دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:16
فهرست:ندارد
احکام امر به معروف و نهی از منکر
سئوال _ معروف چیست؟
جواب_ معروف چیزی است که اسلام آن را واجب کرده، مانند نماز و روزه و یا آن را مستحب دانسته، مانند صدقه دادن و اطعام کردن.
س 2_ منکر چیست؟
ج_ منکر چیزی است که اسلام آن را حرام کرد، مانند شراب، زنا و ربا و یا آن را مکروه دانسته است مانند رفتن در مجالس بیکاره ها و خوردن در حال سیری.
س 3_ امر به معروف نسبت به واجبات چه حکمی دارد؟
ج_ واجب است.
س 4_ امر به معروف نسبت به مستحبات چه حکمی دارد؟
ج_ مستحب است.
س 5_ نهی از منکر نسبت به محرمات چه حکمی دارد؟
ج_ واجب است.
س 6_ نهی از منکر نسبت به مکروهات چه حکمی دارد؟
ج_ مستحب است.
س 7_ امر به معروف و نهی از منکر چند شرط دارد؟
ج_ 1. شخص آمر به معروف و ناهی از منکر، معروف و منکر را بشناسد.
- احتمال تاثیر بدهد. پس چنانچه بداند اگر شخص را امر به معروف کند، به گفته او عمل نخواهد کرد، واجب نیست.
- شخص مرتکب منکر یا تارک معروف اصرار بر عمل خود داشته باشد. پس اگر شخص منکری را انجام داده اند ولی پشیمان شده است و بنا دارد آن را ترک کند، نهی او از منکر واجب نیست.
- بر اثر امر به معروف یا نهی از منکر، ضرری به انسان نرسد.
س 8_ امر به معروف و نهی از منکر از کدام قسم از واجبات است؟
ج_ از واجبات کفایی است. اگر بعضی آن را انجام دهند، از دیگران ساقط می شود و چنانچه هیچ کس انجام ندهد، همه گناه کرده اند.
س 9_ اگر شخصی امر به معروف کند ولی گفته او تاثیر نکند، اما شخص دیگری، احتمال بدهد که گفته اش تاثیر می کند، امر به معروف نسبت به او چه حکمی پیدا می کند؟
ج_ امر به معروف بر او واجب است هر چند بر دیگری واجب نباشد.
س 10_ معنای احتمال تاثیر چیست؟
ج_ یعنی انسان احتمال بدهد که مثلا یکی از ده نفری را که نهی از منکر می کند، تحت تاثیر گفته او قرار گرفته و عمل منکر را ترک می کند. هر چند بداند تنها گفته او موثر نبوده، بکله جزو تاثیر کنندگان می باشد.
س 11_ در صورتی که اسلام در خطر باشد، امر به معروف و نهی از منکر چه حکمی پیدا می کند؟
ج_ امر به معروف بر همه واجب است. به این معنی که باید اسلام را از خطر نجات دهند. هر چند که مرز جانی داشته یا موجب هلاک گردد.
س 12_ از جمله اقسام امر به معروف چه مواردی است؟
ج_ یکی از اقسام امر به معروف، امر به عمل نمودن به کلیه احکام اسلام است. مانند قوانین تجارت، زراعت، رهن، وقف، امور زناشویی، طلاق، قضاوت، شهادت، احکام ارث، قصاص، دیات و غیر آن و همچنین امر به پیاده کردن آزادی های اسلامی، اخوت اسلامی و امت واحدۀ اسلامی لازم می باشد.
س 13_ از جمله اقسام نهی از منکر چه مواردی است؟
ج_ یکی از اقسام نهی از منکر، نهی از عمل کردن به قوانین غرب و شرق است. مانند قوانینی که امروزه در کشورهای اسلامی حکم فرما است. همچون جلوگیری از آزادی های مشروع مردم، بیگانه خواندن مسلمانان، استبداد در جامعه، تصرف و مصادره اموال دیگران، مالیات ها، تجسس به مردم و مرزهای جغرافیایی بین کشورهای اسلامی.
مراتب امر ونهی
س 14_ امر به معروف و نهی از منکر چه مراتبی دارد؟
ج_ امر به معروف ونهی از منکر، سه مرتبه دارد:
- انسان فقط اظهار نفرت کند. مانند این که صورت را ترش نماید یا از تارک واجبات اجتناب نماید و یا مانند آن.
- انسان با زبان انکار کند و با وعظ و ارشاد، نفرت خود را آشکار نماید.
- عملا انکار کند. مثلا مرتکب حرام را بزند.
