توضیح طرح:
در اجرای مادة 6 قانون تجارت الکترونیک و آییننامۀ معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، مصوب
1355 ، این دستورالعمل برای اجرای مفاد سفارشهای خرید و یا فروشی /12/ شورای بورس، مورخ 3
1383/9/ که بهصورت الکترونیکی از سوی مشتریان به کارگزاران سازمان ارسال میگردد، در تاریخ 14
به تصویب هیئتمدیرة سازمان رسید و جهت اجرا ابلاغ گردید.
فرصتی طلایی:
برای اولین بار،این مطلب را در هیچ سایتی پیدا نمیکنید.
نوع فایل: word
قابل ویرایش 240 صفحه
مقدمه:
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفه‌جویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهره‌وری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاههای اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیدة نوین شده است.
سازمانهای بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعه‌های آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و ... در جهان به عمل آورده‌اند. دولت‌ها نیز اقدامات گسترده‌ای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام داده‌اند. برخی دولت‌ها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارتو بانکداری الکترونیکی همت گمارده‌اند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیت‌های خود استفاده می‌کند.
از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوب‌شرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گسترده‌ای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آورده‌اند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی، حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است.
بدین‌ترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافته‌های فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش می‌دهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانکها با مهندسی مجدد فعالیت‌های مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانسته‌اند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود.
مصرف‌کنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان داده‌اند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.
در ایران نیز طی چند سال گذشته دولتمردان با درک مزایا و اثرات تجارت الکترونیکی به طراحی و ایجاد تجارت الکترونیکی همت گمارده‌اند. بی‌گمان یکی از وظایف اصلی در توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی کشور، آگاه سازی عمومی است که در این راستا، معاونت برنامه‌ریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی برنامه‌هایی برای طراحی و پشتیبانی از برنامه‌های آموزشی و پژوهشی به مورد اجرا گذاشته شده است.
مجموعه حاضر حاصل پژوهشی است که در زمینه نقل و انتقال الکترونیکی وجوه، به سفارش معاونت برنامه‌ریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی و توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران انجام شده است. بدین روی لازم است ضمن تشکر از مدیر محترم مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران از پژوهشگران محترم نیز تشکر و تقدیر شود.
نکته قابل ذکر اینکه، هر چند ممکن است متن حاضر دارای نواقصی بوده و در برخی مواقع مطالب ارائه شده با نظرات معاونت مطابقت نداشته باشد، ولی از آنجا که می‌تواند برای مطالعه دست‌اندرکاران فناوری اطلاعات و ارتباطات و علاقمندان به این موضوع مفید باشد، تصمیم به انتشار آن گرفته شده است.
فرصت را مغتنم شمرده با امید به آنکه این مجموعه برای دست‌اندرکاران و علاقمندان تجارت و بانکداری الکترونیکی مفید واقع شود، از کلیه عزیزان علاقمند دعوت می‌شود تا نظرات و دیدگاههای خود را درباره توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی ایران و به ویژه برنامه‌های آموزشی، ترویجی و پژوهشی برای این معاونت ارسال کنند.
فهرست مطالب:
پیشگفتار
فصل اول : تجارت الکترونیکی
مقدمه
مفهوم تجارت الکترونیکی
تاریخچه تجارت الکترونیکی
مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
معایب تجارت الکترونیکی
مراحل تجارت الکترونیکی
مدلهای تجارت الکترونیکی
عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شده‌اند
تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی
اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه
محدودیت‌های رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه
عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی
جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران
فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی
مقدمه
پول و نقش آن در تجارت
نقش‌های اساسی پول
ویژگیهای مطلوب پول
انواع تقسیم‌بندی پول
چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن
تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری
تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی
مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی
انتقال الکترونیکی وجوه
مقدمه
مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)
اهمیت و جایگاه EFT
مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه
انواع سیستم‌های انتقال الکترونیکی وجوه
معماری سیستم‌های پرداخت الکترونیکی
سوئیفت (SWIFT)
مقدمه
تعریف سوئیفت
تاریخچه سوئیفت
مزایای سوئیفت
کاربرد سوئیفت
مکانیزم عمل سوئیفت
کارتهای بانکی
مفهوم کارتهای بانکی
تاریخچه کارتهای بانکی
مزایای کارتهای بانکی
انواع کارتهای بانکی
مکانیزم عمل کارتهای بانکی
الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت
مسائل و مشکلات کارتها
پول الکترونیکی
مقدمه
تعریف پول الکترونیکی
اهمیت و مزایای پول الکترونیکی
انواع پول الکترونیکی
معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی
پرداخت الکترونیکی صورت‌حسابها
مقدمه
تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
امنیت در سیستم‌های الکترونیکی انتقال وجوه
مقدمه
مفهوم امنیت
مسائل مربوط به امنیت
فناوریهای امنیت اطلاعات
فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران
مقدمه
بانکداری الکترونیکی در ایران
مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران
مشکلاتمربوط به زیرساخت‌های اساسی
کمبود سرمایه‌های انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی
مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور
سنتی بودن سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران
دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها
مشکلات امنیتی
اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا
فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران
مقدمه
برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران
نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی
شیوه ایجاد تحول در یک بانک
ضمیمه: تعریف واژه‌های کلیدی
منابع و مآخذ
منابع و مأخذ:
اباذری, فرشید, ”پول الکترونیکی و سیستم‌های پرداخت‌کننده اینترنتی“, پردازشگر, شماره 9, سال دوم.
