لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعدادصفحه:76
به هر گونه اختلال در بدن بیماری می گویند.
بیماریهای مشترک انسان و دام (زگونوزها):
بیماریها یا عفونتهای هستند که بین انسان و سایر حیوانات یا بالعکس در شرایط طبیعی منتقل می شوند. مثل شاربن یا تب مالت. این تعریفی است که سازمان بهداشت جهانی در سال 1966 ارائه داده است.
ابتدا در مورد هر بیماری که خواسته باشیم بحث کنیم بایستی به موارد زیر اشاره شود:
1ـ مقدمه و توضیح کلی در مورد بیماری: که به صورت کوتاه بیماری تعریف می شود.
2ـ اتیولوژی یا سبب شناسی: در این قسمت عوامل ایجاد کننده بیماری تعریف می شود.
3ـ انتقال بیماری:
4ـ علائم بالینی: منظور علائمی است که در مشاهده ظاهری و معاینه دام بدست می آوریم.
5ـ علائم کالبد گشایی: منظور علائمی است که هنگام کالبد شکافی دام با آنها برخورد می کنیم.
6ـ تشخیص: در این قسمت راههای مهم تشخیص از جمله راههای آزمایشگاهی مورد بررسی قرار می گیرند.
7ـ تشخیص تفریقی: راههای که می توانیم بیماریهای دارای علائم مشابه را از یکدگر تفکیک کنیم.
8ـ درمان: داروهایی که در درمان بیماری استفاده می شود و بطور کلی روشهای درمانی مورد بررسی قرار می گیرند.
9ـ پیشگیری و کنترل بیماری: در این قسمت راههای پیشگیری از بیماری و همچنین واکسنهای مختلف در ارتباط با بیماری بحث می شود.
نکته: زئفوژ: بیماری مشترک انسان و دام
اصطلاح فارماکولوژی (داروشناسی) که در اصل آشنای به انواع داروهاست. با تراپوتیک که در اصل شناخت روشهای درمانی است، نباید با یکدیگر اشتباه شوند.
تقسیم بندی بیماریها:
تقسیم بندی کلی که راجع بیماریها صورت می گیرد بیشتر براساس عوامل ایجاد کننده بیماری است که شامل گروههای زیر می باشد:
1ـ بیماریهای باکتریایی: که عامل ایجاد کننده آن باکتریست.
2ـ بیماریهای ویروسی: که عامل ایجاد کننده آن ویروسهاست.
نکته: پریون در اصل ذره ای بین باکتری و ویروس می باشد مثل عامل بیماری جنون گاوی.
3ـ بیماریهای انگلی: شامل انگلهای خارجی و داخلی بوده است.
4ـ بیماریهای قارچی:
5ـ بیماری متابولیکی (تغذیه ای): بیماریهایی است که به نحوه ای مربوط به تغذیه است مانند: تب شیر.
6ـ بیماریهای ژنتیکی وراثتی: که مربوط به وراثت است و یکسری بیماریهای متفرقه دیگر که عامل ایجاد کننده آنها می تواند بعضی عوامل فیزیکی و یا شیمیایی باشد.
ارزیابی قسمتهای مختلف بدن دام:
الف) گوشها: در حالت طبیعی گوشها به طور افقی و یا کمی کشیده نگه داشته می شود و در موارد صداها عکس العمل نشان می دهند. در بیماریهای متعددی ممکن است وضعیت گوشها تغییر پیدا کند از لحاظ ظاهری نیز گوشهای یک دام سالم عاری از هر گونه انگل خارجی می باشد.
ب) چشمها: در حالت عادی کره چشم برجسته و چشمها حالت درخشان دارد. مخاط چشم هم معمولاً یک حالت ارغوانی دارد.
در یک گاو طبیعی پوزه معمولاً مرطوب و آغشته با بزاق می باشد و در موقع لمس کردن نسبتاً سرد می باشد.
