مقدمه :
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجرای طرح های سرمایه گذاری اقتصادی انجام میگیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادی طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان مبنایی برای تصمیم گیری سرمایه گذاران مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید چرخ و محور واگن میباشد. که در قالب متدولوژی علمی مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژی فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررسی های لازم روی بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی تولید و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت های اقتصادی و حجم سرمایه گذاری مورد نیاز برای اجرای طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاری اقتصادی با دید باز و مسیر شفاف اقدام نمایند. امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستای توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد .
نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید چرخ و محور واگن
محل اجرا :
مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن
دلایل انتخاب طرح :
اهمیت صنعت حمل و نقل ریلی برای همگان روشن است. این صنعت دارای مشخصه های ویژه است که سبب ایجاد جذابیت در امور حمل و نقل میگردد که برخی از این مزیت ها به شرح زیر است :
• ظرفیت بالای حمل و نقل و امکان حمل یکجای محموله های بزرگ
• قیمت مناسب حمل در مقایسه با دیگر وسایل حمل و نقل
• امنیت بالای حمل و نقل
• کاهش آلودگیهای زیست محیطی
از اینرو با توجه به مزیت های حمل و نقل ریلی، امروزه در کشورهای پیشرفته این صنعت بسیار گسترش پیدا کرده است. در کشور ما نیز راه آهن همانند سایر کشورها، نقش اساسی در توسعه صنعتی و اقتصادی کشور برعهده دارد و روی همین امر راهآهن جمهوری اسلامی، طرح های زیادی برای توسعه این صنعت در دستور کار خود قرار داده است و لذا چشم انداز صنعت حمل و نقل ریلی کشور بسیار پررونق ارزیابی میگردد. لیکن مسئله دیگر قابل طرح در این صنعت، اهمیت نگهداری سرمایه عظیم ماشین آلات و تجهیزات میباشد. واگن ها به عنوان یکی از تجهیزات اساسی سیستم حمل و نقل ریلی محسوب میگردند. بنابراین نگهداری این تجهیزات اثر بسیار قابل توجهی در حفظ توان عملیاتی سیستم حمل و نقل ریلی ایفا مینماید و چرخ و محور به عنوان یک قطعه اساسی از واگن ها، دارای اهمیت بسیار بالا در حفظ قابلیت عملکرد واگن ها میباشند. تولید این قطعات در سالهای اخیر در کشور امکان پذیر نبوده و سالانه راه آهن جمهوری اسلامی با صرف مبالغ هنگفت ارز، اقدام به واردسازی آنها از خارج کشور مینمود ولی در سالهای گذشته تولید آن در کشور آغاز شده است که به نظر میرسد با توسعه تولید داخل، نیازمندی کشور به این قطعات کاملاً مرتفع گردد.
وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 29 نفر میباشد .
تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصول مورد مطالعه طرح حاضر تولید چرخ و محور واگن های قطار میباشد. چرخ همانطوری که از اسم آن نیز مشخص است قطعه فولادی است که زیر واگن نصب شده و سبب حرکت واگن روی ریل خطوط آهن میگردد.
در شکل زیر نمونه ای از یک چرخ و محور نشان داده شده است.
هر محور چرخ و محور شامل دو عدد چرخ فولادی و یک محور بین آنها است به طوری که چرخ ها از طریق پرس )جازدن( روی دو سر محور مونتاژ میشوند. نکته ای که در اینجا باید ذکر شود این است که چرخ ها از طریق جا زدن پرسی روی محور نصب و مجموعه دو چرخ و یک محور تشکیل یک مکانیزم حرکت صلب را میدهند. بنابراین مجموعه فوق در واقع یک قطعه محسوب میگردد و هر تولید کننده لازم است مجموعه فوق را که شامل دو چرخ و یک محور است پس از تولید، مونتاژ و تست نموده و تحویل خریدار نماید .
دسته بندی محصول
چرخ و محور براساس ظرفیت و تناژ واگن مورد استفاده ، دارای وزن و ضخامت چرخ متفاوت میباشند که بر همین اساس به چرخ های لبه کوتاه ، لبه بلند، سبک، متوسط و سنگین تقسیم بندی میگردند. ولی در طرح حاضر نظر بر اینکه به لحاظ روش تولید، مواد اولیه و مکانیزم مونتاژ و غیره در مورد کلیه انواع محصول یکسان است ، لذا تمامی آنها تحت عنوان چرخ و محور نامیده خواهد شد.