ابراهیمی, صفر و بختیاری, محمد, ”دولت الکترونیکی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش, 13ـ11 اردیبهشت ماه 1380.
ابلنسکی, نیک, مترجم: شریفی, منصور, ”مهندسی مجدد و مدیریت دگرگون‌سازی سازمانها“, نشر آروین, تهران 1374.
احتشامی اکبری, کاملیا, ”تجارت الکترونیکی“ صنعت و مطبوعات, دی و بهمن 1376,
ص 25ـ23.
اذعانی, فاطمه, ”برقراری امنیت در سیستم‌های انتقال الکترونیکی پول“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 196ـ167.
اشعمی, محمدصادق و شیخانی, سعید, ”کارتهای بانکی و چگونگی کاربرد آنها در جمهوری اسلامی ایران“, مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی, سال 1377.
اشفعی, محمدصادق, ”پول الکترونیکی در قرن بیست و یکم“, تدبیر شماره 56, مهر ماه 74.
باجاج, ک.ک. و ناگ, دبجانی, مترجم: بهنام مجتهدی, دکتر ایرج, ”از مبادله الکترونیکی اطلاعات تا تجارت الکترونیکی“, مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی, تهران, 1376.
بختیاری, شهرام, ”پرداخت مبالغ کم از طریق اینترنت“, همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جزیره کیش, 11ـ13 اردیبهشت ماه 1380.
بی‌نام, ”تجارت الکترونیکی در ایران“, پردازشگر (رایانه / بازرگانی / صنعت) شماره 53, ص‌ص 37ـ33.
بی‌نام, ”پاسخ به چند سؤال در مورد کارتهای هوشمند“, پردازشگر, شماره 9, صفحات 71ـ69.
پدیدار, ”آیا چک حذف می‌شود؟“, فصلنامه بانک صادرات, شماره 11, صفحه 27.
جزوه منتشر نشده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص سوئیفت. (بخش سوئیفت).
جلیلی, سعید و آبادی, مهدی, ”بررسی مکانیزم‌های امنیتی سیستم‌های پرداخت الکترونیکی در شبکه اینترنت“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 77ـ41.
حسینی, مژگان, ”بانکداری الکترونیکی در ایران“, پردازشگر, شماره 9, سال دوم.
حسینی, مژگان, ”چشم‌انداز بانکداری الکترونیکی در ایران“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران. سال 1379, صفحات 151ـ139.
حشمی, علیرضا و فرید, حمیرا, ”آشنایی با مفاهیم تجارت الکترونیکی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش 1380.
رابینز, استفان, مترجم: کبیری, قاسم, ”مبانی رفتار سازمانی“, مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی, چاپ چهارم, تهران: 1377.
رادکی, لورانس, جی و ونیر, جون, مترجم: مشتاق, مصطفی, ”پرداخت صورت‌حسابهای الکترونیکی“, نشریه بانک و اقتصاد, شماره 2, صفحه 18.
راهوار, منصور, ”پول الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک ملی ایران, 1379.
رستمی, حبیب, حمزه و کوروس, ”مروری بر فناوری کارت هوشمند و کاربردهای آن“, اولین همایش بانکداری الکترونیکی, 1379, بانک توسعه صادرات ایران.
رضایی, یوسف, ”نقش بانکها در تجارت الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک رفاه کارگران, شماره 33, آبان 1379.
رضایی‌فر, آیت و کیانپور, مجید, ”نگاهی تازه و همه‌جانبه به کارتهای اعتباری“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی, کیش, 1380.
زمردیان, اصغر, ”مدیریت تحول“, سازمان مدیریت صنعتی, چاپ دوم, تهران: 1377.
زندی حقیقی, منوچهر, ”پول و بانک“, انتشارات پیام, چاپ پنجم, تهران 1352.
