چکیده : امروزه اثرات توسعه بازار مالی بر ارتقاء بهره وری سرمایه و رشد اقتصادی بطور گسترده ای بوسیله مدل¬های رشد درون زا در ادبیات علم اقتصاد مورد بحث قرار گرفته است. نظام مالی با تخصیص کاراتر سرمایه از راه جمع آوری اطلاعات بمنظور ارزیابی پروژه های مختلف سرمایه-گذاری و نیـز سـرمایه گذاری در پروژه هایی با بازدهی و ریسک بالاتـر از طـریق تسهیم و تقسیم ریسک می تواند بهره وری سرمایه را افزایش دهد. به عبارت دیگر در اقتصادهای پیشرفته که بازار مالی آنها دارای ساختار مناسب و همچنین از عمق زیادی برخوردار است، توسعه مالی می تواند منجر به بهبود بهره وری کل عوامل تولید و بالاخص بهره وری سرمایه شود. بررسی بازارهای مالی در ایران که اقتصاد آن در مرحله عبور از اقتصاد مبتنی بر عوامل تولید به سمت اقتصاد مبتنی بر کارایی است و فاصله زیادی با اقتصادهای پشرفته دارد از دو منظر قابل توجه است: اول آنکه، بررسی شاخص های توسعه مالی بازار پول و سرمایه نشان می دهد که این شاخص ها به رغم داشتن نوسان روند رو به رشدی را در طی سی سال اخیر داشته اند. دوم آنکه، علی رغم روند رو به رشد شاخص های توسعه مالی هنوز بازار مالی در ایران از ساختار مناسبی برخوردار نیست. وجود شرایط غیررقابتی در بازارهای پول و سرمایه و عدم تعمیق مالی، تسلط نظام بانکی و پولی دولتی در بازارهای مالی، عدم نهادهای قانونی و حقوقی کارآمد و با ثبات، اتکاء بازارهای مالی به بازار پول و سهم کمتر نهادهای مالی بازار سرمایه، وجود شرایط سرکوب مالی در بازارهای مالی، نفوذ شرکتها و بنگاههای بخش دولتی در بازارهای مالی همگی گواه این موضوع هستند که بازار مالی در ایران از توسعه¬یافتگی لازم و مناسبی برخوردار نیست. گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال 2011-2010 در رابطه با توسعه بازار مالی در ایران نیز حکایت از ساختار نامناسب این بازار دارد. این ساختار نامناسب در بازار مالی ایران با توجه به اینکه یکی از چالشهای بخش صنعت و معدن چگونگی دسترسی به خدمات و منابع مالی برای فعالیتهای تولیدی و صنعتی است، می تواند آثار زیانباری را در کیفیت و چگونگی تخصیص منابع مالی در اینگونه فعالیتها به همراه داشته باشد؛ حال آنکه تخصیص عامل سرمایه به صورت کارا از الزامات توسعه صنعتی است. لذا، با توجه به نقش جایگاه صنعت و معدن در رشد و توسعه اقتصادی، شناخت ابعاد گوناگون بازارهای مالی و آثار آن بر این بخش ضروری است. شناسایی اثرات توسعه بازارهای مالی بر بهره¬وری سرمایه می¬تواند در بکارگیری سیاستها و خط مشی¬های مناسب اقتصادی برای رفع مشکلات بخش صنعت و معدن مؤثر واقع شود. این پژوهش نیز با توجه به جایگاه نظام مالی در تخصیص منابع و خدمات مالی مـورد نیاز بخش صنعت و معدن به شناخت و بـررسی ارتباط توسعه بازارهای مالی و بهره وری سرمایه در بخش مذکور می پردازد. این پژوهش به دنبال آزمون این فرضیه است که توسعه بازار مالی می تواند باعث ارتقاء بهره وری سرمایه در بخش صنعت و معدن گردد. بدین منظور نخست مطالعات نظری و تجربی مرتبط با موضوع پژوهش بررسی و سپس ویژگیهای بازارهای مالی ایران و نیز روند شاخص های توسعه مالی بازار پول و سرمایه و همچنین روند بهره وری سرمایه در بخش صنعت و معدن تشریح گردید. بررسی روند شاخص های توسعه مالی بکار گرفته شده در این پژوهش و همچنین روند بهره وری سرمایه مبین سیر صعودی این شاخص ها و نیز متغیـر بهـره وری سـرمایه طی دوره زمانی 1386-1353 است. حال به منظـور آزمـون این فـرضیه که توسعه بازارهای مالی می تواند منجـر به بهبـود بهره وری سرمایه در بخش صنعت و معدن گردد از روش اقتصادسنجی خودتوضیح با وقفه های گسترده (ARDL) و الگوی تصحیح خطا (ECM) برای برآورد الگوها طی دوره زمانی مذکور استفاده گردید. در کنار شاخص های توسعه مالی، اثر سایر عوامل تأثیرگذار بر بهره وری سرمایه مانند سرمایه انسانی، پیشرفت فنی، شاخص کاربری، صادرات و واردات صنعتی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج الگوهای برآوردی نشان داد که متوسط سالهای تحصیل شاغلان بخش صنعت و معدن به عنوان شاخص سرمایه انسانی و نسبت شاغلان علمی، فنی و تخصصی به عنوان شاخص پیشرفت فنی و نیز نسبت نیروی کار به سرمایه به عنوان شاخص کاربری در هر دو دوره زمانی کوتاه مدت و بلندمدت اثر مثبت و معنی داری بر بهره وری سرمایه داشته اند. صادرات صنعتی نیز بر روی بهره وری سرمایه در کوتاه مدت اثر مثبت و معنی داری داشته است ولی در بلندمدت رابطه قوی بین صادرات و بهره وری سرمایه مشاهده نشده است. واردات صنعتی به عنوان یکی دیگر از متغیرهای مستقل در هر دو دوره زمانی کوتاه مدت و بلندمدت تأثیر منفی بر بهره وری سرمایه داشته است...
پایان نامه : تحلیل نقش توسعه بازار مالی بر ارتقاء بهره وری سرمایه: مطالعه موردی بخش صنعت و معدن
