نوع فایل: word
قابل ویرایش 97 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
چکیده:
وجود مشکلات شدید در نوشتن کلمات به طور صحیح، باعث نگرانی شدید والدین و معلم کودک می گردد. املا، بخشی از برنامه آموزشی است که دوران خلاقیت و تفکر واگرا، مطرح نیست، بلکه تنها آموزش یک نمونه یا ترتیب حروف مد نظر است. کودکان و نوجوانان بسیاری از مشکلات نادرست نویسی رنج می برند که تکراری نوشتاری لغات غلط نوشته شده تنها راه حل نیست. بلکه می توان رفتارهای ورودی دانش آموزان را برای نوشتن تقویت نمود از جمله: تقویت ادراک شنیداری و حافظه اصوات، تقویت ادراک بصری و حافظه حروف تقویت مهارتهای حرکتی، و یا تقویت مسیرهای حسی، بینایی، شنوایی، حرکتی و لامسه به این هدف مهم دست یافت.
برای تقویت نارسانویسی می توان از روش فرنالد استفاده نمود که از حواس مختلفی مانند بینایی، شنوایی، لامسه و حرکتی استفاده می کند و ارزش آن در آموزش قواعد انطباق واج نویسی و توانمندی دانش آموز برای تشخیص بین حروف و اصوات حروف الفبا می باشد.
عوامل مهمترین قسمت مشکلات آموزشی املا در کودکان ابتدایی که از هوش طبیعی و حتی بالاتر برخوردارند، مشکلات املای کلمات با حروف همصدا است که برای درمان آن اول بایستی سبب شناسی کرد:
بعد از بررسی وضعیت بینایی ( اپتو متریست)، بررسی وضعیت اندام گفتاری، بررسی حافظه بینایی و ترتیب توالی در پیوند صدا و ( نوشتاری) بررسی انگیزه و دقت دانش آموز و ارزیابی مهارتهای حرکتی ظریف دانش آموزان ( نشستن و طرز مداد در انگشتان و...) می توان از راهبردهایی به این شکل استفاده کرد:
تمیز شکل از زمینه- روابط فضایی- بازشناسی - راههای تقویت بینایی مانند نام بردن اشیای دیده شده- ساختن اشکال از سوی موزائیک های رنگی- بازی با چوب کبریت و با از بین بردن عوامل بیرونی بازدارنده و محدود کننده و استفاده از رنگ های مناسب در وی ایجاد انگیزه کرد. شکست ها و ضعف دانش آموزان با برنامه درمانی به حداقل رسانده و او را به کسب نمره بالاتر امیدوار سازیم.
مقدمه:
گویند: معلمی، علاوه بر علم، (( هنر)) نیز هست؛ و یک هنرمند، تنها با شناخت کامل متعامل و خویشتن، می تواند در آفرینش های هنری، موفق گردد، و معلم نیز چنین است. او انسانی تواناست که می تواند همانند پروردگار خویش و با توسل و تمک به توانایی هایی که جهان آفرین بدو عنایت کرده است. از خاک و گل، تندیس های دلنشین و چشم نواز بیافریند و همانند رب خود، (( فتبارک الله احسن الخالقین)) بر آید.
براستی، اگر ویژگی های خاک و گلی که دست مایه آفرینش هنرمندانه (( معل)) است، ناشناخته بماند، چگونه می تواند از پدید آمدن کاستی ها و عیوب در مراحل آخرین این تعامل آگاهی یابد؛
اگر معلم دچار این سهو شود که نداند هر سخن و کلام و عمل و رفتار او در خاطر و ذهن دانش آموز او به جای می ماند، سرانجام در برابر کاستی های انتقال معلومات خویش به دانش آموزان شگفت زده خواهد ماند؛ و این در همه زمینه های آموزش و پرورش، صادق است و از جمله در آموزش درست نویسی کلمات و جملات ( در املاء و نگارش) که ظرافت های بسیار به همراه دارد و آگاهی معلم بدان ظرایف، موفقیت او را تسریع خواهد کرد.