شرافت, احمدرضا, ”شبکه تبادل اطلاعات بانکی (شتاب)“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک صادرات ایران, سال 1379, صفحات 208ـ198.
شیخانی, سعید, ”بانکداری الکترونیکی و راهبردهای آن در ایران“, مؤسسه تحقیقات پولی و بانکی, تهران: پاییز 1378.
صداقت, پرویز, ”پول الکترونیکی, تجارت الکترونیکی“, نشریه داخلی بانک ملی ایران.
علیپور حافظی, مهدی, ”تجارت الکترونیکی در مراکز اطلاع‌رسانی“, مجموعه مقالات همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی, کیش 1380.
فیدلر و لسترو, مترجم: سلطانی شریف‌الدین, ”اقتصاد, پول و بانکداری“, نشریه شرکت اکونومیکا, چاپ دوم, تهران 1350.
قاسم‌زاده, فریدون, ”مصاحبه پیرامون تجارت الکترونیکی در ایران“, ماهنامة وب, سال دوم, شماره 13. تهران: تیر ماه 1380.
قیدرپور, سعید, ”تجربه کارتهای هوشمند“, نشریه داخلی بانک ملی ایران, شماره, صفحات 28ـ22.
کاوسی, لیدا, ”پول الکترونیکی“, فصلنامه بانک صادرات, شماره 12.
کلباسی, دکتر حسن, ”تجارت الکترونیکی, از رؤیا تا واقعیت“, فصلنامه بانک صادرات ایران, شماره 17, تابستان 80, صفحات 35ـ28.
کهزادی, نوروز, ”بانکداری الکترونیکی: پیش‌نیازها, محدودیت‌ها و روشهای پیاده‌سازی آن در ایران“, پیک توسعه, شماره 27, خرداد و تیر ماه 1380.
کیارشی, حمید, ”تجارت الکترونیکی“, فصلنامه بانک صادرات ایران, شماره 15, صفحات 86ـ84.
”گزارش تحقیقی درباره تجارت الکترونیکی“, مجله تدبیر, شماره 112, صفحه 102.
مشکوت, سید محمد, ”بانک“, انتشارات قاروس ایران, جلد اول, تهران 1352.
مقیمی, رضا, ”کاربردهای شبکه ماهواره‌ای VSAT در اتوماسیون بانکی“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 27ـ13.
منوچهری, ساسان, ”سیر تحول فناوری اطلاعات و ارتباطات در بانکداری“, همایش جهانی شهرهای الکترونیکی و اینترنتی جزیره کیش, 11ـ13 اردیبهشت ماه 1380.
مؤمنی, سید مجید, ”تجارت الکترونیکی با پول الکترونیکی“, بانک و اقتصاد, شماره 18, صفحات 33ـ32.
میشلن, فردریک, مترجم: جهان‌خانی, علی و پارسائیان, علی, ”پول و بانک / پول و ارز و بانکداری“, انتشارات سمت, چاپ اول, تهران 1378.
نقشینه, شبنم و آقا محمدی, عباس, ”روشهای استفاده از شبکه‌های عمومی مخابراتی برای بانکداری الکترونیکی“, در اولین همایش بانکداری الکترونیکی, انتشارات بانک توسعه صادرات ایران, سال 1379, صفحات 40ـ29.
Ajinkya, R. Tushar, “Aspects of electronic fund transfer”, Finacial Dialy, Indiasercer.com, May, 2000.
Carrington, M. & Langguth, P. “The Banking revolution” Pitman, 1997.
Choralas, Dimitris N., “Strategic Planning for Electronic Banking From Human Resources to Product Development and Information System” Prentice Hall, 1987.
Clarke, Roger, “Issues Arising from Electronic Payment Mechanisms”, Australian National University, Dec, 1995.
Clarke, Roger, “Net – Based Payment Schemes”, Australian National University, Dec, 1996.
Crede, Andreas, “Electronic Payment Systems” TA-Datenbank – Nachrichten, NY. Z, 7. Jg., Juni 1998.
Dasgupta, pithwiraj, “Future of E-Banking in India”, Internet, Index 30008.
d Alelio Ellen & Collins, John, T. “Electronic Under Current Low”, Computer Law Association, 1996.
