این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 345 صفحه به همراه عکس می باشد.
پیشگفتار:
مشارکت به معنای عام خود از گذشته های بسیار دور در زندگی انسان وجود داشته ولی به معنای جدید خود بخصوص در عرصه ی سیاست پس از جنگ جهانی دوم در جهان غرب آغاز شده و به شرق گسترش یافت.
این مشارکت در بعضی کشورهای صنعتی جهان (بخصوص آنهایی که در جنگ شکست خورده بودند) در زمینه ی اقتصاد و صنعت آغاز شد تا مردم را در حاکمیت شریک سازند و پایه های اقتصاد و صنعت مستحکم گردد و به اقتدار حکومت ها کمک کند و به حاکمیت مشروعیت بخشد. (نظر به تئوری ایجاد تمدن های بزرگ پس از جنگ های بزرگ)
دخالت آگاهانه ی مردم در تمام عرصه های زندگی امروزه شرایطی را می تواند به وجود آورد که آنها بتوانند در سرنوشت خود مداخله نمایند.
در ایران مشارکت های سنتی در امور شهر و امور مذهبی از گذشته وجود داشته و با وجود تمام
دگرگونی های صدساله ی اخیر ایران هنوز هم با قدرت در شهرها و روستاهای دور و نزدیک وجود دارد.
عزاداری های مذهبی ـ ساختن مسجد نمونه هایی از این مشارکت های مردمی اند که به صورت سنتی اتفاق می افتد.
مشارکت های مردمی جدید را می توان برنامه هایی دانست که دولت برای تحقق اهداف خاص خود به کار می گیرد و با ساماندهی و برنامه ریزی های لازم تلاش دارد تا در زمینه هایی که در زندگی اجتماعی جامعه پیشینه ای داشته، مشارکت مردمی را جلب کند.
برای نمونه تشکیل شوراهای اسلامی شهر و روستا از تلاش های دولت برای جلب مشارکت مردمی در اداره مور شهرهاست.
از نظر تاریخی می توان آغاز الگوی مشارکتی جدید اداره امور شهرها در ایران را انقلاب مشروطیت در سال 1287 هـ .ش دانست. در واقع تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب قانون اساسی و متمم آن، خود نخستین تجربه های مشارکتی به شمار می روند، موضوعی که با توجه به خودکامگی همیشگی نظام سیاسی ایران قبل از انقلاب بی سابقه می نمود.
با توجه به افزایش جمعیت شهرنشین از سال 1335 و ازدیاد شهرها هنوز قسمت اعظم جامعه سنتی از اصول شهروندی بی بهره اند. گسترش کالبد شهر، پیچیدگی و تنوع روابط اجتماعی ـ اقتصادی و سیاسی و فرهنگی در شهر از جمله مشکلاتی است که مدیریت شهری ایران با آن درگیر است.
بدون شک "فرهنگ شهروندی" در شهرهای ایران هنگامی تحقق خواهد یافت که به شهروندان مسئولیت شرکت در اداره امور جامعه واگذار شود.
طرح موضوع واهمیت آن
حیات مدنی از جدی ترین موضوعاتی است که به جامعه ی بشری رنگ و بوی انسانی و حرکت و رشد می بخشد و فضای شهری از جمله فضاهایی است که حیات مدنی در آن جریان یافته وحادثه ها وواقعه ها رخ می دهند.
وقایع و حوادث حیات مدنی را به حیات واقعه ای تبدیل نموده و سبب می گردند خاطره ها شکل گیرند. بنابراین فضای شهر مکان اصلی حیات واقعه ای است و محل انباشت خاطره های فردی و جمعی.
با توجه به افزایش جمعیت شهرنشین در ایران و روند رو به رشد آن نیاز به تبادل اطلاعات و مراودات فرهنگی در جهت بهتر شدن اداره ی امور شهرها امری لازم و ضروری می نماید.
اداره ی امور شهرها می تواند به صورت دولتی ـ مردمی که چیزی جز کنشی متقابل از روابط رسمی و غیررسمی نیست اتفاق بیفتد زیرا حکومت ها تنها و بدون حضور مردم نمی توانند حکومت کنند و برای اداره ی امور به مردم متکی اند. بنابراین تنها بخشی از تصمیم گیری ها و فعالیت های مختلف مربوط به زندگی شهری می تواند به صورت رسمی و دولتی اتفاق افتد و سایر تصمیمات مرتبط با حیات مدنی شهرها باید به وسیله مردم و با مشارکت عمومی به وقوع بپیوندد.
