
تاریخچه مشاوره مدیریت
مقدمه
همانگونه که در شماره پیشین نیز گفته شد، محدودیتهای موجود در رویکردهای تک بعدی به مهندسی صنایع، منجر به ابراز علاقه بیشتر در سایر جنبهها و ابعاد سازمان و زایش زمینههای جدید در مدیریت شد. از سال 1871 تا 1899 آهسته آهسته رویکرد جدیدی در علم مدیریت به وجود آمد و رویکرد جدیدی به نام مدیریت علمی در تاریخ رشد علم مدیریت ثبت شد. مهندسی به نام فردریک دبلیو تیلور به عنوان یکی از پیشگامان مبحث مدیریت علمی و طلیعهدار پیوند روشهای مهندسی و علم مدیریت، لقب “پدر مدیریت علمی” را به خود اختصاص داد. در ادامه این جنبش، پژوهشهای بسیاری در زمینه کارایی و اثربخشی در سیستمهای تولید و عملیات انجام شد و از راه نگرشهای فنی و روششناسانه، فرایند درست انجام کار و افزایش بهرهوری در کارخانه و محیطهای تولیدی با بیانی ساده مطرح شد.
در آمریکا ، مشاوره مدیریت با رشد حرفهی حسابداری معنا گرفت. بدین گونه که در مبحث حسابرسی، یک حسابرس میتواند مشکل را شناسایی و فاش کند، اما اجازه پیشنهاد راه حل برای آن را ندارد. همین موضوع، نقطه آغاز نیاز به شرکتهای مشاورهای در زمینه مسائل مالی و حسابداری شد، به خصوص وقتی در اوایل قرن بیست و یکم، وقوع رسواییهای مالی در آمریکا منجر به تصویب قوانینی برای جداسازی رسمی شرکتهای ارائه دهنده خدمات از مدیران اجرایی شرکتها شد، تقاضا برای خدمات مشاوره مدیریت فزونی گرفت.
در ادامه، سیر شکلگیری و گسترش حرفه مشاوره مدیریت در دوره زمانی به تفصیل بررسی شده است.
- دوره زمانی 1800 تا 1899
نخستین شرکت در زمینه حرفه مشاوره مدیریت در سال 1886 توسط یک شیمیدان به نام آرتور دی لیتل بنیان نهاده شد. این شخص پروفسوری از دانشگاه MIT بود و در زمینه تحصیلی خود کشفیات بسیاری داشت. برای مثال او کاشف استات بود و درواقع میتوان او را نخستین فردی دانست که مفهوم پژوهشها در زمینه تکنولوژی را شناخته و آن را اجرا کرد. این شرکت در ابتدا با هدف تحقیقات بر روی سیستمهای تهیه مدارک و مستندات و پژوهشهای کاربردی در شیمی ایجاد شد. اما بعدها در سایر زمینههای مدیریتی، مانند: استراتژی سازمان، مدیریت تکنولوژی، تحقیق در عملیات مالی و مدیریت ریسک نیز فعالیت کرد.
در سال 1898 نیز نخستین شرکت فعال در زمینه حسابداری با نام کوپرز و لیبراند تاسیس شد. این شرکت بعدها در زمینه حسابرسی و مدیریت مالی نیز فعال شد و در سال 1998 با شرکتی به نام پرایس و اترهاوس ادغام گردید. این شرکت در حال حاضر با نام پرایس واترهاوس کوپرز بزرگترین شرکت جهان در زمینه حسابرسی و مسایل مدیریت مالی محسوب میشود.
در سال 1899 نیز هاریگتون امرسون با پایهگذاری رویکردی جدید در مدیریت و ایجاد شرکت امرسون، فعالیت خود را در زمینه مشاوره عمومی آغاز کرد. در حالیکه سایر شرکتهای مشاورهای در زمینه علوم مهندسی فعال بودند، این شرکت اقدام به مشاورههای ویژه در زمینههای پایهای مدیریت کرد.
2. دوره زمانی 1900 – 1930
شاید بتوان اینگونه بیان داشت که سده بیستم سدهای است که در آن شاخههای مدیریت به ویژه در زمینههای روابط انسانی، مالی، فروش و بازرگانی شروع به رشد و توسعه نمودند.
در سال 1906 زوج گیلبرت یعنی فرانک و لیلیان گیلبرت اقدام به تاسیس یک شرکت مشاورهای در زمینه مهندسی و مدیریت اقدام کردند که تواماً بتواند مباحث مهندسی را با علم مدیریت ادغام کرده، اثرات تکنیکی آن را در صنایع مختلف بسنجند.
نخستین مدرسه بازرگانی در سال 1908 در یکی از دانشگاههای نیویورک در کشور امریکا تاسیس شد. هدف از تشکیل چنین مدرسهای، پذیرش و پرورش دانشجو در زمینههای جدید مدیریت بود.
دانلودتاریخچه مشاوره مدیریت