح آلوده به گرد و غبار شده باشد، میزان قیر 33/0-23/0 کیلوگرم در مترمربع میباشد. قبل از پخش امولسیون قیری باید باید آن را با آب شیرین و زلال هم حجم خود رقیق نمود.
چنانچه اندود تک کوت روی آسفالت کهنه یا سطوح آسفالت سطحی باشد، میزان آن 68/0-35/0 کیلوگرم در مترمربع میباشد، در هر صورت میزان دقیق قیر با نظر دستگاه نظارت مشخص می‌شود. پخش اندود بوسیله دستگاه پخش امولسیون قیر صورت می‌گیرد. دستگاه پخش قیر باید مجهز به ادوات لازم، بدون عیب و تنظیم شده باشد، بطوریکه امولسیون قیر را بطور یکنواخت و به مقدار خواسته شده در سطح کار پخش نماید.
دستگاه پخش قیر باید مجهز به سرعت‌سنج بوده و بتواند مقدار امولسیون پخش شده را کنترل نماید. در صورت لزوم و با توجه به درجه حرارت هوا، دستگاه قیری را به درجه حرارت پخش برساند. مخازن امولسیون قیر باید در مقابل سرما محافظت شود. پخش آسفالت بر روی اندود سطحی باید در همان روز صورت گیرد. در موقع پخش اندود سطحی درجه حرارت محیط نباید از 10 درجه سلسیوس کمتر باشد، در صورتی که درجه حرارت کمتر از 10 درجه سلسیوس باشد، باید این پخش قیر با نظر دستگاه نظارت انجام شود.
در هر صورت درجه حرارت پخش نباید از 5 درجه سلسیوس کمتر باشد.
9-4- پخش آسفالت
9-4-1- کلیات
پس از آماده شدن سطح کار باید مصالح آسفالتی به شرح مندرجات، پخش و آماده کوبیدن گردد. پخش آسفالت از نظر درجه حرارت محیط، درجه حرارت مخلوط آسفالتی و آمادگی سطح کار باید به تایید دستگاه نظارت رسیده باشد و پیمانکار قبل از تایید دستگاه نظارت مجاز به پخش آسفالت نخواهد بود.
در موقع باران، روی سطح آلوده، سطوح یخ زده و دمای محیط کمتر از 7 درجه سلسیوس پخش آسفالت به هیچ‌وجه مجاز نمی‌باشد. اصولاً برنامه زمانبندی اجرای عملیات باید چنان باشد که پخش آسفالت در فصول مناسب سال صورت گیرد. اساساً درجه حرارت سطوح کار نباید از 25 درجه سلسیوس کمتر باشد. پخش آسفالت با وسایل زیر صورت می‌گیرد.
9-4-2- پخش با فیتیشر
پخش آسفالت باید با دستگاه فیتیشر انجام شود. فیتیشر باید بتواند مخلوط آسفالتی را به صورت یکنواخت در عرض، ضخامت و شیب موردنظر پخش نماید. محفظه و پره‌های دستگاه پخش کننده باید به نحوی باشد که آسفالت را بطور یکنواخت در جلوی صفحه‌های اتوی فیتیشر پخش نماید. اتوی فیتیشر باید مجهز به وسایل تسطیح باشد که در درجه حرارت‌های معین بتواند سطحی همگن و یکنواخت ایجاد نموده و از شیاردار شدن و فتیله شدن آسفالت جلوگیری به عمل آید. این اتور باید به گرم‌کن مجهز باشد که در صورت لزوم از آن استفاده شود.
در موارد خاص و برای تنظیم دقیق سطح آسفالت، پیمانکار باید از فیتیشرهای تمام اتوماتیک استفاده نماید. دستگاه فیتیشر باید مجهز به کوبنده‌های ارتعاشی باشد و بتواند آسفالت را در لایه‌هایی با ضخامت مختلف و عرض‌های خواسته شده پخش نماید. در صورتی که آسفالت بیشتر از یک قشر پخش شود، باید اتصال‌های طولی و عرضی هر قشر حداقل 15 سانتیمتر از اتصال‌های نظیر قشر زیرین فاصله داشته باشد. در صورتی که عرض پخش آسفالت زیاد باشد و اجباراً پخش در چند خط عبور انجام شود، باید حتی‌الامکان پخش خطوط مجاوز همزمان صورت گیرد تا ترک طولی ایجاد نشود.