چیستی پروژه:
مرکز همایش های مردمی فضایی عمومی ـ مردمی در عین حال دارای رسمیت جهت فرآیندها و روابط رسمی و غیررسمی و کنش و واکنش مردم و دولت از طریق گفتمان می باشد.
مرکز همایش های مردمی "مشهد" به منظور پاسخگویی به برخی نیازهای فرهنگی ـ اجتماعی و تأمین مکانی مناسب و در خور شخصیت شهر مشهد به عنوان بزرگترین شهر مذهبی کشور و یکی از کلان شهرهای ایران جهت برگزاری جلسات و همایش ها و سمینارها و سایر فعالیت های مردمی و جمعی و مکانی جهت استقرار نهادهای مردمی (NGO) ها و تشکل ها و نمایندگی ارگانهای دولتی و غیردولتی مختلف مرتبط با مردم در نظر گرفته شده است.
با توجه به معنای معماری گذشته ی ایران از جهت ایجاد فضاهای شهری و هسته های کالبدی محلی و اجتماعی لزوم بررسی الگوبرداری از نظام و اصول پایدار معماری در این دوره خالی از اهمیت نیست و نیز کوششی است در جهت هویت مند نمودن فضای معماری در قالب یک معماری ایرانی در دوره ی معاصر.
در این راستا لازم است به بازشناسی مختصر موضوعاتی چون مردم، فرهنگ، پیشینه ی تمدن، هویت، هویت مندی فضا، تبادل فرهنگی مردم، شهرنشینی، سنت ها و ارزش ها، جنبش های اجتماعی، فضای شهری گذشته و امروز ویژگی های عام و خاص فضای جمعی و ... پرداخته شود.
حوزه اول:پیشنهاد طرح تحقیق ............. 1
پیشگفتار ..................................... 2
طرح موضوع واهمیت آن......................... 3
چیستی پروژه................................... 4
حوزه دوم: شناخت ........................... 6
بخش اول: مطالعات پایه ..................... 7
فصل اول: شناخت مراکز همایش................. 7
شناخت مراکز همایش............................ 7
تاریخچـه احداث فضاهای اجتماعی................ 8
در دوران معاصـر............................ 10
تعریف مراکز همایش شهـری..................... 12
وظایف مراکز برگزاری همایش های شهر .......... 12
ویـژگی های مراکز برگزاری همایش های شهر......... 13
سیتی هال ...................................... 14
تعریف سیتی هال................................. 15
تاریخچـه و منطق تمرکز تجهیـزات خدماتی در شهر... 16
ضرورت ایجاد مرکز همایش های مردمی در شهـر مشهـد 21
تجزیه و تحلیل کلی پراکنـدگی ادارات، سازمانهای دولتی و عمومی در شهر مشهد 22
طرح ایجاد مجتمـع های اداری خدماتی.............. 23
محاسن ایجاد مجتمـع اداری ـ خدماتی.............. 24
کاربـری های مستقـر............................. 25
فصل دوم: بررسی تعاریف ـ و ضوابط عملکـردی کیفی، فضاهای مرکز همایش 28
انواع گردهم آیی و تعاریف آن.................... 28
کنفـرانس Conference...................... 29
کنوانسیـون.............................. 29
سمینار Seminar............................ 31
سمپوزیوم (Symposium)..................... 31
میـزگرد (Round Table) .................... 32
فوروم (Forum)............................ 33
مجمع (Assembly)........................... 33
کارگاه آمـوزشی (Workshop)................ 33
سخنـرانی (Lecture)........................ 34
کمیسیـون (Commission) ................... 34
کمیتـه (Committee)........................ 34
مناظـره................................. 35
انستیتـو (Institute) ....................... 35
جلسـه .................................. 35
گروه بنـدی گردهمائی ها ................... 36
الف) گروه اجلاس های بستـه................. 36
ب) گروه اجلاسهای باز................. 36
انواع مراکز اجتماعات و استانـداردهای موجود .... 37
تالار اجتماعات.............................. 37
مراکز برگـزاری گردهمایی.................... 38
تالار و اصـول و معیارهای کلی در طراحی آنها . 38
اکوستیک در تالارها.......................... 39
حجم........................................ 39
فرم........................................ 40
پخشایی..................................... 40
حـدود تقـریبی حجم سالن ها.................. 41
حجم مناسب فضاهای مختلف در مراکز گردهمایی به ازاء هر نفر شرکت کننده 42
فصل سوم : نیازهای فضایی ولازمه های کلی مراکز گردهمایی 43
فرمهای مربوط به سطوح زیر بنا................ 43
تنـوع بهره گیـری از فضا و قدرت در نوع سالنهای اجتماع 46
سالنهائی که اختصاصاً برای برگزاری کنفرانس و کنگره طرح می شوند 47
سالنهای هنری چندمنظوره...................... 47
تغییرات در ابعاد سالن ...................... 48
