لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:5
بسمـه تعـالـی
گـزارش تـوصیفـی بـرج و بـاروی عصـر سـلاجقـه و یخچـالهـای مجـاور :
از بناهای سلطان جلال الدین ملکشاه سلجوقی ( 455- 485 ) است که در سمت غرب کاشان متصل به باروی شهر ساخته شده ، دارای حصار و باروی ضخیم و معتبر با هشت برج مدور مرتفعی بوده است . آثار و بقایای بجا مانده از آن در نقاط مختلف شهر کاشان مشهود است . کتاب زینت المجالس درباره آن می نویسد : « در جانب غربی بر کنار شهر سلطان ملکشاه سلجوقی قلعه گلینی ساخته و به قلعه جـلالی مشهـور است ، چنانکـه حصـار شهـر و حصـار قلعـه یکی شـده و یک دروازه به شهـر گشـوده می شـود و دروازه دیگـر بـه صحـرا و الحـق آن قلعـه به غایت حصار حصین است . » . قسمتی از حصار سمت جنوب قلعه که در خارج شهر واقع شده مانند باروی دور شهر دارای دو دیوار ضخیم مضاعف و خندقی بوده که آثار آنها کاملاً باقی و نمودار می باشد .
پس از سلاجقه و ایلخانان مغول و مخصوصاً در ایامی که ایران فاقد مرکزیت ثابت و دولت مقتدر و احدی بوده ، این قلعه چون همواره پایگاه مستحکمی برای متجاوزین و سرکشان طوایف مختلف بود ، از این جهت هنگامی که شاه اسماعیل صفوی به کاشان آمد امر به انهدام کنگره ها و فروریختن استحکامات آن داد . در اواخر سده دهم هجری به واسطه کم حالی سلطان محمد خدابنده صفوی و آشفتگی اوضاع کشور ، محمد خان ترکمان و فرزندش ولیجان بیک ، راه طغیان و خودسری را پیموده و قلعه جلالی را پایگاه خویش ساختند . خرابیهای آن را مرمت و مدتی در آنجا پایداری کرده قریب دوازده سال همه گونه تجاوزات و دست اندازی به جان و دارایی مردم نمودند . بطوریکه دنباله آن فتنه به پایتخت کشیده شده و به کشته شدن مهد علیا مادر شاه عباس به دست یاغیان انجامید . در آن گیر و دار محتشم شاعر بزرگ و نامی کاشان که به امر محمدخان جهت مرمت قلعه جلالی مجبور به ساختن ماده تاریخی می گردد ( نسخه خطی دیوان کامل محتشم کاشانی ، صفحه 316 کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران ) ، با بیان مبهم و مغلقی چنین گفته است :
« سـر در قلعه گشـاینده خورشید علـم داور ملـک ستــاننـده جمشیــد سپــاه
ساخت این قلعه چو از بهر نگهبانی ملک به طریقی که ستاینده شدش بنده و شاه
قصـر کـوتـه چـو ز اقبـال محمـد خانی که خـدا دادش از تفـرقـه دهـر نگـاه
قلعه پـرداخته شد دل پی تاریخش گفت قلعـه قلعـه گشــاینـده اقبــال پنــاه سنه 992 »
مقاله گـزارش تـوصیفـی بـرج و بـاروی عصـر سـلاجقـه و یخچـالهـای مجـاور