باید دقت شود که محل اتصال عرضی سطح آسفالت کاملاً یکسان و یکنواخت بوده و بعد از کوبیده شدن ناهمواری ایجاد نشود. بدین منظور پیمانکار باید به تعداد کافی کارگر مجرب همراه با دستگاه فیتیشر آماده بکار داشته باشد تا شیارها و ناهمواری‌ها و نقایص احتمالی را با تخته ماله و وسایل مناسب و مورد تایید دیگر برطرف سازند. اندازه‌گیری آسفالت پخش شده و کوبیده شده با میله انجام می‌شود تا در صورت لزوم ضخامت متوسط آسفالت پخش شده کنترل شود. پخش آسفالت با وسایل دستی و تخته ماله فقط در سطوح محدود و با تایید قبلی دستگاه نظارت مجاز خواهد بود.
9-4-3- پخش با گریدر
پخش آسفالت به منظور تسطیح، رگلاژ و اصلاح پروفیل‌های سطح خیابان موجود یا ترمیم و بازسازی شیب عرض در قوس‌ها را می‌توان با گریدر و پس از دریافت موافقت دستگاه نظارت انجام داد. به منظور پخش یکنواخت آسفالت با گریدر ابتدا باید سطح کار در طول موردنظر میخکوبی و ریسمان‌کشی شود. این میخکوبی باید در امتداد محور و در کناره‌های مسیر صورت گیرد، سپس با توجه به ارتفاعات بدست آمده از میخکوبی آسفالت موردنظر در سطح خیابان ریسه شود. پس از آن گریدر مبادرت به پخش آسفالت بدون مانور اضافی و جابجایی آسفالت می‌نماید، بدین منظور باید از رانندگان مجرب و آشنا به این نوع کار برای گریدر استفاده نمود، به نحوی که حتی‌الامکان از رفت و برگشت‌های اضافی خودداری به عمل آید. پس از پخش آسفالت با گریدر و صاف کردن آن با غلطک چرخ آهنی برای تراکم از غلطکهای لاستیکی استفاده می‌شود. عموماً پخش آسفالت با گریدر باعث ایجاد سطحی با بافت درشت و زبری زیاد می‌شود که می‌تواند باعث پیوستگی بین این قشر و قشر رویه آسفالتی باشد. ضخامت آسفالت پخش شده در قشر رگلاژ در فرورفتگی‌ها نبایستی از 5/7 سانتیمتر بیشتر باشد. برای اصلاح شیب عرضی قوس‌ها چنانچه بیش از یک قشر آسفالت نیاز باشد، باید پخش آسفالت صورت گیرد که ضخامت آسفالت کوبیده شده در خارج حداکثر 5 سانتیمتر و در داخل قوس حداقل 5/2 سانتیمتر باشد.
9-4-4- درجه حرارت پخش
درجه حرارت پخش مخلوط آسفالتی تابع دمای محیط اجرای کار، نوع و دانه‌بندی مصالح سنگی و نوع قیر مصرفی است.
در هر مورد باید درجه حرارت پخش در مشخصات فنی خصوصی ذکر گردد. بدین منظور جدول زیر به عنوان راهنما می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. بطور کلی حداقل دمای درجه حرارت مخلوط‌های آسفالتی پیوسته هنگام پخش 120 درجه سانتیگراد بوده و در مورد آسفالت‌های با دانه‌بندی گسسته و باز این رقم به 80 درجه سانتیگراد تقلیل می‌یابد.