پیش بینی انجام تغییرات در نحوه چیدن و نوع صندلی ها 49
طراحی ادیتوریومها........................... 50
پلان های مستطیل شکل.......................... 52
پلان های بادبـزن شکل......................... 56
پلانهای شش ضلعی ............................. 59
پلانهای مدور و بیضوی......................... 61
سالنهای نمایشگاهی........................... 63
شکلهای نمایشی پلانها......................... 66
الف ـ سالنهای با صحنه مرکزی ...................... 67
ب ـ سالنهای به شکل قطاع دایره (با زاویه مرکزی گسترده تا 135 درجه) 67
پ ـ سالنهای به شکل قطاع دایره (با زاویه مرکزی 90 درجه) 67
ت ـ سالنهای شش ضلعی (با زاویه صفحه 60 درجه) .... 68
ث ـ سالنهای مستطیل شکل.......................... 68
ج ـ سالنهای بادبزن شکل ......................... 68
معیـارهای طراحی ............................. 69
معیارهای مربوط به پخش صدا بدون استفاده از تجهیـزات صوتی 69
الف ـ توانائی های شخصی سخنـران................ 69
ب ـ فرم پلان و حجم تالار و چگونگی استقرار حضار.. 69
پ ـ مشخصات و ویژگی های آکوستیکی محیط.......... 70
تقویت و تعدیل صدا به کمک وسائل و تجهیـزات صوتی 70
روابط بین سالن و صحنه ....................... 73
ارتفاع شاخص دیـد به سکو...................... 75
ارتفاع صحنه یا سکو........................... 76
تراز چشم ناظر ............................... 76
فاصله قائم بین تراز متوسط چشمان ناظر و بالاترین نقطه روی سر 76
حداکثر زاویه قائم دید رو به بالا.............. 77
حداکثر زاویه قائم دید رو به پائین............ 77
جزئیات طراحی ردیف صندلی ها................... 77
شیب کف سالن ................................. 78
خطوط منظر.................................... 79
زاویه دید به پرده نمایش...................... 79
فاصله دیـد .................................. 80
زاویه قائم دیـد ............................. 81
معیارهای مربوط به مشاهـده تصاویر تلویزیونی... 81
سکو یا صحنـه................................. 81
سقف ادیتوریوم و تأسیسات و تجهیـزات آن........ 82
ملزومات مربوط به مسائل آکوستیک............... 84
ملزومات مربوط به نورپردازی و روشنائی......... 84
ملزومات مربوط به تهویه مطبوع................. 85
ملزومات مربوط به کنترل حریق.................. 85
ملزومات مربوط به نمایش بر روی پرده........... 86
ملزومات مربوط به دید حضار.................... 86
ملزومات مربوط به سقف صحنه برای نمایشهای بزرگ. 86
جایگاه....................................... 87
گنجایش جایگاه.......................................... 87
آرایش جایگاه........................................... 88
جزئیات مربوط به صندلیها و نحوه چیـدن آنها........... 88
صندلیهای ثابت و دائمی................. 88
مبانی مربوط به اندازه های بدنی انسان............ 89
وضعیت .......................................... 90
وزن ............................................ 90
ارتفاع.......................................... 91
پشتی صندلی...................................... 91
عرض صندلی....................................... 91
عمق صندلی....................................... 92
شیب صندلی ...................................... 92
دسته صندلی...................................... 92
زیردستی جهت نوشتن............................... 92
راحتی صندلی..................................... 93
صندلیهای ثابت ادیتـوریوم......................... 93
استانـدارد میزها و ترتیب چیدن آنها به شکلهای مختلف 95
ملزومات صحنه در سالنهای چندمنظوره............ 95
کلیات............................. 95
طراحی موقعیت صحنه یا سکو.......... 97
انواع صحنه یا سکو.......................... 97
صحنـه مرکزی................................ 97
صحنه انتهائی................................. 98
پیش صحنه..................................... 98
تطبیق پذیـری صحنه.............................. 100
بیرون صحنـه........................ 102
تراز هم سطح با کف صحنه اصلی........ 102
تراز هم سطح با کف جایگاه........... 103
تراز پائین تر از کف سالن........... 103
تراز هم سطح با کف زیرزمین و انبارها 103
صحنه های قابل برچیده شدن........... 104
ابعاد صحنـه ها .................... 105
ابعاد صحنه برای اجزای تئاتر و نمایشهای معمولی 105