Howland, Gary, “Development of an open and flexible payment system” Internet, Aug-Nov 1996.
http:/Commerce.WIPO.int/press/pr 99-185. html.
http://faculty.bus.olemiss.edu/breithel/final.
http://fms.treas.gov/eft/polsumm.html.
http://vipcredit.com/what is electronic banking.htm.
http://www.aph.gov.au/Library/Pubs/rp/1998-99/99 rp 12.htm.
http://www.babytoysgifts.com/credithand book/filing-a-credit-complaint.
http://www.chips.org.
http://www/Communities. Msn.com / Electronic Commerce and Developing Countries.
http://www. … / migros.htm, “case study condomat/ Migros An open EFT / POS System”.
http://www.eff.org/pub/privacy/Digita-money/matonis-on-dig-cash.paper.
http://www.epic.org.
http://www/…/EFT Commonly Asked Questions.htm.
http://www.eff.org/pub/privacy/Digita-money/digicash. Brochure.
http:/www.financial express. Com/fe 2001.614/ invent 6.html.
http://www.Fms.treas.gov/Ach/Index.html.
http://www/Iagchampions.gov.uk/iagc/strategy.htm “Information Age Government Champions”.
http://www.mondex.com.
http://www.stls.Frb.org/banking/Ach/.
http://www/swift.com/swift-home. “about swift”.
http://www/swift.com/swift-home-joining swift/swift users.
http://www.tas-consulting.com/Electronic-Banking.htm.
http://www.w3.org/WD-MPTP-951122.
Kalakota, R. and Whinston, A. “Electronic Commerce: Amanagements Guide”. (1997), (www...\Electronic Commerce – Part 1. htm).
Marknorris & Steve, “E Business Essentials”, West Wiley, 2001.
Minoli, Daniel & Minali, Emma, “Web Commerece Technology hand book”. Tota MCGraw-Hill publication company Ltd. New Delhi, 1998.
Myrna, Z. Weiss, “Business to business e-commerce: Moving Into the value center of the Internet”, vital speeches of the Day New York, Aug 15, 1999.
Putland, P. J, Hill & Tsapakidis, D. “Electronic Payment System” Bt Technol, J Vol 15, No.2, April 1997.
Weiss, Z. Myrna, “Business to business e-commerce”, vital speeches of the day, New York, Aug 15, 1999.
تعداد صفحات : 87 صفحه -
قالب بندی : word
-Network Marketing از آمریکا آغاز شد وبزرگترین شرکتها در این زمینه در آنجا هستند. در آمریکا از هر چهار نفر یک نفر به نحوی با این صنعت مرتبط است.MWM یک تجارت بهینه است که به شما قدرت ایجاد یک سازمان فروش با درآمد عالی را میدهد. از سالیان گذشته تا بحال شرکتهایی مانندBlue Sky تولید کننده لوازم ورزشی در آلمان و AM Ways ،تولید کننده مواد شوینده در آمریکا، به روش Multi-Level Marketing یا MLM کار می کنند که اشکالاتی به شرح ذیل دارد:
باگسترش ارتباطات مانند پست و اینترنت در دنیا و همچنین مبادلات الکترونیکی مانند کارتهای اعتباری، NWM هم رو به رشد نهاد. برخی از مزایای این تجارت به شرح ذیل می باشند:
IAC، بخش اقتصادی دیوان لاهه، به شکایتها در زمینه NWM از راه دور رسیدگی میک ند وشرکت گلود کوییست در این دادگاه دارای تریبون است.
دلایل انتخاب NWM توسط گولدکوییست:
دلایل انتخاب محصول طلا در گولدکوییست:
شرکت گولد کوییست در صنعت ساخت محصولات کلکسیونری از طلا ونقره فعال است و شرکت Quest Vacation در زمینه سفرهای تفریحی کار می کند.
شرکت V-Team به کار آموزش راهبری (Leadership) میپردازد چون وجود شبکه ای از راهبرهای (Leaders) بزرگ و موفق که بتوانند هر کالایی را در شبکه بفروشند بسیار مهم است.
نکته: شرکت گولدکوییست مالک 25% سهام هتلهای آسیایی است.
