( اعتیاد)
تعریف مواد مخدر
اصطلاحا مواد مخدر به کلیه مواد طبیعی و شیمیایی گفته می‌شود که اعتیاد آور باشد. بعضی از این مواد تخدی کننده نبوده، بلکه ممکن است ایجاد تحرک و توهم نمایند. بطور کلی مواد مخدر به موادی اطلاق می‌گردد که مصرف آنها در انسان حالاتی غیر عادی ایجاد نماید. این حالات که عموما لذت بخش هستند، به صورت موقت و کاذب ایجاد می‌گردد. بروز همین حالات و کیف و لذت پس از اولین مصرف- که در بعضی موارد فقط به علت کنجکاوی مبادرت به آن می‌گردد. باعث تداوم مصرف واعتیاد می‌شود. این مواد در فرهنگ پلیس به مواد افیونی یا مکیفها معروف بودند ولی امروزه در زندانها لفظ (مکیفها) فقط برای قرصهای آرام بخش و روانگردان استفاده می‌شود.
اثرات کلی حاصله از مصرف مواد مخدر
مصرف انواع مواد مخدر موجب تغییر حالت در مصرف کننده و ایجاد نوعی لذت کاذب و زودگذر می‌گردد. خوشی کاذبی که از مصرف انواع مواد حاصل می‌شود به تدریج زایل و در مراحل پیشرفته اصولا لذتی به مصرف کننده دست نمی دهد، بلکه صرفا بخاطر کاهش آلام و رنجهای ناشی از خماری، استعمال می‌گردد.
خوش بینی مفرط اولین حالتی است که در کلیه مصرف کنندگان مواد مخدر ایجاد می‌شود، این حالت در لحظات اولیه زائل شدن آثار مصرف، تبدیل به بدبینی شدید می‌گردد. این امر با پیشرفت اعتیاد گسترش می‌یابد بحدی که بدبینی، به دوری و نفرت از اطرافیان منجر می‌شود.
معتاد خود را فهیم تر از دیگران می‌داند و این حالت در زمان خماری هم ادامه می‌یابد، بخصوص اینکه درحالت خماری خود را محق می‌داند و از همه متوقع و طلبکار است. با پیشرفت مصرف، تغییرات زیادی در جسم، رفتار و شخصیت فرد پیش می‌آید.
پرگوئی خصیصه دیگرمعتادین است. تقریبا کلیه معتادین مدام حرف می‌زنند و لاف وگزافگویی و احیانا دروغگوئی در گفته‌های آنها به آسانی قابل تشخیص است. تنها در زمانی که از خماری رنج می‌برند ساکت و مظلوم در ناتوانی چرت آلودی گرفتار می‌شوند.
معتادان به انواع مواد مخدر، به یبوست مزمن دچار می‌شوند. از غذاهای ترش بشدت بیزارند و بشدت به شیرینی علاقه مندند.
بی اشتهائی و بی میلی به مواد خوراکی در معتادین به تریاک و هروئین دیده می‌شود.
بشدت به چای علاقه دارند. از سرما فوق العاده بیزارند و گرما را دوست دارد. مصرف کنندگان حشیش معتقدند حشیش اعتیادآور نیست ولی حالت خاصی که ایجاد می‌کند بیش از هروئین و تریاک کشش و جاذبه دارد. به همین جهت معتادین دیگر مواد هم گاهی حشیش می‌شکند.
اکثر معتادین موهای پرپشت دارند. قطر موهای آنها نسبت به زمان قبل از اعتیاد ضخیم تر به نظر می‌رسد و دیرتر می‌ریزد و دیرتر هم سفید می‌شود.
معتادین افرادی هستند لاابالی و نظافت را درهیچ موردی حتی غذا خوردن رعایت نمی کنند.
صبحا بسختی از خواب بر می‌خیزند. همیشه خواب آلود هستند.
در خماری ظاهری، آبریزش بینی، خمیازه‌های بلند و پی در پی و ناتمام، دان دان شدن پوست صورت و بدن – مانند پوست تخم مرغ پر کنده- بزرگ شدن مردمک چشم، عرق کردن زیاد، خارش بدن، لرزش بدن بخصوص دستها، ناتوانی در ایستادن و سر پا بودن و در خماری درونی، احساس فشار و گرما، خارش گلو، چسبندگی بزاق دهان، حالت تهوع و سرگیج، دل درد، دردهای عضلانی و استخوان درد، درد شدید در مفاصل، حالاتی شبیه سرماخوردگی و گاهی توام با اسهال، وجود دارد.