ابعاد صحنه برای اجرای کنسرت های گروهی106
اداره کردن صحنـه ......................... 106
سیتم تعلیق ............................... 107
صحنه هابا سکوهای بالا و پائین شونده........ 110
جابجائی افقی صحنه ........................ 110
ملزومات عمومی صحنه ها..................... 112
پرده ایمنی.................................. 112
پرده پیش صحنه.................................. 113
پرده های صحنه.................................. 113
استفاده از دکورهای پیش ساخته................... 114
روش نمایش چنـدتصویری........................... 116
اندازه و چگونگی تصاویر.................. 116
شیـوه های نمایش بر روی پرده............... 117
الف ـ پروژکسیون مستقیم ....................... 117
ب ـ پروژکسیون غیرمستقیم......................... 117
پ ـ پروژکسیون از پشت پرده................... 117
اتاق پروژکسیون............................ 118
پرده های نمایش............................ 119
الف ـ پرده های یکراست..................... 119
ب ـ پرده های جمع شونده...................... 120
پ ـ پرده های قابل حمل .................. 120
مشخصات و جنس پرده ها................... 120
فصل چهارم: بررسی فضاهای جمعی و سابق آنها در ایران و جهان 122
ویژگی‌های عام فضاهای جمعی ................................................................................................122
ساختمان‌ها و فضاهای همگانی ایران در دوره بعد از اسلام 124
کاروانسراهای ایران.................................. 124
پیشینه تاریخی..................................... 125
ویژگی‌های معماری کاروانسراهای ایران........... 127
میادین 129
میدان، فضایی شهری برای گفت و گو.............. 129
نتیجه 131
میدان‌های پیاده شهری ......................... 132
تاریخچه مختصری از میادین سنتی در ایران ........ 136
تاریخچه مختصری از میادین اروپایی .............. 140
آگوارا 141
فوروم 141
پیاتزا 142
انواع میدان.................................... 143
میدان‌های عمومی......................................... 143
میدان‌های تجاری......................................... 143
میدان حکومتی........................................... 143
میدان‌های نظامی......................................... 144
میدان‌های محله‌ای........................................ 144
میدان‌های ارتباطی............................................. 144
میدان ورزشی.............................................. 144
بررسی نمونه‌هایی از میادین ایرانی............... 145
میدان نقش جهان............................................. 145
میدان امام خمینی در همدان................... 148
حرم مطهر امام رضا (ع)...................... 149
بازار ....................................... 149
مقدمه......................................................... 149
مشخصات کاربردی عناصر متشکله بازارها و مراکز محله... 151
بازار مکان بنیادهای جمعی........................... 152
نقش بازار در شهرهای ایران (هسته اجتماعی- فرهنگی)... 153
بازار و توان فرهنگی آن............................. 154
بازار و محیط اقتصادی شهرها......................... 155
خصوصیات فضایی معماری معاصر.............. 156
فضاهای همگانی در هم‌جواری‌های معماری معاصر ایران 157
فصل پنجم :بررسی اجمالی اصول پایدار درمعماری ایران... 160
مقدمه.......................................... 160
رابطه فرهنگ ومعماری............................ 168
معماری تاثیر عوامل فرهنگی بر فرم ............... 171
الف- اهمیت مفهوم شکل یا فرم در فرهنگ معماری........... 171
ب: عوامل فرهنگی موثر در شکل گیری فضای معماری............. 175
ج: بازتاب فرهنگ در صورت فضای معماری..................... 177
مبانی فرهنگ ایران و تاثیر آن بر معماری........ 177
مفهوم سیر از ظاهر به باطن در معماری اسلامی ایران. 182
عوامل بنیادی معماری در ایران................... 183
اصل سیر از کثرت به وحدت........................ 184
اصل سیر از ظاهر به باطن........................ 185
اصل فراوری و انتظاع از طبیعت................... 186
اصل ساماندهی اهداف کارکردی ، سازه ای و کالبدی.. 186
شفافیت ( گسترة پهنة دید )...................... 187
هندسه .................................. 188