جدول حداقل درجه حرارت مخلوط آسفالتی هنگام پخش
درجه حرارت سطح راه (سلسیوس) ضخامت مخلوط آسفالتی (سانتیمتر)
1 2 5/2 4 5 5/7 9 10
درجه حرارت مخلوط آسفالتی بر حسب درجه سلسیوس
10-5
15-10
20-15
27-20
32-27
32 و بیشتر -
-
-
150
145
140 -
-
150
145
140
135 -
150
145
140
135
130 145
145
140
140
130
130 140
140
135
130
130
125 135
135
130
130
125
125 130
130
125
125
120
120 125
125
120
120
120
120
زمان تقریبی لازم برای تکمیل کوبیدکی (بر حسب دقیقه) 4 6 8 12 15 15 15 15
9-4-5- تراکم آسفالت
کوبیدن آسفالت با غلطکهای فولادی سه چرخ، غلطکهای لرزشی، غلطکهای لاستیکی و غلطکهای دو یا سه چرخ و غلطکهای مختلط انجام می‌شود. نوع و تعداد غلطکهای موردنظر در هر دو مورد با توجه به میزان آسفالت پخش شده باید به تایید دستگاه نظارت برسد. به طور کلی تعداد غلطک‌ها باید برای حصول تراکم مورد لزوم کافی بوده و نباید کمتر از دو دستگاه باشد. انواع غلطک‌ها به شرح زیر باید مورد استفاده قرار گیرند:
1. غلطکهای فولادی
این غلطک‌ها شامل غلطکهای صاف (استاتیک) یا غلطکهای لرزشی می‌باشند. وزن غلطکهای دو یا سه چرخ باید حداقل 8 تن و فشار روی هر واحد از عرض چرخ غلطک حداقل 45 کیلوگرم بر سانتیمتر باشد. روی سطح غلطک‌ها باید گلگیر و آب‌پاش نصب شود. حرکت غلطکهای صاف باید حتی‌الامکان یکنواخت بوده و سرعت آن نباید از 5 کیلومتر در ساعت تجاوز نماید. غلطکهای لرزشی برای کوبیدن آسفالت باید خودرو بوده و از نوع کششی آنها نباید استفاده شود. وزن غلطک لرزشی نباید کمتر از 7 تن باشد. با خطی استاتیکی این غلطک‌ها باید بین 45-25 کیلوگرم بر سانتیمتر عرض و میزان ارتعاش آنها 3000-2000 در دقیقه باشد. میزان نوسان غلطکهای ارتعاشی 8/0-4/0 میلیمتر و سرعت حرکت آنها حداکثر 5 کیلومتر در ساعت میباشد.
2. غلطکهای لاستیکی
این غلطک‌ها باید خودرو بوده و وزن آنها بین 30-15 تن باشد. در این غلطک‌ها باید فضای کافی برای افزایش وزن تعبیه گردد. فشار باد چرخ این غلطک‌ها بین 5/8-5 کیلوگرم بر سانتیمترمربع است. برای اینکه آسفالت به چرخها به آسفالت نچسبد، حتی‌الامکان باید چرخها در تمام مدت کار گرم بماند، در غیراینصور باید از لوله آب‌پاش و گلگیرهای پارچه‌ای ضخیم برای تمیز نگهداشتن چرخها استفاده نمود. لاستیک چرخ غلطک‌ها باید سالم و بدون نخ‌زدگی باشد. سرعت غلطک لاستیکی نباید از 8 کیلوگرم در ساعت تجاوز نماید.
3. نحوه کوبیدن آسفالت
تراکم آسفالت باید بلافاصله و همزمان با پخش انجام شود. در این مرحله باید توجه داشت که درجه حرارت پخش چنان باشد که آسفالت تاب تحمل وزن غلطک یا اثرات ارتعاشی غلطکهای لرزشی را داشته و زیر بار چرخ فتیله جابجا نشود و در سطح آن پس از اتمام غلطک‌زنی شیارهای طولی و عرضی بوجود نیاید. غلطک‌زنی باید چنان صورت گیرد که هر گذر غلطک در هر مرحله از تراکم قسمتی از گذر قبلی را بپوشاند تا تراکم یکنواخت و همگن در تمام سطح کار تامین شود. تغییر مسیر غلطک‌ها یا جلو و عقب رفتن آنها با دقت و آهستگی صورت گیرد. مراحل مختلف کوبیدن به شرح زیر است:
مرحله اول: این مرحله پس از پخش مخلوط آسفالتی شروع و توسط غلطکهای سه چرخ، دو چرخ یا لرزشی انجام می‌شود. چنانچه غلطکهای فوق‌الذکر با یکدیگر کار کنند، درست در پشت سر فیتیشر باید غلطک سه چرخ عمل نماید. سرعت غلطک در این مرحله 3 کیلومتر در ساعت و وزن آن 12-8 تن است. سرعت لرزشی 5-4 کیلومتر در ساعت و وزن آنها 12-7 تن میباشد. فاصله غلطک‌ها با فیتیشر نباید از 50 متر تجاوز نماید. درجه حرارت مخلوط آسفالت باید چنان باشد که مخلوط آسفالت به چرخ نچسبد و در سطح آن ترک‌های طولی و عرضی ایجاد نشود. حداقل درجه حرارت برای مخلوط‌های آسفالتی با دانه‌بندی پیوسته 120 و برای مخلوط‌های با دانه‌بندی گسسته 80 درجه سلسیوس میباشد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 44صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله روسازی آسفالت گرم (بتن آسفالتی)