شماره تعرفه گمرکی
چرخ و محور واگن در طبقه بندی کالایی وزارت بازرگانی، دارای شماره تعرفه8607/ 19 است.
شرایط واردات محصول
چرخ و محور واگن صرفاً در مورد واگن قطار مورد استفاده دارد. از اینرو وزارت بازرگانی شرایط خاصی را برای آن تعیین نکرده است و تنها به ذکر حقوق ورودی که معادل چهار درصد است اکتفا شده است.
بررسی استانداردهای موجود در مورد محصول
با مراجعه به مستندات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، شماره استاندارد ملی 7199 برای چرخ و محور واگن تدوین شده است .
بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول
بررسی قیمتهای داخلی
مطابق اطلاعات کسب شده از سازندگان داخلی، قیمت چرخ و محور واگن تابع نوع و وزن آن میباشد ولی به طور متوسط قیمت مجموعه چرخ و واگن معادل 15،000،000 ریال است که در اینجا لازم به ذکر است همانطور که پیشتر نیز اشاره گردید یک مجموعه چرخ و محور شامل دو عدد چرخ و یک عدد محور است که روی همدیگر از طریق جازدن پرس مونتاژ میگردند.
قیمت های جهانی
کشورهای مختلف برای چرخ و محور تولیدی خود قیمتهای نسبتاً متفاوتی ارائه مینمایند. به عنوان مثال کشور آلمان و آمریکا بیشترین قیمت و کشورهای اکراین و چین دارای قیمت های پایین تر از قیمت های مشابه کشور آمریکا و آلمان میباشند. لیکن در اینجا به منظور ارائه تصویری از قیمت جهانی، متوسط قیمتهای آنها ارائه شده است که معادل 2200 دلار برای یک مجموعه چرخ و محور میباشد.
معرفی موارد مصرف وکاربرد محصولات
همانطوری پیشتر نیز ذکر شد چرخ و محور قطعه ای از یک واگن به شمار می آیند که در زیر آن جهت حرکت واگن روی ریل آهن نصب میگردد. بنابراین در مجموع میتوان گفت که تنها مورد مصرف چرخ و محور مورد مطالعه طرح حاضر، واگن قطار میباشد.
بررسی کالاهای جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
چرخ و محور مورد استفاده در واگن قطار، کالایی منحصر به فرد هستند که دارای هیچگونه کالای جایگزین یا مشابه نمیباشند. یک واگن بدون استثناء و اجتناب ناپذیر جهت حرکت خود روی ریل، نیازمند چرخ و محور است.
کشورهای عمده تولید کننده و مصرف کننده محصول
کشورهای عمده تولیدکننده :
• آمریکا
• رومانی
• روسیه
• اتریش
• اسپانیا
• چین
• سوئیس
کشورهای عمده مصرف کننده :
چرخ و محور در دو حوزه از صنعت حمل و نقل ریلی دارای کاربرد است.
• کاربرد در ساخت واگن
• کاربرد در تعمیرات و بازسازی واگنها
بنابراین به منظور شناخت کشورهای مطرح مصرف کننده، با استفاده از اطلاعات اداره امور بین الملل راه آهن جمهوری اسلامی ایران به صورت زیر عمل شده است.
معرفی شرایط صادرات
بامراجعه به کتاب مقررات صادرات و واردات منتشر شده از سوی وزارت بازرگانی نتیجه گیری شده است که در مورد صادرات چرخ و محور واگن هیچگونه شرایط خاصی به لحاظ قانونی و مقررات وزارت بازرگانی وجود ندارد، لیکن به لحاظ فنی و رعایت استانداردهای بین المللی ذکر موارد زیر ضروری میباشد.