س 15_ آیا این مراتب سه گانه مذکور، نیز درجاتی دارد؟
ج_ هر یک از این سه مرتبه، درجاتی دارد که انسان باید در ابتدا، خفیف تر از همه را اختیار کند و اگر فایده ببخشید به مرتبه بالاتر رود.
س 16_ بر هر مکلفی چه چیزی واجب است؟
ج_ واجب است منکرات را به قلب خود انکار نماید. چه بتواند انکار و نفرت خود را اظهار کند یا نتواند.
س 17_ انکار عمل در چه صورتی جایز است؟
ج_ در صورتی جایز است که به حد جرح و کشتن نرسد و گرنه اجازه حاکم شرع لازم است.
چند مساله
س 18_ اگر مرتکب منکر، معذور باشد، آیا نهی او واجب است؟
ج_ اگر مرتکب منکر معذور باشد، مثلا مظلومی، غیبت ظالم اش را می کند، نهی او واجب نیست. زیرا این فعل در این حال منکر نمی باشد.
س 19_ هر گاه مرتکب منکر جاهل یا غافل باشد چه تکلیفی داریم؟
ج_ چنانچه انسان بداند شارع مقدس به هیچ وجه نمی خواهد آن منکر واقع شود، نهی او از باب ارشاد جاهل و تنبیه غافل واجب است. ولی اگر چنین نباشد، نهی او واجب نیست.
س 20_ آیا امر به معروف و نهی از منکر، فقط بر اهل علم واجب است؟
ج_ فقط بر اهل علم واجب نیست. بلکه همه مسلمانان موظف اند که به معروف، امر کرده و از منکر نهی نمایند.
س 21_ هر گاه بعضی بتوانند امر به معروف کنند و دیگران نتوانند، تکلیف چیست؟
ج_ هرگاه بتواند امر به معروف کند ولی ملت نتواند. در این صورت فقط بر کسانی که می توانند امر به معروف کنند، واجب خواهد بود.
س 22_ هرگاه عملی به عقیده کسی که آن را انجام می دهد، جایز و نزد دیگری حرام می باشد، تکلیف چه می شود؟
ج_ امر یا نهی او واجب نخواهد بود، در صورتی که عقیده فاعل آن، بر مبنای شرعی باشد
امر به معروف و نهی از منکر
در نگاه اول آنچه که از این عبارت درک می شود تعریف عمومی است که از بدو کودکی در گوش ما کرده اندوآن یعنی امر به نیکی و دوری از زشتی است.
اما استفاده از این تعاریف نیازمند بحث گسترده و درکی فعال از زوایای گوناگون کلامی است چه اینکه امروزه این واژگان دستاویز مشتی لایقل شده و تحت اینن عنوانها بزرگترین زیانها را به مسلمانان وارد می کنند. برای بیان بیشتر بحث با توضیح لغوی ماجرا کار را آغاز می کنم.معروف در لغت عربی به معنای شناخته شده و متداول است و نکره یا ممنکر به معنای زشت یا ناشناخته است و برای مثال به خود قرآن که فصیح ترین منبع زبان عربی است می پردازممثالهای این دو لغت عبارتند از:
نکره و منکر به معنای ناشناخته و غیر قابل شناسایی:قال نکروها لها عرشها..... که در سوره نمل است یعنی تخت اورا به گونه ای تغییر دهید که آن را نشناسد که در این جا نکره و نکر به معنای ناشناخته آمده است
اما در جای دیگر داریم: ان انکر الاصوات لصوت الحمار....یعنی زشت ترین صدا صدای الاغ است. که در اینجا مصدر نکر به معنای زشت آورده شده است. چنین بابی برای معروف بسیار بسته است و معروف تنها برای آنچه که جامعه به صورت عرف و سنت درآورده و مورد پذیرش است معنا دارد. شاید چنین تعبیری از معروف و منکر در جامعه اعراب باستان بسیار منطقی بوده زیرا که اعراب از نظر درک و شعور اجتماعی بسیار پایین بودند و حتی دو عرب نمی توانستند بدون درگیری در جامعه باهم بسر ببرند. به همین خاطر سننی برای در کنار هم بودن بین آنها وضع شده بود که تا کنون نیز ادامه داشته و دارد و هر کس که از این سنن تبعیت نمی کرد در حقیقت راه فتنه و آشوب را در جامعه باز می کرد لذا او را امر به معروف و در حقیقت امر به سنت می کردندواورا از رفتار ناشناخته ای که ممکن بود جاممعه را دچار تفرقه کند بر حذر می داشتند.این رسم چنان قوی بود که جاممعه اعراب حتی از پذیرش اصول اولیه تمدن به بهانه امر به معروف ونهی از منکر سر باز میزد وکار تا آنجا پیش رفت که با نو آوری های فرهنگی و نظامی بی دلیل مخالفت می کردند. یکی از دلایلی که از پذیرش حرفهای حضرت محمد هم سر باز میزدند همین مسئله بود یعنی می گفتند پدران ما پیرو این آیین بودند و ما هم پیرواین آیین هستیم.یا تا آن زمان نوآوری جنگی خندق را نپذیرفته بودند یا ..... با گسترش اسلام این طرز تفکر جاهلیت در میان سایر مملل مسلمان از جمله ایرانیان گسترش یافت و اثرات سو آن تا امروز پا برجاست که با هرچیزی که نوآوری باشد تحت نام امر به معروف و نهی از ممنکر مخالفت می کنند . هنوز از یادمان نرفته که زمانی در ایران داشتن دستگاه ویدیو جرم بود و چه افرادی به خاطر داشتن ویدیو دارای سو سابقه نشدند! و چه کودکانی با کابوس ریختن کمیته در خانه هایشان به خاطر ویدیو دست و پنجه نرم نکردند. امروزه بحث مشابهی برای ماهواره نیز در حال اجراست.که چند سال دیگر کودکان باورشان نمی شودکه زمانی ما چنین دورانی را داشتیم.
