چکیده :
شناخت جرم و مجازات و نحوۀ اجرای آن به گونه ای که نتیجه بخش باشد و موجبات حفظ جامعه را در مقابل خطرات مجرمین فراهم کند از جمله مسائلی است که ذهن اکثریت افرادی که به نوعی مرتبط با این موضوع هستند را به خود جلب کرده.
در این میان تبیین جرم و تلاش در جهت تعیین مبانی آن و شناخت معیارها و اصول لازم برای جرم انگاری از زمان ظهور مکاتب حقوق کیفری تا حال حاضر می تواند نقش اساسی را در داشتن یک سیستم جنائی عالی داشته باشد.
تحقیق حاضر برای رسیدن به مجازات فایده مند، مجازات های اجتماعی را مدنظر قرارداده و در صدد بررسی قضازدائی به عنوان بهترین راهکار است به همین منظور به بررسی لایحه قضازدائی و حذف برخی عناوین مجرمانه که در 6 حوزه (زیست محیطی - امور پزشکی،بهداشتی ،درمانی ودامپزشکی- امور اقتصادی و دارا ئی- کار وامور اجتماعی ،حمل و نقل و نظام مهندسی معدن و ساختمان – ثبت اسناد واملاک وثبت احوال ) مطرح شده پرداخته ،عوامل توجیهی قضازدائی را عنوان کرده و در آخر اصلاح سیاست جنائی را پیشنهاد می کند.
مقدمه.........1
الف تعریف مسأله و سؤالهای اصلی تحقیق......1
ب)سابقه و ضرورت تحقیق..2
پ)فرضیات تحقیق.2
ت)دلیل انتخاب موضوع2
ث)روش بررسی.....2
ج)اصطلاحات و مفاهیم پایه (واژه شناسی).....3
1)قانون.....3
2)جرم3
3)پدیده جنائی.3
4)سیاست جنائی.....3
5)قضازدائی......3
6)جرم زدائی....4
7)کیفر زدائی....4
فصل اول : جرم انگاری
1 ـ 1 )جرم انگاری و هدف آن...6
1 ـ2 )جرم انگاری از دیدگاه مکاتب حقوق کیفری6
1 ـ2 ـ1 )مکتب فایده اجتماعی..6
1 ـ 2 ـ 2 )مکتب عدالت مطلق..7
1 ـ2 ـ3 )مکتب کلاسیک....7
1 ـ2 ـ4 )مکتب تحققی7
1 ـ2 ـ5 )مکتب دفاع اجتماعی...7
1 )مکتب اثباتی انتقادی.7
2 )مکتب اصالت عمل کیفری.....7
3 )دفاع اجتماعی ترکیبی......8
4 )مکتب نفی حقوق جزا.....8
5 )مکتب دفاع اجتماعی نوین......8
6 )دفاع اجتماعی بر مبنای عدالت ترمیمی.8
1 ـ2 ـ6 )مکتب نئوکلاسیک..9
1 ـ2 ـ7 )مکتب نئوکلاسیک جدید.....9
1 ـ3 )منابع شرعی جرم انگاری.. 9
1 ـ3 ـ1 )کتاب......9
1 ـ3 ـ2 )سنت9
1 ـ3 ـ3 )اجماع.....9
1 ـ3 ـ4 ) عقل یا قیاس...... 9
1 ـ 4 )مراجع داخلی جرم انگاری... 10
1 ـ4 ـ 1 )قانون...10
1 ـ4 ـ 2 ) آئین نامه....10
1 ـ4 ـ3 ) مراجع مکمل......11
1 ـ5 )علوم مرتبط با جرم زدائی13
1 ـ5 ـ1 ) جامعه شناسی کیفری13
1 ـ5 ـ2 ) جرم شناسی17
1 ـ5 ـ3 )روانشناسی جنائی17
فصل دوم :راهکارهای نوین در عرصه سیاست جنائی
2 ـ 1 )راهکارهای قوه قضائیه در راستای بهبود بخشیدن به مشکلات قوه قضائیه21
2 ـ 1 ـ1 )اصلاح ساختار نظام قضائی کشور...... 21
2 ـ 1 ـ2 )استفاده از تعدد قضات....21