کیفیت محصولات تولیدی
چرخ و محور واگن یک قطعه بسیار حساس و تخصصی میباشد. از اینرو رعایت کلیه موارد فنی در تولید آن مانند انتخاب مواد اولیه، آلیاژسازی، ریختگری، ماشینکاری، عملیات حرارتی، پرس و جازدن محور، بالانس کردن چرخ با محور و همچنین بالانس مجموعه چرخ و محور با سطح افقی و عمودی، سختی و سفتی سطح و موارد دیگر از جمله موضوعاتی میباشند که کیفیت قطعه را تشکیل میدهند. بنابراین تولیدکننده لازم است از توان فنی و مهندسی لازم برخوردار بوده و محصولات خود را که از هر نظر مطابق با استانداردهای جهانی لازم است تولید نماید.
سابقه قبلی تولیدکننده
علاوه بر اینکه تولیدکننده لازم است از توان فنی و مهندسی بالا در تولید برخوردار باشد، وجود سابقه تولید و فروش مناسب نیز یکی دیگر از عوامل مطرح در انتخاب قطعه توسط مشتریان است. چرخ و محور همانطوری که پیشتر نیز ذکر شد، یک قطعه حساس در واگن است و لذا خریداران عموماً هیچگونه ریسکی را در خرید انجام نمیدهند.
رعایت استانداردهای کشور مقصد
خطوط راهآهن و فاصله بین دو ریل در جهان، از سه استاندارد عمومی آمریکایی ، روسی و اروپائی تبعیت میکند، به طوری که فاصله دو ریل در استانداردهای فوق با همدیگر متفاوت است. بنابراین تولیدکننده چرخ و محور لازم است اندازه و ابعاد چرخ و محور را کاملاً متناسب با استنانداردهای مورد استفاده کشور مقصد صادرات طراحی و تولید نمایند.
برخورداری تولیدکننده از مزیت رقابتی به لحاظ قیمت
ماده اولیه مورد استفاده در ساخت چرخ و محور، فولاد است و این ماده از قیمت جهانی مشخصی برخوردار میباشد. بنابراین یکی از عوامل اصلی و مهم در قیمت گذاری صادراتی، قیمت جهانی فولاد و قیمت آن در داخل کشور میباشد و لذا صادرکنندهای میتواند در بازارهای جهانی حضور داشته باشد که علاوه بر برخورداری از توان فنی و مهندسی بالا، قابلیت تأمین فولاد به قیمت مناسب را نیز داشته باشد.
وضعیت عرضه و تقاضا
بررسی ظرفیت بهره برداری و روند تولید از آغاز برنامه سوم تاکنون
بررسی ظرفیت های بهره برداری
با مراجعه به اطلاعات وزارت صنایع و معادن، نتیجه گیری شده است که تنها یک واحد تحت عنوان شرکت گسترش و توسعه صنعت آذربایجان در شهرستان تبریز و با ظرفیت 2000 دستگاه در سال تولید کننده فعال چرخ و محور واگن میباشد که سال شروع بهره برداری این واحد نیز 1382 است.
بررسی روند ظرفیت نصب شده تولید چرخ و محور واگن در کشور
در صفحه گذشته تنها واحد فعال تولیدکننده چرخ و محور که دارای سابقه در وزارت صنایع است آورده شد. همچنین ذکر گردید که واحدهای دیگری نیز بدون سابقه در وزارت صنایع اقدام به تولید چرخ و محور می نمایند. از اینرو با توجه به ظرفیت واحدهای با سابقه و بدون سابقه روند ظرفیت نصب شده در کشور به صورت جدول زیر برآورد شده است.
بررسی روند تولید واقعی چرخ و محور واگن در کشور
در جدول بالا، واحدهای فعال و ظرفیت اسمی آنها در تولید چرخ و محور واگن آورده شد. لیکن برای بررسی روند تولید واقعی واحدهای فوق باید گفت که این واحدها عموماً به صورت سفارشی تولید مینمایند که شیوه اخذ سفارش نیز معمولاً شرکت در مناقصه های راه آهن میباشد. بنابراین تولید به صورت روتین و مشخص قابل انجام نمیباشد و ما در اینجا باید به ماهیت کسب و کاری تولید سفارش، راندمان واقعی تولید را معادل هفتاد درصد ظرفیت اسمی فرض مینماییم که براساس آن روند تولید واقعی چرخ و محور واگن در سالهای گذشته به صورت جدول شماره 4 جمع بندی گردیده است.