پس بحث به اینجا خواهد کشید که چرا؟
پاسخ هم ساده است نفوذ تفکر عربی مقابله با تغییرو نوآوری! برای مثال چنانچه شما در ساختار دولتی دارای تجربه باشید می بینید که هرگاه کار نوآورانه ای ممطرح کردید به شما گفتند که نمی شود اما چنانچه برای همان کار گفتید که در فلان شهر یا فلان کشور چنین کاری انجام شده است بی آنکه بررسی کنند که درست است یا غلط قبول خواهند نمود. و این یعنی داشتن تفکر سنتی واپس گرا یا معروف سنتی! اما منکر جدید چیست؟ منکر جدید عبارتست از هرگونه تغییری که اولیای امور از آن سر در نیاورند یا به مذاقشان خوش نیاید این موضوع می تواند پوشیدن پیراهن آستین کوتاه مدل مو مدل ریش مدل مانتو یا.... باشد . خاطره قتل افراد به بهانه امر به معروف و نهی از منکر هنگامی که شخص با مادر یا خواهر یا همسر خودش در حال قدم زدن بوده است و توسط یکی از همین اراذل و اوباش مذهبی نما مورد تعرض واقع شده در خاطره همه شهرهای ایران وجود دارد.اما مردم ما نمیدانند که اشکال کار کجاست. برای مثال نمی دانند تعاریف مربوط به معروف و منکر باید به رای گیری عمومی گذاشته شود تا همه در بیان عرف و هنجارها تصمیم بگیرند و نه مشتی از خدا بی خبر عقده ای!برای همه فکر کنند . افرادی که چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند.به درون خود رجوع کنید آیا خودتان را شخصی سنت شکن و ساختار شکن می دانید یا خیر/؟
آیات قرآن
الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه و آتوالزکاه وامروا بالمعروف و نهوا عن المنکر والله عاقبه الامور(حج-۴۱) آنها کسانی هستند که اگر در زمین به آنان قدرت بخشیدیم نماز برپا می‌دارند و زکات می‌دهند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و سرانجام کارها با خداست. کسانند ایشان که گر در زمین به آنها ببخشیم قدر چنین بدارند برپای امر صلات ببخشند بر بینوایان زکات نمایند آن مردم خوش سرشت خود امر به معروف و هم منع زشت.
ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون (آل عمران- ۱۰۴) باید از میان شما گروهی باشند که به سوی خیر و نیکی بخوانند و امر به معروف و نهی ازمنکر کنند و آنها همان رستگارانند. ز بین شما مردم اهل دین کسانی که هستند داناترین سزد مردمان را همی بر صلاح نمایند دعوت به خیر و فلاح کنند امر به کار نیک و دگر بدارند از کار بد برحذر همانا که این مردمان مفلحند که اینگونه اندر جهان مصلحند
یومنون بالله و الیوم الآخر و یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و یسارعون فی الخیرات و اولئک من الصالحین (آل عمران- ۱۱۴) به خدا و روز جزا ایمان دارند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و به انجام کارهای خیر می‌شتابند. این گروه از شایستگانند. به یکتا خداوند خود مومنند به روز قیامت همه موقنند نمایند امر به معروف و نیز نمایند با کار منکر ستیز به کار نکو می‌شتابند زود که هستند از صالحان .
