مقدمه
« فسیروا فِی الارضِ فَانظُروا کیفَ کانَ عاقبةُ المُکذِّبینَ»
ستایش خداوندی را که بندگانش را به وسیله کتاب هدایت از ضلالت و گمراهی به روشنی و سعادت رهنمون شد، و پیوسته او را به سیر در آفاق و انفس دعوت کرد تا شاید از این رهگذر با اندیشه و تدبر در احوال اقوام گذشته راه شایستة خویش را به درستی دریابد.
و سلام و صلوات بر محمد مصطفی خاتم النبیین آن خورشید هدایت گر و تبیین کنندة آیات وحی. آن بزرگ مرد عالم بشریت، که جهان تا ابد مدیون تلاشهای بی دریغ اوست.
سیر و سیاحت می تواند یکی از بهترین عوامل شناخت خداوند در زمین به شمار آید زیرا که در پرتو سیر و سیاحت شگفتیهای بدیع آفرینش در نظر انسان ظهور و بروز پیدا کرده و حقایقی بر او آشکار می شود که ماحصل آن تدبر و تفکر در جهان خلقت و آفرینش است. و در این مرحله است که انسان لب به ستایش خداوند سبحان گشوده به یگانگی او اعتراف می کند.
و چه چیز برای انسان موحّد از رسیدن به الی الله بالاتر و ارجمندتر می تواند باشد؟
تعریف موضوع
در این تحقیق سعی شده است مساله سیر وسیاحت از منظر قرآن کریم مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد و به مسایل جانبی از جمله اهداف، مخاطبان و مصادیق آن با توجه به کتب تفسیری و روایی و دیگر کتابهایی که در این زمینه نگارش یافته اند ، بپردازد.
اهمیت موضوع
راجع به اهمیت موضوع همین بس که قرآن کریم در سور مختلف به طور مکرر انسانها را به سیر فرا می خواند وایشانرا به مشاهدة صنع وخلقت الهی در آفاق و انفس و همچنین عبرت گرفتن از عاقبت انسانهای سرکش دعوت می کند.
پیشینه موضوع
در مورد موضوع مورد بحث به طور پراکنده در کتب تفسیری و نیز کتب روایی ازجمله میزان الحکمه، وسایل الشیعه، من لایحضره الفقیه و … مطالبی بیان شده است. اما کتاب یا پایان نامه ای که اختصاصاً به این موضوع پرداخته باشد وجود ندارد.
سوال اصلی
سیر و سیاحت (آنگونه که در قرآن کریم مطرح شده) تا چه حد در رشد و کمال معنوی انسان موثر است؟
فرضیه : سیر و سیاحت در قرآن کریم به عنوان یکی از عوامل شناخت خداوند، حفظ ایمان و تقوا و عبرت گرفتن از پدیده های طبیعی معرفی شده است.
سوال های فرعی:
- اهداف اساسی و مهمی که قرآن کریم در مورد سیر وسیاحت ذکر نموده چیست؟
- منظور از سیر وسیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات چیست؟
- مصادیق سیر و سیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات چیست؟
- در قرآن کریم چه نوع سیاحتی مورد توجه قرار گرفته است؟
روش تحقیق
با توجه به موضوع، روش این تحقیق کتابخانهای است.
محدودیت های تحقیق
با توجه به عدم وجود کتب مختص به موضوع تحقیق این پروژه با محدودیت منابع روبه رو بوده است و علاوه بر آن این تحقیق با محدودیت زمانی به نگارش درآمده است.
پیشنهادات
با توجه به تحقیقات انجام شده، موضوعات بحث شده در این پروژه هر کدام می تواند به تنهایی موضوع یک پروژه یا پایان نامه قرار گیرد و به طور موشکافانه مورد بررسی قرار گیرند.
به نظر می رسد برای نوآوری در این تحقیق باید پا را از تفاسیر فراتر گذاشت و به مطالعة کتب دیگری که به صورت علمی و کاربردی به این موضوع پرداخته اند همت گماشت، تا از تکرار مکررات بدر آمده، گامی فراتر از آنها برداریم.
چکیده
در خصوص آیات سیر موضوعات مختلفی قابل تحقیق و بررسی هستند که از میان موضوعات مطرح شده به دلیل گسترده بودن مباحث، سعی شده است موضوعاتی در رابطه با سیر مورد توجه قرار گیرند، که از نظر قرآن کریم حائز اهمیت هستند. از جمله مخاطبان سیر، اهداف سیر، لزوم عبرت گرفتن از اقوام و ملل گذشته، عوامل سقوط و تعالی حکومتها و …
لذا فصل اول حاوی دو بخش است: بخش نخست، اهمیت و ضرورتهای سیر در قرآن کریم را بحث می کند که هدف از این بخش پاسخ به چرایی و لزوم سیر می باشد.