نمودار زیر روند تولید واقعی را نشان داده است.
بررسی سطح تکنولوژی تولید در واحدهای فعال
پیشتر اشاره شد که تجهیزات مورد مطالعه از حساسیت بالایی در صنعت حمل و نقل ریلی برخوردار میباشند. از اینرو هر تولیدکننده فعال در این صنعت لازم است کلیه موارد و الزامات این صنعت را رعایت نماید. در بخش سوم فرایند تولید چرخ و محور ارائه خواهد شد و لذا در اینجا با استناد بر آن، میتوان گفت که اجرای تک تک فعالیتهای فرایند فوق اجتناب ناپذیر میباشد و به نوعی در صورت وجود هرگونه عدم انطباق در آنها، تولیدکننده قابلیت فروش محصول خود را نخواهد داشت. بنابراین به عبارت سادهتر میتوان گفت که سطح تکنولوژی تولید در این محصول عاملی است که به صورت مهندسی معکوس تعیین میگردد و لذا تولیدکننده نقش خاصی در آن نمیتواند ایفاء نماید و در نهایت قابل نتیجه گیری است که سطح تکنولوژی در مورد کلیه واحدهای فعال تولیدکننده یکسان بوده و تابع مستندات فنی محصول و همچنین نتایج مهندسی معکوس فرایند تولید است که این نتایج نیز کاملاً ثابت و تعریف شده است.
نام کشورها و شرکت های سازنده ماشین آلات مورد استفاده در تولید
بررسی وضعیت طرح های جدید و طرحهای توسعه در دست اجرا با مراجعه به بانک اطلاعات صنعتی وزارت صنایع و معادن، طرحهای در حال ایجاد تولید چرخ و محور واگن به صورت جدول زیرجمع بندی شده است.
پیشبینی عرضه در بازار آینده کشور
عرضه چرخ و محور واگن در آینده از طریق تولید واحدهای فعال و طرحهای در حال ایجاد صورت خواهد گرفت که در ادامه هر کدام از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.
الف ( پیشبینی عرضه واحدهای فعال
در جدول شماره 4 ظرفیت نصب شده کشور برای تولید چرخ و محور برای سالهای گذشته آورده شد. از اینرو با در نظر گرفتن ظرفیتهای فوق ، عرضه این واحدها در آینده سالانه 2310 عدد پیش بینی شده است
ب ) پیش بینی عرضه واحدهای در حال ایجاد
در جدول شماره 6 فهرست طرحهای در حال ایجاد کشور آورده شد. بنابراین مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پیشرفت فعلی طرح ها ، مقاطع بهره برداری از آنها به صورت زیر فرض شده است :
با توجه به جدول بالا ، ظرفیت طرح های در حال ایجاد که در آینده به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد شد، به صورت زیر قابل پیش بینی است:
راندمان تولید واقعی طرحهای در حال ایجاد متناسب با عرف طرحهای صنعتی به صورت 50درصد ظرفیت اسمی در سه سال اول بهرهبرداری لحاظ شده است.
بررسی روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا سال 1385
با مراجعه به آمار منتشر شده وزارت بازرگانی ، میزان واردات چرخ و محور در سالهای گذشته به صورت جدول زیر بوده است.
آمار سال 1384 و 1385 تقریبی است.
نمودار زیر روند واردات در مقایسه با تولید داخل را نشان داده است.
نمودار مقایسهای تولید داخل و واردات چرخ و محور واگن
بررسی روند مصرف از آغاز برنامه سوم تاکنون
موارد استفاده چرخ و محور واگن، تنها در واگنهای قطار راهآهن بین شهری و داخل شهری میباشد. لذا برای تعیین حجم مصرف از رابطه زیر استفاده خواهد شد:
در ادامه میزان مصرف با استفاده از رابطه بالا برآورد شده است.
بررسی روند صادرات از آغاز برنامه توسعه سوم تا آخر سال 1385
مطابق آمار منتشره وزارت بازرگانی روند صادرات چرخ و محور واگن در سال های گذشته به صورت زیر بوده است.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 48 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله پروژه کارآفرینی کارگاه تولید چرخ و محور واگن