وجود والمومنون و المومنات بعضهم اولیاء بعض یامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و یقیمون الصلاه و یوتون الزکاه و یطیعون الله و رسوله اولئک سیرحمهم الله ان الله عزیز حکیم (توبه-۷۱) مردان و زنان با ایمان دوستان یکدیگرند، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و نماز برپا می‌دارند و زکات می‌دهند و خدا و رسولش را اطاعت می‌کنند، خداوند به زودی آنها را مورد رحمت خود قرار می‌دهد، مسلما خدا نیرومند و فرزانه است. همه مومنان مرد و زن سر به سر کنون دوست باشند با همدگر نمایند وادار بر کار نیک از اعمال بد باز دارند لیک به رغبت بخوانند دائم صلات ببخشند از ثروت خود زکات اطاعت کند از خدا و رسول نمایند احکام دین را قبول به آنها رسد رحمت کردگار که یزدان عزیز است و با اقتدار
کنتم خیر امه اخرجت للناس تامرون بالمعروف و تنهون عن المنکر و تومنون بالله ولو آمن اهل الکتاب لکان خیرا لهم منهم المومنون و اکثرهم الفاسقون.(آل عمران-۱۱۰) شما بهترین امتی هستید که در میان مردم پدیدار شده‌اید، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنید و به خدا ایمان دارید و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند برایشان بهتر است، برخی از آنان ایمان دارند ولی بیشترشان فاسقند. شمائید نیکوترین امم که کندید بنیان ظلم و ستم بپاخاسته تا که از ظلم و شر نمایند اصلاح نسل بشر نمایید دعوت به خوبی و نور بدارید از زشت کاری به دور بیاورده ایمان به پروردگار زده چنگ بر رشته کردگار گر این هم نیز اهل کتاب بکردند آئین حق انتخاب برآنان از این کار نیکوتر نبودی دگر هیچ چیز دگر گروهی همه مومنان حقند ولی اکثر آن کسان فاسقند
التائبون العابدون الحامدون السائحون الراکعون الساجدون الآمرون بالمعروف و الناهون عن المنکر و الحافظون لحدود الله و بشر المومنین (توبه-۱۱۲)زشتی و حافظان حدود خدایند، مومنان را بشارت ده. کسانی که برگشته‌اند از گناه پرستش نمایان یکتا الها کسانی که حق را بدارند پاس بگویند حق را ثنا و سپاس همه روزه‌داران و هم خاشعان که اندر نمازند از خاضعان همان آمران به معروف و خوب هم آنها که سازند منع از عیوب همان حافظان حدود خدا که آرند احکام دین را به جا همه مومنان و تو، ای رسول بر آنها بشارت بده بر قبول
لایزال الناس بخیر ما امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و تعاونوا علی البر و التقوی فاذا لم یفعلوا ذلک نزعت منهم البرکات. (وسائل الشیعه- ج۱۱- ص ۳۹۸)
خیر و برکت در میان مردم از بین نمی‌رود تا زمانی که امر به معروف و نهی از منکر کنند و یکدیگر را در کار نیک و پارسایی یاری دهند. اما هرگاه از این امور دست بردارند، برکات از آنها گرفته میشود.
لتامرن بالمعروف و لتنهن عن المنکر او لیعمنکم عذاب‌الله. (همان) باید مجدانه و مصرانه امر به معروف و نهی از منکر کنید وگرنه قطعا و مسلما عذاب خداوند همه شما را فرا خواهد گرفت. من رای منکم منکرا فلینکر بیده ان استطاع فان لم یستطع فبلسانه فان لم یستطع فبقلبه. (همان، ج۱۶، ص ۱۳۴)
هرکه گناهی ببیند باید مانع انجام آن شود اگر نتواند، باید با زبان گنهکار را نهی کند و اگر باز هم نتوانست با دل خویش از آن بیزاری جوید. من امر بمعروف او نهی عن منکر او دل علی خیر او اشار به فهو شریک.(همان- ص۱۲۴)
کسی که امر به معروف یا نهی از منکر کند یا به کار خیر رهنمون شود یا در صورتی که با او مشورت کنند به کار نیک توصیه کند، در پاداش آن شریک خواهد بود. کیف بکم اذا امرتم بالمنکر و نهیتم عن المعروف فقیل له یا رسول‌الله و یکون ذلک قال نعم و شر من ذلک کیف بکم اذا رایتم المعروف منکرا و المنکر معروفا.(همان- ص۱۲۲)
زمانی بر شما خواهد آمد که امر به منکر و نهی از معروف کنند. (از آن حضرت پرسیدند آیا واقعا چنین زمانی خواهد آمد؟ فرمود) آری و بدتر از این هم خواهد شد و آن زمانی است که نیکی را زشت و گناه را نیک بشمرید.