هندسه علمی..................................... 189
هندسه شهودی.................................... 189
انعکاس......................................... 192
اصل درون گرایی در عین برونگرایی................ 192
درون گرایی..................................... 193
تقارن.......................................... 195
تقارن به مثابه اصلی زیبا شناختی................ 197
تقارن به عنوان اصلی در ساخت و ساز.............. 197
مرکزیت......................................... 199
محور گرایی..................................... 200
سیالیت ( گسترش پهنة دید )...................... 201
تباین یا نا همگونی............................. 201
تعادل و توازن.................................. 202
سلسله مراتب، تداوم (سلسله مراتب دسترسی) (اصل رده‌بندی فضایی) 204
اصول و روشهای طراحی شهری....................... 206
فضای خارجی ، فضای داخلی........................ 207
اصل سادگی و فضای محصور در شهر ایرانی........... 209
خصوصیت ایستایی و پویایی فضای محصور............. 210
اصل مقیاس و تناسب ........................... 211
اصل فضاهای متباین............................ 212
اصل قلمرو ................................... 212
اصل ترکیب ( کمپوزیسیون ) .................... 213
آگاهی از فضا................................. 213
بخش دوم: نمونه های تطبیقی .................. 215
مقدمه.......................................... 215
مرکز فرهنگی ژورژ پمپیدو ....................... 215
سیتی هال لندن.................................. 221
مجموعه تالار شهر جدید توکیو..................... 224
تالار شهر بوستون ............................... 225
نمونـه های داخلی............................... 228
سیتی هال تهران................................. 228
تالار شهر تبریز................................. 29
بخش سوم: مطالعات زمینه ........................ 231
بازشناسی شهر مشهـد............................. 231
چگونگی پیدایش شهـر مشهـد....................... 231
سلسله مراتب رشـد تاریخی شهر مشهـد.............. 232
موقعیت جغرافیایی شهـر مشهـد................... 234
مطالعات اقتصادی............................... 235
مطالعات جمعیتی................................ 236
عوامل اصلی رشد جمعیت شهر مشهـد................ 237
نقاط و عناصـر شاخص شهر مشهـد................... 238
تغییرات کالبـدی در قرن حاضر.................... 240
ساختار کالبـدی در قرن حاضر..................... 241
الگوی توسعـه شهـر مشهـد........................ 241
مطالعات اقلیمی و بررسیهای محیطی شهر مشهد....... 242
موقعیت جغرافیایی شهر مشهد ............................... 242
دما ..................................................... 243
رطوبت نسبی............................................... 244
تجزیه و تحلیل بارندگی ................................... 244
وزش باد ................................................. 247
تابش آفتاب .............................................. 248
شرایط حرارتی در فضای آزاد ............................... 248
پیشنهادات ماهانی ........................................ 248
پیشنهادات انجمن معماران آمریکا........................... 249
پیشنهادات طراحی در مشهد.................................. 250
جهت استقرار ساختمان ..................................... 253
جهت استقرار ساختمانهای یک طرفه .......................... 258
جهت استقرارساختمانهای دو طرفه ........................... 259
بافت مجموعه ............................................. 260
الگوی اشغال زمین ........................................ 262
انتخاب مصالح ساختمانی ................................... 262
عوامل موثر در مکانیابی پروژه.............. 263
دلایل انتخاب سایت............................. 263
از دیدگاه عملکردی و کارایی............ 263
همجواری ............................. 263
جوابگویی به نیازهای گروه های ذینفع .. 264
مساحت................................ 264
مقیاس دانه بندی........................ 264
مناسب مکانی............................ 264
انطباق با کاربری اراضی شهر ی........... 264
دسترسی به شبکه معابر ................... 266
هماهنگی با جهت توسعه شهر ................... 267