د) پستان دام: در یک گاو طبیعی پستان دارای یک شکل مطلوب می باشد بطوری که همه کارتیه ها یک اندازه و سر پستانک ها نیز هم اندازه می باشند در بیماریهای متعدد پستان ممکن است فرم غیرطبیعی به خود بگیرد. معمولاً در یک گاو بالغ طول سر پستانک ها حدود 8 تا 10 سانتی متر عرض آنها 3 سانتی متر و نوک سر پستانک ها 45 تا 40 سانتی متر با زمین فاصله دارد.
و) دم دام: در یک دام سالم دم دارای حرکات فعال بوده و در مقابل مواردی مثل خراش دادن و یا سوزن زدن به راحتی عکس العمل نشان می دهد. در بیماریهای متعددی ممکن است دم دچار حالت غیرطبیعی می گردد.
و) اندامهای حرکتی: در یک دام طبیعی دستها و پاها به صورت کاملاً طبیعی و قرینه می باشند و مفاصل نه زیاد به هم نزدیکند و نه دارای ورم در قسمت مفاصل هستند و دام می تواند به راحتی حرکت کند.
ز) پوشش خارجی دام: پوشش خارجی یک دام سالم معمولاً صاف و درخشان می باشد و رنگ آن بستگی به نوع /// آن در نژادهای مختلف متغیر است و هر گونه اختلال در این وضعیت حالتی از بیماریست. هنگام لمس کردن پوشش خارجی دام سالم مقداری رطوبت و چربی که در نتیجه ترشحات غدد چربی و عرق می باشد لمی می گردد.
علاوه بر بررسی این مشخصات ظاهری معاینات دیگری نیز توسط یک دامپزشک از یک گاو بعمل می آید. مثلاً اندازه گیری درجه حرارت بدن دام، بررسی ضربان قلب، بررسی حرکات دستگاه
گوارش، همچنین بررسی ادرار دام، از لحاظ مختلف مثلاً رنگ ادرار که در حالت طبیعی زرد روشن می باشد و یا ممکن است در بیماریهای مختلف بسیار بدبو گردد.
بررسی مدفوغ نیز از لحاظ شکل طبیعی و بوی مدفوع می تواند در تشخیص بیماریهای مختلف مؤثر باشد.
بیماریهای غیرمسری یا غیرواگیردار:
به بیماریها یا عفونتهای اطلاق می شود که از دام بیمار قابل انتقال به دام سالم نیست مثل کزاز.
درصد واگیری morbility کاشکسی: لاغری شدید
درصد مرگ و میر mortality pk : انحراف اشتها
طرز ایجاد بیماری: زمانی که بافت کبد در اثر مهاجرت کرمهای کبدی دچار خرابی شدید شده باشد در این شرایط که معمولاً یک شرایط بی هوازی است. عامل بیماری ازدیاد حاصل کرده زهرابه حاصل از باکتری باعث نکروز (خرد یا خراب شدن بافت) کبدی می گردد.
نشانه های بیماری: در بیشتر موارد گوسفندان مبتلا به این بیماری بدون نشان دادن علامتی تلف می شوند زمانی که بیماری شدید نباشد و یک مقدار طولانی تر شده باشد معمولاً گوسفند از گله عقب افتاده، تنفس سریع پیدا کرده و روی /// سینه زمین گیر شده و در همان حالت از بین می رود در مورد گاو معمولاً سیر بیماری طولانی تر است ولی در هر دو دام بیماری کشنده است.
درمان: درمان مؤثری در این بیماری نداریم مگر اینکه بیماری بسیار طولانی شده باشد.
پیشگیری: جهت پیشگیری در مرحله اول درمان انگلی می باشد که با کمک ضد انگلهایی از جمله رافوکساناید، کلوزانتل، فازینکس، این کار صورت می گیرد از طرف دیگر واکسیناسیون نیز در مورد گوسفندان بایستی سالانه انجام گیرد.
مقاله بیماریهای مشترک انسان و دام