اذا لم یامروا بالمعروف و لم ینهوا عن المنکر و لم یتبعوا الاخیار من اهل بیتی سلط الله علیهم اشرار هم فیدعو عند ذلک خیار هم فلا یستجاب لهم.(تحف العقول- ج۵۱) هرگاه مردم امر به معروف و نهی از منکر نکنند و از برگزیدگان از اهل بیت من پیروی ننمایند، خداوند اشرار را بر ایشان مسلط گرداند. پس نیکان دعا کنند ولی مستجاب نشود.
ما جمیع اعمال البر کلها و الجهاد فی سبیل‌الله عند الامر بالمعروف و النهی عن المنکر الا کنفثه فی بحر لجی. (همان، ص ۱۳۴) همه کارهای نیک حتی جهاد در راه خدا در مقایسه با امر به معروف و نهی از منکر چون آب دهانی قطره‌ای نسبت به دریایی پهناور است.
من امر بالمعروف و نهی عن المنکر فهو خلیفه الله فی الارضه.(مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص ۱۷۹) هرکس امر به معروف و نهی از منکر کند جانشین خداوند در زمین خواهد بود.
- سخنان امیرالمومنین علی(ع)
من کانت له ثلاث سلمت له الدنیا و الآخره یامر بالمعروف و یاتمر به و ینهی عن المنکر و ینتهی عنه و یحافظ علی حدودالله جل و علا.( مستدرک‌الوسائل، ج۱۲، ص ۲۰۷) هرکه سه خصلت در او باشد در دنیا و آخرت از سلامت برخوردار خواهد بود، امر به معروف کند و خود نیز به آن عمل نماید، نهی از منکر نماید و خود نیز از آن اجتناب نماید و نگهبان فرائض خداوند بزرگ باشد.
لا تترکوا الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فیولی علیکم اشرارکم.(شرح نهج‌البلاغه، ج ۱۷ص ۵) امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید که تبهکاران بر شما چیره می‌گردند.
انکر المنکر بیدک و لسانک و باین من فعله بجهدک و جاهد فی الله حق جهاده و لاتاخذک فی‌الله لومه لائم.مردم را با دست و زبانت از کار زشت نهی کن و هر اندازه که می‌توانی از گنهکاران دوری کن و در راه خدا از سرزنش مردم نهراس.( نهج‌البلاغه، ص ۳۹۱)
فمنهم المنکر للمنکر بیده و لسانه و قلبه فذلک المستکمل لخصال الخیر.( همان، ص ۵۴۲) برخی از مردم با دست و زبان و دلشان نهی از منکر می‌کنند، چنین کسانی خصلتهای نیک را به کمال رسانده‌اند.
محمدبن الحسن قال: قال امیرالمومنین من ترک انکار المنکر بقلبه و لسانه (و یده) فهو میت بین الاحیاء. (وسائل الشیعه، ج۱۶، ص ۱۳۲)هرکه نهی از منکر را با دل و دست و زبانش ترک کند، مرده‌ای در میان زندگان است.
ظهر الفساد فلا منکر مغیر و لازاجر مزدجر افبهذا تریدون ان تجاوروا الله فی دار قدسه و تکونوا اعز اولیائه عنده هیهات.( نهج‌البلاغه، ج۱۸۷) فساد رواج یافته اما کسی نیست از آن نهی کند و مانع آن شود، آیا اینگونه می‌خواهید در بهشت در جوار خداوند و از عزیزترین دوستان او باشید. این مقام بسیار دور از دسترس شماست.
ان الله تعالی ذکره لم یرض من اولیائه ان یعصی فی الارض و هم سکوت مذعنون لایامرون بمعروف و لاینهون عن منکر.(شرح نهج‌البلاغه، ج۲، ص ۲۰۷) انما امرتم بالنهی بعد التناهی.(نهج‌البلاغه، ص ۱۵۲) جز این نیست که شما مامورید اول خودتان از گناهان اجتناب کنید آنگاه دیگران را از آن بازدارید.
لعن الله الآمرین بالمعروف التارکین له و الناهین عن المنکر العاملین به.( همان) نفرین خدا بر آنان باد که امر به معروف می‌کنند در حالی که خودشان آن کار نیک را ترک کرده‌اند و نهی از منکری می‌کنند که خود مرتکب آن می‌شوند.