خوانایی سایت ............................... 267
حوزه سوم: تجزیه وتحلیل.................... 269
تبیین برنامه ها و اهداف پروژه.............. 270
شناسایی جمعیت مخاطب ....................... 270
تبیین کلیت فعالیت ها وفضاهای پروژه..... 271
تدوین مبانی نظری پروژه......................... 273
مبانی نظری عام...................... 273
مبانی نظـری خاص پروژه............... 275
تعیین اجزاء وتدقیق برنامه فیزیکی.............. 277
فضای شهری و مردمی........................... 277
فضاهای مؤثـر در ایجاد یک فضای اجتماعی زنـده و پویا 277
فضای شهـری روباز (میدان یک فضای همگانی)...... 278
فضاهای شهری سربسته........................... 279
فضای همگانی سرپوشیده.......................... 279
سـرسـرا (فضای اطلاع رسانی)..................... 281
فروشگاه مرکـز ................................ 282
تریا ........................................ 2872
رستـوران...................................... 282
نمایشگاه ها................................... 283
نمایشگاه دائمی مرکز........................... 283
نمایشگاه های موقت (عناصـر جامعـه مدنی مرکز).. 283
سالنهای سخنـرانی............................. 285
تالار......................................... 285
چیـدمان تالار ................................ 285
صنـدلی....................................... 286
بالکن....................................... 287
راهروهای تالار............................... 287
صوت و اکوستیک در تالار ...................... 288
حجـم........................................ 289
فرم......................................... 289
طنین........................................ 290
نورپـردازی تالار.............................. 291
خروجی ها و ورودی های سالن.................... 291
سالن انتظار یا لابی........................... 292
نکاتی در مورد طراحی سالن انتظار.............. 292
سالن گردهمایی شهـری.......................... 292
اتاق مترجمین ................................ 293
اتاق خبرنگاران............................... 293
اتاق کنترل .................................. 293
فضای مختص تشریفات............................ 294
فضای مخصوص فیلم برداری....................... 294
سالن با ظرفیت اندک .......................... 295
سالنهای چنـدمنظـوره.......................... 295
فضاهای همگانی در جهت تقویت عناصـر جامعـه مدنی 296
حوزه مربوط به ارگانهای غیـردولتیNGO.......... 296
فضای مربوط به احزاب سیاسی.................... 298
فضای پاسخگـویی مسئولان........................ 298
کتابخانـه مرکز............................... 299
قفسه باز..................................... 299
قسمت مطالعه.................................. 299
قسمت قفسه بسته.............................. 299
بخش اینترنت.................................. 299
حـوزه اداری مرکز ........................... 299
مدیـریت مرکز «بخش روابط عمومی»............... 300
حـوزه معاونت امور اداری و مالی............... 301
حـوزه معاونت فنی............................. 301
بخش خدمات ................................... 302
سرویس های بهـداشتی........................... 302
پارکینگ...................................... 302
نمازخانـه.................................... 302
حوزه چهارم: طراحی.............................. 303
تحلیل وآنالیز سایت.......................... 304
تجزیه وتحلیل زمین طرح..................... 304
هندسه زمین طرح............................ 304
سیستم های دسترسی........................... 304
محورهای دید مطلوب.......................... 305
دیداز خارج از سایت به درون سایت............ 305
دید از درون سایت به خارج سایت.............. 305
کاربری های مجاور سایت...................... 306
ابعاد و شیب زمین........................... 306
نتایج سایت آنالیز............................ 306
ملاحظات معماری مجموعه......................... 308
ملاحظات سازه ای مجموعـه....................... 310
ملاحظات تأسیساتی مجموعـه...................... 311
ارائه برنامه فیزیکی........................... 312
ارائه مدارک نهایی.............................. 321
پایان نامه معماری مرکز همایشهای مشهد با اصول معماری