اهداف گولدکوییست:
3-اهداف خود را با جزییات کامل با ذکر قیمت تا دو سال آینده بنویسید. پلان کار به شرح ذیل محاسبه می شود:
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 333
فهرست و توضیحات:
پیشگفتار
فصل اول : تجارت الکترونیکی
1ـ1ـ مقدمه
2ـ1ـ مفهوم تجارت الکترونیکی
3ـ1ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی
4ـ1ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی
5ـ1ـ معایب تجارت الکترونیکی
6ـ1ـ مراحل تجارت الکترونیکی
7ـ1ـ مدلهای تجارت الکترونیکی
8ـ1ـ عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شده‌اند
9ـ1ـ تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی
10ـ1ـ اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه
11ـ1ـ محدودیت‌های رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه
12ـ1ـ عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی
13ـ1ـ جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران
فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی
1ـ2ـ مقدمه
2ـ2ـ پول و نقش آن در تجارت
1ـ2ـ2ـ نقش‌های اساسی پول
2ـ2ـ2ـ ویژگیهای مطلوب پول
3ـ2ـ2ـ انواع تقسیم‌بندی پول
3ـ2ـ چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن
1ـ3ـ2ـ تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری
2ـ3ـ2ـ تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی
3ـ3ـ2ـ مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی
4ـ2ـ انتقال الکترونیکی وجوه
1ـ4ـ2ـ مقدمه
2ـ4ـ2ـ مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)
3ـ4ـ2ـ اهمیت و جایگاه EFT
4ـ4ـ2ـ مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه
5ـ4ـ2ـ نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه
6ـ4ـ2ـ انواع سیستم‌های انتقال الکترونیکی وجوه
7ـ4ـ2ـ معماری سیستم‌های پرداخت الکترونیکی
5ـ2ـ سوئیفت (SWIFT)
1ـ5ـ2ـ مقدمه
2ـ5ـ2ـ تعریف سوئیفت
3ـ5ـ2ـ تاریخچه سوئیفت
4ـ5ـ2ـ مزایای سوئیفت
5ـ5ـ2ـ کاربرد سوئیفت
6ـ5ـ2ـ مکانیزم عمل سوئیفت
6ـ2ـ کارتهای بانکی
1ـ6ـ2ـ مفهوم کارتهای بانکی
2ـ6ـ2ـ تاریخچه کارتهای بانکی
3ـ6ـ2ـ مزایای کارتهای بانکی
4ـ6ـ2ـ انواع کارتهای بانکی
5ـ6ـ2ـ مکانیزم عمل کارتهای بانکی
6ـ6ـ2ـ الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت
7ـ6ـ2ـ مسائل و مشکلات کارتها
7ـ2ـ پول الکترونیکی
1ـ7ـ2ـ مقدمه
2ـ7ـ2ـ تعریف پول الکترونیکی
3ـ7ـ2ـ اهمیت و مزایای پول الکترونیکی
4ـ7ـ2ـ انواع پول الکترونیکی
5ـ7ـ2ـ معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی
8ـ2ـ پرداخت الکترونیکی صورت‌حسابها
1ـ8ـ2ـ مقدمه
2ـ8ـ2ـ تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
3ـ8ـ2ـ اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
4ـ8ـ2ـ فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
5ـ8ـ2ـ مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها
9ـ2ـ امنیت در سیستم‌های الکترونیکی انتقال وجوه
1ـ9ـ2ـ مقدمه
2ـ9ـ2ـ مفهوم امنیت
3ـ9ـ2ـ مسائل مربوط به امنیت
4ـ9ـ2ـ فناوریهای امنیت اطلاعات
فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران
1ـ3ـ مقدمه
2ـ3ـ بانکداری الکترونیکی در ایران
3ـ3ـ مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به زیرساخت‌های اساسی
2ـ3ـ3ـ کمبود سرمایه‌های انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
3ـ3ـ3ـ موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
4ـ3ـ3ـ موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
5ـ3ـ3ـ موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
6ـ3ـ3ـ موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران
7ـ3ـ3ـ موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی
8ـ3ـ3ـ مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور
9ـ3ـ3ـ سنتی بودن سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران
10ـ3ـ3ـ دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها
11ـ3ـ3ـ مشکلات امنیتی
12ـ3ـ3ـ اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا
فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران
1ـ4ـ مقدمه
2ـ4ـ برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران
3ـ4ـ نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی
4ـ4ـ شیوه ایجاد تحول در یک بانک
ضمیمه: تعریف واژه‌های کلیدی
پیشگفتار
بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفه‌جویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهره‌وری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاههای اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیدة نوین شده است.
سازمانهای بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعه‌های آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و ... در جهان به عمل آورده‌اند. دولت‌ها نیز اقدامات گسترده‌ای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام داده‌اند. برخی دولت‌ها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی همت گمارده‌اند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیت‌های خود استفاده می‌کند.
از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوب‌شرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گسترده‌ای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آورده‌اند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی، حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است.
بدین‌ترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافته‌های فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش می‌دهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانکها با مهندسی مجدد فعالیت‌های مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانسته‌اند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود.
مصرف‌کنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان داده‌اند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.
در ایران نیز طی چند سال گذشته دولتمردان با درک مزایا و اثرات تجارت الکترونیکی به طراحی و ایجاد تجارت الکترونیکی همت گمارده‌اند. بی‌گمان یکی از وظایف اصلی در توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی کشور، آگاه سازی عمومی است که در این راستا، معاونت برنامه‌ریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی برنامه‌هایی برای طراحی و پشتیبانی از برنامه‌های آموزشی و پژوهشی به مورد اجرا گذاشته شده است.