در لحظات خماری، فرد معتاد وحشتزده و هراسان است. فوق العاده عصبی و بی حوصله می‌شود و قیافه ای غیر عادی می‌یابد.
اعتیاد و زیانهای بدنی
هنگامی که انسان معتاد شد کوشش عضوها و دستگاه‌ها وحفظ تعادل طبیعی مشکل می‌گردد و این امر در دستگاه اعصاب مرکزی ومحیطی او اثر تخدیری شدید می‌گذارد و به اندازه ای که قطع دارو به عدم تعادل طبیعی دستگاه عصبی واختلال حاد آن منجر می‌گردد. در این باره پزشکان می‌گویند: هنگامی که انسان معتاد می‌شود، نیکوتین، منوکسید کربن و ... جذب ششها و دهان معتاد می‌گردد. دستگاه اعصاب او برانگیخته می‌گردد. فشار خون بالا می‌رود نبض و ضربان او بیشتر می‌شود به اندازه ای که می‌توان لرزش دست و پای او را احساس کرد. دمای دستها و پاها پایین می‌آید.
اعتیاد و سرطان
پژوهشهایی که روی 370 نفر کارگر پنبه انجام گرفته است نشان می‌دهد که هیچ یک از افراد غیر معتاد دچار سرطان ریه نشده‌اند و کاملا تندرست مانده اند، در صورتی که این بیماری کشنده در میان معتادین در اثر آمادگی و مساعد بودن زمینه پیش از حد انتظار شیوع داشته است و معتادین را گرفتار سرطان ریه و سایر بیماریهای ششی ساخته است.
اعتیاد و خودکشی
در الکلیها خودکشی وفور زیادی داشته و همچنین نسبت درصد الکلیها در بین افرادی که خودکشی می‌کنند یااراده به خودکشی دارند زیاد است.
برخی از دانشمندان معتقدند که وابستگی شدید مواد مخدر و ... ممکن است جانشین خودکشی باشد و در دوره رفع مسمومیت خطر خودکشی زیاد بوده و بسیاری از اشخاص را که قادر به ترک الکل و ... نیستند می‌توان جز افسرده‌ها دانست. به طور کلی به نظر می‌رسد که علتهای اجتماعی و روانی و زیست شناسی در برخی افراد منجر به خودکشی شده در برخی ایجاد بیماری روانی می‌کند و در برخی دیگر هر دو عارضه را به وجود می‌آورد.
خودکشی و اعتیاد هر دو، دو رفتار به ظاهر گوناگون ولی اساسا مترادف و ناشی از عوامل و پویاییهای تقریبا یکسان در محیط اجتماعی و روانی معتادین و افرادی است که خودکشی می‌کنند.
اختلال شخصیت و رفتارهای ضد اجتماعی
بخش بزرگی از پژوهشگران معتقدند که قست اعظم تهیه کنندگان و مبتلایان به مواد مخدر و الکل را افرادی باشخصیت‌های ضد اجتماعی و رفتارهای ضد اجتماعی تشکیل می‌دهند، که به اصطلاح پسیکوپات خوانده می‌شوند. اینان افرادی هستند که اصولا به تکالیف اجتماعی بی توجهند. رفتارهای مورد قبول اجتماع را نمی پذیرند و بین رفتارهای آنان و رفتار شایع در اجتماع تفاوتهای شدید وجود دارد و به اینجهت به کرات دچار تضاد با جامعه می‌شوند. اینان خودخواه، بیرحم وبی مسئولیت هستند. ناگهان تصمیم می‌گیرند، و به شدت متجاوزند. دروغگو و غیر صمیمی هستند به دیگران محبت ندارند. از ایجاد روابط عاطفی معمولی با دیگران عاجزند. در مقابل محرومیتها مقاومت کمی دارند. اغلب از دیگران شاکی هستند و دلایل به ظاهر منطقی برای رفتار خود ارائه می‌نمایند. در مقابل نتایج ناخوشایند اعمال خود احساس پشیمانی نداند. قدرت قضاوت آنان ضعیف است و از تجربیات خود و دیگران بویژه در رابطه با قانون، پند نمی گیرند. ممکن است ظاهر ایشان جذاب و باهوش باشد و در ابتدا افراد ناآشنا را تحت تاثیر قرار دهند وامکان دارد که واقعا نیز، ویژگیهای عالی داشته باشند. ولی در عمل، غالبا شکست می‌خورندو درروابط با دوستان، دچار اشکار می‌گردند.