و بخش دوم مخاطبان آیات سیر در قرآن کریم را مورد توجه قرار داده و با استفاده از تفاسیر نمونه المیزان و مجمع البیان بدان پرداخته است.
فصل دوم شامل بررسی اهداف و مصادیق سیر و سیاحت می باشد که از جمله زیر مجموعه های آن را مشاهده آیات و نشانه های الهی در مخلوقات و مصنوعات، عبرت گرفتن از اقوام و ملل پیشین، تحصیل علم ومعرفت، جهاد و هجرت تشکیل می دهند.
در فصل سوم به آداب و باسته های اخلاقی سیر و سیاحت از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام پرداخته شده است. در این فصل سعی شده آداب قبل از سفر، زمان خروج و حین سفر و رسیدن به مقصد با استفاده از آیات و روایات مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد.
تعریف مفاهیم
در این فصل برآنیم تا با بررسی دقیق تر معانی لغت، با استفاده از کتب مرجع موجبات آشنایی بیشتر خواننده را با مفاهیم مطرح شده در تحقیق فراهم نمائیم.
1- سفر : برداشتن پرده
راغب اصفهانی در رابطه با این واژه می گوید: السفر کشف الغطاء و یختص ذلک بالأعیان نحو سفر العمامة عن الرأس و الخمار عن الوجه
سفر برداشتن پرده است که به اجسام و اعیان مخصوص می شود مثل سفر العمامة عن الراس
دستار و عمامه از سربرداشت و نیز سفر الرجل فهو سافر یعنی آن مرد سفر کرد و مسافر است.
وجه تسمیه سفر براین معنی را بدین گونه می توان برداشت کرد که در سفر حقایق بر انسان آشکار می شود. همچنین در معجم الوسیط آمده : ( سُفَرُ : وضح و انکشف) که همان واضح شدن و برداشتن پرده معنی می دهد. کلمه سٍفْر نیز به کتاب اطلاق می شود، چون هر نوشته ای در واقع از حقیقتی پرده بر می دارد و جمع آن اسفار است. اطلاق سفر بر فرستاده نیز از همین جهت است چرا که او هم عامل برداشتن نگرانیها یا آشکارشدن حقایق بین دوکس یا دو قوم است. همچنین میانجیگری کردن و بین دو گروه یا دو نفر را صلح دادن نیز به همین معنا آمده است و سفارة بین القوم یعنی میان آن گروه برای صلح میانجیگری کرد.
السفر همچنین به معنی عزیمت و کوچ کردن آمده است. و دهخدا آن را در مقابل حضر و پریدن مسافت می داند.
2- سیر (سار) : گردش و سیر کردن در زمین
واژه سیر در کتب لغوی به معنی گذشتن و سیرکردن در زمین و گردش کردن آمده است. همانطور که راغب می گوید : السیر المضیُّ فی الأرضِ و رَجلٌ سائُرٌ و یسار
و نیز در مورد آیه : « قُل سیروا فی الأرضِ ثمَّ انظُروا کیفَ کانَ عاقبةُ المُکذِّبینَ»
گفته شده تشویقی است بر سیر و سیاحت در زمین با جسم و بدن و نیز گفته شده تشویقی است بر جولان و حرکت فکری و دریافت حالات گوناگون شده اقوام و زمین چنانکه در خبری در وصف اولیاء روایت شده است « اَبْدانَهُم فی الأرضِ سائرةٌ و قلوبهم فی الملکوتِ جائلَةٌ»
بدنهای اولیاء در زندگی و زمین سیرکننده است ولی دلهاشان در ملکوت در حال طواف است.
این واژه در کتاب فرهنگ لاروس به معنی روان ساختن آمده است به طوریکه در معنای جمله (سیَّرَ یَسییراً) می نویسد: آنرا به راه انداخت، روان ساخت. که البته این معنی با گردش و سیرکردن مناسبت دارد.
در قاموس سیر به معنی راه رفتن آمده مانند : « و تَسیرُ الجبالُ سَیراً »
این کلمه در باب تفعیل و نیز به وسیله باء متعدی می شود : « وَ یَوْمَ نُسَیِّرُ الجبالَ و تَرَی الارضَ بارِزةً» و «فلمّا قَضی موسیَ الْاَجَلَ و سارَ بِأهلِهِ».
(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
دانلود متن کامل پایان نامه سیر و سیاحت از منظر قرآن کریم--