مجموعه حاضر حاصل پژوهشی است که در زمینه نقل و انتقال الکترونیکی وجوه، به سفارش معاونت برنامه‌ریزی و بررسیهای اقتصادی وزارت بازرگانی و توسط مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران انجام شده است. بدین روی لازم است ضمن تشکر از مدیر محترم مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران از پژوهشگران محترم نیز تشکر و تقدیر شود.
نکته قابل ذکر اینکه، هر چند ممکن است متن حاضر دارای نواقصی بوده و در برخی مواقع مطالب ارائه شده با نظرات معاونت مطابقت نداشته باشد، ولی از آنجا که می‌تواند برای مطالعه دست‌اندرکاران فناوری اطلاعات و ارتباطات و علاقمندان به این موضوع مفید باشد، تصمیم به انتشار آن گرفته شده است.
فرصت را مغتنم شمرده با امید به آنکه این مجموعه برای دست‌اندرکاران و علاقمندان تجارت و بانکداری الکترونیکی مفید واقع شود، از کلیه عزیزان علاقمند دعوت می‌شود تا نظرات و دیدگاههای خود را درباره توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی ایران و به ویژه برنامه‌های آموزشی، ترویجی و پژوهشی برای این معاونت ارسال کنند.
فصل اول
تجارت الکترونیکی
1ـ1ـ مقدمه
با توجه به پیشرفت‌های فناوری روزمره و شتابان, جوامع به جوامعی مبتنی بر دانش و آگاهی تبدیل شده‌اند. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات به مؤسسات و سازمانها این امکان را میدهد که فعالیت‌های تجاری و مبادلات خود را با سرعت و انعطاف‌پذیری انجام دهند.
در قرن بیست و یکم فناوری اطلاعاتی و ارتباطی با سرعت بیشتر پیشرفت و توسعه خواهد کرد. پیشرفت‌های به وجود آمده در فناوری اطلاعات و ارتباطات در اواخر قرن بیستم باعث شکل‌گیری تجارت الکترونیکی شده است. تجارت الکترونیکی انقلابی عظیم در شیوه تجارت و کسب و کار به وجود آورده است.
تجارت الکترونیکی و به تعبیر وسیع‌تر کسب و کار الکترونیکی شیوه و نحوه زندگی کردن انسانها را نیز متحول می‌سازد. کشورهای پیشرفته چندین سال است که تجارت الکترونیکی را آغاز کرده‌اند و کم کم مسائل و مشکلات آن را تجربه کرده‌اند بنابراین تا حدودی بسترهای فناوری, قانونی و سرمایه‌های انسانی و مادی لازم برای توسعه و گسترش آن را فراهم ساخته‌اند و در آستانه تحول اساسی و کامل در شیوه کسب و کار و زندگی هستند, که در آن به میزان وسیع از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده خواهد شد.
علاوه بر کشورهای پیشرفته, کشورهای در حال توسعه نیز به منظور ایجاد زیرساخت‌ها و بسترهای لازم برای تجارت الکترونیکی, در حال برنامه‌ریزی و تلاش هستند. در کشور ما هم تلاش‌های پراکنده‌ای صورت گرفته است, ولی این تلاشها تاکنون اثربخش نبوده است زیرا از یک طرف از انسجام و یکپارچگی لازم برخوردار نمی‌باشد و از طرف دیگر فاقد سرعت مناسب هستند.
از آنجا که هدف غایی کتاب حاضر بسترسازی برای گسترش تجارت الکترونیکی و کسب و کار الکترونیکی در ایران می‌باشد در این فصل در خصوص تجارت الکترونیکی بحث و بررسی به عمل می‌آید. هدف از ارائه این فصل آشنایی با ابعاد و زیرساخت‌های تجارت الکترونیکی و تبیین نقش و جایگاه انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در آن می‌باشد.
2ـ1ـ مفهوم تجارت الکترونیکی[1]
رشد سریع فناوری اطلاعات و ارتباطات در دهه پایانی قرن بیستم و شروع قرن بیست و یکم و افق‌های جدیدی را بر روی کسب و کار و تجارت باز نمود. این افق‌های جدید سبب تحول در امر تجارت گردید و با سرعت و شتاب وصف‌ناپذیری در حال گسترش می‌باشد.