در سابقه این افراد تا قبل از سن 15 سالگی حداقل سه مورد از رفتارهای زیر دیده می‌شود:
1- گریز از مدرسه
2- اخراج از مدرسه
3- بزهکاری
4- فرار از خانه
5- دروغگویی مداوم
6- رفتارهای زود هنگام جنسی
7- تجربه زود هنگام با سیگار و مشروبات الکلی یا مواد مخدر
8- دزدی
9- رفتارهای وحشیانه و خشونت آمیز
10- دستاوردهای تحصیلی، پایین تر از آنچه که از هوش آنها انتظار می‌رود.
11- نقض مداوم مقررات در خانه یا مدرسه
در زندگی اجتماعی و خانوادگی این افراد پس از 15 سالگی نیز حداقل دو مورد از موارد زیر وجود دارد:
1. دستگیری سه بار یا بیشتر توسط مراجع قانونی
2. طلاق و یا جدایی بدون طلاق از همسر بیش از دو بار
3. خشونت بدنی و کتک کاری
4. اعتیاد به الکل یا مواد مخدر و یا مسمومیت حاد با این مواد به طور مکرر
5. عدم پرداخت قروض و سایر مسئولیتهای مالی
6. مسافرت از نقطه ای به نقطه دیگر بدون برنامه و بدون تدارک شغل
افراد با شخصیت ضد اجتماعی بحض عمده ای از مجرمین و زندانیان را تشکیل می‌دهند. بررسیهای آماری حتی تا 75% زندانیان را در شمار مبتلایان به اختلال شخصیت ضد اجتاعی نشان داده است. تهیه کنندگان مواد مخدر و مشروبات الکلی، قاچاقچیها و واسطه‌های پخش این مواد و شاید بخض عمده ای از فروشندگان جز و معتادان را این عده تشکیل می‌دهند.
دلیل بروز شخصیت ضد اجتماعی
مطالعه در باب دو قلوهای یک تخمکی و دوتخمکی نشان می‌دهد که شخصیت ضد اجتماعی و رفتارهای بزهکارانه تاحد قابل توجهی به عوامل ارثی وابسته است. اما محیط می‌تواند به مقدار زیاد، تظاهرات این استعداد شخصیتی را کنترل کند. حالات نوروتیک و پسیکوپاتیک تحت اثر عوامل چندگانه و گوناگون شکل می‌گیرد. مطالعه درباره ارتباط بین بزهکاری و مشکلات اجتماعی نشان می‌دهد که مسئله ای اختصاصی و مهم در بین مشکلات اجتماعی بزهکاران، زمانی که در سنین چهارم و پنجم عمر خود بوده‌اند وجود داشته است. روانشناسان معتقدند که نبودن پدر در این سنین، موجب می‌شود که طفل از وجود یک الگو برای برقراری وجدانیات و سوپراگو محروم بماند. ممکن است پدر وجود داشته باشد ولی خود او به علت اشکالات شخصیتی نتواند مدل مناسبی برای کودک قرار گیرد.
ویژگیهای سرشتی که در افراد پسیکوپات یافت می‌شود نیز با نفع عوامل ژنتیک است. این ویژگیها شامل ساخت جسمی- عضلانی (مزومورفیک) و وجود اختلالاتی در امواج مغزی است که در الکتروانسفالوگرافی ثبت می‌شود و همگام با رفتارهای پرخاشگرانه است.
جوان و اعتیاد
جوانان اصلی ترین قربانیان مواد مخدر هستند. جوانان به خاطر خصوصیات جوانی آسیب پذیری زیادی دارند، چون پویا و جستجوگرند، بهر جا سر می‌کشند، کنجکاو و به دنبال همه چیز هستند، در مسیرشان هر راهی که گشوده شود، وارد می‌شوند. چنانچه در راهی لذت و بی خبری – که خواست آنان است – وجود داشته باشد، بسرعت آنان را جذب می‌کند. جوانان آمادگی انجام هر کاری دارند. حتی آنان که صالح‌اند و با تعقل و اندیشه بهر کاری دست می‌زنند نیز ممکن است از روی کنجکاوی به چنین راهها، سری بزنند. در چنین اوضاع و احوال است که زمینه‌ها، شرایط انحراف و فساد برای جوانان فراهم می‌شود و آنان را در لبه پرتگاه و آغاز سقوط قرار می‌دهد.