شکل نوشتاری زبان، عالی ترین و پیچیده ترین ارتباط و آخرین مرحله ای است که آموخته می شود بنابراین تجارب مفید و بنیادی زبان در گوش دادن، سخن گفتن، توانایی نگهداری موضوع و مطالب شنیده شده در ذهن ( حافظه شنوایی) ترسیم گرافیکی حرف و کلمه ( رسم الخط مناسب) به کارگیری صحیح ابزار نوشتن، خواندن و حافظه بینایی و حرکتی مناسب، پیش نیازهایی برای نوشتن به حساب می آیند و عدم موفقیت کودکان در مهارتهای یادگیری ممکن است آنها را به ناکامی، افسردگی و اضطراب مبتلا می کند و مشکلات عاطفی و اجتماعی ثانویه ای به عنوان واکنش ناتوانائیهای یادگیری در آنان به وجود آورد. یکی از مشکلات آموزشی دانش آموزان، ناتوانی در املای صحیح کلمات است به طور معمول 60 درصد غلط های املایی دانش آموزان ابتدایی در کلمات با حروف هم صدا بوده است. در این مقاله سعی شده با تشخیص و اقدام ( مداخله جبرانی) این مشکلات را مرتفع سازد.
از نکات مهمی که در هدایت دانش آموزان به درست نویسی املایی کلمات مفید و موثر است- علاوه بر قوانین جاری بر ساختار واژگان- توجه به این نکته ظریف است که آشنایی و سابقه ذهنی از لغات و واژگان، از نشانه های درست بودن کلمه نوشته شده می باشد، یعنی: به دانش آموزان توصیه می شود اگر در صحت یا نادرستی نگارش واژه ای دچار تردید شدند، به بایگانی ذهنی و خاطره خویش مراجعه کنند و معلوم سازند آیا تا کنون چنین کلمه ای را با چنین ساختاری دیده اند و به خاطر دارند یا خیر؟ و غریبه و نا آشنا بودن، با احتمال بسیار، نشانه نادرستی کلمه است: اما یک معلم هوشیار مراقب است در همین بخش از روند تعلیم درست نویسی، سابقه ای ذهنی از اشکال نادرست لغات، در خاطره دانش آموزان ننشاند.
چون قوانین درست نویسی املای کلمات، آن اندازه جازم و قانونمند نیست که بتوان با ارائه قانونی شامل، وافی و نافی، دانش آموزان را به درست نویسی املای کلمات راهنمایی کرد و سوابق دیداری با واژه ای، جواز صحت را در ذهن صادر می کند، لازم است در این باب دقت شود که حتی به عنوان (( هشدار)) به دانش آموزان، تصویر واژه ای نادرست از جهت املایی، در معرض دیدگان دانش آموزان قرار نگیرد.
در هدایت دانش آموزان، به درست نویسی لغات و کلمات، دشواری های بسیار وجود دارد؛ زیرا در زبان و سیر الخط فارسی، تعدادی از (( واج)) با یک علامت نمایانده می شوند و بالعکس، برای یک واج، چند علامت یا به اصطلاح (( حرف)) وجود دارد، مانند:
( ض. ظ. ز. ذ) و ( ت. ط) و ( ه. ح) و... که تمام آن حروف یا علامت های هر گروه، در فارسی، یکسان تلفظ می شوند و گزینش یک حرف از سوی دانش آموزان یا به سائقه آشنایی قبلی با نگارش واژه ای خاص میسر است، یا از طریق ریشه یابی لغات. ( آن هم تنها در واژگان عربی دخیل در زبان فارسی) و یا بررسی و تحقیق مختصر می توان دریافت که دانش آموز، از راه نخست ( یادگیری و آشنایی مبتنی شیوه نگارش لغت و کلمه)، حروف لازم را بر می گزیند و به همین علت خاص، لازم است در آموزش املاء، به این ویژگی توجه بیشتری مبذول شود.
فهرست مطالب:
مقدمه
ضرورت تحقیق
بررسی مشکلات دیکته نویسی (نوشتاری) دانش آموزان
تعریف مفاهیم به صورت مفهومی و عملیاتی
عمده‌ترین مشکل املایی دانش‌آموزان
الف. نارسانویسی:
ب. ضعف در حافظه‌ی دیداری
علل ضعف حافظه‌ی دیداری
ج. ضعف در تمیز دیداری
د. حساسیت شنوایی
پایین بودن حساسیت شنوایی عامل اصلی این اختلال است. نمونه‌ی این نوع اختلال
ه. عدم دقت و توجه
علل اشتباه نویسی در دندانه
اشکالات مربوط به تشدید
تعریف املا
الگوی برنامه درسی املا
مهمترین محاسن این الگو عبارت از
ولی به جهت هماهنگی مقدار متن املا در پایه‌های مختلف بدین شرح پیشنهاد می‌شود
معیارهای ارزشیابی
فصل سوم
استفاده از یک جامعه آماری با موضوع غلط های املایی دانش آموزان دوره ی دبستان
مقدمه ای برای فصل سوم
هدف تحقیق
تعریف عملیاتی
روش تحقیق
جامعه ی آماری
توضیحات نمونه آماری که توسط پرسشنامه بدست آمده است
جامعه تحقیق
حجم نمونه در روش نمونه گیری
ابزار اندازه گیری
روش اجرای تحقیق
آمار توصیفی
فصل چهارم
مقدمه
سوالات پرسش نامه
فصل پنجم
راهکارهایی برای حل مشکلات نوشتاری
نتیجه گیری
منابع
فهرست جداول و نمودار ها:
جدول بر اساس پاسخ های نمونه آماری
ـ تاثیر جامعه به این مشکل
ـ مشکل نوشتاری غیر قابل در مان است . ـ چه مقدار اعتقاد دارند که این مشکل قابل در مان است .