تحولات در زمینه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی به حدی زیاد و مؤثر بوده که بعضی‌ها عصر حاضر را عصر اطلاعات و تحولات را به انقلاب اطلاعاتی تعبیر می‌نمایند. انقلاب اطلاعاتی سبب ایجاد شیوه‌های نوین و بی‌سابقه در تولید, پردازش و انتقال اطلاعات میگردد. شیوه‌های جدید به علت اینکه موجب افزایش کارایی, بهره‌وری, اثربخشی و بالا بردن سرعت در برقراری ارتباطات, و کاهش هزینه‌ها شده است, از طرف شرکتها و سازمانهای تجاری با استقبال زیادی مواجه گردیده است و در عرصه نوین رقابت, مزیت‌های رقابتی زیادی را برای آنها به همراه خواهد داشت.
در سال 1991 اینترنت در سراسر دنیا فقط 3 میلیون کاربر داشت و از طریق اینترنت تجارتی صورت نمی‌گرفت ولی در سال 1999 بالغ بر 150 میلیون نفر به اینترنت دسترسی پیدا کردند و تقریباً آنها خریدهای خود را به صورت پیوسته از پایگاههای تجارت الکترونیکی انجام می‌دادند[2].
با توجه به مزیت‌های زیادی که تجارت الکترونیکی در بردارد پیش‌بینی میگردد در آینده نزدیک, با سرعت زیادتری مورد استفاده قرار گیرد و انقلاب دیگری را در عرصه تجارت به وجود آورد. این انقلاب جدید نحوه خرید و فروش کالا و خدمات توسط مؤسسات تجاری و اشخاص را متحول می‌سازد.
قبل از پرداختن به مقوله تجارت الکترونیکی لازم است تعریف روشنی از آن ارائه گردد. هر چند با توجه به عمر کوتاه تجارت الکترونیکی هنوز تعریف دقیق, روشن, جامع و مانع از این اصطلاح به ارائه نگردیده است, ولی این بدان معنی نیست که در این زمینه کاری نشده و یا تعریفی ارائه نشده است. بلکه تعاریف بسیار زیادی ارائه شده است, اما در بین اندیشمندان این رشته اتفاق نظر وجود ندارد. در ادامه به پاره‌ای از تعاریف اشاره می‌شود و سپس یک تعریف جمع‌بندی شده ارائه و مورد استفاده قرار می‌گیرد..
”باجاج“[3] تجارت الکترونیکی را این گونه توصیف می‌نماید: ”تجارت الکترونیکی یعنی مبادلة اطلاعات تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن نوآوری‌هایی مانند مبادله الکترونیکی داده‌ها, پست الکترونیکی, تابلو اعلانات الکترونیکی, انتقال الکترونیکی وجوه و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه به کار برده می‌شود. تجارت الکترونیکی نه تنها عملیاتی را که در انجام معاملات به طور دستی و با استفاده از کاغذ صورت می‌گیرد به حالت خودکار درمی‌آورد, بلکه سازمانها را یاری می‌کند به یک محیط کاملاً الکترونیکی قدم بگذارند و شیوه‌های کاری خود را تغییر دهند.“[4]
در تعریف دیگری تجارت الکترونیکی این گونه تعبیر شده است: ”انجام تجارت روی اینترنت, فروش کالاو خدماتی که به صورت ناپیوسته توزیع می‌شود و ]یا فروش[ به صورت پیوسته یعنی ارائه محصولات ]مثل کتاب الکترونیکی, نرم‌افزار[ که از طریق نرم‌افزارهای کامپیوتری به دست مصرف‌کننده می‌رسد.“ مبادلات می‌تواند بین بنگاههای تجاری, شرکتها و مصرف‌کننده انجام شود. اما اینترنت شامل یک طیف وسیع‌تر از فعالیت‌های بالقوه تجاری و تبادل اطلاعاتی است. به عنوان نمونه اینترنت به شرکتها, اشخاص و دولت‌ها یک زیرساخت الکترونیکی را پیشنهاد می‌کند که قادر است بازارهای مجازی مزایده برای کالاها و خدمات ایجاد کنند. مثلاً ebay.com جزو اولین سایت‌هایی است که موفق شد چارچوبی ایجاد کند که در آن مصرف‌کنندگان بتوانند کالاها و خدمات بسیار متنوعی را با افراد دیگر (C2C) و یا (C2B) داد و ستد کنند[5].
هدف از بکارگیری تجارت الکترونیکی توسعه روشهای قدیمی تجارت نیست بلکه ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی محسوب می‌شود. با توجه به این روش جدید بازرگانان قادرند محصولات خود را به شکل تمام وقت و به تمام خریداران در سرتاسر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی و ملتها عرضه کنند.