2 ـ 1 ـ 3 )تخصصی کردن رسیدگی به دعاوی....22
2 ـ 1 ـ4 )تثبیت و توسعه شوراهای حل اختلاف و استفاده از روش داوری و حکمیت در
حل وفصل دعاوی......22
2 ـ 1 ـ5 )بالا بردن سطح علمی مراکز آموزش حقوقی و قضات.....23
2 ـ1 ـ 6 )بازنگری و اصلاح قوانین23
2 ـ1 ـ7 )لایحه قضازدائی..24
2 ـ2 )قضازدائی و جرم زدائی...25
2 ـ2 ـ1 )قضازدائی......26
2 ـ2 ـ2 )مفهوم قضا زدائی.26
2 ـ2 ـ3 )مفهوم قضازدائی در عمل..26
2 ـ2 ـ4 )قضازدائی و قانون اساسی27
2 ـ2 ـ5 )قضازدائی و حقوق اداری.28
2 ـ2 ـ6 )جرم زدائی...29
2 ـ2 ـ7 )مفهوم جرم زدائی......29
2 ـ2 ـ8 )انواع و کارکردهای جرم زدائی29
2 ـ2 ـ 9 )جرم زدائی عملی.....33
2 ـ2 ـ10 )نسبت جرم زدائی و قضازدائی....34
2 ـ2 ـ11 )جرم زدائی و قانون اساسی...35
2 ـ2 ـ12)جرم زدائی و حقوق اداری....36
2 ـ2 ـ13 )نتیجه گیری.....37
فصل سوم :دلایل توجیهی لایحه
مقدمه....39
3 ـ1 )مقتضیات زمان و مکان..39
3 ـ1 ـ 1 )مقتضیات زمان و مکان در قلمرو حقوق کیفری......39
3 ـ2 )تورم کیفری.....45
3 ـ2 ـ1 )علل و افزایش جمعیت کیفری......45
3 ـ3 )قضازدائی راهی به سوی تعدیل قوانین کیفری.56
فصل چهارم: لایحه قضازدائی و حذف برخی عناوین مجرمانه از قانون
4 ـ1 )تقدیم لایحه قضازدائی به مجلس از سوی رئیس جمهور.....61
4 ـ2 )فرایند کار لایحه....63
4 ـ3 )ملاحظاتی درباره محتوی لایحه..64
4 ـ4 )مقدمه توجیهی65
4 ـ5 )کمیسونهای مربوطه......66
4 ـ6 )تفکیک حوزه ها و بررسی مواد:66
4 ـ6 ـ1 )حوزه آلودگی هوا...66
4 ـ6 ـ2 )حوزه منابع طبیعی..69
4 ـ6 ـ3 )حوزه شکار و صید72
4 ـ6 ـ4 )حوزه آب.75
4 ـ6 ـ5 )حوزه امور پزشکی ،بهداشتی ،درمانی و دامپزشکی77
4 ـ6 ـ6 )حوزه کار و امور اجتماعی..91
4 ـ6 ـ7 )حوزه حمل و نقل98
4 ـ6 ـ8 )حوزه مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم....100
4 ـ6 ـ9)حوزه ثبت احوال..103
4 ـ6 ـ10 )حوزه ثبت اسناد109
4 ـ7 )بررسی کلی لایحه....115
4 ـ8 )اصلاح قوانین و تصحیح سیاست جنائی.....118
4 ـ8 ـ1 )اقدام های پیشنهادی...119
4 ـ8 ـ2)نتیجه گیری...121
منابع و مأخذ 123
مقدمه:
حقوق کیفری اعمالی را که عموماً برای جامعه مضر محسوب می شود تعریف و کیفرهای مباشران آن اعمال را نیز مشخص می نماید در پی احراز عملی ارتکاب یک بزه، ضروری است که مباشر آن کشف شود، ادله جمع آوری گردد و در پایان یک فرآیند که عموماً قضائی است مجرم به کیفر خود برسد. در سالهای دور تمام دغدغه سیستم کیفری بر این بوده که با تحمیل شکنجه روحی و گاهی نیز بدنی، به عنوان انتقام، عمل مجرمانه مجرم را کیفر دهند اما آنچه امروزه مدنظر است شناخت شخصیت روان شناختی و واقعی مجرم علاوه بر شخصیت حقوقی بزهکار است.