ـ چه مقدار اعتقاد دارند که این مشکل قابل در مان است .
ـ چه مقدار مشاوره تاثیر دارد ؟
ـ تاثیر افراد خانواده بر بهبود بر مشکلات نوشتاری .
ـ تاثیر آموزشهای خارج از کلاس برای بهبود نوشتن .ـ تمرین مستمر می تواند تاثیر زیادی بر نوشتن داشته باشد
ـ تمرین مستمر می تواند تاثیر زیادی بر نوشتن داشته باشد
ـ برخورد بد دیگران برای جلو گیری از پیشرفت.
ـ نقش آموزگار در بهبود
ـ تاثیر بهبود نیافتن از مشکلات نوشتاری و ترک تحصیل .
ـ مشکلات نوشتاری تا چه حد به وراثت مربوط می شود ؟
ـ تا چه حد امکان دارد که این مشکل بر طرف نشود با تمرین .
جدول شماره ی - تعداد دانش آموزان نمونه ی آماری بر حسب جنس، پایه و نوع مدرسه جمع چهارم سوم دوم پایه و جنس
یافته های پژوهش
جدول شماره ی - سهم غلط های آموزشی دانش آموزان (درصد به کل)
جدول شماره ی - سهم غلط های ناشی از بی دقتی دانش آموزان (درصد به کل)
جدول شماره ی - سهم غلط های ناشی از ضعف حساسیت شنوایی( درصد به کل)
جدول شماره - سهم غلط های املایی ناشی از ضعف حافظه ی دیداری (درصد به کل) جنس
جدول شماره - سهم غلط های املایی ناشی از نارسانویسی (درصد به کل) جنس
جدول شماره ی - سهم غلط های املایی ناشی از ضعف حافظه ی شنوایی (درصد به کل)
تهیه چند جدول از نمونه آماری در یک شهر بین جنس های مخالف از نظر مشکلات رفتاری
جدول . توزیع فراوانی و درصد اختلالات رفتاری دانش آموزان در جمع و بر حسب جنس
جدول . آزمون x و توزیع اختلالات رفتاری دانش آموزان ابتدایی بر حسب جنس
جدول . توزیع اختلالات نوشتاری در دانش آموزان بر حسب پایه تحصیلی
جدول . توزیع فراوانی و درصد شیوع اختلالات ( بر حسب ابعاد چهار گانه اختلالات ) در دختران و پسران مقطع ابتدایی
منابع و مأخذ:
1-مدرسه ابتدایی زینب کبری شهرستان نورآباد جهت نمونه آماری
2-منبع کتاب درمان اختلالات دیکته نویسی نوشته مصطفی تبریزی تهیه و تنظیم از علیرضا علیزاده اسلامی
3-روش تدریس زبان فارسی در دوره‌ی دبستان دکتر بهمن زندی
4- روش تدریس فارسی ابتدایی دوره کاردانی تربیت معلم کد 6004
5- مجله‌ی رشد معلم شماره‌ی 6 ـ اسفند 73
6- نوار، سی دی آموزشی املا با همکاری وزارت آموزش و پرورش و تکنولوژی
7- ملکوتی، زهرا، املا به شیوه‌ی بارش مغزی، مجله‌ی رشد آموزش ابتدایی، شماره 5، بهمن 86
8- تبریزی، مصطفی، درمان اختلالات دیکته نویسی، انتشارات فراروان، چاپ دهم
9- جعفریان یسار، حمید، سفید، خاکستری، سیاه در زنگ املا، مجله‌ی رشد آموزش ابتدایی، شماره‌ی 4، دی 86
پایان نامه ی بررسی شناخت غلط های املایی رایج در بین دانش آموزان. doc