سنینی که جوانان آمادگی بیشتری برای انحراف دارند به سنین بحرانی موسوم است بررسی این مرحله از زندگی، از مباحث ویژه در روانشناسی است. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان می‌دهد، امروزه آغاز اعتیاد در سنین 25-17 سالگی است. 66درصد افراد مورد بررسی، اولین مصرف مواد مخدر را در این سنین انجام داده اند، 5/7 درصد قبل از 17 سالگی و بقیه در سنین بالای 25.
در کنار شور جوانی و علی رغم بی خبری، نوعی اضطراب و دلواپسی نسبت به آینده هم در اغلب آنان وجود دارد. و در این سنین، احساس نیاز به آزادی و رهائی نسبی از خانواده نیز وجود دارد. مجموع اینگونه حالات، ایجاب می‌نماید تا جوانان به دنبال مسائل ناشناخته و جدید باشند. جوانان در کنار دوستان و در جمع، آمادگی جسارت بیشتری برای دست زدن به اعمال غیر عادی و احتمالا انحرافی دارند. این حالت همان بحرانی است که فوق العاده برای جوانان – بخصوص از نظر اعتیاد – خطرناک است.
اوقات فراغت جوانان در این برهه، مسئله ای بسیار مهم و حساس است. مسیر خانه و مدرسه و کوچه نیز برای دانش آموزان نوجوانی می‌تواند خطر ناک و خطر ساز باشد.
اولین مصرف سیگار بوسیله جوانان در مسیر کوچه انجام شده نوجوانان جرات، جسارت و بزرگ شدن را در مسیر مذکور آزمایش می‌کنند. گاهی طنز و شوخی را هم با اعمال خود می‌آمیزند.
خطرناکترین انحرافات که واقعا جوانان و آینده آنان را تهدید می‌کند، وجود مواد مخدر و اعتیاد است. طبیعی است که مواد مخدر به صورت اعم در بیرون از منزل و در کوچه و خیابان مورد شناسائی و احیانا استفاده قرار می‌گیرد. تقریبا در کلیه معتادین – که در سنین جوانی مبتلا شده‌اند – از نظر مکان، مسیر مدرسه، کوچه و تشویق دوستان نقشی اساسی داشته است.
گسترش اعتیاد در بین جوانان، واقعا زنگ خطری است برای تمام جوامع این چیزی است که همه از آن متضرر می‌شوند. بنابر این خطر باید به عنوان بزرگترین و بالاترین معضل مورد توجه قرار گیرد و در مقابله و مبارزه با آن از هیچ کوشش و اقدامی فروگذاری نشود.
عوامل اعتیاد به مواد مخدر
1- عوامل اجتماعی: الف: عوامل تربیتی و آموزشی: خانواده، مدرسه، گروه همسالان، رسانه‌های گروهی، اوقات فراغت، فساد اجتماعی
ب) عوامل اقتصادی: فقر، مهاجرت، بیکاری، سودجوئی.
ج) عوامل سیاسی: جنگ، سیاست
د) عوامل فرهنگی: بیسوادی، عدم آگاهی، فقدان احساس مسئولیت
2- عوامل روانی : الف) عوامل روان پزشکی: انواع افسردگی‌ها بخصوص مانیاکها، انحرافات جنسی
ب) عوامل روانشناسی: ناپایداری عاطفی و احساسی، اضطراب و بیقراری، عدم اعتماد به محیط و آینده، احساس عدم تونایی، عقده حقارت، عدم رشد شخصیت
3- عوامل طبیعی: الف) عوامل فیزیکی: بیماری و درمان سرخود، نقص جسمی
ترک اعتیاد
آیا همانطور که معتاد فکر می‌کند و بیشتر مردم تصور می‌کنند، همه چیز در مورد معتاد پایان پذیرفته است. آیا امکان بازگشت وجود ندارد و آیا این تصورات واقعیت دارد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 25 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله آسیب شناسی اجتماعی