به نظر می رسد نگرشی که نسبت به جرم و مجرم وجود داشته است (اینکه جرم عملی مذبون و مجرم باید طرد گردد) در قانون ما نیز نفوذ کرده بود تمامی جرم ها با مجازاتهای سنگین پاسخ داده می شدند هر چند قانون کشور ما قبل و بعد از انقلاب بارها اصلاح شده هنوز در بعضی از آنها سختی را می توان احساس کرد، هنوز هم در بسیاری از آنها مجازاتهای سالب آزادی که به منزله حذف موقت از جامعه است حرف اول را می زند هنوز در برخی از آنها طرد کلی بزهکار (اغدام) از جامعه به چشم می خورد. مطمئناً چنین قوانینی نمی تواند با وضع امروزی جامعه تطابق داشته باشد علاوه بر این موجب ناکارآمدی نظام قضائی خواهد شد چرا که رسیدگی به تک تک جرایمی که مجازات حبس یا سنگین تر در قانون برای آن مقدر شده حتی اگر عمل ارتکابی بسیار بی اهمیت باشد باید تحت سیطره قوه قضائیه صورت گیرد و همین دلیل اطاله دادرسی و ده ها مشکل دیگر را به وجود می آورد.
راه حلی که بیشتر صاحبنظران ارائه می کنند قضازدائی و جرم زدائی است در این تحقیق سعی شده به بررسی این دو موضوع پرداخته شود و به طور خاص لایحه ای که تقدیم مجلس شده مورد ارزیابی قرار گیرد.
الف ) تعریف مسأله و سؤالهای اصلی تحقیق :
قضازدائی : راهکارهای فنی برای کاستن از تراکم دعاوی در مراجع رسمی دادگستری محسوب می شود. قضازدائی زمانی مطرح گردید که نظام قضائی با مشکلاتی نظیر اطاله دادرسی، تورم پرونده های کیفری و ... مواجه شد. لایحه قضازدائی در همین راستا به بررسی مواردی می پردازد که امکان قضازدائی در آنها وجود دارد.
سؤالهای اصلی تحقیق :
1 )آیا قضازدائی خواهد توانست مشکلات نظام قضائی را حل کند؟
2 )آیا لایحه می تواند پاسخگوی نیازهای جامعه باشد؟
3 )آیا امکان قضازدائی گسترده وجود دارد؟
ب ) سابقه و ضرورت انجام تحقیق :
در مورد سابقه، تحقیقی با این عنوان نگرفته هر چند موضوع مرتبط وجود دارد.
ضرورت انجام تحقیق : با توجه به اینکه بر روی لایحه قضازدائی تحقیقی صورت نگرفته، به دلیل اهمیت احساس می شود باید تحقیقات بیشتری انجام گیرد، پیشنهاداتی داده شود تا اولاً آشنایی با لایحه صورت گیرد ثانیاً تحقیقات گسترده می تواند از با روانی موضوع بکاهد چرا که بسیاری عدالت واقعی در سیستم قضائی می بینند.
پ ) فرضیات تحقیق :
لایحه برای حل مشکلات قضایی، لایحه ای ناقص است.
لایحه دارای پیچیدگیهایی است، که پاسخگوی نیاز جامعه نیست.
لایحه مخالف قانون اساسی و شرع است، لذا در سیستم قضایی ایران امکان قضا زدایی گسترده وجود ندارد .
ت ) دلیل انتخاب موضوع :
لایحه قضازدائی در راستای اصلاح نظام کیفری است، با وجود مشکلات اخیر قوه قضائیه به نظر می رسد جرم انگاشتن هر موضوع بی اهمیت و یا حتی با اهمیت دلیل پیشگیری از جرم نیست، و حتی چنین جرم انگاری موجب اطاله دادرسی و تورم کیفری و ... می شود به همین دلیل موضوع فوق انتخاب گردید تا راهکار جدیدی برای پیشگیری از جرم و جلوگیری از نتای فوق مورد بررسی قرار گیرد.
ث ) روش بررسی :
بخشهای لایحه به صورت حوزه تفکیک گردد، مواد ذکر شده در هر حوزه از قانونهای ذکر شده استخراج و مقایسه ای کوتاه بین ماده پیشنهادی لایحه و مادۀ قانونهای مرتبط صورت خواهد گرفت و در نهایت بررسی کلی از لایحه و پیشنهادهایی ذکر خواهد گردید.
بررسی راهکارهای فنی برای کاستن از تراکم دعاوی در مراجع رسمی دادگستری در حوزه های مختلف قضایی - 133 صفحه فایل ورد و قابل ویرایش