با توجه به نو بودن مفهوم تجارت الکترونیکی هنوز اغلب مردم فکر می‌کنند تجارت الکترونیکی معادل خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت می‌باشد. در صورتی که این فقط جزء کوچکی از تجارت الکترونیکی محسوب می‌شود. تجارت الکترونیکی امروزه مفهوم بسیار وسیعی دارد که جنبه‌های مختلف تجارت, اقتصاد و بانکداری را دربرمی‌گیرد. تجارت الکترونیکی شامل خرده‌فروشی, عمده‌فروشی کالاهای قابل لمس (مثل اتومبیل) و کالاهای غیرقابل لمس (مثل اطلاعات, نرم‌افزار), ارائه سرویسهای مختلف به مشتریان نظیر مشاوره‌های پزشکی, حقوقی, مشاوره‌ای مدیریتی و تخصصی و دیگر موارد تجارت مثل راه‌اندازی مناقصات و مزایده‌ها و تبادل کالا با کالا و همچنین شامل هر گونه تراکنش مالی / تجاری بین مؤسسات و افراد مختلف میگردد.
کنسرسیوم صنعت کمرس نت[6] از تجارت الکترونیکی تعریف زیر را ارائه نموده است:
”تجارت الکترونیکی“ عبارت است از استفاده از کامپیوترهای یک یا چند شبکه برای ایجاد انتقال اطلاعات تجاری که بیشتر با خرید و فروش اطلاعات, کالا و خدمات از طریق اینترنت مرتبط می‌باشد. رسالت تجارت الکترونیکی فقط ارتباط نیست بلکه پی‌ریزی و تقویت روابط تجاری است[7].
کلاکوتا و وینستون[8] (1997) معتقدند که ارائه یک تعریف از تجارت الکترونیکی بستگی به این دارد که از نظر چه کسی بخواهیم تجارت الکترونیکی را تعریف نماییم:
از دیدگاه ارتباطات, تجارت الکترونیکی عبارت است از تحویل اطلاعات, کالا یا خدمات یا پرداخت‌ها از طریق خطوط تلفن, شبکه‌های کامپیوتر یا ابزارهای دیگر.
از دیدگاه فرآیند کسب و کار, تجارت الکترونیکی عبارت است از کاربرد فناوری به سمت و سوی اتوماسیون مبادلات تجاری و جریان کارها.
از دیدگاه خدماتی, تجارت الکترونیکی عبارت است از یک ابزاری که به وسیله آن شرکتها و مؤسسات, مشتریان و مدیریت, هزینه‌های خدمات را کاهش می‌دهند, کیفیت کالاها را بهبود می‌بخشند و سرعت ارائه خدمات را افزایش می‌دهند.
از دیدگاه پیوسته[9] تجارت الکترونیکی باعث ایجاد توانایی خرید و فروش کالا و اطلاعات از طریق اینترنت و سایر سرویسهای پیوسته می‌شود.
تعاریف فوق هر کدام, جنبه‌ای از جنبه‌های تجارت الکترونیکی را مد نظر داشته است ولی هیچ کدام جامع و مانع نمی‌باشد. زیرا هر کدام با زدن لنزی بر چشمان خود برای لحظه‌ای چشم‌انداز تجارت الکترونیکی را به تصویر کشیده‌اند.
به طور کلی تجارت الکترونیکی بر تولید (ایجاد) و بهره‌برداری از فرصت‌های جدید کسب و کار تأکید دارد. و به عبارت دیگر ”ایجاد ارزش اقتصادی“ یا ”انجام کار بیشتر با هزینه کمتر“ در تجارت الکترونیکی مد نظر است.
تجارت الکترونیکی کوشش می‌نمایند فرآیند اجرایی مبادلات مؤسسات و کسب و کار را بر روی شبکه‌های گوناگون, قانونی نموده و تعمق ببخشد. توسعه این فرآیندها می‌تواند باعث عملکرد کاراتر (کیفیت بهتر, رضایت بیشتر مشتریان و تصمیم‌گیری بهتر در سطح مؤسسات و سازمانها), کارایی اقتصادی بیشتر (هزینه‌های کمتر) و مبادلات سریع‌تر (سرعت بالاتر, پرشتاب, یا مبادلات پیوسته) گردد. به طور خاص تجارت الکترونیکی اجرای تبادل اطلاعات بین دو یا چند بخش (مؤسسات, سازمانها, اشخاص) را با استفاده از ارتباطات شبکه‌ای میسر می‌سازد. این شبکه‌ها می‌توانند ترکیبی از سیستم تلفن معمولی (POTS)[10], تلویزیون کابلی[11], خطوط اجاره‌ای[12] و بی‌سیم[13] باشند. مبادلات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در حقیقت راه جدیدی برای انجام امور کسب و کار و حتی انواع جدید کسب و کار را به وجود آورده است. به همین علت اخیراً مفهوم کسب و کار الکترونیکی[14] به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته است.